شهدای ایران: آفتاب یزد از سیستم تولید نظارت و واردات اقلام بهداشتی توسط وزارت صمت انتقاد کرده است: حالا تقریبا در میانه شیوع ویروس کرونا قرار گرفته ایم، می‌گویند هنوز به نقطه اوج نرسیده و سطح هشدارها برای اینکه در خانه بمانیم روز به روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
با این حال هنوز مدیریت بحران به معنی واقعی شکل نگرفته است، هر چند این امیدواری وجود دارد که با ورود بیشتر نیروهای مسلح وضعیت سر و سامانی بگیرد. گروه‌های مختلف دولتی، ارگان‌های غیردولتی، برخی مردم خودجوش خلاصه اینکه هرکس از ظن خود یار کرونا شده است. در این میان موضوعی که بسیار مورد توجه است دسترسی به اقلام مختلف و به ویژه اقلام پزشکی است. ماسک، ژل ضدعفونی کننده، الکل و امثالهم هنوز آنطور که باید و شاید نرسیده است.
هنوز ویدیوهایی را در شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم که در آن کادر پیشگیری می‌گویند به اقلام پزشکی نیاز دارند، یعنی آنهایی که در صحنه هستند تا گرفتارها را نجات دهند پایشان می‌لنگد و نگران هستند. همین چند روز پیش وقتی در اوج این نابسامانی‌ها بودیم به طوری که صدای رئیس جمهور هم درآمد نسبت به وزارت صنعت، معدن و تجارت منتقد شد که اقلام درست به دست مردم برسد در گزارشی مبسوط نوشتیم از قرار خانه از پای بست ویران است و هر بخشی را که در این وزارتخانه بررسی کردیم فرقی نداشت از حوزه خودروسازی باشد یا صنایع فولاد!
مثلا درخودروسازی محمد نعمت بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران درباره افزایش دوباره قیمت خودرو می‌گوید:«روش فروشی که توسط وزارت صمت به خودروسازان دیکته شده تا خودرو بفروشند یکی از دلایل اصلی بالا رفتن قیمت‌هاست. میزان نقدینگی در جامعه بالغ بر دومیلیون میلیارد تومان است و وقتی اختلاف قیمت زیادی در قیمت خودروها بین بازار و کارخانه وجود داشته باشد، بیش از ۷۰درصد از ثبت نام کنندگان را واسطه گران یا دلالان خودروها در زمان فروش فوری یا مدت دار محصولات کارخانه‌ها تشکیل می‌دهند.»
او افزود: «طبق دستور وزارت صمت شرکت‌ها باید۲۰ درصد از تولیدات خود را به صورت تحویل فوری یک ماهه تحویل دهند و ۲۰ درصد تولیدات شرکت‌های ایران خودرو و سایپا برای هر یک از شرکت‌ها، هفته‌ای معادل دو هزار خودرو می‌شود. زمانی که دو میلیون نفر برای خرید دو هزار خودرو به سایت فروش مراجعه می‌کنند، شانس برنده شدن یک به هزار می‌شود و سهم زیادی از ثبت نام به دلالان می‌رسد.»
نعمت بخش با تاکید بر فروش خودرو در حاشیه بازار گفت: «بارها به وزارت صمت و آقای وزیر پیشنهاد داده‌ایم که خودرو در حاشیه بازار فروخته شود. در دهه ۷۰ شمسی هم اختلاف قیمت خودرو میان کارخانه و بازار زیاد شده بود، اما شورای اقتصاد مصوب کرد که خودرو در حاشیه بازار فروخته شود. این کار باعث پایین آمدن قیمت‌ها گردید.» که البته در خصوص خودروسازها و درخواست‌های بجای آنها از دولت برای نقدینگی و اینکه نقدینگی خودروسازها کجاها صرف می‌شود، خواهیم پرداخت.
