شهدای ایران:حرکت شیعیان و محبین حضرت اباعبدالله(ع) در بزرگترین راهپیمایی تاریخ بشریت و تجدید پیمان با سرور و سالار شهیدان در اربعین حسینی را به برکت خون شهدا است؛ همان‌هایی که با تأسی از امام حسین(ع)، درس فداکاری، وفاداری، گذشت، شجاعت و شهامت آموختند و در عمل نیز آن را به اثبات رسانیدند.

کانون همبستگی فرزندان شاهد پیشنهاد ایجاد کمیته شاهد را در تیرماه سال 95 به کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین ارائه کرد که مورد استقبال و موافقت آن کمیته قرار گرفت و مسئولیت آن نیز به کانون همبستگی فرزندان شاهد محول شد. طرح‌های متعددی در کارگروه شاهد مد نظر بود که با توجه به امکانات و اهمیت، طرح نیابت شهداء در پیاده روی اربعین و زیارت حضرت اباعبدالله(ع) به کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین پیشنهاد و مورد تصویب قرار گرفت. در سال 95 این طرح به صورت آزمایشی و با توزیع حدود 350 هزار کارت نیابت شهداء ایرانی و حشد الشعبی به صورت موفقیت آمیز و با استقبال چشم گیری زوار اربعین حسینی اجرا شد و در سال 96 نیز این طرح به صورت رسمی و در ابعاد بسیار وسیع تر در دستور کار قرار گرفت و اجرایی شد.

اهداف و ویژگی‌های طرح نائب الشهید

طرح نیابت شهداء در پیاده روی اربعین و زیارت حضرت اباعبدالله(ع) بسیار با اهمیت و پر برکت است. به طوری که از جهات مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، وحدت اسلامی، اعتقادی و فردی، می‌توان به آن پرداخت و از فیوضات آن بهره مند شد.

1- از منظر سیاسی: با توجه به دشمنی‌هایی که نسبت به جهان اسلام صورت می‌گیرد، در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری جوامع اسلامی نیازمند توسل به ترویج فرهنگ جهاد، ایثار و شهادت هستند. اما متاسفانه در اکثر کشورهای اسلامی، ایثار و شهادت فرهنگ سازی نشده است و آن را محدود به زمان صدر اسلام می‌دانند.

2- از منظر وحدت اسلامی: تکریم شهدا کشورهای مختلف در کنار یکدیگر و به صورت برابر، موجب نزدیک‌تر شدن قلوب، شکسته شدن مرزهای فیزیکی و تفاوت‌های نژادی، اتحاد و انسجام اسلامی و مردمی در پشت جبهه مقاومت، تقویت اعتماد به نفس و حس قدرت در میان مسلمانان، ایجاد حس افتخاری، غرور و کرامت برای خانواده‌های شهداء و همچنین زدوده شدن سوء تفاهمات و وجوه اختلاف می‌شود. لذا اینبار دماء مطهر شهداء در قالب این طرح می‌تواند محور وحدت اسلامی و تقویت جبهه مقاومت می‌شود.

3- از منظر اعتقادی: در روایات آمده است، حضرت مهدی(عج) در زمان ظهور خود در کنار کعبه پرچم یا لثارات الحسین(ع) را بلند می‌کنند و می‌فرمایند«یا أهل العالم إن جدّی الحسین.» در واقع حضرت مهدی(عج) بر ادامه راه عاشورا و فرهنگ ایثار و شهادت برای نجات بشریت تاکید می‌کنند و این پیام را برای ما مدعیان پیروی و یاری ایشان دارند که اگر قرار است از یاران امام زمان خویش باشیم باید شهادت طلب باشیم و برای فراهم آوردن سپاه ایشان در مسیر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت تلاش کنیم.

