نمکی سرپرست وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی می‌گوید: «طرح «تحول سلامت» تفکر و منطق اقتصادی برای اداره نداشت.» نمکی در حالی طرح تحول را فاقد منطق اقتصادی می‌داند که این طرح پرچم‌دار اصلاحات اجتماعی دولت یازدهم خوانده می‌شد. طرحی که همتراز با «برجام» برگ برنده دولت تدبیر و امید بود
به گزارش شهدای ایران؛ ۱۵ اردیبهشت سال ۹۳، وقتی طرح تحول سلامت برای نخستین‌بار کلید خورد، به تیتر یک همه رسانه‌های همسو و غیرهمسو با دولت تبدیل شد چراکه همه امیدوار بودند، این طرح به داد سلامت مردم برسد و در ماه‌های آغازین طرح رضایتمندی مردم از خدمات سلامت افزایش یافت. عمر این خوشی‌ها چندان طولانی نبود و در همان آغاز راه منتقدان طرح تحول که از چهره‌های برجسته سلامت کشور بودند، سربرآوردند چراکه با اجرای گام سوم طرح تحول یعنی اصلاح تعرفه‌ها مشکلات و نواقص طرح خود را نشان داد. با این وجود طرح تحول همچنان ادامه یافت هر چند در ماه‌های اخیر با چالش بودجه‌ای وزارت بهداشت شاهد «عقبگرد»در اجرای طرح تحول بودیم و حالا هم که با موضع‌گیری‌های اخیر نمکی به نظر می‌رسد، دولت برای مدیریت هزینه‌ها رویکرد تازه‌ای را در حوزه سلامت دنبال می‌کند.سرنوشتی همچون مسکن مهر
سعید نمکی روز گذشته در سخنرانی‌اش در اجلاس مدیران کل سازمان بیمه سلامت کمی به عقب بازگشت؛ تیر سال ۹۴ و اجرای طرح تحول نظام سلامت و بیمه همگانی. سرپرست وزارت بهداشت با این اشاره ادامه داد: «به عنوان معاون سازمان برنامه‌و‌بودجه در آن زمان در نامه محرمانه به آقای نوبخت نوشتم که اگر در اجرای این طرح تدبیر نکنیم، می‌ترسم عاقبتش مانند مسکن مهر و ... شود.» به گفته نمکی در این مدت کشور اوضاع سختی داشت. سال‌های قحطی منابع که نفت زیر ۳۰دلار فروش می‌رفت، اما به یک‌باره طرح تحول اجرایی شد؛ طرحی که از نظر وی «همه چیز داشت، اما فرمول اقتصادی و تفکر و منطق اقتصادی نداشت.» نمکی تأکید کرد: «باید ۹۵درصد بودجه کشور را مدیریت می‌کردیم و چیزی هم نمی‌گفتیم تا مبادا وحدت ملی دچار مشکل شود.»
وی بیمه همگانی رایگان و بی‌توجهی به زیرساخت‌هایی نظیر نظام ارجاع، پزشک خانواده و راهنما‌های بالینی را از دیگر معایب طرح تحول سلامت دانست آن هم در حالی که این موارد جزو موارد برنامه ۵ و ۶ توسعه بودند. نمکی تأکید کرد: «به همین دلیل است که هرچه در این چاه ویل می‌ریزم، باز هم این حوزه دچار گرفتاری است.»
بازنگری برای آینده
نمکی درباره برنامه‌اش برای آینده طرح تحول هم اینگونه توضیح داد: «باید بسته‌های خدمتی به درستی تعریف و بازنگری شوند. باید دارو‌های تحت‌پوشش بیمه تعریف شوند. وقتی داروی تولید داخل وجود دارد، چرا باید داروی خارجی و آن هم با پنج برابر قیمت بخریم و تحت پوشش بیمه نیز باشد. از طرفی یکی از مطالبات سازمان بیمه سلامت از وزارت بهداشت موضوع نظام ارجاع و راهنما‌های بالینی است که باید بیمه سلامت بتواند این موارد را پالایش و نظارت کند.»
