تفاسیر صورت گرفته درباره نتیجه مذاکرات روسای جمهوری روسیه و آمریکا نشان می‌دهد، برغم امیدواری برای برداشتن نخستین گام به سمت بهبود روابط، مسائل مورد اختلاف بین دو کشور همچنان حل نشده باقی مانده‌اند.
به گزارش شهدای ایران به نقل از تسنیم، مذاکرات روز گذشته (دوشنبه) روسای جمهوری آمریکا و روسیه به طور کلی تقریباً 4 ساعت به طول انجامید. این دیدار ابتدا به صورت رو در رو حدود یک ساعت و نیم و سپس در سطح گسترده 1 ساعت و 45 دقیقه و مذاکرات دوجانبه نیز در نهایت 2 ساعت و 10 دقیقه به طول انجامید.
بعد از مذاکرات رهبران دو کشور در کنفرانس مطبوعاتی مشترکی شرکت کرده و و هر یک اظهاراتی نموده و به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند البته بیانیه مشترک پایانی منتشر نگردید. ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ آمادگی خود برای بهبود روابط دوجانبه، در شرایطی که روسیه و آمریکا در حال سپری کردن بدترین دوره در تاریخ مناسبات دو کشور هستند، را اعلام کردند.
روزنامه «راسیسکایا گازیتا» نشست سران هلسینکی را «دیداری تاریخی» نامیده و یادآور شده که این ملاقات کمک کرده تا روابط مسکو و واشنگتن آشکار گرمتر بشود.
ولادیمیر پوتین دیدارش با دونالد ترامپ را موفقیت‌آمیز و مفید ارزیابی کرده و گفت که اکنون دو طرف یکدیگر را بهتر درک خواهند کرد. وی تاکید کرد: «جنگ سرد دیگر مدتهاست که پایان یافته و شرایط در جهان به طور کامل تغییر کرده است. اکنون روسیه و آمریکا در مقابل چالش‌های کاملا جدیدی قرار داند که شامل خطر عدم تعادل در سیستم امنیتی بین المللی، بی ثباتی در جهان، بحران‌های منطقه‌ای، گسترش تهدیدات تروریستی و جنایات فراملیتی، افزایش مشکلات در اقتصاد جهان، خطرات زیست محیطی و دیگر مسائل است که تنها با تشریک مساعی می‌شود با این چالش‌ها مقابله کرد.»
به عقیده وی، مذاکرات تمایل دو طرف برای برداشتن نخستین گامها به منظور داشتن روابطی معقولانه و برقراری مجدد اعتماد متقابل را نشان داده است. در ادامه باید به طور مشترک روی مجموعه مشکلات کار کرد تا به راه حل‌های قابل قبول برای هر دو طرف دست یافت.
رهبران روسیه و آمریکا به توافق مشخصی دست نیافته‌اند
به نوشته روزنامه «گازیتا.رو»، کارشناسان بر این عقیده هستند که با وجود اظهارات امیدوارکننده رهبران دو کشور، دستیابی به توافق واقعی در زمینه جزئیات مسائل مورد اختلاف بین طرفین، کار چندان ساده ای نیست و تردید دارند که برگزاری یک نشست سران بتواند به گرمتر شدن روابط دو کشور کمک زیادی کند.
به گفته "یوری راگولییف" مدیر بنیاد مطالعات آمریکا در دانشگاه دولتی روسیه، نشست رهبران دو کشور نتوانست به توافق مشخصی دست یابد. مسئله این است که این دیدار به خوبی سازماندهی نشده و دستور کاری برای آن تهیه نشده بود. این مذاکرات تنها تنها یک تبادل نظر آزادانه بین روسای جمهوری دو کشور بود. هر مسئله ای در این نشست می‌توانست مطرح شود، ولی حل و فصل آنها مسلما غیرممکن بود.
