اکنون وقتی به آمار نگاه می کنیم با کاهش میل خانواده ها به فرزند آوری روبه روی می شویم که حتی به داشتن 2 فرزند نیز مایل نیستند.

مهشید فروغان مدیر گروه آموزشی سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی گفت: اکنون جمعیت سالمند بالای 60 سال کشورمان با رقم ۸ میلیون و ۲۳۱ هزار نفر، یعنی حدود ۹.۹ درصد جمعیت کشور و جمعیت بالای ۶۵ سال، ۶.۴ درصد جمعیت کشور را تشکیل می دهند.

وی افزود: پیش بینی می شود که در سال ۱۴۰۰ سهم سالمندی جمعیت از مرز ۱۰ درصد و در سال ۱۴۲۰ از مرز  ۱۹.۴ درصد و در سال ۱۴۳۰ از مرز ۲۶.۱ درصد عبور کند،  یعنی در آن زمان یک‌ چهارم جمعیت کشور، سالمند خواهند بود.

با این حال پرسش اساسی این است که به رغم تغییر سیاست  و کنار گذاشتن شعار «فرزند کمتر‌، زندگی بهتر» و حتی تبلیغ وارونۀ آن، چرا میل به فرزندآوری رو به کاهش است و تبلیغات صدا و سیما هم تأثیری نداشته است؟

کاهش نرخ موالید و ازدواج در ایران

سید حامد برکاتی مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، 3 اردیبهشت امسال اظهار داشت: در سال ۹۸ نرخ رشد جمعیت کشور برای اولین بار در تاریخ به کمتر از یک درصد رسیده است و رشد منفی جمعیت داریم.

وی افزود: آمار ازدواج در سال ۱۳۸۹ برابر با ۸۹۱ هزار مورد بوده و این رقم در سال ۹۸ به ۵۵۰ هزار مورد رسیده است که نشانگر کاهش ۴۰ درصدی آمار ازدواج در این سال‌ها است.

علیرضا زاهدیان، رییس پژوهشکده آمار ایران در سال 92 در یک مصاحبه ای گفته بود: نرخ رشد جمعیت در ایران در سال 90 به 3/1 درصد رسید که پایین ترین نرخ رشد جمعیت در 50 سال اخیر است.

طبق آمار از سال ۹۴ تاکنون، با کاهش نرخ موالید، بحران کاهش جمعیت و کاهش جمعیت جوان کشور روبرو شده‌ایم.  نرخ رشد جمعیت سال ۱۳۹۰ معادل ۱.۲۹ درصد بود و سال ۱۳۹۵ به ۱.۲۴ درصد رسید تا اینکه در سال ۹۸ این رقم برخلاف تمامی پیش بینی‌های پژوهشی به کم‌تر از یک درصد رسید، تا جدی بودن بحران کاهش جمعیت را بار دیگر به همه گوشزد کند.

چرا زوجین بچه نمی‌خواهند؟

اما پرسش مطرح می شود که چرا زوجین ایرانی نمی خواهند فرزندی داشته باشند و یا نرخ موالید چرا باید رو به منفی گراید؟ ترویج تجرد گرایی، از دست رفتن فرصت ازدواج، افزایش آمار طلاق، افزایش میزان شهرنشینی و مشکلات اقتصادی از جمله دلایل برای کاهش فرزند اوری مطرح شده است.

وجود فرزند با ازدواج مسیر می شود و زمانی که آمار این امر شرعی تنزل پیدا می کند قطعا باید در جمعیت و فرزند آوری نیز تاثیر می گذارد و باید دولت در زمینه ازدواج و مشوق های ازدواج تلاش کند.

امیرحسین قاضی‌زاده نائب رئیس مجلس شورای اسلامی یکم مردادماه سال جاری با بیان اینکه 12 میلیون جوان ایرانی در سن ازدواج قرار دارند، گفت: یک و نیم میلیون نفر از جوانان ایرانی در آستانه تجرد قطعی قرار دارند.

محدود سازی وام ازدواج به 18 تا 40 سال یکی از دستورات روحانی است که مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته است زیرا همانطور که در بالا خواندید 3.5 میلیون ایرانی در تجردگرایی زندگی می کنند و این افراد که با فوت همسر، طلاق و یا فرصت ازدواج نیافته اند شاید این تسهیلات می توانست مشوقی برای ازدواج دوباره آنها شود.

از سال 97 پرداخت یارانه برای نوزادان با چالش مواجه شده است و از ابتدای سال جاری نیز پرداخت یارانه نقدی نوزادان متولد 99 در هاله‌ای از ابهام قرار داشته و به تازگی و با تصمیم هیات وزیران، پرداخت یارانه به نوزادان مشروط اعلام شده است.

 افزایش جمعیت نیازمند مشوق‌های مالی است

ولی اسماعیلی در گفتگو با خبرنگار سبلان ما اظهار داشت: طبق آمار، ایران با کاهش نرخ موالید و بحران کاهش جمعیت طی چند دهه آینده رو به رو خواهد شد.

نائب رئیس کمیسون اجتماعی مجلس گفت: عدم اجرای قانون تسهیل ازدواج جوانان یکی دیگر از مسائلی است که می‌توانست در رشد ازدواج و حل مشکلات این حوزه موجب تسریع امور شود.

وی تصریح کرد: خط فقر اثری مستقیم در کاهش ازدواج و میل به فرزندآوری دارد که باید سیاست‌های افزایش جمعیت را به شعار محدود نکنیم و در این زمینه مشوق‌های مالی و معنوی در نظر گرفته شود.

رهبر معظم انقلاب مداوماً به موضوعات مرتبط با "افزایش جمعیت" اشاره کرده‌اند و از سال ۱۳۹۰ تا کنون این 42  بار"مسئله جمعیت" را مورد تاکید قرار داده اند.

البته رهبر معظم انقلاب سیاست های کلی «جمعیّت» را که براساس بند یک اصل ۱۱۰ قانون اساسی و پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تعیین شده است در 14 بند  ابلاغ کردند که با اجرای این بند ها بسیاری مشکلات فرزند اوری و ازدواج حل می شد.