4- از منظر اخلاقی: این شهدا بودند که مسیر کربلا را برای ما باز کردند، در حالی که بسیاری از آن‌ها آرزوی زیارت حرم امام حسین(ع) را داشتند و غالبا توفیق آن را پیدا نکردند. و همین شهداء حریم و حرم بودند که با نثار جان خود نگذاشتند حرامی‌ها بار دیگر راه را ببندند که ما امروز بتوانیم با امنیت و آرامش این مسیر زینبی را طی نمائیم. لذا ما تعهد اخلاقی داریم تا شهدا را در این مسیر زینبی و در زیارت اباعبدالله(ع) یاد کنیم و اعلام داریم که قدردان ایثار و جانفشانی شهدا و خانواده‌های آنان هستیم.

5- از منظر فردی: شهدا امامزادگان عصر ما هستند. آن‌ها به نیابت ما نیازی ندارند چرا که با مولایشان محشور هستند. ولی ما برای آنکه عملمان متبرک به نام شهدا شده و مورد پذیرش قرار گیرد، به دخیل کردن شهدا در زیارت‌مان با پذیرش نیابت آن‌ها و همراه کردن آن‌ها در این مسیر زینبی نیاز داریم. به امید آنکه به واسطه توجه و دعایشان، مورد عنایت و شفاعت آن‌ها قرار گیریم.

6- از منظر تربیتی: آنچه موجب عزت و سربلندی و تحقق و استمرار نظام مقدس جمهوری اسلامی شده است، بهره مندی از فرهنگ ایثار و شهادت است. اما این بدان معنا نیست که از این فرهنگ ناب و پر برکت، به نحو بایسته، نهادینه و بهره برداری شده است. شهدا امروز به شکلی تخیلی و دست نیافتنی تعریف و تبیین می‌شوند. به طوری که مخاطبان توان تطابق و مقایسه منطقی خود با آن‌ها را نمی‌توانند داشته باشند. این رویه هرچند ظاهری زیبا دارد ولی فی الواقع نتیجه آن محروم شدن از الگوهای اصیل انقلابی و اسلامی است. در حالی که جامعه ما با خلاهایی در معرفی الگوهای اصیل روبروست و همین امر موجب شده که بعضی افرادی که مشهور هستند و ضعف شخصیتی بالایی هم دارند و حتی ابتدائی‌ترین آداب اخلاقی را رعایت نمی‌کنند، تبدیل به الگوهای جامعه شوند. لذا یکی از دستاوردهای مهم طرح نائب الشهید، تقرب به شهدا، همزاد پنداری با آن‌ها و حس توفیق در کنار و مشابه آن‌ها بودن است.

رویکرد اجرایی طرح نائب الشهید

به منظور تحقق شایسته اهداف طرح نیابت شهداء در پیاده روی اربعین و زیارت حضرت اباعبدالله(ع)، رویکردهای اجرایی ذیل مورد نظر است:

1- رویکرد اصلی فرهنگ سازی و نهادینه کردن نیابت شهدا، فارغ از کمیت و ظواهر است و صرفا حرکتی شکلی، همراه با مصادیق کمّی نخواهد بود.

2- نیابت شهدا در پیاده روی اربعین شروع یک حرکت عظیم در مسیر ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است. لذا لازم است از ظرفیت ارزشمند این مسیر زینبی در جهت تسری نیابت شهدا به امور خیریه و جهادی، خارج از فضای اربعین حسینی، برنامه ریزی کرد.

3- طرح به نحوی باید گسترش و نفوذ پیدا کند که هر زائر پیاده روی اربعین حسینی، نائب شهیدی باشد.

4- شرایطی فراهم شود که هر شخص بتواند نائب شهید مورد علاقه خود شود.

5- به نحوی برنامه ریزی شود که امکان مشارکت عموم و حتی اشخاصی که توفیق شرکت در این مسیر زینبی را پیدا نمی‌کنند نیز بتوانند در این طرح مشارکت داشته و مأجور باشند.

6- اعلام نائب الشهید بودن، خود ترویج فرهنگ ایثار و شهادت است و نائبان شهدا می‌بایست تشویق شوند که نیابت خود را نیز اعلام کنند.