"نیکولای توپورنین" رئیس دفتر حقوق اروپایی در دانشکده روابط بین الملل مسکو نیز یادآور شده که بطور معمول اسنادی برای چنین نشست‌هایی تهیه می شود که در پایان مذاکرات به امضاء برسد که به روی آن کار کارشناسانه زیادی باید صورت بگیرد و مواضع دو کشور در مورد موضوعات مورد علاقه را نشان دهد. به گفته وی، با وجود فقدان بیانیه مشترک پایانی، بسیاری از سیاستمداران آمریکایی از مواضع ترامپ در مذاکره با ولادیمیر پوتین، بشدت انتقاد کرده‌اند.
این کارشناس بعید دانسته که مذاکرات رهبران دو کشور در هلسینکی بتواند باعث گرمی روابط روسیه و آمریکا شود.
روگولییف نیز یادآور شده که تنها باید امیدوار بود که با وجود اختلاف عمیق، بین دو کشور، لزوم بهبود روابط و ادامه مذاکرات سازنده در باره موضوعات مهمی مانند سوریه و امنیت راهبردی ، در ایالات متحده درک شود.
تلاش ترامپ برای همراه کردن روسیه در رویارویی با چین
روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا»، چاپ مسکو نیز در تحلیلی نوشته است: آمریکا قصد دارد روسیه را علیه ایران و چین با خود همراه کند. چنین پیشنهادی روز گذشته در جریان مذاکرات هلسینکی بین روسای جمهوری دو کشور مطرح شد. به عقیده "دمیتری ترنین" مدیر مرکز کارنگی در مسکو، دونالد ترامپ مدتهاست که چین را به عنوان اصلی ترین چالش ایالات متحده در عرصه تجاری و ژئوپلیتیکی تعیین کرده است و در این راستا روسیه می‌تواند بعنوان شریک بالقوه واشنگتن نقش مهمی داشته باشد. هرچند بعید است که مسکو به چنین خواسته‌ای تن در دهد. بسیار دشوار است تصور کرد که روسیه حاضر شود با آمریکا در باره چگونگی محدود کردن و کنترل چین مذاکره کند.
به نوشته این روزنامه، باید پذیرفت که بیشترین احتمال دستیابی به توافق بین روسیه و آمریکا در زمینه مناقشه در سوریه است که حل و فصل اوضاع آن به نفع هر دو کشور خواهد بود.
رئیس جمهوری روسیه خود در مصاحبه با شبکه یک تلویزیون روسیه یادآور شد که در جریان مذاکرات با ترامپ، در باره سوریه نیز گفت‌وگو کرده است. وی توضیح داد:«در حال حاضر بیش از 90درصد از خاک سوریه تحت کنترل ارتش این کشور قرار دارد. ولی لازم است شرایط برای بازگشت مردم سوریه به خانه‌های خود فراهم شود. برای این منظور لازم است به بازسازی مناطق مسکونی پرداخته شود، آب مورد نیاز، فاضلاب و انرژی مردم تامین گردد. به همین دلیل ما توافق کردیم تا در این راستا با قاطعیت بیشتری همکاری کنیم.»
عدم تطابق مواضع مسکو و واشنگتن در باره بسیاری از مشکلات
روزنامه «کامرسانت» نوشته است، بر اساس اظهارات روسای جمهوری روسیه و آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی مشترک، می توان نتیجه گیری کرد که طرفین در چه مسائلی توانسته‌اند مواضعشان را به یکدیگر نزدیک کرده و در خصوص چه مسائلی موفقیتی در این زمینه نداشتند.
بر اساس اظهارات صورت گرفته می توان گفت که دورنمای پیمان کاهش تسلیحات راهبردی که زمان آن در سال 2021 به اتمام خواهد رسید می تواند در جریان مذاکرات روسای جمهوری دو کشور حل و فصل شود، هرچند تصمیم‌گیری باید به تأیید پارلمان برسد، در عوض، مواضع روسیه و آمریکا در زمینه سپر موشکی و پیمان مربوط به نابودی موشک‌های دارای برد کوتاه بسیار پیچیده تر از این بوده و نیازمند مذاکرات طولانی و یافتن پاسخ‌های بسیاری است.
