این وزارتخانه به صورت مستقیم مسئول نظارت بر اجرا و عملکرد بودجه سالانه کل کشور است و به نوعی برنامه اقتصادی دولت در این وزارتخانه با همکاری سازمان برنامه و بودجه نوشته میشود و روی تصمیمات و اقدامات دولت اثر مستقیم دارد.
وزارت اقتصادی در شکل گیری رشد پایدار و پویا، بهبود وضعیت رفاهی مردم، افزایش قدرت خرید خانوار و کاهش نرخ تورم، ایجاد اشتغال، کاهش فقر و شکاف درآمدی و گسترش عدالت اقتصادی، ایجاد تعادل در بازارهای مختلف، اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی اثر مستقیم دارد.
قادری: وزیر اقتصاد باید اقتصاددان باشد
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاعرسانی راه دانا، در مورد معیارهای تعیین انتخاب وزیر اقتصاد و نقش این وزارتخانه در دولت سیزدهم، اظهار کرد: وزارت امور اقتصادی و دارایی یکی از وزارتخانههای کلیدی دولت است که در چند حوزه فعالیتهای مهمی دارد.
وی با اشاره به وظایف وزارت اقتصاد، گفت: در بحث بازار سرمایه، گمرک و مالیاتی بهصورت مستقیم و با موضوعاتی مانند بازار پول بهصورت غیرمستقیم نقش دارد و یکی از اعضای شورای پول و اعتبار است. این وزارتخانه دارای معاونت بانک و بیمه است و حوزه بازار بیمه و بانک فعالیت و نقش دارد و یکی از قسمتهای آن بیمه مرکزی است.
این نماینده مجلس ادامه داد: وزارت اقتصاد در بحث مباحث تأمین مالی و حفاظت و حراست از داراییهای دولت نقش اساسی و کلیدی دارد و خزانهداری کل کشور در این وزارتخانه مستقر است.
قادری با بیان اینکه وزارت اقتصاد در تأمین درآمدهای دولت نقش کلیدی و اساسی دارد، گفت: یکی از درآمدهای اصلی، درآمدهای مالیاتی است که مرتبط با این وزارتخانه است. همچنین از دیگر کاری مهم مرتبط این وزارتخانه فروش املاک تملیکی هست؛ بنابراین حوزههای کاری وزارت اقتصاد وسیع و گسترده است.
وی اضافه کرد: وزیر اقتصاد باید در حوزهها فعالیت وزارت اقتصاد دارای تجربه و دانش در حوزه اقتصاد باشد و کسی که صرفاً بهطور تجربی فعالیت کرده باشند و یا اینکه فردی که فقط آشنا و مسائل تئوری که باشد، مناسب نیست و نمیتواند موفق باشد و باید فردی انتخاب شود که اشراف کامل بر حوزهها و نظرات داشته باشد.
عضو کمیسیون برنامهوبودجه مجلس تصریح کرد: کسی که میخواهد بهعنوان وزیر اقتصاد انتخاب و فعالیت کند باید حداقل و دانش کامل اقتصادی داشته باشد و انتصاب یک فرد غیراقتصادی خیلی زیبنده دولت نیست؛ و یا فرد صرفاً تجربی هم مناسب نیست و یا اینکه فقط آشنا به مسائل تئوریک باشد هم نمیتواند عملکرد مثبت و خوبی داشته باشد.
قادری تأکید کرد: وزیر اقتصاد آینده باید اشراف کامل در حوزه نظری و دیدگاههای اقتصادی داشته و بتواند تعیینکننده باشد و با هماهنگی به مجموعه فعالیتهای دولت کمک کند.
وی بیان کرد: عملکرد وزارت اقتصاد در حوزه تعریف مدلهای تأمین مالیهای بر عملکرد وزارتخانههای نفت، جهاد کشاورزی، تعاون و صمت تأثیرگذار است. این وزارتخانه در خصوصیسازی و واگذاریها و حفظ و نگهداری سهام دولت نقش دارد و به این وزارتخانه واگذارشده است.
