از همه نیرومندتر کسی است که تقوا پیشه کند و هرگاه از چیزی خوشش آمد، علاقه به آن چیز وی را به گناه و مخالفت حق وادار نکند و هرگاه عصبانی شد، طوفان خشم، او را به سمت گناه نکشاند.
شهدای ایران: به خواست خدای متعال، همزمان با ماه مبارک رمضان، همه روزه مجموعه‌ای از احادیث موضوعی اهل‌بیت علیهم‌السلام با نام «ره‌توشه معرفت» تقدیم مخاطبین می‌شود. امیدواریم از نظرات و پیشنهادهای سازنده‌تان برخوردار شویم.
حقیقت تقوی:
1. زیباترین پوششها: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «أَزیَنُ اللِّباسِ لِلْمُؤْمِنِ لِباسُ التَّقْوی؛ (1) زیباترین لباس برای مؤمن لباس تقوی است.»
2. حضور دائم در نزد پروردگار: عن الصادق علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «اَلتَّقْوی أنْ لایَفْقُدَکَ اللهُ حَیْثُ أمَرَکَ وَ لایَراکَ حَیْثُ نَهَاکَ؛ (2) تقوی آن است که هرگاه خداوند به تو دستوری داد تو را غایب نیابد و چون تو را باز دارد حاضرت نبیند.»
3. برترین توشه آخرت: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «اًلتَّقْوی خَیرُ زَادٍ لِلمَعادِ؛ (3) تقوی عالی‌ترین توشه برای روز معاد می‌باشد.»
ارکان تقوی:
عن النبی صلی الله علیه و آله اَنَّهُ قالَ: «لِلتَّقْوی أرْبَعَةُ أرْکانٍ؛ اَلْخَوْفُ مِنْ رَبِّ الْجَلیلِ وَ الْعَمَلُ بِالتَّنْزِیلِ وَ القَنَاعَةُ بِالْقَلیلِ وَ الْاِسْتِعدَادُ لِیَوْمِ الرَّحِیلِ؛ (4) برای تقوی چهار رکن است؛ ترس از پروردگار بزرگ، عمل به آنچه نازل شده، قناعت به اندک و آمادگی برای مرگ.»
دستاوردهای تقوی:
1. میراث‌داری زمین: «اِنَّ الْأرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» (5) ؛ «زمین از آن خداست و به هر کس از بندگانش که بخواهد می‌دهد و سرانجام از آن متقین است.»
2. میراث داری بهشت: «تِلْکَ الْجَنَّةُ الًّتِی نُورِثُ مِنْ عِبادِنا مَنْ کانَ تَقِیّاً»؛ (6) «آن بهشتی است که به أن بندگانمان که پرهیزگار باشند به میراث می‌دهیم.»
3. بهره‌گیری از علم الهی: «وَ اتَّقُوا اللهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللهُ» (7) ؛ «از خدا پروا کنید تا خدا شما را آموزش دهد.»
4. آسان شدن امور: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مِنْ أمْرِهِ یُسْراً» (8) ؛ «هر کس از خدا پروا کند، خدا برای او در کارش تسهیلی قرار می‌دهد.
5. روزی از مجرای غیر منتظره: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقهُ مِنْ حَیْثُ لایَحْتَسِبُ» (9) ؛ هر کس از خدا پروا کند برای او گریزگاهی [از مشکلات] قرار می‌دهد و از جایی که نمی‌داند به او روزی می‌رساند.»
6. آسودگی خاطر: «فَمَن اتَّقی وَ أصْلَحَ فَلاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاهُمْ یَحْزَنُونَ» (10) ؛ «پس هر کس پرهیزگاری کند و خود را اصلاح نماید، نه بیمی بر اوست و نه اندوهی.»
7. عدم ترس از آفریدگان: عن الامام الهادی علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «مَنِ اتَّقَی اللهَ یُتَّقَی وَ مَنْ أطاعَ اللهَ یُطاعُ وَ مَنْ أطاعَ الْخَالقَ لَمْ یُبالِ سَخَطَ الْمَخْلُوقِینَ وَ مَنْ أسْخَطَ الخَالِقَ فَلْیَتَیَقَّنْ أنْ یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ الْمَخْلُوقینَ؛ (11) کسی که از خدا پروا داشته باشد، از او پروا می‌کنند و هر کس از خدا اطاعت کند، مورد اطاعت واقع می‌شود و هر کس که از آفریننده فرمان بَرَد؛ از خشم آفریدگان باکی نخواهد داشت و کسی که آفریدگار را به خشم آورد، یقین کند که خشم آفریدگان بر او روا خواهد شد.»
