حجت الاسلام پاک نیا با اشاره به آموزه های دعای عرفه برای اصلاح سبک زندگی گفت: اگر فرد بتواند عبودیت و بندگی را در مساله دعا برای خود حل کند، زندگی او متفاوت می شود، یعنی بداند بنده ای است که در محضر خدای عالم قرار دارد.
به گزارش شهدای ایران، حجت الاسلام عبدالکریم پاک نیا، استاد حوزه علمیه قم، در گفت وگو با شبستان در مورد فلسفه خواندن دعای عرفه گفت: این دعا توسط حضرت سیدالشهدا(ع) در روز عرفه و در عرفات خوانده شده است لذا ما نیز از ایشان تبعیت کرده و در روزه عرفه دعای حضرت سیدالشهداء(ع) را می خوانیم.
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چه کسانی توفیق رسیدن به کُنه این دعا را دارند و باید چه ویژگی های داشته باشند، اظهار کرد: در مورد ویژگی های افرادی که به مقامات عرفانی روز عرفه می رسند باید گفت اولین مساله در این مسیر تبعیت از اهل بیت(ع) است، یعنی کسانی که دنبال قرائت این دعا هستند سعی می کنند خودشان را پیرو و شیعه بدانند و اگر کسی ولایت اهل بیت(ع) را قبول نداشته باشد از دعا نیز بهره ای نمی برد. پس باید ولایت اهل بیت(ع) را بپذیریم تا خداوند این دعا را از ما بپذیرد.
این پژوهشگر در ادامه افزود: نکته دوم در خواندن دعای عرفه این است که دعا را باید یگانه سرمایه انسان بدانیم، در روایات ما است که امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودند: «انسان به جز دعا هیچ چیز را مالک نیست». بنابراین رسیدن به مقام عرفان نیاز به آن دارد که انسان خود را فقیر مطلق بداند و به این مساله اعتقاد داشته باشد: «اِغْفِرْ لِمَنْ لا یَمْلِکُ اِلّا الدُّعاَّءَ».
پاک نیا با بیان اینکه خدا فقط دعا را در اختیار ما قرار داده است، تصریح کرد: از امام رضا(ع) نقل شده که همواره به اصحاب خود می فرمودند: «بر شما باد سلاح پیامبران». پرسیدند: سلاح انبیا چیست؟ حضرت(ع) فرمودند: «سلاح انبیاء دعا است».
وی افزود: ویژگی دیگری که سبب می شود افراد به کُنه دعای عرفه برسند آن است که واقعا به دعا اعتقاد داشته باشند و اینکه از طریق دعا می توانند به سعادت برسند. ضمن اینکه دعای عرفه نکات مختلفی دارد. امام حسین(ع) بعد از حمد و ثنای الهی می فرمایند: «مرا بر بلاهاى روزگار و حوادث شبها و روزها یارى ده و از هراس هاى دنیا و گرفتاری هاى آخرت نجات ده و مرا از شر آنچه ستمگران در زمین انجام مى دهند کفایت کن».
پاک نیا در ادامه بیان کرد: همچنین شاخص چهارم در بررسی جایگاه و تاثیر دعای عرفه این است که فردی که دعا را می خواند در واقع خود را در مقام بندگی قرار داده است و این امر را یک افتخار می داند. اگر فرد بتواند عبودیت و بندگی را در مساله دعا برای خود حل کند، زندگی او متفاوت می شود. یعنی بداند که بنده ای است که در محضر خدای عالم قرار دارد خدایی که جهان در اختیار اوست. چنان که امیرالمؤمنین(ع) در مناجات با خداوند می فرماید: «خدایا، این افتخار مرا بس که بنده تو باشم و این عزت مرا کافی است که تو پروردگار من باشی».
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا گفته می شود خداوند در روز عرفه نخست به زائران امام حسین(ع) توجه می کند و بعد به حجاج خانه خدا، اظهار کرد: نکته ای که در این مساله نهفته و بسیار اهمیت دارد، آن است که اگرچه حج و اعمال و مناسک آن ما را در معرض نسیم رحمت الهی قرار می دهد اما اگر بدون ولایت و امامت باشد، ثمره ای برای ما ندارد.