7- شهدا هر کشور برای مردم آن کشور قریب تر و مأنوس تر است. لذا لازم است به اتباع هر کشور، نیابت شهدا همان کشور پیشنهاد شود.

8- در جهت توجیه طرح و ایجاد قابلیت پذیرش برای عموم مخاطبان، ضروری است به طور مختصر و صریح، اقدامات تبیینی، ترویجی و تبلیغی لازم صورت پذیرد.

9- تبلیغ و تبیین طرح باید به زبان‌های مختلف و با ادبیات‌های متفاوت صورت پذیرد.

اقدامات عملیاتی برای اجرای طرح نائب الشهید در پیاده روی اربعین 96

برای اجرای طرح نیابت شهدا، با توجه به گستردگی طرح، جوانب، لوازم و مقدمات مختلف مورد نیاز برای تبیین و ترویج آن، اقدامات ذیل در پیاده روی اربعین حسینی سال گذشته صورت گرفت:

انتصاب مسئولین کارگروه شاهد استان‌ها: مدیران تشکل‌های فرزندان شاهد عضو کانون همبستگی فرزندان شاهد در استان‌ها، به سمت مسئول کارگروه شاهد استان‌ها منصوب شدند. لذا برنامه‌های متعددی را در استان‌ها از جمله برپایی موکب‌های نائب‌الشهید، توزیع بروشورها، چاپ کارت‌ها، انجام تبلیغات مجازی، صدور کارت شهید مورد نظر زوار از طریق نرم افزار، راه‌اندازی کاروان‌های نائب‌الشهید، جمع‌آوری تصاویر شهدا استان، سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه و مصاحبه‌های رادیو تلویزیونی را انجام دادند که به ترویج و تبیین طرح بسیار کمک کرد.

طراحی و رونمائی از کارت و پوستر طرح: طرح پوستر و کارت نائب‌الشهید پیاده روی اربعین سال 96 در همایش فعالان، مسئولان و دست اندرکاران اربعین که در تالار وزارت کشور برگزار شد، توسط وزیر کشور و نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت، رونمایی شد.

گردآوری اطلاعات شهدا: اطلاعات 150 هزار شهید از کشورهای مختلف از جمله شهدای ایران(جنگ تحمیلی، شهدای پیروزی انقلاب اسلامی، شهدای گمنام، شهدای مدافع حرم و شهدای ترور)، عراق(حشدالشعبی)، لبنان، بحرین، یمن ،پاکستان، افغانستان و نیجریه با همکاری تشکل‌های استانی کانون همبستگی فرزندان شاهد، دوستداران و خانواده شهدا(علیرغم عدم همکاری بنیاد شهید و امور ایثارگران)، حزب‌الله لبنان و حشد الشعبی عراق، مجمع جهانی اهل بیت(ع)، جمع آوری شد.

طراحی سایت: به منظور اطلاع رسانی رسمی درخصوص طرح نائب‌الشهید و همچنین ثبت با تکمیل اطلاعات شهدا توسط دوستداران و خانواده شهدا و همچنین پذیرش نیابت شهدا و صدور کارت نیابت شهدا برای متقاضیان، سایت نائب‌الشهید به آدرس www.nayebshahid.ir

 راه اندازی شد. لذا این امکان برای اشخاصی که زائر اربعین حسینی بودند، فراهم شد که شهید مدنظر خود را انتخاب و کارت نیابت آن شهید را با امکان درج تصویر و نام خود در کنار نام شهید مورد علاقه، دریافت کنند.

