شهدای ایران:  رویکرد کاندیداها و نوع نگاه آنها به مقوله نمایندگی مجلس، می‌تواند تاثیر شایانی در خروجی عملکرد مجلس داشته باشد.

اغلب مجالسی که موفق بوده‌ و خاطره خوشی در اذهان مردم بر جای گذاشته‌اند، نمایندگانی داشته‌اند که شان و جایگاه نمایندگی را بر طبق آنچه که فصل ششم قانون اساسی مقرر کرده می‌دانستند و همواره بر آن واقف بودند.

 

مجلس دهم به پایان خود نزدیک شده و این درحالی است که به باور بسیاری از شخصیت‌های سیاسی، این مجلس نتوانست شئون یک مجلس قوی را به جا بیاورد و در دو مقوله کلی قانونگذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین توسط قوه مجریه ضعف‌های شایانی داشته است.

این در حالی است که بررسی مواضع برخی نمایندگان دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در مقطع کاندیداتوری و حامیان سیاسی آنها حاکی از این است که در یک توافقی نوشته یا شاید نانوشته اساسا قرار بر این نبوده که این مجلس ملت را نمایندگی کند و نیت عموم این کاندیداها این بوده که بعد از مجلس نسبتا قوی نهم که نظارت سخت‌تری بر دولت اعمال کرده بود، جاده صاف‌کن دولت مستقر باشند.

اعضای لیست امید و عَلَم حمایت از دولت در ایام انتخابات ۹۴

*لیست مشترک دولت و اصلاحات

محمدرضا عارف سرلیست اصلاح‌طلبان تهران در ایام پیش از انتخابات 7 اسفند 94 در حسینیه جماران به لیست ائتلافی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت اشاره کرده و می‌گوید: «مردم باید توجه کنند که در صورت ارائه لیست ائتلافی، همه اعضا، اصلاح‌طلب نخواهند بود و طبیعتا برخی نزدیکان دولت نیز در این لیست حضور خواهند داشت، اما می‌خواهم به همه دوستان قول بدهم که به هیچ عنوان هویت اصلاح‌طلبی و گفتمان اصلاحات را فدای منافع کوتاه‌مدت نخواهیم کرد».

او همچنین در همان ایام در دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی تصریح می‌کند که «ائتلاف با حامیان دولت برای ما یک فرض بود، ولی دو طرف اعلام آمادگی کردند و این ائتلاف انجام شد».

*رفع برد ـ برد حصر، با تشکیل مجلسی همسو با دولت

عارف در پاسخ به دانشجویانی که جویای سرنوشت حصر خانگی موسوی و کروبی بودند، تاکید می‌کند: «اگر مجلسی همسو با دولت تشکیل شود، می‌توان با تعامل، مساله حصر را پیگیری کرد یا در یک محاکمه عادلانه به دنبال این موضوع بود تا بعد از انتخابات بشود با یک روند برد ـ برد این مساله را هم حل کنیم».

*تلاش خواهیم کرد کمک حال دولت باشیم

سرلیست فهرست انتخاباتی اصلاح‌طلبان همچنین بیستم بهمن 94 در روزنامه اعتماد می‌گوید: برای آنکه بتوانیم برجام‌های دیگری در بخش اقتصادی داشته باشیم، باید جایگاهی تاثیرگذار داشته باشیم و با حضور مردم و مشارکت مردم و نقش‌آفرینی اصلاح‌طلبان هدف‌های دو سال گذشته‌ را دنبال کنیم. ما اگر خوب عمل کنیم پیروز هستیم و تمام تلاش‌مان این است که کمک حال دولت باشیم تا بتوانیم برجام‌های دیگر به خصوص برجام‌های اقتصادی را به ثمر برسانیم. (۱۳۹۴ سه شنبه ۲۰ بهمن)

این اما تمام اظهار نظر عارف در این مورد نیست و او دوم اسفندماه در سالن شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران در مقام وکیل مدافع دولت برآمده و با بیان اینکه «شما عملکرد مجلس نهم را در ارتباط با دولت دهم و یازدهم مقایسه کنید و ببینید که چه تعداد سوال و استیضاح در دولت یازدهم صورت گرفته است؟»، بیان می‌کند: سوال می‌شود که چرا دولت روحانی کارنامه عملکرد نمی‌دهد؛ شما بگویید چه شرایطی را تحویل دولت یازدهم داده‌اید؟ تحقیق‌وتفحص‌ها در دو سال آخر مجلس به هیچ‌وجه با دو سال اول قابل مقایسه نیست.

