شهدای ایران: حاشیه رفتن گاهی وقت تلف کردن عجیبی است؛ زمانی که صحبت از سلامتی 450 بیمار اعصاب و روان در میان باشد. «سرای احسان» تهران جایی دورتر از کهریزک و نزدیک به جاده ترانزیتی امام رضا(ع) برای رعایت نکات بهداشتی و کنترل سلامت مددجویان خود در برابر کرونا به کمک مسئولان و خیران چشم دوخته است.

دست به دامن خدا در قرنطینه

کسی اجازه ورود ندارد، بیماری اعصاب روان معمولاً بستر بیماری های زمینه ای را فراهم می کند. آستانه سلامت سیستم ایمنی بدن آن ها هم به همین دلیل تحریک پذیر است. پس این بار و خلاف میلم گزارش سرای احسان را تلفنی می نویسم. اگر مسئولان و کادر درمانی تایید کنند، حضور من و عکاس خطری برای سلامت مددجویان این مجموعه ندارد، به زودی در روزهای کرونایی سری به این مجموعه می زنم. بیماران اعصاب و روان معمولاً کنترل چندانی روی رفتار و عادت های خود ندارد اما آموزش پذیر است. این باور مسئولان سرای احسان است که در سال های گذشته چند بیمار را به بهبود کامل و نسبی مقبول رسانده است. بیمارانی که فقط به خانه برنگشتند. عضوی عادی نه وابسته و بیمار برای خانواده خودشان و جامعه شدند.

این روزها در قرنطینه خودخواسته سرای احسان بهیاران، پرستاران و پزشکان مجموعه وضعیت سلامت مددجوها را مدام زیرنظر دارند.بهیارانی که روزهای دور از خانه و خانواده را در کنار خانواده معنوی شان؛ مددجویان اعصاب و روان می گذرانند. یکی از بهیارها حرف جالبی زده که در ذهنم مانده است: «ما دست به دامن خداییم در زندگی. دامنی از این نزدیک تر سراغ ندارم. قلب این بچه ها یک تکه آینه است.» بهیارانی که قرار است، در همان به زودی گفته شده، پای حرف های آن ها هم بنشینم.

«برای این بچه ها هر کار لازم باشد، انجام می دهیم.» این جمله را «علیرضا طاهری»، مدیرعامل سرای احسان می گوید تا ثابت کند، نیروی انسانی مجموعه در ارائه خدمت به این گروه آسیب پذیر کم نمی گذارند اما نَقل، نَقل کمبود مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده برای این مجموعه است که حمایت خیران آن را اداره می کند. منظورش از بچه ها هم مددجویان اعصاب و روان بوده.

50 نفر را به خانه فرستادیم

از تدبیر و تمهیدات مجموعه برای مراقبت از بیماران اعصاب و روان می گوید که یا سرپرست ندارند یا سرپرست آن ها، شرایط مالی مناسبی ندارد. به همین دلیل درهای سرای احسان از سال 1377 به روی این بیماران و خانواده هایشان باز است: «134 خانم و 350 آقا مبتلا به انواع بیماری های اعصاب و روان در این مجموعه به صورت شبانه روزی نگه داری می شوند. حدود 50 مددجو که شرایط جسمی و روحی بهتری نسبت به بقیه داشتند را به خانه فرستاده ایم. هزینه های نگه داری شان در خانه را توسط خیران تامین می کنیم. به خانواده هم اصول بهداشتی لازم برای مقابله با کرونا و مراقبت ویژه از عضو مبتلا به بیماری اعصاب و روان را کامل توضیح داده ایم. پیش از این مددجوها مرخصی خانگی داشتند که با توجه به شرایط فعلی لغو شده و  450 بیمار ما در شرایط قرنطینه نگه داری می شوند.» 

16 یار روزهای کرونایی

بیماران اعصاب و روان به مراقبت تقریباً لحظه به لحظه نیازمندندبه همین دلیل بهیاران، کادر اجرایی و درمانی سرای احسان هم در شرایط قرنطینه در کنار مددجوها مانده اند. رعایت بهداشت فردی، جمعی، توزیع دارو، ضدعفونی کردن محوطه، بخش ها و اصلاً ساده ترین کار؛ جمع بودن شش دانگ حواس بهیاران به اینکه بیماران همدیگر را در آغوش نگیرند و به هم دست ندهند از جمله کارهایی است که نیروهای اجرایی مجموعه انجام می دهند. طاهری می گوید: «4 بهیار خانم و 12 بهیار آقا در شرایط قرنطینه همراه این بیماران هستند. پزشک و پرستار هم داریم. روانشناسان مجموعه هم مانند گذشته کارهای لازم را انجام می دهند. خوشبختانه بسیاری از این مددجویان سال ها؛ حدود 15 سال است که در سرای احسان هستند. سرای احسان فقط یک مرکز مراقبتی یا درمانی نیست. ما شعارمان این است: مراقبت و درمان، آموزش و مهارت ورزی و بازگشت به خانه. بعضی از مددجوهای ما حالشان خوب شده حالا کسب و کاری برای خودشان راه انداخته اند. به خانه برگشته اند و حالا سرپرست یک خانواده اند. بیمارانی که هنوز در خدمت شان هستیم هم اگرچه هنوز تا بهبود کامل راه پیش رو دارند اما آموزش پذیرند. نحوه شستن دست، بهداشت فردی، خودداری از تماس فیزیکی و توجه به زمان مصرف دارو را در این سال ها مرتب تمرین کرده ایم. با این حال در این شرایط نظارت ما چند برابر شده است.» 

