شهدای ایران: یک شبکه را میزنی، در آن بازی می کند، شبکه دیگری را انتخاب می کنی، مهمان برنامه زنده تلویزیونی است، شبکه بعدی را که انتخاب می‌کنی مجری یک برنامه از قبل تولید شده است. البته این پرکاری تنها مخصوص برخی از بازیگران است زیرا در مقابل آن‌ها، افرادی با سابقه و توانمند وجود دارند که اتفاقا روزگاری نه چندان دور، چهره‌‍‌های دوست داشتنی سریال‌هایمان بوده‌اند اما حالا یا دیگر نیستند و یا کمتر در قاب تلویزیون شاهد حضورشان هستیم.

این تناقض‌ها تنها مختص بازیگران نیست، بلکه بیش از آن پرکاری کسانی منظور است که اتفاقا کمتر هم برای عموم مردم آشنا هستند و قطعا حتی تصویرشان نیز تا حد زیادی برای آن‌ها غریبه است. صحبت از تهیه کنندگانی است که گاها زحمت ساخت چند سریال در سال نصیب آن ها می شود!  

تهیه کنندگانی که بنظر می رسد آنقدر پرکار هستند که شاید برخی از آن‌ها خودشان فرصت مطالعه فیلمنامه‌هایی که به دستشان می رسد را ندارند و یا شاید به خواندن یک طرح کلی بسنده می کنند، اما برعکس تهیه کنندگانی هستند که علی رغم این که خاطره‌های زیادی از گذشته تا همان دیروزِ روزگار برایمان ساخته‌اند، ولی حالا کم کار شده‌اند.

مدیران بی پاسخ...

در این باره به سراغ یکی از تهیه کنندگان خوب تلویزیون رفتیم، سراغ کسی هم نرفتیم که اصلا کار ندارد و یا در کارهای گذشته به طور نسبی موفق بوده است؛ بلکه به سراغ تهیه کننده موفقی رفتیم که در سال‌های گذشته، آثار بسیار ماندگاری را برای تلویزیون ساخته است، البته این تهیه کننده دوست نداشت نامش در این مصاحبه مطرح شود.

او ضمن اینکه این تناقض در کم کاری و یا بیکاری عده‌ای از تهیه کنندگان و پرکاری عده ای دیگر را تأیید می کند، گفت: «برای همه اهالی رسانه و مخاطبین این سوال است که چرا چنین چیزی وجود دارد و با وجود ضعف در کار اما فلان تهیه کننده پرکار است؛ مدیران رسانه ملی باید این را پاسخ دهند.»

وی ادامه داد: «این موضوع کاملا عیان است و نمی توان آن را کتمان کرد جالب این است که هیچ رسانه ای هم به این موضوع نمی پردازد، این قضیه باید به شکل جدی مورد توجه قرار بگیرد و مدیران مسئول هستند که باید در این رابطه جوابگو باشند.»

دانش روز یا پارتی؟!

البته ما برای یافتن این سوال تنها به پاسخ این تهیه کننده اکتفا نکردیم بلکه به سراغ محسن علی اکبری هم رفتیم. علی اکبری تهیه کننده آثار ماندگاری است که هنوز هم در خاطرمان نقش بسته‌اند، بسیاری از ما هنوز هم روزهای آزادسازی خرمشهر را با «بلمی به سوی ساحلِ» او  و به کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی‌پور به یاد می آوریم.

علی اکبری که این روزها مشغول تولید سریال «نفوذ» است، به خبرنگار «راه دانا» گفت: «چند دلیل برای حذف برخی از تهیه کنندگان چه در سینما و چه در سیما وجود دارد».

