تمدن ایران که از زمان امپراتوری "عیلام" آغاز شده و با مادها و هخامنشیان ادامه پیدا کرده است، در طول چند هزار سال گذشته دارای فراز و نشیب‌های تاریخی متعددی بوده است و از همین رهگذر صدها جاذبه فرهنگی و تاریخی در سراسر جغرافیای ایران امروزی باقی مانده است که فقط 26 مورد از آن به ثبت جهانی یونسکو رسیده است!

در کنار وجود آثار فراوان تاریخی و فرهنگی در ایران، طبیعت و جغرافیای بکر و چهارفصل ایران، در کنار دسترسی به آب‌های جهانی از شمال و جنوب، از طریق دریای خزر و خلیج فارس، موقعیتی ممتاز و جایگاهی ویژه به ایران بخشیده است‌.

بر همین اساس باید گفت در واقع بیان این مطلب که ایران دارای ظرفیت بالقوه و بی‌نظیری به منظور جذب گردشگر است، آنچنان بدیهی، ملموس و واضح است که نیاز به ارائه هیچ مدرک و مستندی نداشته و به تعبیری "هر طفل ابجد خوانی بر آن واقف است."

مطابق آخرین آمار جهانی که پیش از آغاز همه‌گیری کرونا در اوایل سپتامبر سال 2019 میلادی توسط مجمع جهانی اقتصاد اعلام شد، ضمن بررسی 14 شاخص تأثیرگذار با عنوان "رقابت‌پذیری کشورها در سفر و گردشگری" ایران در بین کشورهای جهان در لایه گردشگری دارای رتبه 89 بوده است.

وضعیت نامناسب ایران در صنعت گردشگری علی‌رغم ظرفیت‌های فراوان موضوعی نیست که برای اثبات آن نیاز به استناد به آمار باشد چرا که به اذعان تمامی صاحب‌نظران این حوزه، ایران در هر دو بُعد گردشگری داخلی و بین‌المللی فاصله بسیاری با آنچه استحقاق آن را دارد، داراست.

این موضوع مهم یعنی غفلت از توجه و اهتمام کافی به بُعد گردشگری امری است که رهبر معظم انقلاب در ترسیم‌ رویکردها و سیاست‌های کلان کشور بارها در بیانات خود بر آن تأکید کرده و در این خصوص ارشادات و راهنمایی‌های پرمایه و گران‌سنگی داشته‌اند که متأسفانه باید گفت کمتر مورد توجه مسؤلان دولتی و فعالان این حوزه قرار گفته است.

به عنوان نمونه متأخر، سال 1400 از سوی رهبر انقلاب سال "تولید؛ پشتیبانی‌ها و مانع‌زادیی‌ها" نام‌گذاری شد. بدون تردید یکی از مهم‌ترین مصادیق شعار سال جاری، گردشگری است؛ چرا که گردشگری به عنوان یکی از مهم‌ترین صنایع مولّد کشور محسوب می‌شود که در واقع تولید ثروت می‌کند. بر اساس این نام‌گذاری رهبر انقلاب، گردشگری به عنوان یک صنعت تولید، نیازمند پشتیبانی و مانع‌زدایی است که هر دو آن نیز به‌ شدت در تمامی سطوح گردشگری احساس می‌شود.

یکی از لوازم مهم توسعه گردشگری در دنیای امروز بحث توجه و گسترش زیرساخت‌های الکترونیکی و در واقع "هوش مصنوعی" است، که ایشان در دیدار با جمعی از نخبگان و استعدادهای برتر علمی کشور در 26 آبان 1400 ضمن تأکید بر این موضوع متذکر شدند:

"من پیشنهاد می‌کنم یکی از مسائلی که مورد تکیه و توجّه و تعمیق واقع می‌شود، مسئله‌ هوش مصنوعی باشد که در اداره‌ آینده‌ دنیا نقش خواهد داشت؛ حالا یا در معاونت علمی رئیس‌ جمهور یا در دانشگاه باید کاری کنیم که ما در دنیا حدّاقل در [بین] 10 کشور اوّل در مورد هوش مصنوعی قرار بگیریم که امروز نیستیم؛ امروز کشورهایی که درجه‌ی اوّل در مسئله‌ هوش مصنوعی هستند، حالا غیر از آمریکا و چین و مانند این‌ها که در رده‌های بالا هستند، بعضی از کشورهای آسیایی هم هستند، بعضی کشورهای اروپایی هم هستند [امّا] ما نیستیم؛ البتّه کشورهای آسیایی ظاهراً بیشتر هم هستند؛ در آن 10 رتبه‌ اوّل، تعداد کشورهای آسیایی بیشتر است. باید کاری کنیم که حدّاقل به 10 کشور اوّل دنیا در این مسئله برسیم."

یا اخیراً نیز رهبر عظیم‌الشان انقلاب در تاریخ 27 شهریور سال 1400 در دیدار با جمعی از مدال‌آوران المپیک و پارالمپیک توکیو خطاب به مسئولان ورزشی درخواست کردند تا ضمن توجه به ورزش‌های اصیل ایرانی همچون چوگان، از این موقعیت برای جذب گردشگر خارجی و توسعه گردشگری استفاده کنند.

ایشان همچنین در دیدار مسئولان اجرایی استان فارس در 21 مهرماه سال 1387 تأکید کردند:

"یکی از چیزهایی که در این استان مورد توجه است و جا دارد که بیشتر مورد توجه قرار بگیرد، مسئله‌ گردشگری است. اینجا به خاطر وجود حرم مطهر حضرت احمدبن‌موسی (علیه و علی ابیه و اخیه السّلام) جنبه‌ی مضاعف گردشگری دارد. اینجا مزار است، زیارتگاه است. جاذبه‌های گردشگری در اینجا خیلی زیاد است. من تصورم این است که اگر مسئولان کشور و مسئولان استان بتوانند از همین مسئله‌ گردشگری به شکل درست، با تبلیغات صحیح و با جهت‌گیرىِ صحیح استفاده کنند، درآمد آن، استان را از همه‌ معونه‌های دیگر بی‌نیاز می‌کند. مسئله‌ گردشگری خیلی مهم است."

یا به عنوان نمونه‌ای دیگر در جلسه هیئت وزیران که در جریان سفر ایشان به استان خراسان شمالی در مهرماه سال 1397 در حضور رهبر انقلاب برگزار شد، خطاب به مسئولان گفتند: "با اولویت‌ دادن به گردشگری منطقه و برنامه‌ریزی برای بازدید حداقل بخشی از زوّار امام هشتم از جاذبه‌های مهم گردشگری استان، به بهبود اوضاع عمومی خراسان شمالی همت گمارید."

رهبر انقلاب همچنین در جلسه‌ای ‌که با حضور جمعی از مسئولان استان همدان در خصوص پاره‌ای از مشکلات این استان در تیرماه سال 1383 در حضور ایشان برگزار شد، جاذبه‌های گردشگری این استان را ظرفیتی عظیمی برای توسعه همدان دانسته و فرمودند: "در بحث گردشگری حقیقتاً ضعیف عمل می‌کنیم که باید اهتمام ویژه‌ای به میراث فرهنگی و گردشگری شود."

لذا همان‌گونه در سخنان مقام معظم رهبری نیز هویدا است، توسعه و تقویت گردشگری ضمن نیاز به برنامه‌ریزی لازم، اهتمام و کار مضاعف می‌طلبد تا بتوان از برکات این صنعت در سایر ابعاد و به ویژه حوزه اقتصاد و معیشت مردم که امروز نیاز به رشد آن به شدت احساس می‌شود بهره‌مند شد.

این امیداوری وجود دارد که مسئولان امر با نصب‌العین قرار دادن این رهنمودها و انجام اقدامات لازم علاوه بر تحقق انتظارات رهبری، موجب امیدواری و شادمانی عامه مردم و بالاخص دلسوزان و علاقه‌مندان به انقلاب شوند.