محمد جواد ظریف گفت: به نظر میرسد آقای بایدن، با وجود اینکه رسما به شکست سیاست فشار حداکثری آقای ترامپ اذعان کرده، اما کماکان این سیاست را در مورد تحریمها و اشتباهات منطقهای ادامه میدهد.
به گزارش شهدای ایران، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه با روزنامه مردمسالاری به گفتوگو نشسته است. بخشهای خواندنی این مصاحبه تفضیلی در ادامه آمده است.
بایدن کماکان سیاستهای ترامپ در موضوع تحریمها را ادامه میدهد
- به نظر میرسد آقای بایدن، با وجود اینکه رسما به شکست سیاست فشار حداکثری آقای ترامپ اذعان کرده، اما کماکان این سیاست را در مورد تحریمها و اشتباهات منطقهای ادامه میدهد. اقدامی که علیه تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه انجام دادند، بسیار خطرناک بود و نتیجهای جز گسترش ناامنی در منطقه نخواهد داشت.
- من احساس میکنم دولت آقای بایدن هنوز به یک جمعبندی در مورد سیاست خارجی نرسیده است. البته فشارهایی که از طرف گروههای مختلف، چه تندروهای آمریکا و اسرائیل و برخی کشورهای منطقه روی دولت آقای بایدن بوده را نمیتوانیم نادیده بگیریم.
- من فکر میکنم آنها هنوز نتوانستند به خاطر فشارها تصمیم بگیرند و اینکه هنوز قانع نشدند که سیاست فشار حداکثری، سیاست شکست خوردهای است. البته این موضوع را گفتند اما هنوز عملا قانع نشدند... از سیاست غلط نمیشود نتیجه خوب انتظار داشت.
آمریکاییها به توافق متوازن عادت ندارند
- ما هیچوقت پیشبینی نمیکردیم که ترامپ از برجام خارج نشود. پیشبینی ما این بود که ترامپ حتما از برجام خارج میشود.
- برجام یک توافق متوازن است. من نمیگویم این توافق صددرصد به نفع ایران است؛ این یک توافق متوازن است و آمریکاییها (مخصوص اصحاب ترامپ) به توافق متوازن عادت ندارند.
- ما هم در آن دو سال بهترین استفاده را از برجام نکردیم. یعنی گرفتار دعوای داخلی شدیم که نمره برجام 100 است یا 5 است یا منفی 10 است. اگر روی یک عدد معقولی توافق کرده بودیم و سعی میکردیم همان را نقد کنیم، پیشرفت بیشتری داشتیم.
- معتقدم مشکل مخالفان خارجی برجام هیچگاه موضوع هستهای نبوده است. هدف آنها امنیتیسازی ایران است و بحث هستهای بهانه خوبی برای امنیتیسازی و ایجاد اجماع امنیتی علیه ایران بوده است. حالا چون توافق هستهای و برجام این اجماع را بهم زد، با آن مخالفند.
اروپا در حوزه اقتصادی توانی نداشت که به تعهدات خود عمل کند!
- اروپاییها داخل برجام به تعهداتشان عمل نکردند. گفتند تعهدات ما در چهارچوب حضور آمریکا بود. وقتی آمریکا خارج شد، دو بار اروپاییها به یازده مساله متعهد شدند. تعهد دادند که فروش نفت ایران ادامه پیدا کند. پول نفت ایران پرداخت شود. پروازها، هواپیمایی، کشتیرانی، سرمایهگذاری و تعهدات دیگری که به یازده مورد میرسید. اما نتوانستند اجرا کنند. حتی اینستکس را هم نتوانستند اجرا کنند. قبل از اینستکس یک ساز و کار دیگری درست کردند و آن را هم نتوانستند اجرا کنند.
- درست است که اروپاییها در اجرای تعهداتشان خیلی جدیت نداشتند، اما واقعیت این است که اروپاییها توان نداشتند. دو نکته را هم باید از هم جدا کنیم؛ اول اینکه اروپا در حوزه اقتصادی هیچ توانی نداشت، اما این را هم بپذیریم که اروپاییها در شورای امنیت، در مقابل آمریکا ایستادند. آمریکا با ۱۳ رای در شورای امنیت شکست خورد. در مجمع عمومی در مقابل آمریکا ایستادند و ایالات متحده با ۱۱۰ رای شکست خورد.
- کارکردن با اروپا الزاما کار غلطی نبود. به خاطر اینکه شما باید از کنشگران مختلف، در حد توانشان استفاده کنید. من معتقدم اگر شما با پیچگوشتی نتوانستید یک مهره را باز کنید، دلیل ندارد پیچگوشتی را کنار بگذارید. کما اینکه با آچار هم نمیتوانید یک پیچ را باز کنید. شما نمیتوانید به خاطر اینکه یک کنشگر در صحنه بینالمللی همه اهدافتان را برآورده نمیکند، او را کاملا کنار بگذارید. اروپا در صحنه سیاسی نسبتا خوب عمل کرد، در صحنه اقتصادی کاملا ناتوانی نشان داد و این واقعیت دنیای خارج است که باید با آن تعامل کرد.
آمریکا با اصل جمهوری اسلامی مشکل دارد
- باید بپذیریم که ایالات متحده با ما و با اصل جمهوری اسلامی مشکل دارد. لذا اگر فرصتی پیدا کنند از آن استفاده میکنند. ما باید نسبت به توانمندیهای طرف مقابل آگاه باشیم. همانطور که شما گفتید آقای ترامپ یک ناتوانیهایی در اجماعسازی بینالمللی داشت. آقای بایدن توانمندیهایی در این زمینه دارد.
- اگر آقای بایدن بخواهد سیاستهای آقای ترامپ را دنبال کند، نتیجهاش جز نتیجه آقای ترامپ نخواهد بود، به شرطی که ما درست بازی کنیم. بالاخره کنشگری در هر زمانی ابزار خودش را نیاز دارد و باید هوشمندانه باشد.
- مثل یک دانش آموز که در یک امتحان مردود شده، یک کلاسی بوده و آمریکاییها سال اول را با تجدیدی قبول شدند (چون آقای اوباما هم خیلی خوب برجام را اجرا نکرد)، امتحان دوم و سوم را هم که صددرصد رد شدند. الان وقت آن رسیده که این کلاس را یک بار دیگر طی کنند. این صحبتی بود که مقام معظم رهبری دور قبل فرمودند و من فکر میکنم که البته این تجربه، بسیار بد بود و باید ببینیم که آمریکاییها میتوانند لااقل در یک کلاس برجام با نمره خوب فارغ التحصیل شوند تا درباره کلاس بعدی صحبت کنند.
تصمیمم برای انتخابات تغییری نکرده است
- من حدود چهل سال است (از سال 1361 که به عنوان کارمند محلی، وارد نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد شدم)، در وزارت خارجه هستم. هیچ کار دیگری نکردم و بلد هم نیستم.
- من هیچ وقت حزبی نبودم، چون کار در وزارت خارجه و سیاست خارجی با کار حزبی کردن، سازگاری ندارد. اما تصمیم بنده (برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری) و شرایطی که این تصمیم را گرفتم، تغییر نکرده است.
-من با خواست خداوند جدال نمیکنم... اما اینکه تصمیم من تغییری کرده باشد خیر، تصمیم من تغییر نکرده، چون شرایطی که من در آن، این تصمیم را گرفتم، کماکان پابرجاست.