به گزارش شهدای ایران؛ بر اساس یک فایل صوتی که روزنامه واشنگتن‌پست به آن دست یافته است مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا می‌گوید: طرح صلح امریکا (معامله قرن) ممکن است درنهایت پذیرفته نشود. در این طرح صلح دو بند خوب و ۹ بند بد وجود دارد. پمپئو در ادامه گفته است: هیچ ضمانتی وجود ندارد که ما قادر خواهیم بود گره مناقشه اسرائیلی- فلسطینی را بگشاییم. می‌توان گفت: این طرح تقریباً غیرقابل اجراست و ممکن است با استقبال مواجه نشود.

حال با این اظهارات دو سؤال مطرح است: نخست اینکه چه عواملی موجب شده است که پمپئو یک چنین اظهاراتی را بر سر زبان بیاورد آن هم در شرایطی که امریکا اعلام کرده بود بعد از اعلام تشکیل کابینه جدید رژیم صهیونیستی طرح موسوم به معامله قرن را به طور رسمی اعلام و از آن رونمایی خواهد کرد؟ دوم اینکه در سایه اظهارات پمپئو چه سرنوشتی در انتظار طرح‌های مرتبط به معامله قرن خواهد بود یا اینکه اقداماتی که امریکا در حدود دو سال و نیم گذشته در چارچوب طرح موسوم به معامله قرن انجام داده است چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟

در پاسخ به سؤال نخست درخصوص اظهارات بدبینانه پمپئو درخصوص امکان اجرای پروژه معامله قرن باید گفت که از همان ابتدا که دولت ترامپ از آن سخن گفت: برای کارشناسان فلسطین و خاورمیانه این واقعیت کاملاً محرز بود که امکان عملی شدن این طرح وجود ندارد؛ چراکه در این طرح فقط خواسته‌ها و مطالبات طرف صهیونیستی آن هم جناح‌های افراطی آن لحاظ شده است و هیچ توجهی به خواسته‌ها و مطالبات طرف فلسطینی نشده است و حتی طرح موسوم به دو دولت که بیش از دو دهه درباره آن رایزنی شده بود در طرح معامله قرن دور زده و کنار گذاشته شده است. حال سؤالی که پیش می‌آید این است که علت خوش‌بینی دولت ترامپ به اجرای این طرح در خلال دو سال و نیم گذشته چه بوده است؟ در پاسخ می‌توان گفت که در این مدت شرایطی که یک چنین خوش‌بینی‌ای را برای دولت ترامپ به‌وجود می‌آورد یا بر آن القا می‌کرد تا حدودی عوض شده است. از جمله اینکه در منطقه پروژه تروریسم تکفیری و در سوریه پروژه براندازی به بن‌بست خورد و کنار گذاشته شد و اگر به فرض این پروژه‌ها به نتیجه می‌رسیدند و منطقه به‌خصوص سوریه تجزیه و تکه‌تکه می‌شد حتماً زمینه برای اجرای معامله قرن نیز که همانند سایکس-پیکو در پی تجزیه جدید منطقه بود، مساعدتر می‌شد.

همچنین شواهد موجود نشان می‌دهد که دولت و شخص ترامپ تا اندازه زیادی تحت تأثیر گروه موسوم به «بی» شامل نتانیاهو، بولتون، بن زاید و بن‌سلمان بوده است و تا چندی پیش بر دولت و شخص ترامپ حکمرانی می‌کردند، اما به نظر می‌رسد بعد از افشاگری‌های اخیر حساسیت ترامپ به این گروه افزایش یافته است و سعی می‌کند فاصله خود را حفظ کند. علاوه بر این‌ها همه برنامه‌ریزی‌های دولت ترامپ بر این بود که نتانیاهو بار دیگر در انتخابات فلسطین اشغالی برنده می‌شود و کابینه قوی جدید تشکیل می‌دهد و خود را برای اجرای معامله قرن فراهم می‌کند، اما نتانیاهو نه تنها در داخل با پرونده‌های متعدد قضایی و رقیب انتخاباتی جدید با تشکیل ائتلاف ژنرال‌ها مواجه شد بلکه بعد از پیروزی شکننده در انتخابات ۲۴ فروردین نیز نتوانست ظرف مهلت قانونی ۴۲ روزه کابینه جدید خود را تشکیل دهد و اکنون نیز هیچ اطمینان قوی برای پیروزی نتانیاهو در انتخابات شهریورماه وجود ندارد چراکه وی همه برگه‌های خود را در انتخابات ۲۴ فروردین استفاده کرده است و اکنون هیچ برگه قوی در اختیار ندارد مگر اینکه برگه‌های جدید ازجمله تدارک حمله به غزه یا الحاق شهرک‌های یهودی‌نشین واقع در کرانه باختری به فلسطین اشغالی را به همراه داشته باشد.

