آستان قدس به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده محتوای قرآنی و معارف اهل‌بیت نیاز دارد که اطلاعات که در آنجا تولید می‌شود، برای فضای مجازی در قالب کلیپ و موشن‌گرافی و متن، مینیمال بازنشر کند.
به گزارش شهدای ایران؛ بهمن‌ماه سال96 بود که سیدنظام‌الدین موسوی، معاون ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی از ایجاد یک مؤسسه برای فعالیت در فضای مجازی در آستان قدس رضوی خبر داد و بر ضرورت حضور در این حوزه تأکید کرد. در انتهای بهمن نیز آقای محمدمهدی خیرجو به‌عنوان مدیرعامل مؤسسه رسانه‌های نوین آستان قدس رضوی معرفی شد. حالا بعد از گذشت 10ماه از شروع فعالیت این مؤسسه به سراغ خیرجو، مدیرعامل آن رفتیم تا درباره کارهایی که این مؤسسه انجام می‌دهد، گفت‌وگو کنیم.ضرورت شکل‌گیری مؤسسه رسانه‌های نوین آستان قدس رضوی را توضیح می‌دهید؟
فضای مجازی در چند سال اخیر در حوزه رسانه‌ای مورد توجه قرار گرفته است و در آستان قدس به این مهم پرداخته نشده بود و محتوایی که در حوزه فرهنگی و مذهبی در آستان قدس رضوی تولید می‌شد، معطوف به حوزه مکتوب و حوزه تصویری بود. در این فضای جدید این نیاز حس می‌شد که محتوای رضوی تولید شده در آستان قدس برای فضای مجازی مناسب‌سازی شود و بازنشر و توزیع آن سامان‌دهی داشته باشد که به همین منظور مؤسسه رسانه‌های نوین تشکیل شد. یک بخش وظیفه ما بحث توزیع محتوای رضوی در سطح شبکه‌های اجتماعی بوده و یک مورد هم بحث اجتماعی‌سازی و آموزش است. در این قالب کارهایی انجام شده است.
توزیع محتوای رضوی در فضای مجازی به چه شکل است؟
آستان قدس به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنند. محتوای قرآنی و معارف اهل‌بیت نیاز دارد که اطلاعات و مطالبی که در آنجا تولید می‌شود، برای فضای مجازی در قالب کلیپ و موشن‌گرافی و متن، مینیمال و مناسب شود تا بازنشر شود. ما در معاونت علمی، معاونت تبلیغات، بنیاد پژوهش‌ها، سازمان فرهنگی و در مجموعه کتابخانه‌ها محتوای بسیار زیادی تولید کرده‌ایم که عمدتاً برای فضای مجازی مناسب‌سازی نشده است. یکی از کارهای مجموعه ما مناسب‌سازی برای انتشار محتوایی است که در سایر مجموعه‌های آستان قدس تولید می‌شود و متولی آن مؤسسه ما شده است.
زیارت در بین ما ایرانیان یک جایگاه ویژه دارد. شما در بحث فضای مجازی چه ارزش افزوده‌ای برای مردم دارید؟
طبق آخرین آمار هر سال بین 25 تا 27میلیون نفر به مشهد می‌آیند و تعدادی از این افراد ممکن است زیارت اولی باشند و تعداد دیگری ممکن است با فاصله زمانی زیادی به مشهد بیایند. فضای مجازی یکی از سهل‌ترین شیوه‌هاست که آستان قدس رضوی این ارتباط زائر را با حرم رضوی برقرار کند و آن طرح «مبدأ تا مبدأ» است که زائر را کسی می‌دانیم که از خانه‌اش راه می‌افتد و به اینجا می‌آید و دوباره به منزل برمی‌گردد، در حوزه اطلاع‌رسانی استفاده از خدمات آستان قدس را استفاده می‌کند و فضای مجازی یکی از راه‌هایی است که ما با زائر خود -چه حین زیارت و چه بعد از زیارت- ارتباط داشته باشیم و زائر از این محتوا استفاده کند.
در اهداف مؤسسه رسانه‌های نوین جذب مخاطب بین‌الملل هم ذکر شده است. در این زمینه چه کاری می‌کنید؟
حرم رضوی در سال بین 2.5 تا سه‌میلیون نفر زائر خارجی دارد و آستان قدس رضوی بعداً به این زائران -که از کشورهای حوزه خلیج‌فارس و پاکستان و افغانستان یا استرالیا و آمریکا هستند- آنچنان دسترسی ندارد که محتوای رضوی برای آنان قابل دسترس باشد، ولی فضای مجازی این فضا را فراهم کرده که با زائر خارجی‌مان در این شبکه‌ها ارتباط مستقیم داشته باشیم. دیگر اینکه این افراد بعضاً خواستار دسترسی به محتواهای تولید شده در استان هستند. ما هم‌اکنون در دو زبان انگلیسی و عربی وارد شدیم و به‌زودی زبان اردو را هم شروع می‌کنیم که مخاطبان ما در سراسر جهان استفاده کنند. صفحات انگلیسی و عربی ما در شبکه‌های اجتماعی رسماً فعال‌اند و از طریق پورتال آستان قدس رضوی هم این صفحات قابل دسترسی است.
از دیگر اهداف تعریف‌شده برای شما توانمندسازی محرومان حاشیه شهر است که ظاهراً تناسبی با فضای مجازی ندارد.
