به گزارش  شهدای ایران, هوانیروز یکی از کارآمدترین و آماده­ ترین یگان­های رزمی نیروی زمینی ارتش در آغاز جنگ بود و با شروع جنگ تحمیلی بالگردهای خود را در انواع مختلف کبرا،214، شنوک، 205 و 206 به مناطق عملیاتی غرب و جنوب اعزام و با استقرار در سرپل­‌ذهاب و گیلانغرب، ایلام، اهواز ، ماهشهر و دزفول از روز اول جنگبا دشمن بعثی یعنی 59/6/31  وارد نبرد شد.

 با توجه به شرایط نیروها و پیشروی ارتش بعثی در سرزمین جمهوری اسلامی ایران بالگردهای هوانیروز از همان ابتدای جنگ تحمیلی مورد بهره­ برداری قرار گرفتند؛ بطوریکه هوانیروز و نیروی هوایی ارتش در ماه­‌های اولیه نبرد، نیروهایی بودند که در کند کردن پیشروی دشمن نقش بسزایی داشتند و باعث توقف و تثیت متجاوز شدند.

هوانیروز با رشادت و دلاوری­‌های خلبانان خود در سرتاسر جبهه‌­های نبرد, نقش انکار ناپذیری در منهدم کردن دشمن ایفاء کرده و کارشناسان نظامی غربی و شرقی را در بهت و حیرت فرو برد. با آغاز عملیات­‌های آفندی ارتش و سپاه پاسداران، همواره هوانیروز به عنوان واحد پشتیبانی کننده یگان­های تک ­­ور در راستای پشتیبانی آتش، تخلیه مجروحین، هلی برن، تدارکات هوایی و شناسایی مورد استفاده قرار می­‌گرفت و هیچ عملیاتی وجود ندارد که در دوران دفاع مقدس در مرزهای زمینی صورت گرفته باشد و هوانیروز در آن شرکت نکرده باشد بطوری‌­که اکثریت عملیات­های آفندی و پدافندی با نام هوانیروز عجین گشته و نام هوانیروز در این عملیات­ها تثبیت شده است. در هشت سال دفاع مقدس هوانیروز با انجام بیش از300هزار ساعت پرواز عملیاتی و شرکت در 62 عملیات آفندی و پدافندی یکی از ارکان پیروزی در هر عملیات بوده است؛ بطوری که هیچ عملیاتی در دوران دفاع مقدس طراحی و اجرا نشد؛ مگر اینکه هوانیروز در آن نقش بسزایی را ایفا کرده است.

نقش هوانیروز در عملیات بیت المقدس

یکی از عملیات­‌هایی که هوانیروز در آن نقش عمده و به سزایی داشت, عملیات غرور آفرین بیت المقدس است که از تاریخ 61/2/10 به مدت 25 روز در جنوب غربی اهواز در طی سه مرحله انجام گرفت و از جمله عملیات­‌های موفق نظامی نیروهای مسلح ایران بود که علاوه بر پایان دادن به 19 ماه اشغال نظامی قسمتی از استان خوزستان، ضربه­ای قاطع به  نیروهای متجاوز عراقی وارد نمود  و با عبور سریع و غافلگیرانه نیروهای ایرانی از رودخانه کارون و تصرف سرپلی وسیع به مساحت 700 کیلومتر مربع در زمانی کوتاه و آزاد سازی شهر خرمشهر به عنوان یکی از برجسته ترین عملیات های نظامی دنیا ثبت شد.

هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از کسب تجربه از عملیات‌های غرور آفرین طریق القدس و فتح المبین جهت پشتیبانی از یگان‌های ارتش و سپاه با 3 پایگاه رزمی پشتیبانی عمومی اصفهان پایگاه هوانیروز مسجدسلیمان و پایگاه هوانیروز کرمان با 95 فروند بالگرد در انواع مختلف در این عملیات شرکت کرد.