وی کوچ کردن از سینمای سنتی به مدرن و به روز نبودن برخی از تهیه کنندگان را یکی از دلایل حذف و یا کم کاری برخی از تهیه کنندگان می داند و می گوید؛ «ما چه در سینما و چه در رسانه ملی از فرمت سنتی به مدرن کوچ کرده‌ایم، طبعا در این میان برخی از تهیه کنندگان ما که علم روز را ندارند علیرغم این که تجربه سنگینی هم دارند، اما این تجربه با تفکر روز و مدرن در تقابل است بنابراین این اشخاص یا کم کار هستند و یا بیکار.»

وی ادامه داد: «در طی ده سال گذشته ما شاهد تبدیل فیلم نگاتیو به دیجیتال بوده ایم، این خود به خود یک دانش دیجیتالی را در خصوص تهیه کنندگی می طلبد تا آن تهیه کننده بداند بر اساس این فرمت جدید، امکانات  امروزی چه کاربردی می تواند در سینما وتلویزیون داشته باشد. که هم در سرعت و هم در کیفیت پروژه تأثیرگذار باشد.»

 اما علی اکبری این موضوع را تنها دلیل کم کاری برخی از همکاران خود نمی داند، او نیز معتقد است که یکی از دلایل اصلی دیگر این موضوع بحث ارتباطات و لابی‌ها است.

تهیه کننده سریال مردان انجلس گفت: «بعضی از تهیه کنندگان جوان و کم تجربه را می بینیم که در طی یک سال چند اثر پشت سر هم دارند، تا دو سال گذشته این موضوع بیشتر در سریال سازی بیشتر دیده می شد اما از دو سال پیش تاکنون این اتفاق در سینما هم بیشتر شده است، البته در سینما جوانانی که پولدار هستند و سرمایه های بادآورده زیاد را در اختیار دارند به عرصه تهیه‌کنندگی ورود بیشتری دارند اما در سیما جوانانی وارد می شود که ارتباطات زیادی دارند و از کانال پارتی وارد کار شده اند».

باید نورچشمی باشی...

ماه به ماه که می گذرد در حالی به تعداد آثار این جوانان اضافه می شود که برخی، حتی اثر دندان گیری هم به روزمه خود اضافه نکرده‌اند و گاهی تولیدات سیما را به مثابه کارگاهی برای خود دیده و روز به روز با پول رسانه ملی که پول مردم است، خود را در حرفه ای که دوست دارند قوی تر می کنند.

تهیه کننده ای که تمایل به بازگویی نامش ندارد در این رابطه به «راه دانا» گفت؛ گاهی تهیه کنندگان به خاطر نگاه منفعت‌طلبانه ای که نسبت به سریال دارند آثارشان ضعیف و بعضی حتی توهین‌آمیز است، اما باردیگر شاهدیم که در همان زمان آن شخص در دو شبکه دیگر تلویزیون سریال آماده ویا در حال پخش دارد.

وی ادامه داد: «گاهی اوقات نه کارهای قوی بلکه پروژه های ضعیف پشت سر هم ساخته می شود، بودجه های میلیاردی هم صرف این ها می شود و کسی هم نیست که به این موضوع رسیدگی کند. امیدوارم مدیران نسبت به این موضوع توجه کنند و تا این جریان به یک بحرانِ مخاطب‌زدایی تبدیل نشده، آن را حل کنند؛ زیرا ممکن است با این گونه اقدامات مخاطب از تلویزیون جدا شود، مخاطب باهوش است و می تواند این موضوعات را تشخیص دهد.»

همه این‌ها در حالی است که در گذشته، یک تهیه کننده باید شاگردیِ یک مدیر تولید را می کرد تا می توانست آرام آرام کار را یاد بگیرد، اما این روزها انگار برخی جوانان و حتی تازه کاران سن دار، حوصله ضابطه را ندارند و ترجیح می دهند تا با رابطه کارهایشان پیش برود.

وی با اشاره به این نکته گفت: «قاعدتا تهیه کننده باید دارای یک روزمه مشخص باشد اما متأسفانه برخی این سابقه و رزومه و شرایط را ندارند و تنها به واسطه ارتباط به این موضوعات ورود پیدا می کنند و بنظر من دیگر اسم این جریان رانت است؛ زیرا بسیاری افراد دارای تجربه های موفق هستند اما بیکارند و نمی توانند کار جدید بگیرند».

