نگاهی به کتابهایی که در حوزه دفاع مقدس نوشته شد:
اینکه کدام کتاب بتواند بیشترین تاثیر را بر مخاطب خارجی چه از لحاظ مفهومی و چه از لحاظ میزان اطلاعات دارا باشد نیازمند فکر خلاقیست تا با گلچین کردن این کتاب ها راه را برای ورود موفق کتاب دفاع مقدس فراتر از مرزها هموار کند.
سرویس بین الملل پایگاه خبری شهدای ایران؛ نکته سنجی در انتخاب و ترجمه کتاب ها برای مخاطبان خارجی کاری است که به دقت نظر خاصی نیازمنداست. این که کدام کتاب بتواند بیشترین تاثیر را بر مخاطب خارجی چه از لحاظ مفهومی و چه از لحاظ میزان اطلاعات دارا باشد نیازمند فکر خلاقیست تا با گلچین کردن این کتاب ها راه را برای ورود موفق کتاب دفاع مقدس فراتر از مرزها هموار کند. بسیاری از کتاب های دفاع مقدس در سالهای پس از جنگ به زبان های خارجی ترجمه شده اند.
اولین کتاب و می توان گفت پرطرفدارترین کتاب ترجمه شده دفاع مقدس به نام "سفر به گرای 270 درجه" نام دارد که در سال 85 توسط پال اسپارکمن به زبان انگلیسی ترجمه شده و به بازارهای آمریکا راه پیدا کرد.
کتابی که در ایران به عنوان اثر برگزیده بیست سال ادبیات پایداری شناخته شد توسط احمد دهقان و اولین رمان وی در حوزه دفاع مقدس به توصیف صحنه های جنگ و واقعیتی می پردازد که خواننده را به دور از فضاسازی های کاذب و قهرمان سازی های برخی فیلم های ایرانی با واقعیت های جنگ آشنا می کند.
"شطرنج با ماشین قیامت" کتاب دیگریست که توجه بسیاری از دانشجویان و اساتید انگلیسی زبان را به خود جلب کرد. کتاب حبیب احمدزاده که در سال 1375 نوشته شد توسط گروهی از اساتید انگلیسی زبان ترجمه شد که به عنوان منبعی درسی در دانشگاه راتجرز آمریکا نیز ورود پیدا کرد و به عنوان رمانی فلسفی جنگی در ادبیات مدرن خاورمیانه مورد بررسی قرار گرفت.
می توان گفت شرحی که انتشارات کتاب "شطرنج با ماشین قیامت" در آمریکا نوشته است بهترین توضیح از زبان انگلیسی زبانانی است که به قضاوت در مورد کتاب دفاع مقدس پرداخته اند:
"کتاب تصویر بسیار برجستهای از شهر محاصره شده ارائه میدهد، نه بر طبق انتظار، شهری که تنها از سربازان گوناگون پر شده، بلکه علاوه بر سربازان، شهر را با دو کشیش ارمنی، یک مهندس بازنشسته پایشگاه نفت و یک روسپی همراه با دخترش به تصویر کشیده است.
«شطرنج با ماشین قیامت» از فرمولهای میهنپرستانه و سیره انبیاء که در بسیاری از کتابهای دفاع مقدس به کار گرفته میشوند؛ پرهیز میکند.
کتاب به دو طریق از این فرمولها دوری گزیده است؛ یکی شوخیها و استفاده از طنز سیاه است و دیگری که بیشتر از اولی موثر بوده، طبیعت ناپایای انسان در شرایط زمان جنگ را به چالش میکشد که چگونه به نقطه خود میرسد.
همینطور که رمان پیش میرود، سفر راوی از یک مأموریت «جستوجو و تخریب»، به طلب مفهوم میان جنبههای سورئال شهر محاصرهشده، ارتقا پیدا کرد.
سو رئالهایی مثل بداههی آکواریوم کوسه، مغازهی ویران کشاورز، ردیف خانههای بمبارانشده، یک یخچال بستنی که سردخانه میشود و یک ساختمان هفت طبقه نیمهتمام که از بمباران عراقیها به صورت معجزهآمیز نجات پیدا میکند تا زمینهی اصلی رمان را بسازد"
کتاب "فال خون" نوشته داوود غفارزادگان در آوریل 2008 روانه بازار آمریکا شد و در لیست کتابهای ترجمه شده خارجی قرار گرفت. فال خون جنگ را از دید یک سرباز عراقی می نگرد که با چالشی درونی درباره جنگ همراه است.
از جمله کتاب های دیگر به زبان های انگلیسی می توان به کتاب "ارمیا" و "ای کاش گل سرخ نبود" به زبان ترکی اشاره کرد. همچنین کتاب "پاییز در قطار" اثر محمد کاظم مزینانی و کتاب "اسماعیل" نوشته امیرحسین فردی به زبان روسی ترجمه و روانه بازارهای این کشور شده است.
در بخش زبان های دیگر چندین کتاب در دست ترجمه قرار گرفته است که به زودی روانه بازارهای هدف می شوند از این جمله در بخش زبان اسپانیولی کتاب " اگر بابا بمیرد " نوشته محمدرضا سرشار و " عشق خامه ای" نوشته شهرام شفیعی و کتابهای معروف " پایی که جا ماند" و "دا" در حال ترجمه است.
در بخش زبان عربی هم کتاب های" قصه سبلان" و شطرنج با ماشین قیامت" در حال ترجمه است.
امید می رود با ورود هرچه بیشتر کتاب های ارزشمند حوزه دفاع مقدس به ادبیان خارجی کشورهای دیگر راه جدیدی برای آشنایی فرهنگ غرب و شرق با مفاهیم جدیدی از جنگ باز شود. چنانچه استقبال از این کتاب ها با وجود تبلیغات امری دور از ذهن نخواهد بود.