اما در پاسخ به سؤال دوم درخصوص سرنوشت طرح‌های مرتبط به طرح معامله قرن یا اقدامات صورت گرفته ترامپ طی دو سال و نیم گذشته باید گفت که مهم‌ترین طرحی که به نظر می‌رسید با طرح موسوم به معامله قرن پیوند خورده طرح‌های بلندپروازانه محمد بن سلمان ازجمله طرح نئوم بوده است و بر همین اساس انتظار می‌رود با زمین خوردن طرح معامله قرن طرح‌های بلندپروازانه بن سلمان هم با شکست و مانع جدید مواجه شود و اساساً علت اینکه در این مدت بن سلمان در اجرای طرح معامله قرن کاسه داغ‌تر از آش شده بود و حتی بیش از راستگرایان امریکایی و اسرائیلی برای آن جان‌فشانی می‌کرد از این مسئله ناشی می‌شود. همچنین به نظر می‌رسد به عربستان و امارات وعده مطامع ارضی در یمن در چارچوب طرح موسوم به معامله قرن داده شده بود و این دو کشور به تجزیه یمن و تقسیم بخش‌هایی از آن بین خود دل بسته بودند که اکنون با وضعیت پیش آمده باید از آن دست بشویند.

اما درخصوص اقداماتی که ترامپ در خلال دو سال و نیم گذشته بعد از اعلام طرح معامله قرن انجام داده باید گفت که بخشی از این اقدامات شامل قطع کمک‌های امریکا به فلسطینی‌ها اعم از آوارگان فلسطینی یا حتی تشکیلات خودگردان به منظور وادار کردن آن‌ها به پذیرش معامله قرن بوده و بخش دیگر هم شامل انتقال پایتخت امریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس یا حمایت از الحاق شهرک‌های یهودی‌نشین واقع در کرانه باختری به فلسطین اشغالی و همینطور الحاق منطقه اشغالی جولان به اسرائیل بود که همه این‌ها نیاز به بازنگری دارد. همچنین امریکا برای پایان ماه جاری میلادی نشستی با عنوان «از صلح تا شکوفایی» را در منامه به منظور معامله قرن تدارک دیده است که با تغییرات پیش آمده این نشست نیز اهمیت و موجویت خود را از دست می‌دهد.

درمجموع می‌توان گفت: هرچند اظهارات پمپئو درباره عملی نشدن طرح معامله قرن از قبل نیز تا حدودی قابل پیش‌بینی بود، اما طرح این اظهارات از زبان شخصی که وابستگی خاصی به رژیم صهیونیستی و جناح راستگرای آن به رهبری نتانیاهو دارد بیانگر موانع جدی‌ای است که سر راه اجرای این طرح ایجاد شده است و در عین حال تأکیدی بر لزوم بازنگری امریکا و دولت ترامپ در تلاش‌ها و اقداماتی است که طی نزدیک به دو سال و نیم گذشته در چارچوب آن انجام داده است. همچنین اظهارات پمپئو این نکته را نیز برای جناح عربی طرح موسوم به معامله قرن و در رأس آن امارات و عربستان یادآوری می‌کند که تا دیر نشده آن‌ها هم باید از راهی که برگشته‌اند برگردند و از قدیم گفته‌اند از هر جا جلوی ضرر را بگیری خودش منفعت است.

منبع: روزنامه جوان