مناقشات منطقه‌ای بخصوص اوضاع در سوریه نیز از جمله دیگر موضوعات مطرح شده در گفت‌وگوهای پوتین و ترامپ بود که دو کشور امکان همکاری دوجانبه در این زمینه را نیز دارند، ولی مشکل اینجاست که مواضع دو طرف در این زمینه به خصوص در رابطه با نقش ایران در سوریه و در کل خاورمیانه با یکدیگر مطابقت ندارد.
به نوشته این روزنامه، از دیگر مسائل مورد اختلاف طرفین مسئله سرنوشت خط لوله گاز «جریان شمالی-2» است که آمریکا بشدت مخالف آن بوده و تکمیل آن برای روسیه بسیار اهمیت دارد. در این زمینه هیچیک از طرفین از مواضع خویش کوتاه نخواهد آمد، برای اینکه منافع اقتصادی دو کشور مطرح است.
آیا می‌توان به احیای روابط عادی بین روسیه و آمریکا امیدوار بود
روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو نیز نوشته است: نشست سران در هلسینکی می‌تواند به منزله «احیای روابط روسیه و آمریکا» تلقی شود و دقیقا مذاکرات روسای جمهوری دو کشور با چنین نتیجه‌گیری به پایان رسید.
ولادیمیر پوتین در باره نتیجه دیدارش با ترامپ گفت: «من انتظار خاصی نداشتم. این نخستین نشست پرمحتوای ما بود و به نظر من در وهله نخست باید منجر به گرمی روابط میشد و سپس در تماس های آینده به جزئیات بیشتری پرداخته شود البته مذاکرات واقعا پرمحتوا بود و در فضایی سازنده و بسیار مناسب انجام شد.»
رئیس جمهوری روسیه افزود: «ما زمانی برای نشست آینده مشخص نکردیم، ولی در چارچوب یکی از رویداد‌های آسیایی و همچنین در حاشیه نشست سران گروه 20در آرژانتین، امکان دیدار دوباره وجود دارد.»
پوتین از امکان همکاری روسیه و آمریکا برای حل و فصل مشکلات پیرامون وضعیت هسته‌ای در شبه جزیره کره خبر داد و یادآور شد که دو کشور قصد دارند همکاری‌های نزدیک تری برای حل و فصل مشکلات در سوریه انجام دهند.
البته مسائل مربوط به برنامه هسته‌ای ایران و لزوم پایبندی به توافقات در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک از جمله مواردی است که دو کشور همچنان در مورد آن اختلاف نظر دارند. رئیس جمهوری روسیه با تاکید بر عدم تغییر مواضع مسکو در قبال برجام، گفت: «ایالات متحده مایل است سیاست‌‌های ایران و برنامه موشک آن مورد توجه قرار بگیرند، ولی به عقیده ما، این مسئله نباید باعث آسیب رساندن به توافقات در چارچوب برجام شود.»
این در حالی است که رئیس جمهوری آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی در پایان دیدارش با پوتین بر لزوم اعمال فشار بر ایران تاکید کرده بود.
موضوع اوکراین نیز در جریان مذاکرات چندان مورد بررسی قرار نگرفت. دونالد ترامپ به طور کلی توجه زیادی به این مسئله ندارد و در رابطه با موضوع شبه جزیره کریمه نیز رئیس جمهور روسیه تاکید کرد این مسئله دیگر بسته شده و مواضع آمریکا در این باره تاثیری بر این وضعیت نخواهد داشت.
آنچه در جریان مذاکرات سعی شد که توجه زیادی به آن صورت بگیرد، مسئله دخالت روسیه در انتخابات آمریکا بود که رئیس جمهور آمریکا اعتراف کرد که اصلا نمی داند چنین اتفاقی افتاده یا نه. مسئله مهم آن است که ولادیمیر پوتین اصلا اجازه نداد تا مسئله اتهامات درباره دخالت اتباع روسی از خاک روسیه مطرح شود، وی تاکید کرد که برای این منظور واشنگتن باید درخواست رسمی به مسکو فرستاد، ولی چنین درخواستی صورت نگرفته است.
