عملیات مرصاد در چهارم مرداد سال ۱۳۶۷ با هدف پاکسازی و مقابله با منافقین در غرب کشور اجرا شد و نیروهای رجوی که عملیات «فروغ جاویدان» را آغاز کرده بودند، بعد از سه روز، دست از پا درازتر برگشتند.
شهدای ایران: جمهوری اسلامی ایران در تاریخ ۲۷ تیر سال ۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت تا جنگی که از سوی دشمن بعثی با حمایت بیش از ۸۰ کشور علیه ملت ایران آغاز شده بود، به اتمام برسد. اما چهار روز بعد از پذیرش قطعنامه از سوی دو طرف، رژیم بعثی صدام در تاریخ ۳۱ تیر با هدف تصرف دوباره خرمشهر و اهواز، حملهای جدید را به مرزهای ایران آغاز کرد و بعد از این حمله نیز، حملات دیگری در مناطق غربی کشور صورت گرفت، لذا رزمندگان اسلام نیز که از حیله صدام با خبر بودند، در منطقه ماندند و این توطئه صدام را خنثی کردند.
دشمن بعثی وقتی رشادت و مقاومت رزمندگان اسلام را دید، در نهایت، سوم مرداد سال ۱۳۶۷ بهصورت رسمی عقبنشینی خود را اعلام کرد اما این اقدام دشمن نیز برای انجام اقدامی جدید صورت گرفت، چراکه دشمن بعثی تمام تجهیزات و حتی نیروی انسانی باقی مانده از جنگ هشت ساله را در اختیار سازمان منافقین قرار داد تا آنها با اجرای عملیاتهای مختلف، ایران را تحت فشار قرار دهند. به این ترتیب بود که عملیاتی تحت عنوان «فروغ جاویدان» در منطقه غرب کشور در محور اسلامآباد - قصرشیرین برنامهریزی شد.
از طرفی، منافقین بهدلیل مبارزه انقلابیون با عناصر اصلی آنها در سال ۱۳۶۰ در تهران، از جمهوری اسلامی ایران کینه به دل داشتند، بهطوری که مسعود رجوی بارها در سخنرانیها اعلام میکرد که انتقام یارانش را از جمهوری اسلامی ایران خواهد گرفت.
همچنین قبول قطعنامه ۵۹۸ از سوی ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ واکنش مسعود رجوی را نیز در پی داشت، بهطوری که رجوی سه روز قبل از شروع عملیات «فروغ جاویدان»، اعضای اصلی سازمان را به دور خود جمع کرد و به آنها اعلام کرد که بدون توجه به قطعنامه صادر شده، عملیات را اجرا خواهیم کرد. با همه این تفاسیر منافقین با حدود پنج هزار نفر که غالباً زنان و دختران بودند، از غرب کشور و مرز خسروی وارد خاک جمهوری اسلامی ایران شدند و بدون درگیری خیلی سریع قصرشیرین و اسلام آباد را به تصرف درآوردند. اعضای سازمان منافقین به دلیل کینهای که از نظام جمهوری اسلامی ایران داشتند، بار دیگر با جنایتهایی که در غرب کشور انجام دادند، همگان را یاد اتفاقات و ترورهای سال ۱۳۶۰ انداختند.
دشمن بعثی که در زیر پا گذاشتن قوانین بینالمللی در آن دوران زبانزد بود، بدون درنظر گرفتن مفاد قطعنامه، همزمان با آغاز عملیات فروغ جاویدان، با هماپیماهای خود مناطقی از جنوب کشور را بمباران کرد تا بخشی از رزمندگان از بیم حمله مجدد دشمن بعثی در جنوب کشور بمانند تا نیروهای سازمان منافقین بتوانند به راحتی به پیشروی خود در غرب کشور ادامه دهند.
وضعیت ادامه داشت که سپاهیان اسلام و ارتشیهای دلاور، آخرین عملیات جمهوری اسلامی ایران را با عنوان عملیات مرصاد و به فرماندهی سپهبد شهید صیاد شیرازی با هدف پاکسازی مناطق غربی کشور از لوث وجود منافقین اجرا کردند.
شهید صیاد شیرازی، شب پیش از عملیات را اینگونه تشریح میکند: «شبانه خودم را با یک فروند هواپیمای فالکون، به کرمانشاه رساندم و صحنه پیشروی دشمن را از نزدیک مشاهده کردم و متوجه اوضاع شدم. چنان جو پریشانی و اضطراب در مردم ایجاد شده بود که سراسیمه از خانه بیرون آمده بودند. از طرفی جاده کرمانشاه به بیستون از خودروهایی که در انتظار جابه جایی بودند مملو بود و ترافیک سنگینی ایجاد شده بود. بر این اساس با یک فروند هلیکوپتر از فرودگاه به سمت یکی از قرارگاههای تاکتیکی سپاه پاسداران مستقر در طاق بستان حرکت کردیم، نیمه شب بود و تا ساعت یک و نیم نتوانستیم ماهیت دشمن را بدست آوریم که چه کسی است. همین طور در حال پیشروی بودند و ساعت پنج به پایگاه رفتم. همه را آماده و مهیا برای توجیه دیدم. پس از توجیه خلبانان تأکید کردم وضعیت خیلی اضطراری است. چارهای نداریم. هلیکوپترهای کبری باید آماده باشند. یک تیم ارتش آماده شد. ابتدا خودم با یک هلیکوپتر ۲۱۴ برای شناسایی دقیق و هماهنگی به سمت مواضع حرکت کردم و به این ترتیب اولین عملیات را علیه نیروهای مهاجم و منافق آغاز کردیم.»
