به گزارش شهدای ایران، تاریخچه مذاکرات ایران با غربی‌ها پر است از تجاربی که در آنها همواره یکی از کشورهای غربی در برهه‌هایی از مذاکرات نقش پلیس بد را به عهده گرفته است.

بر پایه گزارش فرهیختگان، از آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+4 در وین، سیاست کشورهای تروئیکای اروپایی انحراف در مسیر منطقی مذاکرات و ایجاد فشار سیاسی-رسانه‌ای بر جمهوری اسلامی بوده است.

هدف این کشورها از اتخاذ چنین سیاستی، فرسایشی‌کردن مذاکرات و گرفتن امتیازات بیشتر از ایران در زمینه‌ مسائل هسته‌ای و تحریمی است. بر همین مبنا آنها در بعد رسانه‌ای سعی کردند با پنهان کردن حقیقت حاکم بر میز مذاکرات این‌گونه بر افکارعمومی ایران و جهان القا کنند که تیم مذاکره‌کننده ایرانی عزمی جدی برای دستیابی به یک توافق راهبردی ندارد درحالی که برخلاف چنین گزاره‌ای جمهوری اسلامی ایران از همان آغاز دور جدید گفت‌وگوها در هشتم آذرماه با ارائه دو سند راهبردی و منطقی در چارچوب برجام با موضوع رفع تحریم‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای عزم جدی خود را برای رسیدن به یک توافق عزتمند و سودآور به همه‌ طرف‌های مذاکره‌کننده نشان داده بود. در بعد سیاسی نیز از همان ابتدا کشورهای تروئیکای اروپایی تلاش داشتند با ایجاد فشار دیپلماتیک در وین و زیاده‌خواهی‌های غیرمنطقی ایران را به عقب‌نشینی از مواضع خود وادار کنند. در پیاده‌سازی این سیاست‌های تخریبی در میان کشورهای غربی حاضر در وین فرانسه نقش جدی‌تر و راهبردی‌تری داشته است که در ادامه به تحلیل چرایی این رویه فرانسه خواهیم پرداخت.

فرانسه جایگزین آمریکا در غرب آسیا

در دو سال گذشته غرب اسیا آبستن حوادث مهمی بوده است، ازجمله کاهش نفوذ و حضور آمریکا در کشورهای این منطقه به‌دلیل شکست‌های متعدد نظامی و سیاسی ایالات‌متحده در افغانستان، عراق، سوریه و... .

این شکست‌ها به‌همراه افزایش قدرت و نفوذ چین باعث شده است آمریکا به‌جای غرب آسیا، تمرکز خود را بیشتر بر شرق آسیا و چین بگذارد.

در چنین شرایطی کشورهای غربی ازجمله فرانسه در تلاشند جای خالی ایالات‌متحده در خاورمیانه را پر کنند. برای دستیابی به چنین هدفی فرانسه از یک‌سال گذشته با حضور و نقش‌آفرینی در تحولات مهم منطقه مانند انفجار بیروت یا کنفرانس امنیتی بغداد سعی کرده است جای‌پای خود را در خاورمیانه سفت کند، علاوه‌بر این طی این مدت شاهد عقد قراردادهای نفتی-تسلیحاتی مهم میان فرانسه و کشورهای منطقه بوده‌ایم؛ مانند قرارداد 27میلیارد دلاری عراق با شرکت توتال یا قرارداد تسلیحاتی اخیر میان فرانسه و امارات به ارزش 18میلیون دلار.

فرانسه که به‌دنبال منافع خود در خاورمیانه است طبیعی است با احیای برجام و دستیابی توافق میان ایران و کشورهای 1+4 در وین مخالف باشد، زیرا چنین توافقی در وهله‌ نخست باعث بازگشت آرامش به خاورمیانه خواهد شد، این آرامش منافع اقتصادی فرانسه را برهم خواهد زد زیرا این کشور برای فروش تسلیحات خود نیاز به ایجاد جو ایران‌هراسی میان شیخ‌نشین‌های منطقه دارد. بر همین مبنا از ابتدای شروع مذاکرات همان‌گونه که ذکر شد فرانسه با همراهی کشورهای اروپایی با ایجاد جو ایران‌هراسی سعی بر منحرف کردن مسیر گفت‌وگوها را داشت.

