به گزارش شهدای ایران،رئیس وقت کمیسیون اسرا و مفقودین و مسئول میز مذاکرات اسرای عراقی، با تأکید بر اینکه رفتار نیروهای ایرانی با اسرای عراقی برخلاف رژیم صدام، مطابق با کنوانسیون‌های بین‌المللی بود، به روایتی از درخواست خیره‌کننده هزاران سرباز بعثی برای پناهندگی به ایران و نیز به شهادت رسیدن آن‌ها در جنگ با صدام پرداخت.

«سرهنگ حسین فروتن‌نژاد»، در گفت‌وگو با «جام جام آنلاین»، با اشاره به اینکه کنوانسیون‌های ژنو در خصوص نحوه رفتار و نگهداری اسرا یکسان است، گفت:«جمهوری اسلامی ایران به تمام تعهدات خود در قبال اسرای عراقی عمل کرد، اما سؤال اینجاست آیا رژیم بعثی صدام هم به تعهدات خود در این رابطه به نحو مطلوبی اقدام کرد؟»

وضعیت‌های یک اسیر جنگی

وی با بیان اینکه برای یک اسیر جنگی سه وضعیت حین و بعد از اسارت به وجود خواهد آمد، افزود:«در مرحله اول احتمال دارد پس از سپری کردن دوران اسارت مورد مبادله قرار گیرد. دومین احتمال این است که شاید در زمان در بند بودن به دلایل مختلف از جمله بیماری، کهولت سن یا شکنجه فوت کند. اما حالت سومی هم برای یک فرد قابل تصور است، این‌که اسیر پناهنده می‌شود. بنابراین اسیر یا باید به کشور بازگردد یا در صورت فوت پیکرش به کشور مربوطه تحویل داده شود یا اینکه به کشور طرف جنگ یا کشور ثالث پناهنده شود.»

چرا عراقی‌ها پناهنده شدند؟

این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که چه تعداد از اسرای عراقی به کشورمان و با چه کیفیتی به ایران پناهنده شده‌اند، تصریح کرد:«صدام با آغاز تجاوز به ایران به‌ویژه در رده فرماندهی ارتش بعث تبلیغات وسیعی علیه نیروهای ایرانی راه انداخت مبنی بر اینکه «اگر ایرانی‌ها سرباز عراقی را اسیر کنند گوش و بینی او را بریده و پوست صورت او را می‌کنند.» اما وقتی عراقی‌ها در اردوگاه‌های ما حس انسان‌دوستی و رأفت ایرانی‌ها را دیده و در شرایط تحریم آن زمان از تغذیه مناسب و حتی صبحانه لوکسی چون کره و مربا برخوردار بودند، بیش از بیست هزار نفر از آن‌ها خواستار پناهندگی به دولت جمهوری اسلامی ایران شدند.»

تأکید عجیب امام

وی اصلی‌ترین علت تمایل 20 هزار اسیر عراقی برای پناهندگی به ایران را در رعایت منشور حقوق اسرا از دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) دانسته و خاطر نشان کرد:«طبق منشور صادره معمار کبیر انقلاب اسلامی، ایشان می‌فرمایند، «گرچه می‌دانم مکتبی و متعهد به اسلام راستین بودن اقتضا می‌کند تا رزمندگان اسلام با اسرای جنگی و پناهندگان با عطوفت و به‌گونه‌ای اسلامی رفتار کنند، که بحمدالله این کار را می‌کنند، هر چند صدام و صدامیان بر خلاف ما رفتارشان با اسرای ایرانی غیرانسانی و سبعانه می‌باشد لیکن تأکید می‌کنم جوانان ما که عهده‌دار نگهداری از اسرای عراقی هستند طعم شیرین رحمت و بزرگواری اسلام را به آن‌ها بچشانند.»»

صلیب سرخ باور نمی‌کرد

فروتن‌نژاد در همین زمینه ادامه داد:«پس از بررسی‌های به‌عمل آمده بیش از ده هزارنفر از اسرای عراقی به دولت ایران پناهنده شدند. جالب اینجاست بخشی از این تعداد پس از پناهندگی اسلحه دست می‌گیرند و می‌جنگند. البته با ارتش بعث عراق و نه با رزمندگان اسلام. به‌نحوی‌که ما در دوران دفاع مقدس 456 نفر اسیر عراقی داریم که در رکاب رزمندگان ما در جنگ با صدام به شهادت رسیدند و هم‌اکنون در نقاط مختلف کشورمان به خاک سپرده شده‌اند.» وی در رابطه با این مطلب که نهادهای بین‌المللی ازجمله صلیب سرخ در خصوص پناهندگی اسرای عراقی چه واکنشی داشتند، اظهار داشت:«آن‌ها اول باور نداشتند 20 هزار اسیر عراقی تمایل به ماندن در ایران داشته باشند، لذا ما طی فراخوان 9 مرحله‌ای از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار به اطلاع اسرای عراقی پناهنده رساندیم که باید با نمایندگان صلیب سرخ مصاحبه کنند تا مشخص شود آن‌ها درخواست پناهندگی به جمهوری اسلامی ایران رادارند.»

