شهدای ایران: شیوه‌ برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی، موضوعی است که این روزها به نقل محافل مختلف تبدیل شده است. کمتر از یک ماه تا آغازِ ماه محرم مانده و با توجه به اینکه حرارت محبّت و روضه‌های سیدالشهداء علیه‌السلام جزئی جداناپذیر از فرهنگ این ملت شده است، نادیده‌گرفتن آن امکان‌پذیر نیست.

در روزهای گذشته جلسۀ ستاد ملّی پیگیری‌های ویژه ماه محرم با حضور در سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد و حجت‌الاسلام محمد قمی رئیس سازمان تبلیغات این نوید را داد که محرم امسال را با حفظ پروتکل‌های بهداشتی و در چهارچوب و ضوابط مشخصی برگزار خواهیم کرد. این موضوعی بود که در روزهای اخیر از سوی علمای برجسته حوزه علمیه نیز بدان تأکید شده بود.

حجت‌الاسلام محمود ریاضت مدرّس و کارشناس مسائل دینی در گفت‌وگو با تسنیم به بیان نکاتی مهم در این باره پرداخت که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

در آستانه ماه محرم الحرام و ایام سوگواری سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و در حالی که جهان با ویروسی به نام کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و عزیزان کادر درمانی نهایت تلاش خود را برای از بین بردن آن می‌کنند و از هیچ کوششی فرو گذار نمی‌کنند که جای تشکر و تقدیر فراوان دارد، سخن‌هایی در مورد برگزاری شعائر حسینی از گوشه و کنار به گوش می‌رسد که تذکر چند نکته لازم و ضروری می‌کند:

اول: اینکه در این خصوص باید کسانی اظهارنظر کنند که تخصص لازم را دارا باشند لذا وقتی کارشناسان امر شیوه‌نامه بهداشتی را در این خصوص تدوین کرده‌اند و گفته‌اند با اجرای آن می‌توان مجالس را برگزار کرد دیگر جایی برای اظهارنظر غیرمتخصصین نمی‌ماند و اینکه گفته می‌شود چون این شیوه‌نامه‌ها ممکن است توسط چند نفر یا چند گروه اجرا نشود پس مجالس را تعطیل کنیم هم سخنی غیر عقلائی است؛ چراکه نمی‌شود اگر چندین نفر مثلاً مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی‌کنند پس گواهینامه ندهیم چون ممکن است بعضی‌ها دستور العمل‌ها را رعایت نکنند و منجر به تصادف و مرگ افراد شود پس چون حفظ جان از اوجب واجبات است پس صدور گواهینامه برای مردم تعطیل شود.

دوم: همان‌طور که در امر پزشکی و تدوین دستورالعمل‌های بهداشتی متخصصان امر باید اظهارنظر کنند در امر شعائر حسینی خصوصاً ایام محرم الحرام نیز باید کسانی اظهارنظر کنند که هم در این وادی مَحرَم و هم مُحرِم باشند تا مُحَرَّمی بتوانند اظهارنظر کنند که متأسفانه بسیاری از کسانی که در این خصوص اظهار فضل می‌کنند نه در امر پزشکی و نه در امر معنوی صاحب‌نظر و متخصص نیستند.

سوم: گفته شده است که امر واجب حفظ جان را فدای امر مستحب عزاداری نکنیم، به نظر در این امر هم غیر متخصصین حق اظهارنظر ندارند. وقتی مراجع همچون آیت‌الله وحید خرسانی فرمودند که شعائر حسینی نباید تعطیل شود اما دستورالعمل‌های متخصصین امر هم باید رعایت شود یعنی مانعةالجمع نیست.

چهارم:طبق فتوای مراجع قدیم و جدید همچون امام راحل و دیگر بزرگان عرصه فقاهت مانند مرحوم آیت‌الله بهجت مبنی بر اینکه اقامه شعائر حسینی از افضل قربات است و قربات اعم از واجب و مستحب است؛ یعنی بر اساس نظر دین شناسان اقامه شعائر حسینی نه تنها واجب و در بعضی اوقات مستحب بلکه افضل از تمام واجبات و مستحباتی است که موجب قرب الهی می‌شود.