طراحی سامانه نرم افزاری نائب‌الشهید: به منظور فراهم آمدن امکان پذیرش نیابت شهید مورد نظر توسط اشخاص و دربافت کارت نائب الشهید، تکمیل بانک اطلاعات شهدا طرح و همچنین شناسایی نائبان شهدا، سامانه نرم‌افزاری نائب‌الشهید جهت بکارگیری در اجتماعات و مسیر پیاده‌روی اربعین حسینی، طراحی شد. این نرم‌افزار در مسیر پیاده روی اربعین در موکب‌های نائب‌الشهید و قبل از آغاز پیاده روی اربعین توسط کارگروه‌های شاهد استانی و شهرستانی، برای نائبان شهدا این امکان را فراهم کرد که شهید مورد نظر خود را انتخاب، نام و تصویر خود را در کنار شهید مورد نظر ثبت(درصورت تمایل) و کارت نائب‌الشهید را دریافت کنند. همچنین این امکان نیز فراهم شد که دوست داران شهدا بتوانند نام شهید مورد نظر خود را به این سامانه نرم‌افزاری اضافه یا اطلاعات شهید را تکمیل و ویرایش کنند.

دعوت از دوستداران شهدا برای ثبت اطلاعات شهدا در سامانه نائب‌الشهید: به منظور جمع‌آوری و تکمیل اطلاعات شهدا جهت معرفی به زوار اربعین و همچنین فراهم شدن امکان مشارکت و مأجور بودن در این طرح و پیاده‌روی اربعین برای اشخاصی که امکان حضور در پیاده روی اربعین را ندارند، این فرصت ایجاد شد که نسبت به ثبت نام شهید یا شهیدان مورد نظر خود، در سایت یا سامانه نرم‌افزاری نائب‌الشهید، اقدام کنند. لذا طی فراخوانی از عموم دوستداران و خانواده‌های شهدا دعوت شد که با مراجعه به سایت یا موکب‌های طرح، شهید یا شهیدان مورد نظر خود را برای پیاده روی نیابتی اربعین حسینی، ثبت نام کنند.

طراحی، چاپ و توزیع کارت نائب‌الشهید:

چند زبانه: کارت‌های نائب‌الشهید به چهار زبان فارسی، عربی، انگلیسی و اردو طراحی و چاپ شد.

شهداء تمام کشورها: کارت‌های نیابت شهدا هر کشور به زوار همان کشور هدیه شد.

صدور کارت نائب‌الشهید توسط استان‌ها: اکثر شعب استانی کانون همبستگی فرزندان شاهد که مسئولیت کارگروه شاهد استان‌ها و شهرستان‌ها را برعهده داشتند، رأسا کارت‌های نیابت شهدا استان و شهرستان خود را براساس طرح ارائه شده یا طرحی مستقل، چاپ و توزیع کردند که چاپ و توزیع حدود 250 هزار کارت توسط کارگروه‌های استانی، برآورد می‌شود.

چاپ کارت نائب‌الشهید توسط ستاد مرکزی: تعداد 650 هزار کارت نیابت شهدا توسط ستاد مرکزی کارگروه شاهد، چاپ و در موکب‌های مرزی و 5 موکب اصلی طرح در مسیر پیاده روی اربعین حسینی و غرفه ها و چادرهای شبکه تلویزیونی افق، به زوار هدیه شد.

صدور کارت نیابت شهید مورد نظر و درج نام و تصویر نائب الشهید در کنار شهید، در موکب‌ها: با توجه به طراحی نرم‌افزار نائب‌الشهید و استقرار پرینتر و لپ تاپ و دوربین وب کم در موکب‌های طرح نائب‌الشهید، امکان صدور کارت نیابت شهید مورد نظر زوار و درج نام و تصویر آن‌ها در کنار عکس شهید فراهم و استقبال چشمگیری نیز صورت پذیرفت که منجر به صدور حدود 200 هزار کارت نیابت شهداء در موکب‌ها شد.

صدور کارت نائب الشهید از طریق سایت اختصاصی: حدود پنج هزار نفر از متقاضیان دریافت کارت نیابت شهدا با مراجعه به سایت طرح نائب‌الشهید توانستند شهید مورد نظر خود را انتخاب و کارت نیابت شهدا را دریافت کنند.