اما مهمتر از همه چیز درباره شیوع کرونا که این روزها با جان ما سروکار دارد نیز وزارت صمت با صحبت‌هایی متناقض نتوانسته بازار این اقلام را مدیریت کند. به عنوان نمونه در یکی از اظهارات مدیرکل صنایع تجهیزات پزشکی وزارت صمت اخیرا گفته بود:«با فعالیت شبانه روزی واحدهای تولیدی، روزانه یک و نیم میلیون ماسک با توجه به شرایط کشور تولید می‌شود.» اما در همان زمان وقتی چنین اظهاراتی داغ بود وزیر بهداشت در نامه‌ای به وزیر صمت گفت:«از هفته پیش تا کنون طبق اظهار نظر مدیران وزارت بهداشت حداکثر یک میلیون ماسک تحویل شده که با شعار فریبنده روزی چند میلیون تولید و متاسفانه انتقال این عوام‌فریبی به مردم، اینجانب و همکارانم به‌شدت مورد شماتت و تحت فشار قرار گرفته‌ایم.» در جزئیاتی بیشتر سید حسین صفوی مدیرکل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو گفت:«اکنون که دو هفته از این ماجرا می‌گذرد، ورودی که از سوی تولیدکنندگان ماسک به سمت وزارت بهداشت بوده، کافی نیست.
برآورد ما از مصرف ماسک در مراکز درمانی که شامل ۸۰۰ مرکز درمانی اعم از خصوصی، دولتی و…، در سطح کشور می‌شود، روزانه حدود ۶۰۰ هزار عدد است.» موضوع تنها تولیدات داخل نیست بلکه برسر واردات این کالا نیز سوءمدیریت مشهود است. وقتی یک مدیر وزارت صمت مانند گذشته از عملکرد گمرک در همکاری با سامانه جامع تجارت انتقاد کرده است، در این بین سخنگوی گمرک ایران در واکنش به ادعای سرپرست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وزارت صمت که مدعی شده وزارت بهداشت و گمرک با سامانه جامع انبارها همکاری نکردند، گفت:«اطلاعات همه کالاها بعد ازثبت سفارش در سامانه جامع تجارت و ورود به کشور، از مرحله اظهار تا ترخیص از درب‌های خروج گمرک به صورت برخط در اختیار وزارت صمت در سامانه جامع تجارت توسط گمرک قرار می‌گیرد. در سامانه جامع انبارها اصلا لیستی از اقلام بهداشتی پیش بینی نشده است.» لطیفی درادامه افزود: «این اطلاعات شامل موارد بسیاری از قبیل نوع کالا، وارد کننده کالا، ارزش و وزن آن و حتی مجوزهای لازم و نحوه خروج کالا است که به صورت لحظه به لحظه و بر خط از سوی گمرک در سامانه جامع تجارت تبادل اطلاعات می‌شود.»
در اظهارات انتقادی دیگری به آنطور که خبرگزاری دانشجو گزارش داده است دفتر تحکیم وحدت نیز به وزیر صمت نامه نوشت و گفت:«سوال اینجاست که چرا بلافاصله پس از انتشار خبر شیوع بیماری کرونا در چین و سپس در کشورهای دیگر، سازمانِ حمایت، اقدام پیشگیرانه‌ای در جهت جلوگیری از احتکار یا صادرات اقلام بهداشتی و موردنیاز برای بیمارستان‌ها و عامه‌ی مردم همچون ماسک و دستکش در واحدهای تولیدی مربوطه نکرده است؟
به صراحت می‌توان گفت که سازمان‌های تحت امر حضرتعالی و به ویژه سازمان حمایت از تولید کنندگان و مصرف کنندگان به عنوان خط‌مقدم کنترل و نظارت بر خطوط تولید ماسک، دستکش و دیگر اقلام بهداشتی در پیشگیری از شیوع بیماری در بین مردم اهمال نموده است و باعث اختلال در روند مدیریت این بیماری در کشور و ابتلای تعدادی از هموطنانمان به این بیماری شده است.»