رأی اعتماد نمکی در گرو طرح تحول
بشیر خالقی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «جوان» درباره سرنوشت طرح تحول سلامت با تغییر وزیر بهداشت می‌گوید: «ریشه‌های طرح تحول به انقلاب باز می‌گردد و به گونه‌ای نیست که با رفتن یک وزیر دستخوش تغییر شود.» خالقی با تأکید بر اینکه طرح تحول تکلیف برنامه ششم توسعه است، می‌افزاید: در این برنامه احکامی داریم که مشخص‌کننده میزان پیشرفت این طرح است. از نگاه وی طرح تحول مزایا و معایبی داشت که باید در کنار هم دیده شود. وی با تأکید بر تکلیف برنامه ششم توسعه بر ایجاد پرونده الکترونیک سلامت می‌افزاید: با اجرای این طرح همپوشانی‌های بیمه‌ای از بین برود. همچنین راهنما‌های بالینی باید اجرایی شود و نظارت بهتری بر تجویز پزشکان صورت گیرد و بار مالی بیمه‌ها کاهش یابد. همچنین باید نظام ارجاع و پزشک خانواده اجرایی شود، این‌ها مواردی است که از ابتدای انقلاب هم بر آن تأکید شده و هر وزیری که سرکار بیاید، باید این موارد را هم اجرایی کند. خالقی در واکنش به اینکه طرح تحول سلامت منطق اقتصادی نداشت، می‌گوید: «به هر حال این طرحی است که روی آن سرمایه‌گذاری شده است و منطقی نیست که کنار گذاشته شود و طرح تازه‌ای به جای آن بیاید. کسی ادعا نمی‌کند طرح تحول کامل و بی‌نقص بود، اما کنار گذاشتن آن هم کار درستی نیست بلکه باید تأکیدات برنامه ششم توسعه همچون بحث راهنما‌های بالینی، نظام ارجاع و پرونده الکترونیک سلامت را اجرایی کرد و هر وزیری هم بیاید باید این‌ها را اجرایی کند و براساس اجرای همین برنامه‌ها هم هست که هر وزیری می‌تواند رأی اعتماد بگیرد.» از نگاه خالقی با اجرای زیرساخت‌های تأکید شده در برنامه ششم توسعه نه فقط هزینه‌ها بالا نمی‌رود بلکه مدیریت و صرفه‌جویی منابع را هم خواهیم داشت.
هزینه‌سازی پزشکان طرح تحول را زمین زد
نعمت‌الله منوچهری دیگر عضو کمیسیون بهداشت هم در گفت‌وگو با «جوان» تأکید می‌کند: «به نظر می‌رسد به بازبینی و اصلاحات در نظام سلامت نیاز داریم و باید منابع پایداری برای تأمین هزینه‌های سلامت داشته باشیم نه اینکه به دولت و بودجه‌های آنچنانی چشم داشت، این باعث می‌شود در شرایط بحرانی طرح‌های ما روی زمین بماند.»
این کارشناس سلامت معتقد است، ما به مرحله‌ای نرسیده بودیم که بخواهیم همه‌چیز را به پزشکان واگذار کنیم. با اجرای طرح تحول برخی پزشکان به فکر درآمدزایی افتادند و با درخواست‌های القایی برخی مراکز درمانی و برخی پزشکان بیشتر به فکر هزینه‌سازی بودند تا به فکر درمان مریض و به همین خاطر طرح تحول سلامت زمین خورد.» منوچهری فقدان بودجه پایدار و نبود نظام نظارت دقیق را از عوامل شکست طرح تحول می‌داند و بر بازبینی طرح تحول و افزایش نظارت در کنار توجه به زیرساخت‌هایی نظیر گایدلاین‌ها را از جمله ضرورت‌های ادامه طرح تحول می‌داند.