یکی از موارد مهم در بحث اجتماعی‌سازی، توانمندسازی است که در منشور مقام معظم رهبری و حکم تولیت آستان قدس رضوی هم اشاره شده است که توجه ویژه به محرومان و مستضعفان است. حوزه محتوا یکی از حوزه‌هایی است که تولیدکنندگان آن درآمدهای خوبی دارند و حوزه فضای مجازی بازار گسترده‌ای دارد که معمولاً از آن استفاده نمی‌شود یا ناشناخته مانده است. مؤسسه رسانه‌های نوین با استفاده از اساتیدی بهره‌مند از علم روز در حوزه تولید محتوا و حوزه فضای مجازی کارآموزها را توانمند می‌کند برای اینکه بتوانند از حوزه فضای مجازی و تولید محتوا برای این فضا درآمدزایی کنند. آموزش 80نفر را شروع کردیم که 20نفر از آن‌ها دوره را به‌صورت رایگان گذرانده‌اند و وارد بازار کار شده‌اند.
درباره مؤسسه شما که جست‌وجو می‌کردم، دیدم بحثی درباره خادم‌یارها مطرح شده است. این خادم‌یارها چه کاری قرار است انجام دهند؟
در حوزه خادم و خادم‌یاری قبلاً شرایط سختی بود که یک نفر بتواند خادم باشد. در تعریف جدید تولیت آستان قدس رضوی، هر کس که در شهر خودش بتواند خدمتی به نیت امام رضا؟ع؟ ارائه کند، ما او را به‌عنوان خادم‌یار محسوب می‌کنیم و از همان مزایای خادم‌یاری می‌تواند استفاده کند و بعد از مدتی می‌تواند به مقام خادمی نائل شود. ما دو حوزه ویژه در بحث خادم‌یاری در فضای مجازی تعریف کردیم؛ یکی بحث توزیع محتوای رضوی برای کسانی است که در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند و محتوای رضوی را تولید و بازنشر می‌کنند. حوزه دوم افراد مؤثر در استارت‌آپ‌ها هستند که یا اپلیکیشنی دارند که می‌خواهند وقف کنند یا محتوای ما را بازنشر می‌کنند، این را به عنوان خادم‌یار در نظر می‌گیریم.
آستان قدس در حوزه کتاب از مدت‌ها قبل حضور فعالی دارد و اخیراً هم به حوزه بازی وارد شده است. برای معرفی این محصولات از ظرفیت فضای مجازی چه استفاده‌ای می‌کنید؟
یکی از ظرفیت‌های خوبی که اخیراً در آستان قدس رضوی ایجاد شده، بحث سوغات فرهنگی است و ما اهتمام داریم که محصولاتی را که در استان تولید می‌شوند، به مخاطبان معرفی کنیم. در حوزه کتاب هم معرفی کتاب را به‌صورت ماهانه داریم و برای آن مراسم خاصی برگزار می‌شود و پوشش خبری آن را انجام می‌دهیم. کسانی که در صفحات ما عضو هستند، این محصولات و نحوه تولید و نحوه در اختیار گرفتن آن آمده است. یکی از موارد مهمی که بیشترین وقف و نذر را دارد بحث تبلیغات رضوی، شامل معارف و سبک زندگی رضوی است و در این حوزه یکی از راه‌ها قبلاً منبر و حوزه مکتوب بود و الآن فضای مجازی است.
راه ارتباطی زائران در حرم امام رضا ؟ع؟ با شما در مؤسسه رسانه‌های نوین چگونه است؟
هم در پورتال آستان قدس رضوی و هم در صفحات رسمی آستان قدس راه‌های دسترسی به‌طور رسمی معرفی شده است. ضمن اینکه از طریق دفاتر روابط عمومی در حرم می‌توانند خیلی راحت به مؤسسه رسانه‌های نوین که متولی فعالیت‌های مجازی آستان قدس رضوی است، دسترسی داشته باشند.
مسوولان عتبه عباسی کربلا در ایام اربعین اهالی رسانه را از کشورهای دیگر برای پوشش رسانه‌ای دعوت می‌کنند. شما برنامه‌ای برای حضور فعالان رسانه‌ای کشورهای همسایه و غیرهمسایه دارید تا از نزدیک به اطلاع رسانی درباره امام رضا بپردازند؟
بله؛ آخرین مورد آن دهه آخر صفر بود که هم فعالان فضای مجازی از سراسر کشور به مشهد دعوت شدند و هم فعالان و مؤثران حوزه بین‌الملل به ایران آمدند. پروفسور «گونس» از دانشگاه سوربون فرانسه، آقای «تاراس» از روسیه که مترجم نهج‌البلاغه به زبان روسی است، آقای «آرکادی» که در ایتالیا آثار امام را ترجمه کردند، آقای «خوآن فرانسیسکو» از اسپانیا که در حوزه فضای مجازی فعال بودند، مهمان آستان بودند و در موکب‌های بین راهی آستان قدس ارائه خدمت داشتند و هم اینکه جلسات متعددی در دانشکده رضوی، روزنامه قدس و فعالان فضای مجازی کشور داشتیم و در جریان فعالیت‌ها و خدمات آستان قدس قرار گرفتند. ما به فراخور قصد داریم که مهمانانی به این شکل را دعوت کنیم.
چشم‌انداز نهایی مؤسسه رسانه‌های نوین کجاست؟
مؤسسه رسانه‌های نوین در برنامه‌ریزی سه ساله باید به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده محتوا در شرق کشور شناخته شود و در حوزه آموزش به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم آموزش سواد رسانه‌ای و فضای مجازی در کشور باشد.