تهیه آداب نیابت شهداء: به منظور آشنا کردن نائب شهید با طرح و راهنمایی آن‌ها برای آنکه نائبی شایسته باشند و آگاه باشند که نیابت شهدا، محدود به سلام و زیارت مضجع اباعبدالله(ع) به نیابت از شهدا نیست، آداب نیابت شهدا تدوین و در پشت کارت‌ها درج شد.

چاپ بروشور: بروشور معرف طرح نائب‌الشهید تهیه و در سطح گسترده‌ای در داخل کشور در برنامه‌های مرتبط با اربعین از جمله همایش فعالان فرهنگی اربعین در مشهد مقدس، همایش پیرغلامان اهل بیت(س) در اصفهان و دیگر همایش‌ها و اجتماعات استانی، توزیع شد.

تبلیغات فضای مجازی: فضای مجازی فرصت مغتنمی برای تبیین و ترویج طرح بود. زیرساخت‌های ذهنی طرح و خطی دهی به فعالان فرهنگی در اربعین سال گذشته و در ادامه آن تا اربعین سال جاری در قالب برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف ارائه شد که نتیجه آن ایجاد موج رسانه‌ای نیابت شهدا در اربعین سال 96 بود. کانال تلگرامی طرح نائب‌الشهید به آدرس @nayebshahid نیز نقش مؤثری در انتشار محتواهای متنوع مفهمومی تولید شده، داشت.

پوشش رادیو و تلویزیونی: به منظور آشنا کردن زائران اربعین حسینی با طرح، تبیین، ترویج و فرهنگ‌سازی آن، مصاحبه‌های متعددی با صدا و سیما انجام شد و شبکه تلویزیونی افق نیز به عنوان یار رسانه‌ای طرح نائب‌الشهید، به پوشش و تولید آثار رسانه‌ای برای طرح نائب‌الشهید، پرداخت و چندین کلیپ و تیزر و مصاحبه‌های زنده از مدیران طرح را پخش کرد. همچنین تیم رسانه‌ای در تمام موکب‌های طرح مستقر بودند و به تولید آثار و محتوا در زمان برگزاری پیاده روی و انتشار آن می‌پرداختند.

پوشش خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مکتوب: غالب خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها به پوشش رسانه‌ای این طرح پرداختند. ولی به طور مشخص خبرگزاری تسنیم انتشار خبرهای طرح را برعهده داشت و نشست خبری این طرح نیز در خبرگزاری تسنیم برگزار شد. خبرگزاری فارس نیز با ایجاد کانال اختصاصی به پوشش نیابت شهدا در فضای مجازی پرداخت.

مداحی نائب‌الشهید: مداحی میثم مطیعی در اربعین سال 96 درخصوص نیابت و یاد شهداء در پیاده روی اربعین و زیارت مضجع اباعبدالله(ع)، شور خاصی در موکب‌های طرح نائب الشهید ایجاد کرد. همچنین مداحان و شاعران خوش ذوق دیگر نیز به تولید آثاری درخصوص نیابت شهدا پرداختند.

تهیه ویدئو کلیپ‌هایی از نظرات شخصیت‌های معروف در خصوص نیابت شهدا: اظهار نظر شخصیت‌های شناخته شده و معروف در خصوص طرح نیابت شهدا و انتشار آن در فضای مجازی که بخش عمده آن به همت شبکه ملی وارثون انجام پذیرفت، تأثیرگذاری زیادی در ایجاد موج رسانه‌ای داشت. از جمله شخصیت‌هایی که زائران پیاده‌روی اربعین حسینی را به طرح دعوت کردند عبارتند از آیت‌الله حسینی بوشهری، حجه‌الاسلام ماندگاری، حجه‌الاسلام خسروپناه، لاله افتخاری، حجت‌الاسلام سعیدیان، حجت‌الاسلام جوشقانیان، حسین یکتا، علی پیراسته، سردار باقرزاده، سعید قاسمی، وحید یامین پور، حمید ماهی صفت، مهدی رسولی، محسن نصری، حمید پارسا و حسین کاجی.