در همین راستا یکی از چهره‌های نزدیک به تیم مذاکره‌کننده ایران گفت طی دور جدید مذاکرات وین، در غیبت دوروزه نمایندگان فرانسه به‌دلیل حضورشان در کنفرانس لیورپول، طرف‌های مذاکره‌کننده روی پیش‌نویس سومی به توافق می‌رسند، این پیش‌نویس تا حد قابل‌قبولی می‌توانست مسیر مذاکرات را جلو بیندازد اما فرانسه بعد از بازگشت به میز گفت‌وگوها در هتل کوبورگ بنا را به مخالفت با این پیش‌نویس مورد توافق طرفین می‌گذارد و مسیر گفت‌وگوها را دچار اختلال می‌کند.

در یک جمع‌بندی کلی در این رابطه می‌توان اظهار داشت اتخاذ این رویکرد تخریبی و خلاف عرف فرانسوی‌ها برای گرفتن امتیاز از ایران تا یک حدی می‌تواند تداوم پیدا کند، زیرا فرآیند مذاکرات تاکنون این مهم را ثابت کرده که ایران کشوری نیست که حاضر به دادن امتیاز فرابرجامی به غربی‌ها باشد. از طرفی رویکرد تخریبی فرانسه نیز به‌ویژه در بحث اخیر که ذکر کردیم با اعتراض شدید طرف‌های دیگر مرتبط با برجام ازجمله اتحادیه اروپا روبه‌رو بوده است؛ به‌نحوی که بنابر برخی اخبار واصله، کشورهای عضو اتحادیه اروپا تهدید کرده‌اند اگر چنین رویکردی توسط تروئیکای اروپایی ازجمله فرانسه تداوم پیدا کند خود به‌طور مستقیم وارد مذاکره با ایران خواهند شد.

خوش‌چشم: فرانسه جایگزین اسرائیل در نقش پلیس بد است
مصطفی خوش‌چشم، کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با «صبح‌نو» اظهار داشت: تیم جدید ایران درحالی به مذاکرات ورود کرد که طرف غربی حاضر به دادن هیچ امتیازی نبود و این پیام را می‌داد که حاضر به برداشتن تحریم‌های موثر نیست.

وی گفت: طرف مقابل تمام سعی خود را می‌کند با استفاده از ابزارهای تبلیغاتی، جنجال و مقصرنمایی و بازی پلیس بد و پلیس خوب، نهایتا ایران را مجبور کند بدون درخواست امتیاز موثری، بازگشت آمریکا به برجام را بپذیرد.

خوش‌چشم با بیان اینکه تیم ایرانی توانست طرف مقابل را وادار کند تا در یک هفته ابتدایی نهایتا روی ابتکار عمل ایران شروع به مذاکره کند، افزود: این دستاورد بزرگی است؛ زیرا طرف مقابل مجبور شد به‌شکل واکنشی به کنشگری ایران پاسخ دهد.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه طرف مقابل ایران از همه ابزارها استفاده کرد تا ابتکارعمل ایران به نتیجه نرسد، خاطرنشان کرد: این باعث می‌شد که طرف غربی در زمین ما و روی پیش‌نویس‌های ما و ابتکارعمل‌های ایران دست به مذاکره بزند.

خوش‌چشم با تاکید بر اینکه هر کسی که ابتکارعمل را در دست داشته و کنشگر باشد دست برتر را در مذاکرات خواهد داشت، افزود: طرف مقابل با دو گزینه مواجه بود؛ یکی اینکه با ترک مذاکره متهم به مذاکره‌ناپذیری با فرار از دیپلماسی بشود یا اینکه به مذاکره برگردد و در واکنش به طرف ایرانی در مذاکرات صحبت کند.

وی افزود: در ابتدای کار هستیم و هنوز دورهای بیشتری باقی مانده است که هرکدام از آن‌ها به‌مثابه یک نبرد دیپلماتیک خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به نقش‌آفرینی متفاوت فرانسه در مذاکرات تاکید کرد: در ابتدای کار ایفای نقش پلیس بد و خوب، اسرائیلی‌ها نقش پلیس بد را داشتند و با تهدیدات نظامی می‌خواستند ایران را وادار به دادن امتیاز در جریان مذاکرات کند اما توان نظامی ایران اجازه این کار را به اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها نداد.

خوش‌چشم با تاکید بر اینکه اسرائیلی‌ها می‌خواستند نقش خود را متقاعدکننده بازی کنند اما با توجه به اینکه موفق نبودند، آمریکایی‌ها و خود اسرائیلی‌ها متوجه شدند که آن‌ها نمی‌توانند نقش پلیس بد را به‌‌خوبی ایفا کنند، گفت: به همین دلیل این نقش را به سه کشور اروپایی انگلستان، فرانسه و آلمان دادند.