عضو کمیسیون برنامهوبودجه ادامه داد: فردی که قرار است بهعنوان وزیر اقتصاد تعیین و معرفی شود باید علاوه بر اینکه در حوزههای مورداشاره تسلط داشته باشد، باید بادانش کامل و حداقل تجربیات بتواند در خصوص موضوعات اقتصادی دولت اقدام کند. وزیر اقتصاد آینده باید هم اقتصاددان باشد و هم تجربه کار اقتصادی را داشته باشد و با مسائل اقتصادی بیگانه نباشد.
قادری در پایان گفت: وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در عین اینکه دارای دانش اقتصادی است، باید دارای تجربه کاری در حوزههای مختلف اقتصادی هم باشد و اشراف کامل به مسائل اقتصادی و حوزه فعالیت این وزارتخانه داشته و فردی توانمند باشد.
بهرامی: آقای رئیسی وزیر اقتصاد را از افراد دارای کارنامه انتخاب کند/ دولت آینده فرصت آزمونوخطا ندارد
عطا بهرامی کارشناس مسائل اقتصادی نیز در گفتوگو با خبرنگار اقتصادی راه دانا در مورد عملکرد وزارت اقتصاد، گفت: این وزارتخانه در گمرک را کنترل میکند و چارچوب اداری بانک مرکزی هم با هماهنگی این وزارتخانه تعیین میشود؛ ضمن اینکه خیلی در حوزه مالیاتها و اصلاح نظام مالیاتی که اگر اجرا شود، نقش کلیدی دارد.
وی افزود: نقش وزارت اقتصاد بهگونهای است که نگاه حاکمیتی را میتواند بهتر تسری دهد و عملکرد این وزارتخانه با وزارتخانه مثل صمت بسیار متفاوت و بهشدت اثرگذاری است؛ ممکن است اثرگذاری وزارت اقتصاد خیلی بهصورت مستقیم به چشم نیاید اما اتمسفرهای اقتصادی را تعیین میکند و ازاینجهت وزارتخانه بسیار مهمی است.
این کارشناس اقتصادی در مورد اینکه چه کسی باید بهعنوان وزیر این وزارتخانه انتخاب معرفی شود، گفت: باید آشنا به مسائل اقتصادی باشد البته حتماً نباید کسی که اقتصاد خوانده است معرفی شود و یا اینکه کسی که برنامه بدهد معرفی شود زیرا ارائه برنامه کاری ندارد ولی اجرای آن اهمیت دارد.
بهرامی تأکید کرد: دولت نباید خیلی به سمت افراد اقتصاد بروند زیرا امروز اقتصاد خوانده در کشور بسیار وجود دارد و از طرفی هم برنامه دادن کاری ندارد و خیلیها میتوانند برنامه زیبا بدهند اما در عمل نمیتواند آن را اجرا کنند؛ و دولت سیزدهم باید به کارنامه افراد توجه کنند و بین افراد با کارنامههای موفق فردی را انتخاب و معرفی کند.
وی با بیان اینکه طبیعتاً رئیسجمهور باید برنامه اقتصادی داشته باشد به دنبال فردی سازگار با برنامه اقتصادی خودش بگردد، افزود: رئیسجمهور باید به دنبال فردی باشد که بتواند اهداف و برنامههای دولتش را دنبال کند و ذیل اینکه چگونه این اهداف را محقق میشود به خلاقیت وزیر مربوط است و وزیر اقتصاد میتواند تعیینکننده باشد؛ ازاینجهت اگر به فردی که اقتصاد خوانده باشد، اکتفا کردند، خوب نیست، زیرا کسانی باید برای وزارت اقتصاد انتخاب شوند که حداقل بهعنوان معاون وزیر و یا مدیرکل در مجموعه وزارت اقتصاد کارکرده و تجربه داشته باشد، بحرانها و مدیریت آن را دیده باشد و از بین این افراد باید وزیر اقتصاد انتخاب شود.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: دولت آینده فرصت آزمونوخطا ندارد و در صورت انتخاب وزیر نامناسب هزینههای بسیاری به کشور تحمیل خواهد شد به همین دلیل و باید انتخاب او بهینه عمل شود که کار بهجایی نرسد تا رئیسجمهور وزیر را برکنار کند و هزینههای زیادی به کشور تحمیل شود.
بهرامی تأکید کرد: افرادی که دارای کارنامه هستند باید موردبررسی قرار بگیرند و فردی که توان اجرایی هم دارد، باید مدنظر قرار بگیرد که امروز در کشور بسیارند و کسی انتخاب شود که اقتصاد دنیا را مطالعه کرده باشد و روندها را بداند.