موکب‌های طرح نائب‌الشهید:

مسیر پیاده‌روی اربعین: در مسیر پیاده‌روی اربعین حسینی 5 موکب و غرفه نائب‌الشهید در نجف اشرف (شارع کوفه، روبروی سپاه بدر)، مطعم واحه نجف (ابتدای مسیر پیاده روی)، عمود 285 (موکب امام رضا(ع))، عمود 445 ، عمود 860 به ارائه خدمات فرهنگی به دستداران شهداء پرداختند. (عکس از 285 و 860 )

چادرهای رسانه‌ای افق: هشت چادر رسانه‌ای افق در خروجی‌های مرزی و مسیر پیاده‌روی اربعین نسبت به توزیع کارت‌های نیابت شهدا، اقدام کردند.

موکب‌های مرزی: در مرز شلمچه، موکب نائب‌الشهید و نسبت به صدور و توزیع کارت‌های نیابت شهدا اقدام کرد.

غرفه نائب‌الشهید در فرودگاه امام(ره): غرفه نائب‌الشهید در فرودگاه امام خمینی(ره) بعد از گیت پرواز، نسبت به صدور و توزیع کارت‌های نیابت شهدا اقدام کرد.

دوربین سه بعدی: در موکب‌های طرح نائب‌الشهید از دوربین‌های سه بعدی جهت ایجاد شورِ حماسی استفاده شد که مورد استقبال چشمگیری به خصوص از سوی زوار کشورهای دیگر قرار گرفت.

تمثال و تصاویر شهدا در موکب‌ها: استفاده از تمثال و تصاویر شهدای شاخص کشورهای مختلف در کنار یکدیگر، ضمن آنکه شور و شعف خاصی را ایجاد کرد، این پیام را به زائران کشورهای مختلف می‌داد که شهدا آن‌ها، شهدا همه شیعیان و موجب افتخار همه هستند و در جبهه‌ای واحد علیه استکبار جان فشانی کرده‌اند.

خادمین طرح نائب‌الشهید: بخشی از طرح در ایران و توسط کارگروه‌های شاهد کمیته فرهنگی اربعین در استان‌ها(تشکل‌های استانی کانون همبستگی فرزندان شاهد) اجرا شد که جهت فرهنگ سازی و تبیین و ترویج طرح اقدامات زیادی صورت پذیرفت. در مسیر پیاده روی اربعین حسینی نیز 250 نفر که غالب آن‌ها از میان همسران ، مادران ، پدران و فرزندان شهدا بودند، توفیق خادمی در موکب‌های نائب‌الشهید را داشتند. در موکب‌های مرزی نیز حدود 50 نفر از خانواده‌های شهدا، خادم موکب‌ها و غرفه‌های طرح نائب‌الشهید بودند. خادمان طرح بعضا تخصص‌های ویژه‌ای از جمله تسلط به زبان‌های دیگر، فیلمبرداری، عکاسی، گرافیک، تدوین و... را داشتند.

اعلام انجام نیابت از شهید به خانواده‌های شهدا: به تعداد قابل توجهی از خانواده‌های شهدایی که نیابت شهید آن‌ها انجام شده بود، پیامک زده شد و مراتب به آن‌ها اعلام شد که موجی از ابراز احساسات، تقدیر و تشکر آن‌ها را به دنبال داشت.

منابع مالی: هزینه‌های این طرح غالبا از محل مشارکت‌های مردمی و بخش خصوصی، تأمین شد و نهادهای دولتی و مسئول، مشارکت حداقلی(کمتر از ده درصد) داشتند.