وی تاکید کرد: این مساله برای کسانی که مکرر به حج رفته اند مصداق ندارد، اما غیر از مساله وجوب حج که یکبار رفتن آن برای انسان لازم است، در باقی موارد فرموده اند: کربلا رفتن در روز عرفه مقدم است و علت آن که ما با رهبری الهی همراه باشیم، اگر بتوانیم آنجا باشیم و دل و ذهن و فکر و زندگی مان با اهل بیت(ع) به ویژه امام حسسین(ع) باشد، مهم است. روایت است بشیر دُهان به حضور امام صادق(ع) آمده و عرضه داشت: مولاى من! من گاهى نمى توانم در روز عرفه در عرفات حضور یابم، به این جهت تلاش مى‌کنم تا خود را در روز عرفه به کربلا برسانم و امام حسین(ع) را زیارت کنم. امام صادق(ع) فرمودند: «آفرین بر تو اى بشیر! اگر شخصى در روز عرفه با شناخت و معرفت کامل به مقام امام حسین(ع) به زیارت کربلا برود پاداش هزار حج و هزار عمره قبول شده و هزار غزوه که در کنار پیامبر(ص) یا امام عادل به جهاد پرداخته باشد، برایش منظور مى‌شود. وقتى بشیر از این همه ثواب تعجب کرد امام صادق(ع) فرمودند: «اى بشیر! مطمئن باش هر گاه یکى از اهل ایمان در روز عرفه به کنار قبر امام حسین(ع) بیاید و با آب فرات غسل کند و آنگاه که به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) بپردازد به تعداد هر قدمى که به سوى حرم امام حسین(ع) بر مى‌دارد، برایش ثواب یک حج کامل را مى‌نویسند.»
حجت الاسلام پاک نیا تصریح کرد: بنابراین، اگر کسی می خواهد به زیارت مستحبی برود کربلا مقدم است و این نشان از تبعیت از امام (ع) دارد. دعای عرفه در واقع سبک زندگی و شناخت را به ما منتقل می کند. درس هایی که از دعای عرفه می توانیم برای سبک زندگی بگیریم این است که بهترین و برترین سرمایه انسان دعا است، و دعای عرفه به ما یاد می دهد که چه طور دعا و تضرع کنیم.
وی ابراز کرد: اکنون اقوام مختلفی در سراسر جهان هستند که می خواهند دعا و تضرع کنند ولی چون رهبری ندارند و کسی چیزی به آنها نیاموخته است در نتیجه با عبادت های من در آوردی که بیان برخی از آنها شرم آور است دعا می کنند، در حالی که دعای عرفه به ما می آموزد که چه طور با خالق خود ارتباط برقرار کنیم. دعا بهترین سرمایه ماست. مساله این نیست که انسان در خلوت بنشیند و دعا کند، در دعای عرفه از خداوند می خواهیم که ستمگران را سرکوب کند.
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که در دعای عرفه آمده است و امام حسین(ع) مطرح فرمودند نکات متعددی را به ما منتقل می کند. از جمله اینکه باید خدا را شاکر باشیم که در فضای توحیدی و امن معنوی زندگی می کنیم. دعای عرفه چگونه دعا کردن و شکر نعمت هایش را به ما آموزش می دهد. اینکه چه خواسته هایی از خداوند داشته باشیم را می توانیم از دعای عرفه امام حسین(ع) بیاموزیم.
*تسنیم
وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه چه کسانی توفیق رسیدن به کُنه این دعا را دارند و باید چه ویژگی های داشته باشند، اظهار کرد: در مورد ویژگی های افرادی که به مقامات عرفانی روز عرفه می رسند باید گفت اولین مساله در این مسیر تبعیت از اهل بیت(ع) است، یعنی کسانی که دنبال قرائت این دعا هستند سعی می کنند خودشان را پیرو و شیعه بدانند و اگر کسی ولایت اهل بیت(ع) را قبول نداشته باشد از دعا نیز بهره ای نمی برد. پس باید ولایت اهل بیت(ع) را بپذیریم تا خداوند این دعا را از ما بپذیرد.
این پژوهشگر در ادامه افزود: نکته دوم در خواندن دعای عرفه این است که دعا را باید یگانه سرمایه انسان بدانیم، در روایات ما است که امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودند: «انسان به جز دعا هیچ چیز را مالک نیست». بنابراین رسیدن به مقام عرفان نیاز به آن دارد که انسان خود را فقیر مطلق بداند و به این مساله اعتقاد داشته باشد: «اِغْفِرْ لِمَنْ لا یَمْلِکُ اِلّا الدُّعاَّءَ».
پاک نیا با بیان اینکه خدا فقط دعا را در اختیار ما قرار داده است، تصریح کرد: از امام رضا(ع) نقل شده که همواره به اصحاب خود می فرمودند: «بر شما باد سلاح پیامبران». پرسیدند: سلاح انبیا چیست؟ حضرت(ع) فرمودند: «سلاح انبیاء دعا است».
وی افزود: ویژگی دیگری که سبب می شود افراد به کُنه دعای عرفه برسند آن است که واقعا به دعا اعتقاد داشته باشند و اینکه از طریق دعا می توانند به سعادت برسند. ضمن اینکه دعای عرفه نکات مختلفی دارد. امام حسین(ع) بعد از حمد و ثنای الهی می فرمایند: «مرا بر بلاهاى روزگار و حوادث شبها و روزها یارى ده و از هراس هاى دنیا و گرفتاری هاى آخرت نجات ده و مرا از شر آنچه ستمگران در زمین انجام مى دهند کفایت کن».