مردان رهش میل به هستی نکنند
خود بینی و خویشتن پرستی نکنند
هر نیم شبی که در خرابات آیند
خم خانه تهی کنند و مستی نکنند
نیروی پارسایی:
روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از محلی می‌گذشتند، دیدند تعدادی از جوانان مشغول مسابقه و زور آزمایی هستند. آنجا سنگ بزرگی بود که هر کدام آن را به قدر توانایی خود حرکت می‌داد. رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسید: «چه می‌کنید؟» گفتند: «زور آزمایی می‌کنیم تا بدانیم که کدامیک از ما نیرومندتر است.» فرمود: «مایلید من بگویم کدامتان از همه قوی‌تر هستید؟» عرض کردند: « بله یا رسول الله! چه بهتر که پیامبر اسلام بگوید چه کسی قوی‌تر است.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «از همه نیرومندتر کسی است که تقوا پیشه کند و هرگاه از چیزی خوشش آمد، علاقه به آن چیز وی را به گناه و مخالفت حق وادار نکند و هرگاه عصبانی شد، طوفان خشم او را به سمت گناه نکشاند.» (12)
عام نادان پریشان روزگار
به زدانشمند ناپرهیزگار
کان به نابینایی از راه اوفتاد
وین دو چشمش بود و در چاه اوفتاد
.....
[1]. مستدرک الوسائل، ج 3، ص 324.
[2]. بحار الانوار، ج 70، ص 285.
[3]. غررالحکم، ص 272 (یک جلدی).
[4]. بحار الانوار، ج 6، ص 137.
[5]. اعراف/128.
[6]. مریم/ 63.
[7]. بقره/ 282.
[8]. طلاق/ 4.
[9]. طلاق/ 3.
[10]. اعراف/ 35.
[11]. تحف العقول، ص 480.
[12]. بحار الانوار، ج 75، ص 28.
حقیقت تقوی:
1. زیباترین پوششها: عن الصادق علیه السلام أنَّهُ قالَ: «أَزیَنُ اللِّباسِ لِلْمُؤْمِنِ لِباسُ التَّقْوی؛ (1) زیباترین لباس برای مؤمن لباس تقوی است.»
2. حضور دائم در نزد پروردگار: عن الصادق علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «اَلتَّقْوی أنْ لایَفْقُدَکَ اللهُ حَیْثُ أمَرَکَ وَ لایَراکَ حَیْثُ نَهَاکَ؛ (2) تقوی آن است که هرگاه خداوند به تو دستوری داد تو را غایب نیابد و چون تو را باز دارد حاضرت نبیند.»
3. برترین توشه آخرت: عن امیرالمؤمنین علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «اًلتَّقْوی خَیرُ زَادٍ لِلمَعادِ؛ (3) تقوی عالی‌ترین توشه برای روز معاد می‌باشد.»
ارکان تقوی:
عن النبی صلی الله علیه و آله اَنَّهُ قالَ: «لِلتَّقْوی أرْبَعَةُ أرْکانٍ؛ اَلْخَوْفُ مِنْ رَبِّ الْجَلیلِ وَ الْعَمَلُ بِالتَّنْزِیلِ وَ القَنَاعَةُ بِالْقَلیلِ وَ الْاِسْتِعدَادُ لِیَوْمِ الرَّحِیلِ؛ (4) برای تقوی چهار رکن است؛ ترس از پروردگار بزرگ، عمل به آنچه نازل شده، قناعت به اندک و آمادگی برای مرگ.»
دستاوردهای تقوی:
1. میراث‌داری زمین: «اِنَّ الْأرْضَ لِلّهِ یُورِثُها مَنْ یَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِینَ» (5) ؛ «زمین از آن خداست و به هر کس از بندگانش که بخواهد می‌دهد و سرانجام از آن متقین است.»