بازخوردهای طرح نائب‌الشهید

مردم ایران: مردم ایران نسبت به جایگاه و منزلت شهدا معرفت ویژه‌ای دارند. لذا استقبال راهپیمایان اربعین حسینی باری پذیرش نیابت شهدا، زائدالوصف بود و به عنوان یک موهبت، هدیه و توفیق، از آن استقبال کرده و همواره از خادمان طرح بدلیل ارائه چنین خدمتی، سپاسگزار بودند. همچنین واکنش هایی را از زانران حسینی متقاضی پذیرش نیابت شهداء، شاهد بودیم که تصورش را نمی‌کردیم. بعضا پیش آمد که شخصی، شهید هم نام و یا نام خانوادگی مشابه خودش یا شهید را که نیت کرده بود از میان این تعداد کارت‌های نیابت شهدا، قسمتش می‌شد. عده‌ای از زوار نیز با شوق و اشتیاق خاصی به یاری خادمان طرح نائب‌الشهید می‌شتافتند.

مردم عراق: واکنش مردم عراق به این طرح متفاوت بود. معدود زائرانی بودند که استقبال نمی‌کردند و برخی هم درخصوص طرح توجیه نمی شدند؛ ولی اکثر زوار عراقی، مشابه ایرانی ها استقبال گرم و قابل توجهی داشتند و البته از اینکه ایرانی‌ها، نیابت شهداء حشد الشعبی را ترویج می‌کنند متعجب و متأثر شده و قدردانی می‌کردند. اکثر موکب‌های طرح نیز با مشارکت و حمایت همه جانبه مردم عراق برپا شد و به دلیل ارزشی که برای این طرح قائل بودند، در تبلیغ و ترویج طرح همواره دوشادوش خدام ایرانی، تلاش‌های بسیاری صورت دادند. نهادهای رسمی عراقی همچون حشد الشعبی، لواء نجف، سپاه بدر و فرمانداری نجف نیز در این طرح مشارکت کردند.

زوار کشورهای دیگر: برای زوار کشورهای دیگر(به غیر از ایرانی و عراقی) کارت‌های نیابت شهدا همان کشورها به آن‌ها هدیه می‌شدند، سپاسگزار، مشعوف و البته متعجب می‌شدند که شهدا آن کشورها نیز مورد تکریم و توجه قرار گرفته بودند.

مسئولین ایرانی و عراقی: در حین و پس از اجرای طرح، جلسه‌ای با حجه‌الاسلام والمسلمین نجفی روحانی مسئول نمایندگی بعثه مقام معظم رهبری در عراق، حجه الاسلام والمسلمین اباذری رایزن فرهنگی ایران در عراق، حجه الاسلام و المسلمین سید حمید حسینی مسئول مؤسسه نجف اشرف و مشاور سردار قاسم سلیمانی در عراق و حجه الاسلام و المسلمین احمدی مسئول کمیته فرهنگی و آموزشی اربعین، برگزار شد که این طرح را از بهترین طرح های فرهنگی اربعین دانستند و اجرای موفق طرح، مورد تحسین این بزرگواران قرار گرفت و بر تقویت و گسترش بیشتر آن، تأکید کردند. همچنین گزارش اجرای این طرح به وزیر خارجه عراق جناب آقای ابراهیم الجعفری هم ارائه شد که مورد تمجید او قرار گرفت.

نیابت شهدا در اقدامات خودجوش مردمی: هدف طرح گفتمان سازی، جریان سازی و نهادینه کردن فرهنگ ایثار و شهادت از طریق گسترش طرح نائب‌الشهید است. لذا در پیاده روی اربعین حسینی سال 95 معدود افرادی بودند که تصویر شهیدی را همراه خود داشتند و یا برای توجیه طرح و تبیین جایگاه و عنوان «نائب الشهید» نیاز به توضیحات بود. ولی در اربعین سال 96 این جریان مردمی به نحو گسترده‌ای ایجاد شده بود و تعداد قابل توجهی از اشخاص و گروه‌ها از عنوان «نائب‌الشهید» استفاده کرده و قدم در این راه زینبی گذاشته بودند. لذا انتظار می‌رود در پیاده روی اربعین سال آینده نیز، شاهد چند برابر شدن این جریان خودجوش باشیم.

*باشگاه خبرنگاران پویا