پایگاه هوانیروز اصفهان

در عملیات بیت المقدس پایگاه پشتیبانی عمومی هوانیروز اصفهان با سازمان رزمی خود پس از دریافت امریه از ستاد هوانیروز با کلیه عناصر ستادی مورد نیاز و تجهیزات زمینی از مورخه 7/2/1361 به منطقه جنوب عزیمت نمود و ابتدا در کارخانه فولاد اهواز مستقر گردید و با توجه به تجربیات به دست آمده از عملیات‌های پیشین در راستای اعزام به موقع و سریع خلبانان به مناطق عملیاتی کلیه خلبانان خود را با مناطق تخلیه مجروح و حدود عمل یگان‌های تکاور آشنا و در مورخه 9/2/1361 یک روز قبل از عملیات در محلی به نام خضریه مستقر گردیدند و مأموریت یافتند تا از یگان‌های تکاور قرارگاه نصر در تقدم یکم و یگان‌های قرارگاه فتح در تقدم دوم، پشتیبانی نزدیک هوایی به عمل آورند.

پایگاه هوانیروز مسجدسلیمان

پایگاه هوانیروز مسجدسلیمان پس از کسب امریه از ستاد هوانیروز با کلیه تجهیزات زمینی و کارکنان فنی خود در فرودگاه اهواز مستقر گردید و مأموریت یافت تا از یگان‌های عمل کننده تحت امر قرارگاه  قدس پشتیبانی نزدیک هوایی به عمل آورد. در همین ارتباط و به منظور حسن اجرای ماموریت محوله، پایگاه با هماهنگی افسر رابط قرارگاه قدس، خلبانان خود را با پدهای اورژانس تاکتیکی یا تخلیه مجروح و حدود عمل یگان‌های قرارگاه آشنا نمود.

پایگاه هوانیروز کرمان

پایگاه هوانیروز کرمان پس از کسب امریه از ستاد هوانیروز با کلیه تجهیزات زمینی و کارکنان فنی خود در پادگان لشگر 92 زرهی مستقر گردید تا بنا به دستور در پشتیبانی از قرارگاه‌های تاکتیکی وارد عمل شود. در همین ارتباط پایگاه، خلبانان خود را با پدهای اورژانس تاکتیکی یا تخلیه مجروح و حدود عمل یگان‌های قرارگاه آشنا کرد.

یگان هواپیمایی بال ثابت هوانیروز ماموریت یافت تا با بهره­ گیری از یک فروند هواپیمای فرند شیب و یک فروند هواپیمای توربو کماندر و یک فروند هواپیمای جت فالکن فرماندهان یگان‌های عمل کننده و همچنین پرسنل پایگاه‌ها در مسیرهای محوله ترابری کند.

یک گروهان با نام گروهان چهارم گردان بلال متشکل از خلبانان و کارکنان فنی و عادی و کارکنان وظیفه پایگاه‌های هوانیروز پشتیبانی عمومی اصفهان، مسجد سلیمان و مرکز آموزش اصفهان سازماندهی گردید که پرسنل این گروهان با گرفتن اسلحه و مهمات، داوطلبانه به صورت بسیجی در عملیات بیت‌المقدس شرکت نمودند که حماسه سازی‌های آنان به سهم افتخارات هوانیروز افزوده است.

شرح عملیات

با اولین طلیعه خورشید در صبح روز مورخ61/2/10 مأموریت‌های محوله به هوانیروز در ارتباط با تخلیه مجروحین، هلی برن نیروها، اجرای آتش بر روی دشمن و شناسایی آخرین وضعیت با بالگرد‌های 214 شنوک، کبرا و 206 آغاز شد.