هوانیروز جمهوری اسلامی ایران بمباران مواضع منافقان را آغاز کرد و از طرفی درگیری شدیدی بین رزمندگان با منافقین در تنگه مرصاد شکل گرفت. در این تنگه بیش از یک هزار و ۵۰۰ نفر از نیروهای دشمن کشته شدند و مابقی هم اقدام به فرار کردند. یکی از اقدامات آنها این بود که در مسیرها از افراد انتحاری استفاده میکردند تا فرماندهان به سمت خاک عراق فرار کنند. از سوی دیگر دشمن بعثی وقتی با این صحنه مواجه شد، اقدام به بمباران مواضع رزمندگان اسلام کرد، بهطوری که افراد بسیاری در این زمان به شهادت رسیدند.
درگیریها در منطقه چهارزبر شدید بود، اما سپاهیان اسلام که عزم خود را برای مقابله با منافقان جزم کرده بودند، بعد از آزادسازی اسلام آباد، به سمت کرند حرکت کردند.
یکی از فرماندهان سپاه پاسداران در تشریح عملیات میگوید: «۱۱ روز قبل از حمله منافقین به داخل کشور، با خبر شدیم که تغییرات جدیدی در آرایش ناوگانهای مستقر در خلیج فارس و دریای عمان به وجود آمده است. به طور مثال ناو هواپیمابر وینسنس به طرف دهانه تنگه هرمز آمده بود و ناوهای انگلیسی حرکات مشکوکی را انجام میدادند. در همین موقع ۵۳ نفر از نمایندگان کنگره آمریکا (به نقل از رادیو منافق) طی نامهای از وزارت امور خارجه خواسته بودند که دولت ریگان در جهت تقویت سازمان منافقین به عنوان آلترناتیو آینده حکومت ایران برنامهریزی کند.
دو روز بعد از این قضایا یعنی ۹ روز قبل از حمله آنها و درست بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ از طرف ایران اسلامی، عراق در دو جبهه غرب و جنوب دست به تحریکات وسیعی زد. در جنوب خود را تا جاده خرمشهر ـ اهواز رساند و به طرف جاده اهواز حرکت کرد و قصد داشت خرمشهر را دور بزند و در غرب از محور ازگله ـ قصر شیرین ـ سرپل ذهاب ـ گیلانغرب ـ سومار ـ نفتشهر و میمک به عمق ۳۰ کیلومتر به داخل کشور تعرض کرد. به لطف خداوند، در جنوب بچهها با آمادگی که داشتند و همچنین با حضور وسیع و به موقع مردم، ضربه مهلکی را به دشمن وارد آوردند و او را تا مرزهای بینالمللی عقب راندند اما در غرب دشمن تجاوزش را گسترش میداد.
در این مدت سعی کرد که از محور سومار خودش را به سه راهی استراتژیک اسلام آباد ـ ایلام ـ ایوان غرب و همچنین در منطقه گیلانغرب هم میخواست خودش را به سه راهی دیگری برساند اما خوشبختانه همان طور که از رادیو شنیدید مردم ایوان دلاورانه مقاومت کرده و تعدادی از تانکهایشان را منهدم کردند و سه دستگاه از آنها را هم به غنیمت گرفتند و تعدادی هم اسیر گرفتند؛ و دشمن بعثی ناچار شد که ۱۱ کیلومتر از آن سه راهی مهم عقبنشینی کند. رزمندگان یکی از تیپها نیز ۱۱ تانک دشمن را منهدم کردند و دشمن به ناچار عقبنشینی کرد. قرار بود وقتی منافقین به تهران رسیدند، با پخش یک اعلامیه شدیداللحن از کشورهای دیگر درخواست حمایت کنند و آنها نیز منافقین را حمایت نمایند.»
به هر حال عملیات فروغ جاویدان منافقین جز شکست و بیآبرویی چیزی برای دشمن نداشت و رژیم صدام نیز بار دیگر چهره منحوس خود را به جهانیان نشان داد. عملیات مرصاد بیش از یک هزار کشته و یک هزار و ۵۰۰ مجروح برای منافقین در پی داشت.
با اینکه عملیات مرصاد به پایان رسیده بود، اما برخی از منافقین که در مناطقی از اسلام آباد با هدف تجدید قوا مخفی شده بودند در صدد ضربه مجدد به رزمندگان بودند، اما رزمندگان در قالب گروههای مختلف با شناسایی مخفیگاههای این افراد، آنها را کشته و یا به اسارت درآوردند و اینگونه بود که عملیات به اصطلاح فروغ جاویدان مسعود رجوی با سد محکمی به نام اراده و رشادت رزمندگان اسلام مواجه شد. عملیات مرصاد بعد از سه روز با موفقیت به پایان رسید.