روزی که دنیا انسانیت ما را دید

رئیس گروه اسرا و مفقودین و مسئول میز مذاکرات اسرای عراقی همچنین یادآور شد:«بنده شخصاً در چندین مرحله ازمصاحبه نماینده صلیب سرخ با اسرای عراقی شرکت داشتم. این مصاحبه‌ها در کرمانشاه، تهران، خوزستان و مشهد انجام شد و چیزی بالغ بر 7 هزار و 324 هزار نفر از پناهندگان رو در رو با مقامات صلیب سرخ ملاقات داشتند و به این ترتیب این نهاد ناظر بر ادعای ما صحه گذاشت. آن‌ها تصور می‌کردند ما در تقابل با کارشکنی‌های عراق به‌خاطر برخورد ناجوانمردانه با اسرای ایرانی، اسرای عراقی که اعلام کرده‌ایم تقاضای پناهندگی دارند را به طور مخفیانه کشته‌ایم.»

مورد عجیب حمله به کویت

سرهنگ فروتن‌نژاد در ادامه بحث پناهندگی نیروهای عراقی به ایران به موضوع جالبی مربوط به بعد از جنگ ایران نیز اشاره کرده و گفت:«در جریان جنگ کویت که با فاصله کوتاهی از جنگ ایران و عراق با تجاوز صدام به این کشور آغاز شد، بیش از پنج هزار نفر از نیروهای عراقی به ایران فرار و اعلام می‌‌کنند ما نمی‌خواهیم با کویت بجنگیم. مهم‌ترین مسئله در این خصوص این است که آن‌ها از اسیران عراقی برگشته از اردوگاه‌های ایران شنیده بودند که چگونه ایرانی‌ها در مدت اسارت از آن‌ها میزبانی کرده‌اند.» وی درباره سرنوشت این نفرات عراقی تصریح کرد:«16 نفر این افراد در ایران فوت می‌کنند، تعداد 286 نفر از آن‌ها رسماً پناهنده جمهوری اسلامی ایران می‌شوند و درنهایت 4 هزار و 756 نفر از این تعداد تحویل دولت عراق داده می‌شوند.»

پناهندگان عراقی، اسیر حساب نمی‌شدند

عضو فعال در کمیته مذاکره تبادل اسرا، در پاسخ این پرسش که بعضاً آمارهای ضد و نقیضی از اسرای عراقی داده ‌شده، به گونه‌ای که این آمار به 68 هزار و 72 نفر اسیر هم رسیده، تشریح کرد:«علت این است که برخی سازمان‌ها تعداد پناهندگان عراقی را هم به رقم اسرا اضافه کرده‌اند و این در حالی است که صلیب سرخ پناهنده جنگی را در گروه اسرا به‌شمار نمی‌آورد. از نظر حقوق بین المللی، اسیر جنگی به شخصی اطلاق می‌شود که در جریان عملیات و جنگ به اسارت نیروهای نظامی طرف مقابل درآمده باشد.»

اسرای هفتاد و دو ملت

فروتن‌نژاد درباره این موضوع که با توجه به کمک تسلیحاتی و پشتیبانی بیش از 40 کشور از ارتش بعث عراق در جریان جنگ با ایران، آیا اسرای اتباع دیگر کشورها هم در بین اسیران عراقی وجود داشتند، خاطر نشان کرد:«از میان 15 کشور مختلف اسیر داشتیم که به آن‌ها مزدور اطلاق می‌شد. در جنگ 8 ساله 247 تن از این مزدوران به اسارت نیروهای جمهوری اسلامی در آمدند. از این میزان 5 تن فوت می‌کنند، 3 نفر پناهنده شده و 239 از آن‌ها از طریق سفارت‌های متبوع خود به کشورشان بازگشتند. این مزدوران اتباع کشورهای نیجریه، سومالی، تونس، مراکش، موریتانی و... بودند.»

آخرین اسرای عراقی

فروتن نژاد اشاره‌ای هم به وضعیت اسرای عراقی فوت شده در ایران کرده و افزود:«1214 نفر از این افراد در ایران فوت کردند و پیکر این افراد در تیر ماه 1381 با 570 تن از پیکرهای مطهر اسیران فوت شده ایرانی در عراق مبادله شد.» وی در پایان پیرامون آخرین گروه اسرای مبادله شده عراقی خاطرنشان کرد:«این تعداد 59 نفر بودند که در تاریخ 15 اردیبهشت 82 تحویل مقامات عراقی شدند.»