برآیند اظهار نظرهای اصلاحطلبان حاکی از این است که عمده دلیل سرد بودن فضای انتخابات 98، بیش از هر عاملی به سرد بودن فضای عملکردی حاملان گفتمان اصلاحطلبی برمیگردد.
شهدای ایران: کمترین میزان مشارکت در انتخابات، در ادوار مختلف مجلس. برخی میگویند کروناهراسی بود که باعث شد مردم کمتر از گذشته در انتخابات شرکت کنند ولی همین مردم در 41سال گذشته در همه انتخابات ها به گونهای با چالشی مواجه بوده اند که میتوانست مشارکتشان را تحت تاثیر قرار دهد ولی با نادیده گرفتن همه عوامل کاهنده مشارکت، در صحنه حضور یافتند و هرجا حضور مقداری افت میکند، رد پای عامل ناکارآمدی و نارضایتی اقتصادی را باید جستوجو کرد. این گزارهای است که اصلاحطلبان هم فردای انتخابات دوم اسفند بر آن تاکید کردند.
* اصلاحطلبان به کارنامه امید باختند
محمد قوچانی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران با بیان اینکه ما به خود یعنی به کارنامه «امید» و به قهر «مشارکت» میبازیم، نوشته است که سقف پیروزی ما (اصلاحطلبان) به 50 کرسی هم نمیرسد.
سیدافضل موسوی مدیر مسئول روزنامه سازندگی نیز در یادداشتی به عدم اقبال قشر خاکستری جامعه به صندوقهای رای اشاره کرده و مینویسد: «کاهش آمار به صورت مستقیم به مساله عدم مشارکت قشرهایی برمیگردد که از آنها به عنوان «آراء خاکستری» یاد میشود؛ بنابراین باید بررسی کرد چرا که این بار آراء خاکستری در انتخابات مشارکت نداشتند. مشخصترین استدلال و ادله این گروه نیز مساله افزایش قیمت بنزین بدون اطلاع مجلس بود؛ کما اینکه بسیاری از نمایندگان مجلس بعد از اعلامی یکباره افزایش قیمت بنزین اعلام کردند که از اساس نمایندگان مجلس از این موضوع بیاطلاع بودهاند».
*مردم از معیشت خود نگران هستند
محمد عطریانفر دیگر عضو حزب کارگزاران سازندگی با اشاره به علل کاهش میزان مشارکت اظهار داشت: «مولفه بزرگی از دلایل کاهش مشارکت مردم در این دور از انتخابات، ناشی از شرایط اقتصادی کشور و ناراحتیها و نگرانیهایی است که مردم از وضعیت معیشتی خود دارند و مهمتر از آن، اینکه نمیتوانند رابطه منطقی میان نقش نمایندگانی که انتخاب میکنند و تغییر وضعیت زندگی خود برقرار کنند. به بیانی دیگر به طور صریح مردم احساس میکنند مجلس نمیتواند مشکلات آنها را پاسخ داده و دغدغههای آنان را رفع کند».
*مجلس در اداره کشور ضعیف و کمرنگ است
عبدالرضا هاشم زایی نماینده اصلاحطلب مجلس نیز در این مورد می گوید: «با اعلام نتایج انتخابات متاسفانه پایینترین سطح مشارکت در چهل سال گذشته رقم خورد. امسال با توجه به وقایعی که در کشور اتفاق افتاد انتخابات تحت تاثیر آنها قرار گرفت؛ به خصوص وقایع مرتبط با گرانی بنزین و اعتراضات بعد از آن، سقوط هواپیمای اوکراین و خیلی مسائل دیگر مردم را به این نتیجه رساند که نقش مجلس در اداره کشور ضعیف و کمرنگ است».
فائزه هاشمی دیگر عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز تیغ نقد را سوی اصلاحطلبان نشانه رفته و تاکید میکند که «عمده اصلاحطلبان در قدرت هم شاخصهای اصلاحطلبی را فراموش کردهاند. آنها یادشان رفته به چه دلیل مردم به آنها رای دادهاند و چه قولهایی به مردم دادهاند. یادشان رفته که مردم چون خواستار تغییر هم در سیاستها و هم در رویهها بودهاند به آنها رأی دادهاند».
برآیند اظهار نظرهای اصلاحطلبان مخصوصا اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی که همواره منتقد رویه اصلاحطلبان در سال های گذشته بود، حاکی از این است که عمده دلیل سرد بودن فضای انتخابات 98، بیش از هر عاملی به سرد بودن فضای عملکردی حاملان جریان اصلاح طلبی برمی گردد و پیش از هر چیز اصلاحطلبان به عملکرد چندین ساله خود در دولت، مجلس و شورای شهر بازنگری کنند.