انتقاد نمایندگان از وضعیت بازار
پای نمایندگان مجلس هم به ماجرا باز شده است. اواخر هفته گذشته عضو کمیسیون بهداشت مجلس علت کمبود اقلام بهداشتی را مشکل توزیع آن بیان کرد. رسول خضری در حاشیه نشست مشترک کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با معاونان وزارت صمت گفت:«مردم نیاز مبرم به مواد ضدعفونی کننده ماسک و دستکش دارند و این اقلام به شدت نایاب شده است. او با طرح این سوال که اقلام تولیدی و کالاهای احتکار شده که کشف می‌شود به کجا می‌رود؟ افزود:«این نشست با معاونان وزیر صمت به همین منظور برگزار شد و مشکل در توزیع این اقلام است.» خضری با بیان این که متاسفانه دستورالعملی صادر شد که داروخانه‌ها را از چرخه توزیع ماسک و مواد ضدعفونی کننده خارج کرد، گفت:«همین موضوع باعث احتکار و بروز برخی مشکلات شد.»
بعد از این تصمیم اشتباه عدم فروش اقلام پزشکی در داروخانه‌ها که معلوم نیست در این مدت با نبود چنین ملزوماتی چند نفر مبتلا شده‌اند بار دیگر تصمیم عوض شده و حالا دوباره داروخانه‌ها مجاز به فروش این اقلام هستند! این نوع بی‌تدبیری در روزهای حساس از نگاه مردم اصلا قابل پذیرش نیست! تنها یکی از چالش‌هایی که عدم توزیع مناسب به بار می‌آورد را می‌توان در آنچه در گیلان رخ داد مشاهده کرد.
در همین زمینه جبار کوچکی‌نژاد گفته:«توزیع عادلانه امکانات و تجهیزات برای مقابله با ویروس کرونا باید به سمت گیلان ارسال شود تا بتوانیم با این ویروس مقابله کنیم.» او با بیان اینکه بر اساس واقعیت‌ها بیماری کرونا در گیلان سیر صعودی دارد، افزود:«برای مقابله با بیماری کرونا باید با سرعت ظرفیت‌های جدید ایجاد شود در غیراینصورت برای مقابله با این ویروس می‌مانیم و شرمنده مردم می‌شویم.»
توقف استیضاح با لابی!
با توجه به اینکه همتی در رئیس جمهور برای برخورد با این وضعیتی که در وزارت صمت وجود دارد، نیست، نگاه بسیاری به مجلس است تا شاید آنها کاری بکنند. البته پیش از این نیز برخی در مجلس به دنبال استیضاح رحمانی وزیر صمت رفته‌اند اما به هرحال رحمانی چند دوره نماینده مجلس بوده و احتمالا هم راه و چاه آنجا را خوب بلد است و هم رفقای سابق هوای وزیر را دارند! مثلا نیمه آذر امسال یک عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت که استیضاح وزیر صنعت از دستور کار مجلس خارج شده است.
علی اصغر یوسف نژاد، اظهار کرد:«پیش از این جمعی از نمایندگان درخواست استیضاح وزیر صنعت را به هیات رئیسه مجلس کرده بودند که هیات رئیسه آن را به کمیسیون مربوطه ارجاع کرد. برهمین اساس نمایندگان هفته قبل در کمیسیون با وزیر جلسه داشتند.» او افزود:«با توجه به اینکه تعداد امضاهای استیضاح وزیر صنعت به زیر ١٠امضا رسیده، بنابراین این استیضاح از نصاب افتاده و از دستور کار مجلس خارج شد.»
در مهر۹۸ نیز زمزمه‌هایی از کنار گذاشتن رضا رحمانی شنیده می‌شد اما آنطور که گفته شد لابی‌هایی برای ماندن او صورت گرفت. رحمانی که سه دوره در مجلس در کمیسیون صنایع بوده حالا همان جا حامیانی دارد از جمله عزیز اکبریان نماینده اصولگرای کرج از حامیان جدی او بوده است. باید دید آیا لابی‌های وزیر صنعت در نهایت نیز کما فی‌السابق اثربخش خواهد بود، آیا نمایندگان مجلس که در حوزه‌های هرکدامشان نبود اقلام پزشکی چالش‌های بسیاری را برای جان مردم ایجاد کرد فارغ از لابی‌ها اقدامی صحیح انجام خواهند داد؟
