پیامبر اسلام (ص) ضمن خطبههایی به ۱۰ توصیه مهم در مراقبت از ماه مبارک رمضان اشاره فرمود.
شهدای ایران: شیخ صدوق در کتاب «عیون اخبار رضا(ع)» روایتی را از آن حضرت به نقل از پدرانش، از امیرالمؤمنین علیهالسلام نقل میکند که روزی پیامبر خدا برای ما خطبه خواند و فرمود:
... ای مردم، هر که از شما در این ماه، روزهداری را افطار دهد، پاداش او برای آن، نزد خدا، آزاد کردن یک برده و آمرزش گناهان گذشته اوست.
گفتند: ای پیامبر خدا، همه ما توانایی این کار را نداریم.
پیامبر فرمود: خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یک دانه خرما؛ خود را از آتش نگه دارید، هر چند با یک جرعه آب.
ـ ای مردم، هر کس اخلاقش را در این ماه، نیکو کند، برای او وسیله عبور از صراط خواهد بود، در آن روز که گامها بر صراط می لغزد؛ أیُّهَا النّاسُ مَن حَسَّنَ مِنکُم فی هذَا الشَّهرِ خُلُقَهُ کانَ لَهُ جَوازا عَلَی الصِّراطِ یَومَ تَزِلُّ فیهِ الأَقدامُ
۲ـ و هر کس در این ماه بر بردگان خود آسان بگیرد، خداوند حساب او را سبک خواهد گرفت؛ و مَن خَفَّفَ فی هذَا الشَّهرِ عَمّا مَلَکَت یَمینُهُ خَفَّفَ اللّه ُ عَنهُ حِسابَهُ
۳ـ و هر کس در این ماه، شرّ خود را [از دیگران] باز دارد، خداوند در روز دیدارش، غضب خویش را از او باز خواهد داشت؛ و مَن کَفَّ فیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللّه ُ فیهِ غَضَبَهُ یَومَ یَلقاهُ
۴ـ و هر که در این ماه، یتیمی را گرامی بدارد، در روز دیدار، خداوند، گرامی اش خواهد داشت؛ و مَن أکرَمَ فیهِ یَتیما أکرَمَهُ اللّه ُ یَومَ یَلقاهُ
۵ـ و هر که در آن به خویشاوند خود نیکی کند، در روز دیدار، خداوند با رحمتش به او نیکی خواهد کرد؛ و مَن وَصَلَ فیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللّه ُ بِرَحمَتِهِ یَومَ یَلقاهُ
۶ـ و هر کس در آن از خویشان خود ببُرد، خداوند در روز دیدار، رحمتش را از او قطع خواهد کرد؛ و مَن قَطَعَ رَحِمَهُ قَطَعَ اللّه ُ عَنهُ رَحمَتَهُ یَومَ یَلقاهُ
۷ـ و هر کس در آن، نماز مستحبّی بخواند، برای او دوری از آتش، نوشته میشود؛ و مَن أدّی فیهِ فَرضا کانَ لَهُ ثَوابُ مَن أدّی سَبعینَ فَریضَةً فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ
۸ـ و هر کس واجبی را در آن ادا کند، پاداش کسی را دارد که هفتاد واجب را در ماه های دیگر ادا کرده است؛ و مَن تَطَوَّعَ فیهِ بِصَلاةٍ کُتِبَ لَهُ بَراءَةٌ مِنَ النّارِ
۹ـ و هر کس در آن بر من زیاد صلوات بفرستد، خداوند در روزی که وزنه اعمال، سبک میشود، وزنه اعمال او را بیفزاید؛ و مَن أکثَرَ فیهِ مِنَ الصَّلاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللّه ُ میزانَهُ یَومَ تَخَفَّفُ المَوازینُ
۱۰ـ و هر کس در آن، آیهای از قرآن تلاوت کند، پاداش کسی را دارد که در ماههای دیگر، ختم قرآن کرده است؛ و مَن تَلا فیهِ آیَةً مِنَ القُرآنِ کانَ لَهُ مِثلُ أجرِ مَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَیرِهِ مِنَ الشُّهورِ.