2. میراث داری بهشت: «تِلْکَ الْجَنَّةُ الًّتِی نُورِثُ مِنْ عِبادِنا مَنْ کانَ تَقِیّاً»؛ (6) «آن بهشتی است که به أن بندگانمان که پرهیزگار باشند به میراث می‌دهیم.»
3. بهره‌گیری از علم الهی: «وَ اتَّقُوا اللهَ وَ یُعَلِّمُکُمُ اللهُ» (7) ؛ «از خدا پروا کنید تا خدا شما را آموزش دهد.»
4. آسان شدن امور: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مِنْ أمْرِهِ یُسْراً» (8) ؛ «هر کس از خدا پروا کند، خدا برای او در کارش تسهیلی قرار می‌دهد.
5. روزی از مجرای غیر منتظره: «وَ مَنْ یَتَّقِ اللهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقهُ مِنْ حَیْثُ لایَحْتَسِبُ» (9) ؛ هر کس از خدا پروا کند برای او گریزگاهی [از مشکلات] قرار می‌دهد و از جایی که نمی‌داند به او روزی می‌رساند.»
6. آسودگی خاطر: «فَمَن اتَّقی وَ أصْلَحَ فَلاخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لاهُمْ یَحْزَنُونَ» (10) ؛ «پس هر کس پرهیزگاری کند و خود را اصلاح نماید، نه بیمی بر اوست و نه اندوهی.»
7. عدم ترس از آفریدگان: عن الامام الهادی علیه السلام أَنَّهُ قالَ: «مَنِ اتَّقَی اللهَ یُتَّقَی وَ مَنْ أطاعَ اللهَ یُطاعُ وَ مَنْ أطاعَ الْخَالقَ لَمْ یُبالِ سَخَطَ الْمَخْلُوقِینَ وَ مَنْ أسْخَطَ الخَالِقَ فَلْیَتَیَقَّنْ أنْ یَحِلَّ بِهِ سَخَطُ الْمَخْلُوقینَ؛ (11) کسی که از خدا پروا داشته باشد، از او پروا می‌کنند و هر کس از خدا اطاعت کند، مورد اطاعت واقع می‌شود و هر کس که از آفریننده فرمان بَرَد؛ از خشم آفریدگان باکی نخواهد داشت و کسی که آفریدگار را به خشم آورد، یقین کند که خشم آفریدگان بر او روا خواهد شد.»
مردان رهش میل به هستی نکنند
خود بینی و خویشتن پرستی نکنند
هر نیم شبی که در خرابات آیند
خم خانه تهی کنند و مستی نکنند
نیروی پارسایی:
روزی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از محلی می‌گذشتند، دیدند تعدادی از جوانان مشغول مسابقه و زور آزمایی هستند. آنجا سنگ بزرگی بود که هر کدام آن را به قدر توانایی خود حرکت می‌داد. رسول خدا صلی الله علیه و آله پرسید: «چه می‌کنید؟» گفتند: «زور آزمایی می‌کنیم تا بدانیم که کدامیک از ما نیرومندتر است.» فرمود: «مایلید من بگویم کدامتان از همه قوی‌تر هستید؟» عرض کردند: « بله یا رسول الله! چه بهتر که پیامبر اسلام بگوید چه کسی قوی‌تر است.»
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند: «از همه نیرومندتر کسی است که تقوا پیشه کند و هرگاه از چیزی خوشش آمد، علاقه به آن چیز وی را به گناه و مخالفت حق وادار نکند و هرگاه عصبانی شد، طوفان خشم او را به سمت گناه نکشاند.» (12)
عام نادان پریشان روزگار
به زدانشمند ناپرهیزگار
کان به نابینایی از راه اوفتاد
وین دو چشمش بود و در چاه اوفتاد
.....
[1]. مستدرک الوسائل، ج 3، ص 324.
[2]. بحار الانوار، ج 70، ص 285.
[3]. غررالحکم، ص 272 (یک جلدی).
[4]. بحار الانوار، ج 6، ص 137.
[5]. اعراف/128.
[6]. مریم/ 63.
[7]. بقره/ 282.
[8]. طلاق/ 4.
[9]. طلاق/ 3.
[10]. اعراف/ 35.
[11]. تحف العقول، ص 480.
[12]. بحار الانوار، ج 75، ص 28.