خلبانان پایگاه هوانیروز مسجدسلیمان در شمال منطقه نبرد با بالگرد‌های خود وارد منطقه شدند و نیازمندی فرماندهای یگان‌های تحت امر قرارگاه قدس را در ارتباط با پشتیبانی نزدیک هوایی و اجرای آتش با بالگردهای کبرا و تخلیه مجروحین و هلی برن نیروها را با بالگرد‌های 214 و شنوک برآورده کردند، در منطقه غرب اهواز و غرب دارخوین، خلبانان پایگاه هوانیروز پشتیبانی عمومی اصفهان که در کارخانه فولاد اهواز و منطقه خضریه واقع در 27 کیلومتری جنوب اهواز مستقر بودند با فرماندهان یگان‌های عمل کننده و بنا به دستور فرماندهی قرارگاه عملیاتی فتح و نصر وارد عمل شدند و با تخلیه مجروحین عملیات از دارخوین به اهواز و یا ماهشهر و اجرای آتش با بالگردهای کبرا و شلیک موشک ماوریک و موشک های تاو و راکت، درخواست‌های فرماندهان واحدهای آفندی خود را اجابت می‌کردند. از روز اول عملیات تا روز آخر که به آزادسازی خرمشهر و 5400کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی ایران انجامید، بالگردهای هوانیروز با انجام 5180 ساعت پرواز ضربات جبران ناپذیری بر ارتش بعثی وارد کردند و آنها را متحمل تلفات فراوانی کردند.

با پرواز هر بالگرد در منطقه، نیروهای خودی روحیه مضاعف می‌گرفتند و با ایثار و از خود گذشتگی به مواضع نیروهای عراقی حمله می کردند. با توجه به شکل منطقه که به صورت بیابانی، هموار و مسطح بود تانک­ها، نفربرها و دیگر ادوات خودروئی دشمن به وضوح قابل رویت و شکار شدن بودند که با شجاعت و دلاورمردی خلبانان بالگردهای کبرا تک تک آنها شکار و با شلیک موشک‌های تاو و راکت و در برخی مواقع با شلیک موشک مأوریک تعداد بسیار زیادی تانک نفربر زرهی، خودرو، برج دیده بانی و سنگرهای انفرادی و اجتماعی دشمن مورد اصابت قرار گرفت و منهدم شد. در مجموع سه مرحله این عملیات بالگردهای هوانیروز با تخلیه 7820 مجروح و ترابری و هلی برن 3561 نفر رزمنده و حمل 101 تن بار و مهمات یکی از اصلی­‌ترین ارکان پیروزی در عملیات بیت المقدس محسوب می‌شد.

در این عملیات و در جهت انهدام نیروهای عراقی، تعداد 39 فروند موشک تاو و 1480 عدد راکت و 2 فروند موشک ماوریک و 7850 گلوله توپ 20 میلیمتری مورد استفاده خلبانان بالگرد کبرا قرار گرفت.

نتیجه عملیات بیت المقدس

1-خرمشهر و 5400 کیلومتر از خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران آزاد شد.

2-خطوط مرزی از خرمشهر تا شلمچه و شمال طلائیه تامین شد.

3-پادگان حمید و محور اهواز و خرمشهر به تصرف نیروهای خودی درآمد و شهر هویزه آزاد شد.

4-لشگر عراق کاما منهدم گردید و  لشگر نیز از 20 تا 60 درصد متحمل آسیب جدی شد.

5- بیش از 16000 نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی شدند و 19414 نفر نیز به اسارت درآمدند.

6-550دستگاه تانک و نفربر، 50 دستگاه خودرو و ده‌ها عراده توپ و مقادیر زیادی از انواع جنگ افزار و مهمات به همراه سرنگونی 53 فروند هواپیما و 3 فروند بالگرد از ضایعات لجستیکی دشمن به شمار می‌آید.

همانگونه که رهبر کبیر و معمار انقلاب اسلامی حضرت امام(ره) فرمودند:"خرمشهر را خدا آزاد کرد".

در عملیات بیت­‌المقدس حدود 100 فروند بالگرد مختلف و حدود 300 نفر از خلبانان و حدود 350 نفر از کارکنان فنی هوانیروز شرکت داشتند و شهیدانی همچون شهید ستوان­یکم خلبان علیرضا حراف، شهید ستوان­یکم خلبان قدرت­ الله خدادادی، شهید ستوانیار خلبان نصرالله تفضلی و شهید ستوانیار خلبان نصیر رادفر که از دلاورمردان و خلبانان شجاع هوانیروز بودند، به شهادت رسیدند.

*تسنیم