وی ادامه داد: سه کشور اروپایی لحن تندی در داخل مذاکرات داشتند اما همواره فرانسوی‌ها بیش از آلمان و انگلستان با لحن تند صحبت می‌کردند و به‌دنبال این بودند که در برخی از مواقع مذاکرات را به بن‌بست بکشانند تا نه‌تنها امتیازات دوجانبه از ایران بگیرند، بلکه در روابط داخلی خود کشورهای اروپایی هم سعی کردند با این اقدامات، یعنی با گروگان گرفتن پیشرفت مذاکرات با ایران امتیازات دوسویه‌ای حتی از اتحادیه اروپا بگیرند که با مخالفت شدید اعضای دیگر اتحادیه مواجه شد و پیام‌های متفاوتی به آقای مورا در این زمینه داده شد.

فرانسه به‌دنبال امتیازات چندوجهی

خوش‌چشم افزود: همچنین فرانسوی‌ها و اروپایی‌ها در یک تقسیم کار همواره روی خواسته‌های هسته‌ای متمرکز بودند؛ یعنی در یک تقسیم کار آمریکایی‌ها به وجوه تحریمی می‌پردازند و اروپایی‌ها و به‌‌ویژه فرانسه در رابطه با مسائل هسته‌ای صحبت می‌کنند که سختگیرانه برخورد کند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: فرانسه همکاری‌های نزدیک اطلاعاتی با اسرائیل دارد که در این رابطه سعی می‌کنند به‌صورت مشترک این کار را انجام دهند.

وی تاکید کرد: بازی کردن افراطی نقش پلیس بد باعث شد که آقای مورا وقفه‌ای در مذاکرات ایجاد کند و زمان استراحت بخواهد تا در هفته آتی مجددا به مذاکرات برگردیم شاید بتواند کنترلی بر این سه کشور به‌ویژه فرانسه ایجاد کند.

خوش‌چشم ادامه داد: فرانسوی‌ها هم به‌دنبال این هستند که امتیازگیری از ایران را به‌صورت منفرد داشته باشند و هم از اتحادیه اروپا امتیاز بگیرند و هم نقش پلیس بد را به جایگزینی اسراییل ایفا کنند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: فرانسه همچنین می‌خواهد در روابط با رژیم‌صهیونیستی و کشورهای عربی خلیج‌فارس به طرق گوناگون از ایفای نقش پلیس بد مزایا و منافع اقتصادی کسب کند.

ایستادگی قاطعانه روسیه

وی با اشاره به نقش روسیه در روند مذاکرات وین و مخالفت با فرانسوی‌ها گفت: روس‌‌ها و چینی‌ها هر دو در طول مذاکرات تمام‌قد چه در اتاق مذاکره و چه در افکارعمومی به‌ویژه در روزهای اخیر در حمایت از ایران ظاهر شدند.

خوش‌چشم تاکید کرد: اولیانوف، نماینده روس‌ها در آخرین مصاحبه‌های خود با پرس‌تی‌وی ایران و یکی از رسانه‌های روسی بر این مواضع تاکید کرد و حملات انتقادی شدیدی به این سه کشور اروپایی داشت. در حدی که بیان کرد که این سه کشور مانند تازه‌کارها مذاکره می‌کنند و فقط جار و جنجال می‌‌کنند و تنها به‌دنبال ایجاد بن‌بست هستند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه حرف‌های آقای اولیانوف کاملا با واقعیت‌های میدانی منطبق است، افزود: در اوایل مذاکره سعی می‌کرد نقش میانجی را برای روسیه حفظ کند اما در اواخر مذاکرات لحن وی نسبت‌ به کشور اروپایی بسیار انتقادی‌تر شد و سعی کرد تا افکار عمومی جهان را متوجه نقش مخرب فرانسه، انگلستان و آلمان کند.

وی ادامه داد: همچنان روسیه و چین در مذاکرات براساس همین خط‌کشی که خودشان هم انجام داده‌اند و در حمایت از ایران ایستاده‌اند در ادامه مذاکرات به همین شکل پیش می‌روند. مذاکرات روند مثبتی دارد و تقریبا بخش اعظمی از دستورکار مذاکرات تهیه شده است. سه کشور اروپایی لحن تندی در داخل مذاکرات داشتند، اما همواره فرانسوی ها بیش از آلمان و انگلستان با لحن تند صحبت می‌کردند و به دنبال این بودند که در برخی از مواقع مذاکرات را به بن‌بست بکشانند تا نه تنها امتیازات دوجانبه از ایران بگیرند.