وی به دولت رئیسی توصیه کرد: از تیم اقتصادی دولتهای قبلی استفاده کند که مدیران انقلابی بودند و مدیریت بحرانها را تجربه کردند و دارای کارنامه موفق هستند و بر حوزهها تسلط دارند؛ همچنین سلامت خود را نشان دادند و با این کار دولت آینده میتواند چند قدم جلوتر باشد.
یوسفی: وزیر اقتصاد دولت سیزدهم باید مسائل مالیاتی و بخش عمومی اقتصاد را خوب بفهمد/ اقتصاددان لازم نیست
محمدرضا یوسفی عضو هیئتعلمی دانشگاه مفید نیز در مورد اینکه وزیر اقتصاد آینده باید چه ویژگیهایی داشته باشد به خبرنگار اقتصادی راه دانا گفت: وزارت امور اقتصادی و دارایی با توجه به ساختارش باید با سازمان برنامهوبودجه و بانک مرکزی هماهنگ باشد، زیرا سازمان برنامهوبودجه مسئول برنامهریزی کوتاهمدت (بودجه) و پنجساله است که بخش مالیاتها در برنامهها مطرح است.
وی ادامه داد: وزارت اقتصاد مدیریت و اجرای سیاستهای مالی و بهطور خاص مالیاتی را بر عهده دارد و از سوی دیگر نظارت و اجرای بودجه نیز از وظایف آن است؛ بنابراین نخست سیاستهای مالی (مالیاتی) در دست وزارت اقتصاد است و اگر کسی که در اقتصاد بخش عمومی تخصص داشته باشد بهعنوان وزیر معرفی شود، میتواند عملکرد موفق و کارایی در وزارت اقتصاد داشته باشد.
این استاد اقتصاد دانشگاه ادامه داد: بانک مرکزی مسئولیت سیاستهای پولی و درآمدهای ارزی است و وزارت اقتصاد با این بانک ارتباط دارد. اگر سه بخش وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و سازمان برنامهوبودجه بتوانند با هم هماهنگ باشند، میتوانند در راستای و اجرای برنامهها موفق عمل کنند؛ در غیر این صورت مشکل ایجاد خواهد شد.
یوسفی تأکید کرد: کسی که حوزههای مالیاتی و چگونگی این مسئله و بخش عمومی اقتصاد را خوب بفهمد و در حوزه اجرایی هم کارکرده باشد، باید بهعنوان وزیر اقتصاد انتخاب شود.
وی در مورد اینکه کسی که اقتصاد خوانده باشد یا یک مدیر، گفت: مدیری که در مسائل مالیاتی و اقتصادی کار کرده باشد، زیرا مهمترین کاری که به اقتصاد دارد بخشهای مالیاتی است؛ زیرا برنامهریزی را سازمان برنامهوبودجه انجام میدهد و سیاستهای پولی در اختیار بانک مرکزی است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: نظر میرسد اگر شخصی تجربه و دانش خوبی داشته باشد و بتواند از مشاوران خیلی خوب هم استفاده کند، به نظرم میتواند وزیر اقتصاد موفقی باشد؛ حتماً لازم نیست اقتصاددانِ مطرحی هم باشد ولی باید دانش کاملی داشته باشد.
یوسفی توضیح داد: افرادی اقتصادی نخوانده بودند و رشته تحصیلی آنها هم اقتصاد نبود، در وزارت اقتصاد موفق نبودند؛ البته این فرد موردنظر نباید حتماً دارای دکتری اقتصاد باشد و این موضوع مهم نیست مثلاً دارای فوقلیسانس اقتصاد و تجربه 20 سال فعالیت در بدنه وزارت اقتصاد و دانشی داشته باشد و از مشاوران اقتصادی بهره ببرد، این فرد میتواند یک وزیر خوب باشد؛ در دیگر کشورهای دنیا هم اینگونه است.
وی در پایان تأکید کرد: در کشورهای پیشرفته دانشمند و عالم آن کشور را بهعنوان وزیر اقتصاد نمیگذارند، ولی کسی انتخاب میکنند که مسائل را خوب بفهمد و از مشاوره بهره ببرد و تجربه کافی داشته باشد را تعیین میکنند.