به گزارش شهدای ایران؛ محمدحسین رجبی‌دوانی استاد دانشگاه و محقق تاریخ اسلام به مناسبت فرا رسیدن سالروز شهادت امام جواد (ع) به تبیین فضای حاکم بر دوران امامت امام جواد (ع) پرداخت و گفت: امام جواد (ع) در سال 203 در طفولیت به امامت رسید. اما در همان زمان‌ها با مشکلی که در میان شیعیان ایجاد شده بود مواجه بود یعنی تا آن زمان سابقه نداشت امامی پیش از سن بلوغ در این جایگاه قرار بگیرد لذا پذیرش مقام امامت ایشان برای بسیاری از اصحاب امام رضا (ع) سنگین و سخت بود.

وی افزود: از این روست که می‌بینیم حتی برخی افراد از امامتِ امام رضا (ع) نیز بر می‌گردند، یعنی نه تنها امامت امام جواد (ع) را نمی‌پذیرند بلکه در امامت امام رضا (ع) هم تردید می‌کنند و حق را به واقفیه می‌دهند که امام کاظم (ع) را به عنوان آخرین امام معرفی و پذیرفته بودند.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: با این وجود، امام جواد (ع) با نشان دادن قدرت بی‌مانند علمی خویش در همان سن طفولیت و همچنین حمایت‌های بسیار موثر علی بن جعفر عموی امام رضا (ع) که مردی بسیار ولایتمدار بود و در تثبیت امامت امام جواد (ع) بسیار کوشید، به مرور این مسأله برای شیعیان حل شد که امر امامت سن و سال نمی‌پذیرد، لذا بعدها که امام هادی (ع) در همان سن به امامت رسید و پس از آن نیز امام زمان (عج) که در پنج سالگی به مقام امامت رسید، دیگر برای شیعیان مسأله‌ای نبود.

رجبی‌دوانی با اشاره به نحوه رفتار مأمون در قبال امام جواد (ع) گفت: مأمون که می‌دانست آن حضرت امام بر حق است، همان کاری را که با امام رضا (ع) کرد؛ یعنی قطع ارتباط مردمی امام را پیش گرفت و حضرت را البته با احترام با بغداد آورد و تلاش کرد دخترش را به ازدواج امام (ع) درآورد تا اینگونه آن حضرت را بیشتر تحت نظر داشته باشد.

این محقق تاریخ اسلام با اشاره به مبارزه امام جواد (ع) با جریانی انحرافی در مدینه گفت:

مأمون بعد از مدتی به دلیل آگاهی بیشتر مردم از قدرت علمی امام و پافشاری‌هایی که صورت می‌گرفت، مجبور شد با بازگشت حضرت به مدینه موافقت کند. امام جواد (ع) در مدینه دست به اقدام بزرگی زد و با جریان «غلو» که در میان شیعیان ایجاد شده بود، مبارزه جدّی می‌کند.

وی اضافه کرد: ماجرا از این قرار بود که برخی شیعیان از روی جهل و نادانی یا با دسیسه‌های دستگاه خلافت و دشمنان اهل بیت (ع) مباحثی را درباره شخصیت ائمه (ع) مطرح می‌کردند که خداوند در آنان حلول کرده و ... که این باعث انحراف و گمراهی شده بود، آن حضرت به شدت با این جریان مقابله و حتی حکم ارتداد آنان و خروج‌شان از اسلام را نیز اعلام کرد.

رجبی‌دوانی یادآور شد: با مرگ مأمون در سال 218 که پانزده سال از دوران امامت امام جواد (ع) می‌گذشت، برادرش معتصم روی کار آمد. او فردی بسیار سرسخت و بر خلاف مأمون که به ظاهر اهل مدارا و مسامحه با امام جواد (ع) بود، اندکی بعد امام (ع) را به مرکز حکومتش در بغداد آورد و برای آن حضرت محدودیت‌هایی ایجاد کرد و سرانجام در حدود یک سالی که حضرت آنجا بودند با دسیسه‌های معتصم حضرت به شهادت رسید.

منبع:تسنیم