به زودی شما را می بینیم

مدیر عامل سرای احسان از روزی می گوید که خبرهای مربوط به کرونا و تاکید بر خارج نشدن از خانه زیاد شد؛ اینکه این خبرها چه تاثیری بر کار این مجموعه داشت: «این سرا با حمایت خیران اداره می شود. بزرگوارانی که مدام به ما سر می زدند. این مراجعه حضوری برکت معنوی و مادی برای مددجوها می شد. قرار بود 13 اسفند گلریزان «نو می شویم» برای تامین لباس نو و اقلام مددجویان با حضور خیران برگزار شود اما احتیاط و مراعات های کرونایی آن را لغو کرد. هزینه های جاری مجموعه را خیران همیشگی تامین می کنند با این حال خرید اقلام مربوط به مقابله با کرونا، تهیه موادغذایی مغذی و مناسب برای تقویت سیستم ایمنی بدن و هزینه های جانبی مانند تامین دارو و گندزدایی، سنگین است که نیاز به حمایت و کمک داریم. در چنین شرایطی از این عزیزان انتظار نداریم به سرا بیایند، می توانند از طریق پرداخت الکترونیک یا ارسال کمک ها با پیک همراه ما باشند. بدون شک به زودی و روزی این بیماری تمام می شود و ما در سرای احسان در خدمت این عزیزان خواهیم بود.»

شیفته آن خانواده شدیم که...

از طاهری می خواهیم واضح تر درباره نیازهای این مددجویان توضیح دهد: «موادغذایی که ویتامین D و C کافی دارند مانند نارنگی و پرتقال، مواد غذایی سالم، ماسک، دستکش، الکل 97 درصد و غیرصنعتی، ژل ضدعفونی کننده دست، موادشوینده، لباس استریل مخصوص بهیاران، موادضدعفونی کننده و اقلام بهداشتی مانند دستمال کاغذی، ظروف یکبار مصرف  و مواردی مانند این. متاسفانه برای تامین داروهای موردنیاز این مددجویان از حمایت نهادهای سلامت برخوردار نیستیم. باید شخصا به داروخانه مراجعه کنیم و دارو تهیه کنیم.» 

بعضی کمک های مردمی، مسئولان سرای احسان را غافل گیر کرده است. کمک هایی شاید کم و کوچک اما با برکت که معنایش برای سرای احسانی ها این بوده است؛ همیشه چشم های مهربانی هستند که حواسشان به ما هست. این جمله ها مضمون حرف های طاهری است و می گوید: «در بلوای احتکار و سیاهدلی سودجوها، شیفته آن خانواده ای شدیم که چشم روی شیشه نیم لیتری الکل ضدعفونی خودشان بستند و به دست ما رساندند. خانواده دیگری که اوضاع مالی بهتری داشتند هم 4 گالن الکل برای ضدعفونی آوردند. این ها ما را دلگرم می کند که مردم به فکر این قشر دردکشیده و مظلوم هستند.» 

خیّری که ما را تنها نگذاشته

تورهای گردشی و مسافرت یکی از شیوه های درمانی و تمدد اعصاب مددجویان این مرکز است که هزینه آن را خیران تامین می کنند. با توجه به کرونا امسال این سفرها لغو می شود. مدیرعامل سرا می گوید: «برنامه های جایگزین مانند بازی های فردی ساده، نمایش ویدئویی، اجرای زنده و ویدئویی موسیقی و انواع سرگرمی هایی که برای سلامت مددجویان مناسب باشد، انجام و جایگزین خواهد شد. خیران  و هنرمندان در این زمینه هم می توانند به ما کمک کنند.» از کمک بی وقفه یکی از خیران هم می گوید، کاری که به زودی به بهره برداری می رسد و در شرایط قرنطینه کمک می کند، قوای جسمی بیماران به دلیل تحرک بدنی کم تحلیل نرود: «حتی در همین شرایط روزهای کرونایی خیر خوبمان؛ «علی روحی» در حال ساخت مجموعه فیزیوتراپی برای مددجویان اعصاب و روان است. ادامه این کار او در چنین شرایطی فقط یک کار خیر نیست؛ قوت قلب ما و مددجویان شده است. حس خوبی که به ما می گوید خدای خوب حواسش به ما هست.»

افرادی که مایل هستند با نحوه کمک به سرای احسان آشنا شوند و در تامین اقلام موردنیاز بیماران اعصاب و روان سهمی داشته باشند، می توانند از یکی از دو این نشانی اقدام کنند. * خیابان شریعتی- پائین تر از بهار شیراز- بین کوچه جباری و جزایری ساختمان ۴۰۱- طبقه ۴- واحد ۱۴ / شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۰ تا ۱۲ / تلفن تماس:۵-۷۷۶۸۰۲۶۰

سرای احسان: جاده قدیم قم- کهریزک- جاده دوتویه- یک کیلومتر بعد از روستای قلعه نو چمن- تلفن ۵۶۵۲۶۴۹۴