علی اکبری نیز معتقد است که اصولا علاوه بر داشتن یک تحصیلات اکادمیک و سابقه مدیریت تولید، یک فرد برای تهیه کنندگی باید یک زمان 5 تا 10 سال را طی کند.

در این میان جوانانی هم هستند که استعداد دارند و آثار خوب و حتی ارزشی تولید می کنند اما نه به سنشان می خورد که چنین روزمه پرسابقه ای در کارنامه خود داشته باشند و نه به نظر می رسد بدون لابی و قدرتی که کسب کرده اند، این چنین به فاصله کم و گاهی در یک سال 5 پروژه را کلید بزنند، در حالی که یک تهیه کننده با سابقه و توانمند و اتفاقا به روز شده با فیلمسازی مدرن تنها به این دلیل که مانند آن شخص رابطه ندارد و از ابتدا و در دهه های قبل با ضابطه خود را به این مرحله رسانده است، از قافله جا بماند.

تهیه‌کنندگی 27 اثر در 15 سال!

سریال «سرباز» از شبکه سوم سیما بالاخره پس از 50 قسمت زجر دادن مخاطب به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی به کار خود پایان داد؛ «رها» باز هم به تهیه کنندگی جناب شفیعی، از شبکه دوم  تا سریال جدید ایشان «شاهرگ» آماده شود، به آنتن رسید و او هم تمام شد؛ «شاهرگ» از ۷ تیر به تلویزیون می رسد.

این خبر هم در تاریخ 10 خرداد منتشر شده است؛ چهل درصد از تصویربرداری سریال «زمین گرم» به کارگردانی سعید نعمت‌الله و تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی که مدتی به دلیل شیوع ویروس کرونا متوقف شده بود، با شروع مجدد تصویربرداری، به پایان رسید.

کریم لک زاده کارگردان سینما نیز درباره آخرین وضعیت ساخت «شیرجه بزرگ»، در گفت‌وگو با خبرنگاران جوان، در تاریخ 21 اسفند ماه مصاحبه کرده است و گفته، این اثر مراحل فنی را طی می‌کند و هم اکنون صداگذاری و موسیقی آن به نیمه رسیده است. تهیه کنندگی این فیلم سینمایی نیز برعهده محمدرضا شفیعی است.

حالا تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل؛ البته قطعا آقای شفیعی تنها تهیه‌کننده محترمی نیست که توانسته در طی 15 سال چیزی حدود 27 اثر تلویزیونی با تعداد قسمت‌های بالا و 5 اثر سینمایی داشته باشد. بلکه برخی تهیه کنندگان دیگری نیز هستند که با سن کم آغاز کرده اند و جالب تر این است که اگر جستجویی در رزومه شان داشته باشیم به این جمله برخورد خواهیم کرد؛ «وی فعالیت نمایشی خود را از سال ۱۳۹۲ با مجموعه تلویزیونی دودکش در صدا و سیما آغاز کرد که با استقبال چشمگیری روبرو شد»!

این افراد و دیگر افرادی که نام و یادی از آن‌ها در این گزارش نشده، جزء کسانی هستند که در کمتر از یک دهه بعضا چنان رزومه ای برای خود دست و پا کرده اند که با کمترین انتقاد از طرف اهالی رسانه، شما را مورد لطف و مرحمت قرار می دهند؛ اما از مدیران رسانه ملی این توقع می رود که نیم نگاهی هم به سایر دوستان پیشکسوت داشته باشند و یا کمی توجه به جوانانی بکنند که پشت درب‌هایشان ایستاده اند تا شاید برای ساختن یک فیلم کوتاه، مبلغی نه میلیاردی بلکه برابر یک صدم بودجه یک قسمتی از سریال‌های 50 قسمتی را بتوانند به دست آورند.