*کواکبیان: مجلسی شایسته ریل‌گذاری دولت تشکیل شود

مصطفی کواکبیان دبیرکل حزب مردم‌سالاری هم  سه شنبه ۲۰ بهمن 94 در همایشی تاکید می‌کند که «باید تلاش کرد تا اراده مردم بر همه‌چیز حاکم شود. اصلاح‌طلبان می‌خواستند تا اکثریت مجلس آینده به دست نخبگان واقعی و اهل درد مردم باشد. اصلاح‌طلبان بر این اعتقادند که باید مجلسی که ریل گذار کار دولت است، ساخته شود».

*حضرتی: مردم به کسانی رای خواهند داد که ریل‌گذار دولت باشند

الیاس حضرتی از  اعضای سرشناس لیست امید، شنبه یکم اسفندماه 94 در همایش سالن حجاب اصلاح‌طلبان با تاکید بر اینکه امروز برجامیان و نابرجامیان مقابل یکدیگر قرار دارند، بیان می‌کند: برجام فقط مربوط به هسته‌ای نیست، بلکه یک تفکر عاقلانه و اصلاح‌طلبانه برای اداره کشور است که می‌تواند نگاه دنیا را به ایران و اسلام خوشبین کند.

او همچنین چهارشنبه ۵ اسفندماه 94 هم در روزنامه خود یعنی اعتماد می‌گوید:«مردم رییس‌جمهور و دولت‌شان را دوست دارند، از سختی‌های کار آگاه هستند و نمی‌خواهند اجازه دهند عده‌ای که ثمره مدیریت‌شان فسادهای مالی چند هزار میلیارد تومانی، تورم لجام گسیخته، بیکاری روز افزون و کوچک شدن سفره‌های‌شان بوده دوباره بر مسند بنشینند. به همین دلیل نیز به نمایندگانی رای خواهند داد که ضمن نظارت جدی بر عملکرد دولت، به جای ایجاد دست‌انداز و موانع کمرشکن، ریل‌گذار دولت باشند».

*حیدری: افرادی رأی بیاورند که بنای آنها کمک به دولت باشد

غلامرضاحیدری هم یکم اسفندماه در گردهمایی فراگیر اصلاح‌طلبان تاکید می‌کند که «اجرایی کردن برجام برنامه مهمی است که باید در مجلس دهم در دستور کار قرار گیرد».

این عضو لیست امید همچنین 27بهمن‌ماه94 به روزنامه شرق می‌گوید: «من این امید را دارم با همه این مسائل که پیش آمده، انتخابات سالم برگزار شود و افرادی رأی بیاورند که بنای آنها نظارت و کمک به دولت و نه چوب لای چرخ دولت گذاشتن باشد».

*سروش: اولویت ما همراهی با دولت در اجرای برجام دو و طرح تحول سلامت است

ابوالفضل سروش در گردهمایی فراگیر اصلاح‌طلبان اظهار داشت: اولویت ما در مجلس آینده همراهی با دولت جهت اجرای برجام دو و طرح تحول سلامت است که گام اول آن را دولت برداشت و گام دوم را ان‌شاءالله مجلس دهم خواهد برداشت. ۱۳۹۴ شنبه ۱ اسفند

*مازنی: قطار اعتدال روحانی به مجلس رسیده است

احمد مازنی هم در گردهمایی فراگیر اصلاح‌طلبان به صراحت گفته بود که «من افتخار می‌کنم که شاگرد شیخ اصلاحات بودم ... در سال ۹۲ قطار اعتدال با حضور حسن روحانی سرنوشت کشور را در دست گرفت و امروز این قطار به ایستگاه مجلس رسیده است».

* به دنبال آن هستیم که به خاطر یک رأی وزیری برکنار نشود

سیدفرید موسوی دیگر نامزد اصلاح‌طلب دوره دهم مجلس در همایش اصلاح‌طلبان گفته بود: «ما به دنبال آن هستیم که به خاطر یک رأی وزیری برکنار نشود، ما نمی‌خواهیم دوباره کابوس و هراس یک رأی کشور را فرا بگیرد، ما نمی‌خواهیم که با چند رأی بیشتر دلواپسی وارد مجلس شود».

مهدی شیخ: باید در دو حوزه به صورت جدی از دولت حمایت کرد

مهدی شیخ هم یکی دیگر از افرادی است که شانس حضور در لیست امید را کسب کرده بود. او  سه شنبه ۴ اسفند 94 در اظهارنظری در روزنامه شرق بیان کرده بود: بر این باورم «برای تحقق شعار «امید، آرامش و رونق اقتصادی» باید در دو حوزه به صورت جدی از دولت حمایت کرد؛ نخستین مورد برجام است؛ برجام پایان تحریم‌های ظالمانه بر مردم بود و حفاظت از آن، به معنای حفاظت کشور از تحریم‌های بیشتر و ظالمانه‌تر است.