۱۱ـ ای مردم، در این ماه، درهای بهشت، بازند، پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نبندد و درهای دوزخ، بستهاند؛ پس، از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما نگشاید؛ أیُّهَا النّاسُ إنَّ أبوابَ الجِنانِ فی هذَا الشَّهرِ مُفَتَّحَةٌ ، فَاسأَلوا رَبَّکُم ألاّ یُغلِقَها عَلَیکُمو أبوابَ النّیرانِ مُغَلَّقَةٌ فَاسأَلوا رَبَّکُم ألاّ یَفتَحَها عَلَیکُم
۱۲ـ و شیطانها در بندند, از پروردگارتان بخواهید که آنها را بر شما مسلّط نکند؛ وَالشَّیاطینَ مَغلولَةٌ فَاسأَلوا رَبَّکُم ألاّ یُسَلِّطَها عَلَیکُم.
من (علی (علیهالسلام))برخاستم و گفتم: ای پیامبر خدا،برترینِ کارها در این ماه چیست؟
فرمود: «ای ابو الحسن،برترینِ کارها در این ماه، پرهیز از حرام های الهی است؛ یا أبَا الحَسَنِ ، أفضَلُ الأَعمالِ فی هذَا الشَّهرِ الوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللّه ِ عز و جل»(عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج۱، ص۲۹۵)
أیُّهَا النّاسُ ، مَن فَطَّرَ مِنکُم صائِما مُؤمِنا فی هذَا الشَّهرِ کانَ لَهُ بِذلِکَ عِندَ اللّه ِ عِتقُ نَسَمَةٍ ومَغفِرَةٌ لِما مَضی مِن ذُنوبِهِ»
فَقیلَ : یا رَسولَ اللّه ولَیسَ کُلُّنا یَقدِرُ عَلی ذلِکَ! فَقالَ صلی الله علیه و آله : «اِتَّقُوا النّارَ ولَو بِشِقِّ تَمرَةٍ ، اِتَّقُوا النّارَ ولَو بِشَربَةٍ مِن ماءٍ.
أیُّهَا النّاسُ مَن حَسَّنَ مِنکُم فی هذَا الشَّهرِ خُلُقَهُ کانَ لَهُ جَوازا عَلَی الصِّراطِ یَومَ تَزِلُّ فیهِ الأَقدامُ و مَن خَفَّفَ فی هذَا الشَّهرِ عَمّا مَلَکَت یَمینُهُ خَفَّفَ اللّه ُ عَنهُ حِسابَهُ ، ومَن کَفَّ فیهِ شَرَّهُ کَفَّ اللّه ُ فیهِ غَضَبَهُ یَومَ یَلقاهُ و مَن أکرَمَ فیهِ یَتیما أکرَمَهُ اللّه ُ یَومَ یَلقاهُ، و مَن وَصَلَ فیهِ رَحِمَهُ وَصَلَهُ اللّه ُ بِرَحمَتِهِ یَومَ یَلقاهُ و مَن قَطَعَ رَحِمَهُ قَطَعَ اللّه ُ عَنهُ رَحمَتَهُ یَومَ یَلقاهُ ومَن تَطَوَّعَ فیهِ بِصَلاةٍ کُتِبَ لَهُ بَراءَةٌ مِنَ النّارِ ، ومَن أدّی فیهِ فَرضا کانَ لَهُ ثَوابُ مَن أدّی سَبعینَ فَریضَةً فیما سِواهُ مِنَ الشُّهورِ و مَن أکثَرَ فیهِ مِنَ الصَّلاةِ عَلَیَّ ثَقَّلَ اللّه ُ میزانَهُ یَومَ تَخَفَّفُ المَوازینُ ، ومَن تَلا فیهِ آیَةً مِنَ القُرآنِ کانَ لَهُ مِثلُ أجرِ مَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَیرِهِ مِنَ الشُّهورِ.
قالَ أمیرُ المُؤمِنینَ علیه السلام: فَقُمتُ فَقُلتُ : یا رَسولَ اللّه ِ ، ما أفضَلُ الأَعمالِ فی هذا الشَّهرِ؟