پاک نیا در ادامه بیان کرد: همچنین شاخص چهارم در بررسی جایگاه و تاثیر دعای عرفه این است که فردی که دعا را می خواند در واقع خود را در مقام بندگی قرار داده است و این امر را یک افتخار می داند. اگر فرد بتواند عبودیت و بندگی را در مساله دعا برای خود حل کند، زندگی او متفاوت می شود. یعنی بداند که بنده ای است که در محضر خدای عالم قرار دارد خدایی که جهان در اختیار اوست. چنان که امیرالمؤمنین(ع) در مناجات با خداوند می فرماید: «خدایا، این افتخار مرا بس که بنده تو باشم و این عزت مرا کافی است که تو پروردگار من باشی».
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا گفته می شود خداوند در روز عرفه نخست به زائران امام حسین(ع) توجه می کند و بعد به حجاج خانه خدا، اظهار کرد: نکته ای که در این مساله نهفته و بسیار اهمیت دارد، آن است که اگرچه حج و اعمال و مناسک آن ما را در معرض نسیم رحمت الهی قرار می دهد اما اگر بدون ولایت و امامت باشد، ثمره ای برای ما ندارد.
وی تاکید کرد: این مساله برای کسانی که مکرر به حج رفته اند مصداق ندارد، اما غیر از مساله وجوب حج که یکبار رفتن آن برای انسان لازم است، در باقی موارد فرموده اند: کربلا رفتن در روز عرفه مقدم است و علت آن که ما با رهبری الهی همراه باشیم، اگر بتوانیم آنجا باشیم و دل و ذهن و فکر و زندگی مان با اهل بیت(ع) به ویژه امام حسسین(ع) باشد، مهم است. روایت است بشیر دُهان به حضور امام صادق(ع) آمده و عرضه داشت: مولاى من! من گاهى نمى توانم در روز عرفه در عرفات حضور یابم، به این جهت تلاش مى‌کنم تا خود را در روز عرفه به کربلا برسانم و امام حسین(ع) را زیارت کنم. امام صادق(ع) فرمودند: «آفرین بر تو اى بشیر! اگر شخصى در روز عرفه با شناخت و معرفت کامل به مقام امام حسین(ع) به زیارت کربلا برود پاداش هزار حج و هزار عمره قبول شده و هزار غزوه که در کنار پیامبر(ص) یا امام عادل به جهاد پرداخته باشد، برایش منظور مى‌شود. وقتى بشیر از این همه ثواب تعجب کرد امام صادق(ع) فرمودند: «اى بشیر! مطمئن باش هر گاه یکى از اهل ایمان در روز عرفه به کنار قبر امام حسین(ع) بیاید و با آب فرات غسل کند و آنگاه که به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) بپردازد به تعداد هر قدمى که به سوى حرم امام حسین(ع) بر مى‌دارد، برایش ثواب یک حج کامل را مى‌نویسند.»
حجت الاسلام پاک نیا تصریح کرد: بنابراین، اگر کسی می خواهد به زیارت مستحبی برود کربلا مقدم است و این نشان از تبعیت از امام (ع) دارد. دعای عرفه در واقع سبک زندگی و شناخت را به ما منتقل می کند. درس هایی که از دعای عرفه می توانیم برای سبک زندگی بگیریم این است که بهترین و برترین سرمایه انسان دعا است، و دعای عرفه به ما یاد می دهد که چه طور دعا و تضرع کنیم.
وی ابراز کرد: اکنون اقوام مختلفی در سراسر جهان هستند که می خواهند دعا و تضرع کنند ولی چون رهبری ندارند و کسی چیزی به آنها نیاموخته است در نتیجه با عبادت های من در آوردی که بیان برخی از آنها شرم آور است دعا می کنند، در حالی که دعای عرفه به ما می آموزد که چه طور با خالق خود ارتباط برقرار کنیم. دعا بهترین سرمایه ماست. مساله این نیست که انسان در خلوت بنشیند و دعا کند، در دعای عرفه از خداوند می خواهیم که ستمگران را سرکوب کند.
استاد سطح عالی حوزه علمیه قم در پایان خاطرنشان کرد: آنچه که در دعای عرفه آمده است و امام حسین(ع) مطرح فرمودند نکات متعددی را به ما منتقل می کند. از جمله اینکه باید خدا را شاکر باشیم که در فضای توحیدی و امن معنوی زندگی می کنیم. دعای عرفه چگونه دعا کردن و شکر نعمت هایش را به ما آموزش می دهد. اینکه چه خواسته هایی از خداوند داشته باشیم را می توانیم از دعای عرفه امام حسین(ع) بیاموزیم.
*تسنیم