پنجم: حدود پنج ماه است که از تلاش خستگی‌ناپذیر کادر درمانی می‌گذرد اما این حقیقت غیرقابل انکار است که علم با همه پیشرفتش در مبارزه با این ویروس تاکنون زمین نشسته و ناتوان از مبارزه با این ویروس مصداق اتم و اکمل "وَمَا أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا" و "خُلِقَ الْإِنْسانُ ضَعِیفاً" است لذا بر معتقدین مکتب اهل‌بیت فرض است که مشخص کنند با خودشان چند، چند هستند و آیا آنچه تاکنون می‌گفتند که اشک بر مصائب سیدالشهداء علیه‌السلام و تربت و مجلس حضرت شفاست خودشان باور دارند یا ندارند و آنچه تاکنون می‌گفتند شکلِ کار بوده است؟ نزدیک به 6 ماه است که با نسخه‌هایی غیر از نسخه اهل‌بیت عمل کردیم و نتیجه‌ایی نگرفتیم؛ اجازه دهید یکبار با نسخه اهل‌بیت حرکت کنیم تا نتیجه مشخص شود. این همه کشته در اثر این بیماری باعث این نشد که کادر درمانی مقصر شناخته شود و حق هم همین بود، تجربه شب‌های قدر نشان داد با نسخه اهل‌بیت حرکت کنیم هرگز دچار مشکلی نخواهیم شد بلکه به واسطه توسّل و تضرع گره‌ها باز و مشکلات حل خواهد شد.

حسن روحانی رئیس جمهوری کشور شنبه در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در این باره گفت: باید برای محرّم هم کاری کنیم که حتی معاندین هم نتوانند حرفی بزنند. همه‌جا و در همه وضعیت‌های قرمز و زرد و در روستاها و شهرها باید عزاداری انجام شود؛ البته تراکم جمعیت نباید باشد و مراسم‌ها با فاصله‌گذاری برگزار و پروتکل‌ها رعایت شود و زمان عزاداری هم به‌طور مناسبی برنامه‌ریزی شود؛ طولانی شدن زمان عزاداری ممکن است ما را در مسیر شیوع قرار دهد. برخی روزها مانند تاسوعا و عاشورا و اربعین برای ما ویژه است؛ ایام و زمان عزاداری می‌تواند کوتاه‌تر باشد، اما اصل عزاداری مانند همه سال‌ها باشکوه خواهد بود.

پنجشنبه هفتۀ گذشته نشست تخصصی "کرونا و چالش‌های پیش‌روی هیأت‌ها" در کتابخانه آیت‌الله طبسی (ره) در شهر مقدس قم برگزار شد. در این مراسم حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی میرباقری گفت: در ماه مبارک رمضان نیز کوتاهی کردیم. ضرورتی نداشت که مسأله قرنطینه را مقدم بر اجرای برگزاری مراسم‌ها بدانیم. جریان غرب ناراحت نمی‌شود که مراسم مذهبی به‌طور کلی تعطیل شود و از اینکه مراسم مذهبی و عزاداری تعطیل شود، خوشحال می‌شوند.

«غرب‌گرایان تلاش می‌کنند مراسم عزاداری تعطیل شود، ما از این مرحله عبور کرده‌ایم که تنها راه حل حفظ سلامتی مردم، تعطیلی تجمعات نیست. جامعه پزشکی هم همراهی خوبی کرده است. ما در مواقعی حرکت‌هایی را گوشه و کنار مشاهده می‌کنیم که ریشه این حرکات در سازمان بهداشت جهانی دیده می‌شود. بنابراین باید تلاش کنیم تا فضای عزاداری به سمت فضای حقیقی با رعایت نکات بهداشتی و پروتکل‌های بهداشتی مدنظر قرار گیرد.»

وی با بیان مطلب فوق گفت: هیئت‌های مذهبی حتماً به توصیه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا، متعهد خواهند بود اما خواهش ما این است که تصمیم‌گیری‌ها شفاف باشد. افرادی داریم که هزاران مرتبه در سال به مسجد جمکران می‌روند و فردی که یک مرتبه به مسجد مقدس جمکران نرفته طبیعتاً نباید درباره بازگشایی و بسته‌شدن مساجد و اعتاب مقدسه تصمیم‌گیری کند. جامعه پزشکی متعهد و متدین می‌تواند به کمک بیاید تا مراسم ماه محرم به بهترین وجه برگزار شود.

حجت‌الاسلام حسین انصاریان نیز در این برنامه گفت: مسئله برپا کردن جلسات امام حسین علیه‌السلام، عزاداری و گریه برای ایشان از افضل قربات است اما در شرایط فعلی به جان امام حسین قسم می‌خورم که از افضل واجبات است و فراتر از این حرف‌ها رفته است. در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری بسیاری شده تا چراغ این مجالس را خاموش کنند، اما خاموش نشده و نخواهد هم شد زیرا «تا خداوندی خدا برجاست، پرچم شاه کربلا برپاست» با رعایت پروتکل‌های بهداشتی جلسات را با عشق و شوق برگزار کنید و نترسید! این جلسات ضامن دین و کار خیر است.