شرح دعاهای روزهای ماه مبارک رمضان در بیان مرحوم آیت الله شیخ احمد مجتهدی تهرانی(ره)

اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُسْتَغْفِرِینَ
 
خدایا در روز پنجم ماه رمضان من را از مستغفرین قرار بده.
 
استغفار شرایط دارد؛ کسی که مال حرام خورده با استغفار درست نمی شود، بلکه باید صاحبان مال را راضی کند تا استغفار او پذیرفته شود ؛ اگر بدنت از مال حرام فربه و چاق شده است باید با روزه و کم خوردن، آن گوشت های حرام را آب کنی ؛ اگر فردی قبلا شب تا به صبح در مجلس طرب و گناه به سر می برده؛ الان که می خواهد توبه کند باید شب ها عبادت کند و احیاء بگیرد تا جبران گذشته بشود. (2)
 
پس این که می گوییم ؛ خدایا من را از مستغفرین قرار بده به این معناست که واقعا از گذشته خویش پشیمان باشم و حقوق مردم را ادا کنم ؛ طوری نباشد که اگر گناهی کرده ام حالا که به آن گناه فکر می کنم از فکر کردن به آن  گناه لذت ببرم ؟! باید توبه راستین کرد.
 
* استغفار زبانی هم تاثیر دارد
 
اگر مقید باشید هر روز به تعداد مشخصی  استغفار زبانی بکنید خوب است؛ به طوری که هفتاد مرتبه استغفار کردن بعد از نماز عصر خوب است که در روایت هم وارد شده است. (3)
 
* خواص استغفار
 
الف-  رهایی از غم و غصه
 
مَن اَکثَر الاستغفار جَعلُ الله مِن کلِ هَمٍّ فرجاً (4)
 
کسی که زیاد استغفار کند چهار چیز بدست می آورد؛ خدا غم و غصه را از دل و جان او بر می دارد؛ گاهی بدون هیچ دلیلی احساس غم و غصه کرده ام؛ و استغفار که می کنم؛ حالم خوب می شود شما هم این مطلب را امتحان کنید.
 
ب- احساس امنیت
  ÷1وَ مِن کُلِ خوفٍ اَمناً
 
انسان از خبرهای هولناک می ترسد مثلا؛ می گویند زلزله ای در راه هست ؛ یا آمریکا می خواهد به ایران حمله کند و ... اینجا استغفار کن؛ که آن ترس و خوف را برطرف می کند و هیچ اتفاقی هم نمی افتد ؛ آمریکا هم هیچ غلطی نمی تواند بکند. (5)
 
ج- نجات از تنگنا های زندگی
 
و مِن کُلِ ضِیقٍ مَخرَجاً
 
اگر در زندگی به بن بست خورده ای و مشکلاتت زیاد شده است استغفار کن؛ ازدواج کرده ای و صاحبخانه جوابت کرده؛ هرچی می گردی جا پیدا نمی کنی؟! برو استغفار کن، خدا به دل یکی می اندازد تا مشکل تو را حل کند و ... پس اگر در مشکلات و گرفتاری ها هستی و حاجتی داری استغفار کن! البته؛ شرایط استغفار را هم رعایت کن.
 
د- زیاد شدن روزی
 
وَ یَرزقُهُ مِن حیثُ لا یَحتَسِبُ (6)
 
اگر استغفار کنی ؛ خداوند روزی تو را از محلی که گمان نداری می فرستد  ؛ مثلا شمای طلبه هم مباحثه خوب نداری اگر اهل استغفار باشی خدا یک هم بحث خوب به شما می دهد ؛ زن خوب نصیبت می شود؛ همسفر خوب پیدا می کنی و ... !
 
این را هم بدانیم که منظور از رزق تنها مال و ثروت دنیا نیست؛ فقط پول نیست! بلکه رزق شامل امور معنوی هم می شود، رفیق خوب رزق است؛ همسفر خوب رزق است.
 
وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ عِبَادِکَ الصَّالِحِینَ الْقَانِتِینَ
  
 خدایا من را از بندگان صالح خودت قرار بده؛ من را فرمانبردار خودت قرار بده اگر انسان اهل اطاعت خدا باشد؛ خدا هم او را دوست خواهد داشت.
  
 وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنْ أَوْلِیَائِکَ الْمُقَرَّبِینَ
 
خدایا من را از دوستان نزدیکت قرار بده! خداوند دوستان و بندگانی دارد که مقربین درگاه الهی هستند ایشان «فِی مَقعَدِ صِدقٍ عِنَد مَلیکٍ مُقتدر» (7) هستند در مقام حضور الهی هستند ، در بهشت خاص الهی وارد شده اند، خود بهشت مراتب دارد  این گروه که عاشقان  الهی بوده اند و عبادت ایشان بخاطر خدا بوده مخاطب به این آیه قرآن هستند « فَادخُلی فی عِبادی وَ ادخلی جَنَتی ». (8) اگر داخل در بندگان خدا شدی آنگاه در بهشت خاص الهی هم وارد خواهی شد.
 
بِرَأْفَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
 
خدایا این دعاهای ما را به رأفت و مهربانی خودت مستجاب کن؛ ای کسی که رحمتت از همه رحم کنند گان بیشتر است.
 
* در آغوش رحمت الهی قرار بگیریم
 
در روایت آمده است که مهربانی و رحمت صد جزو است و در وجود پدر و مادر یکی از آن صد تا قرار دارد، پس ببینید خداوند چقدر مهربان و رحیم است؛ فقط کافی است بگویی «خدا» تا در آغوش رحمت الهی جای بگیری؛ تو اگر یک قدم به سوی خدا قدم برداری خدا ، دوان دوان به سوی  تو  قدم بر می دارد «وَ الَّذینَ جاهَدُوا فینا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنینَ » (9)
 
-
 
1- اقبال الاعمال ج 1 ص 261 ؛ با این تفاوت که در کتاب اقبال الاعمال و دیگر مصادر روایی بجای « اولیائک المقربین» عبارت « اولیائک المتقین» آمده است.
 
2- کمیل بن زیاد در ضمن سوالاتی که از امیرالومنین(علیه السلام) داشته است به بحث استغفار می پرذازد که به مناسبت بحث به  ترجمه این بخش از روایت اشاره می شود.
 
( کمیل پرسید ) استغفار چیست؟ حضرت فرمودند: ... استغفار نامی است که معنایش شش جزء دارد، اول پشیمانی بر گذشته، و دوّم تصمیم جدی که برای همیشه بآن گناه بازنگردد، و سوّم اداء حقوق بین تو و سایر آفریده ها، و چهارم پرداخت حق خداوند در واجبات، و پنجم اینکه گوشتی که از حرام بر بدنت روئیده، آب کنی تا پوست به استخوان بچسبد و سپس گوشت تازه بروید، و ششم اینکه بدنت را تعب عبادت چشانی چنانچه لذت گناه چشانیده ای « تحف العقول ؛ چاپ اسلامیه، ص 192»
 
3- «وسائل الشیعة ج : 6 ص : 482»
  
 مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ فِی الْمِصْبَاحِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع أَنَّهُ قَالَ مَنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ بَعْدَ صَلَاةِ الْعَصْرِ سَبْعِینَ مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ سَبْعَمِائَةِ ذَنْبٍ
 
4-بحار النوار ج 74,ص174
 
5 - این بخش در روایت نیامده است و مصدری برای آن یافت نشد
 
6- منبع : رک: مستدرک الوسائل ؛ ج 5 ص 277
 
7- سوره قمر آیه 55
 
8- سوره فجر ؛ آیات 29-30
 
9- سوره عنکبوت ؛ آیه 69. و کسانی که در راه ما کوشیده اند، به یقین راههای خود را بر آنان می نماییم و در حقیقت، خدا با نیکوکاران است.