حمایت بزرگان اصلاحات از وکیل‌المله بودن لیست امید

شاید در وهله اول این گونه به نظر برسد که نامزدهای اصلاح‌طلب صرفا بخاطر فضای تبلیغاتی و رای‌آوری مواضع حمایت از دولت را اتخاذ کرده بودند ولی وقتی شبیه و حتی پررنگ‌تر از این مواضع را از شخصیت‌های اثرگذار اصلاح‌طلب می‌بینیم، این یقین ایجاد می‌شود که اساسا اصلاح‌طلبان برای این روی کار آمدند که روحانی یک «چهار سال» بی‌دغدغه را بگذراند بی‌آنکه مانع نظارتی نهاد پارلمان را بالای سر خود احساس کند.

*نوری: اقدامات دولت تدبیر و امید چشم‌اندازی برای گشایش نسبی پدید آورده است

عبدالله نوری وزیر کشور دولت اصلاحات در بیانیه خود در آستانه انتخابات 94 می‌نویسد:

«اقدام‌های انجام شده توسط دولت تدبیر و امید، به ویژه موفقیت آن در برجام، چشم‌اندازی برای گشایش «نسبی» در آینده پدید آورده است... آنان که به ناکامی برجام چشم دوخته بودند، اینک نیروی خود را بسیج کرده‌اند تا افق را تیره و آب را گل‌آلود کنند و تمامی نابسامانی‌های پیشین را به این دولت نسبت دهند».

*جلایی‌پور: می‌خواهند روحانی را تک‌دوره‌ای کنند

حمیدرضا جلایی پور دیگر فعال اصلاح‌طلب هم پنجم اسفند 94 در روزنامه اعتماد می‌گوید: «تندروها به دنبال این هستند که با سرپوش گذاشتن روی خطاهایی که در دوران حاکمیت آنان رخ داده است، دوران پر هزینه سال‌های ۸۴ تا ۹۲ را تکرار کنند و دوران ریاست‌جمهوری روحانی را یک دوره‌ای به پایان ببرند».

*اصغرزاده: برای جلوگیری از سقوط روحانی به سمت یک مجلس خردگرا پیش برویم

ابراهیم اصغرزاده هم همان روز به اعتماد می‌گوید: برای جلوگیری از سقوط دولت روحانی مجلس آینده باید به سمت یک مجلس خردگرا و مبتنی بر عقلانیت پیش برود. مشارکت بالا در انتخابات هفت اسفند برای دولت اعتدالی روحانی حیاتی‌تر است تا اصلاح‌طلبان. به عبارتی انتخابات آینده تاحدی موضوع مرگ و زندگی میانه‌روهاست.

*معین: ممکن است دولت نتواند در یک دوره موفق شود

مصطفی معین وزیر علوم دولت اصلاحات هم 18بهمن‌ماه در روزنامه شرق تاکید می‌کند که «اگر کشور خدای‌نکرده یک فرصت چهارساله را از دست دهد، واقعا خسارت بزرگی وارد شده است. آسیب چنین مجلسی در کوتاه‌مدت این خواهد بود که ممکن است دولت نتواند در یک دوره موفق شود و حتی ممکن است انتخابات بعدی ریاست‌جمهوری هم تحت‌تأثیر قرار گیرد».

*خاتمی: مجلس همراه خوبی برای دولت یازدهم باشد

سیدمحمدرضا خاتمی، نایب‌رئیس مجلس ششم و برادر رئیس دولت اصلاحات هم بر این تاکید می‌کند که «این مجلس باید در عین انجام وظایف خود و نظارت بر دولت و سایر نهادهای حاکمیتی همراه خوبی برای دولت یازدهم برای ازبین‌بردن محدودیت‌ها و مشکلات باشد تا حاصل آن گشایش در معیشت مردم، فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین گشایش‌های بیشتر در سیاست‌های خارجی باشد».

حال با بازبینی این مواضع می‌توان به این واقعیت پی برد که مجلس دهم مجلس موفقی نبود چون اساسا قرار نبود مجلس موفقی باشد. شاخص‌ترین نمایندگان این مجلس که بخش قابل توجهی از آنها عضو فراکسیون امید بودند، پیش از ورود به مجلس، چک سفیدامضا به قوه مجریه‌ای داده بودند که قاعدتا باید پارلمان را حاضر و ناظر بر اعمال خود ببیند نه حامی و تایید کننده هر لایحه.

آنچه به نظر می‌رسد، حمایت صرف از دولت نه تاکتیک بلکه راهبرد و دستور تشکیلاتی اصلاح‌طلبانی بود که برای ورود به مجلس، با دولت مستقر ائتلاف کرده و به معنایی دیگر از ظرفیت دولت برای پیروزی خود وام گرفته بودند.