وارد سالن که می‌شوی چهره‌های آرام و جا افتاده‌ای را می‌بینی که کنار یکدیگر نشسته‌اند و آرام با هم صحبت می‌کنند. نگاه دقیق توأم با لبخند آنها شاید بیانگر خاطرات آنها باشد که ما از آن بی‌خبریم و این نگاه و لبخند زمانی دلچسب‌تر می‌شود که در قالب نماهنگی عکس‌هایی از آن دوران را می‌بینند.

محمد نقی بختی مجری که خود از این همسنگران و از بانیان این گردهمایی است و صدایش معمولا برای مخاطبان صدا و سیمای ایلام آشناست موضوع مراسم را این‌گونه اعلام می‌کند"آیین نکوداشت سربازان هم‌سنگر ایلامی" در سال"1362".

"محمدنقی بختی" می‌گوید: بهمن ماه سال 1391 جرقه برگزاری چنین مراسم نکوداشتی زده شد و به اتفاق برخی دوستان مقدمات کار از قبیل هماهنگی با همسنگران و تهیه نمآهنگ انجام گرفت تا اینکه امروز توفیق دیدار همسنگران ممکن شد.

مجری برنامه از اولین سخنران همسنگر دعوت می‌کند، هنرمند، جانباز دوران دفاع مقدس و کسی که فرزند دلبندش نیز بر اثر انفجار مواد منفجره به جا مانده از دوران دفاع مقدس را نیز از دست ‌داده است. این همسنگر کسی نبود جز علی گهرسودی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان که به رسم میزبانی به همسنگران خوش‌آمد گفت.

گهرسودی اظهار کرد: جمع حاضر سربازانی هستند که دوران خدمت سربازی خود را در سال‌های62 تا 64 در مناطق شمال‌غرب،غرب و جنوب گذرانده‌اند و جای شهیدان"شاه‌نظر حسینی" و "کریم پروین" در بین آنها خالی است.

وی هدف این آیین را تجدید یاد و خاطره دوران دفاع مقدس ،ترویج فرهنگ این دوران و همکاری در امور عام‌المنفعه با روحیه‌ی ایثارگری دانست.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ادامه داد:بررسی تاریخ ایران نشان می‌دهد دوران دفاع مقدس تنها دورانی‌است که در آن یک وجب از خاک این مرز و بوم به دشمن داده نشد و امروز جمع شده‌ایم تا بگوییم اگر دشمن از روی بی‌تدبیری هوس دست‌اندازی به این مرز و بوم کند ما همان نیروها با توانی مضاعف هستیم و از تمامیت ارضی دفاع خواهیم کرد.

بعد از آن نوبت به یکی از فرماندهان این همسنگران می‌رسد فرماندهی که امروز شوخ‌طبع‌تراز سربازان30 سال پیشش به نظر می‌رسد.

سرهنگ محبی" کلامش را با "درود بر شرف شما" آغاز می‌کند و از فتح "میمک " گفت و ادامه داد: فتح میمک که مرهون دلاورمردی ایل"خزل" بود صدام و صدامیان را زبون کرد .

وی از مردم ایلام به عنوان مردمی مؤمن،خداشناس و عزیز یاد کرد و خداوند را بخاطر حضور در چنین نشستی سپاسگزاری کرد.

سخنران بعدی امیر سرتیپ"عرب‌لو" فرمانده قرارگاه غرب کشور بود که از حضور در مجلسی که با وجود سربازان دفاع مقدس مزین است ابراز خوشحالی کرد.

وی موضوع "دفاع جانانه " را مورد بررسی قرار داد و گفت: از دوران صفویه به بعد که تاریخ ایران به طور دقیق‌تر تدوین شده است همواره در جنگ‌ها نقاطی از ایران از دست رفته و ملت ایران با شجاعت شناخته نمی‌شود اما در دوران دفاع مقدس خلاء "دفاع جانانه " برطرف شد.

وی ادامه داد:نقاطی که توسط دشمن اشغال شده بود در طول دو و نیم باز پس گرفته شد و به دامن میهن بازگشت و تداوم جنگ از طرف ایران دفاع به این خاطر بود که صدام متجاوز بوده و مجامع بین‌لمللی هم این حق را به ایران دادند و حقانیت ایران اسلامی را اثبات کردند.

بعد از صحبت‌های دلنشین امیر نوبت همسنگر شاعر دیگر همسنگران می‌رسد که از "دره‌شهر"آمده، دلش را انگار در "شرهانی" جا گذاشته است و قلبش را در "عین‌خوش" گم کرده.

"مختار فیلی" شعری را در قالب دلدادگی خواند که یکی از بیت‌هایش این بود:

این هوای دل چه بارانی شده یادگار شور شرهانی شده

اما مهم این بود که همسنگرانش او را پیدا کرده‌اند و او اینها را.

معاون سیاسی امنیتی استاندار ایلام سخنران بعدی است که بعد از گرامیداشت یاد شهداء ، جانبازان و رزمندگان از بانی این نشست قدردانی کرد .

"حسن بهرام‌نیا" گفت: اگر بزرگداشت شهدا را مردمی کنیم شاهد تاثیر‌گذاری فوق‌العاده‌ی این برنامه‌ها خواهیم بود و یکی از مصادیق برنامه‌های تاثیرگذار بواسطه مردمی بودن آنها چنین برنامه‌ای است که امیدواریم شاهد نهادینه بودن آن باشیم.

وی آموزه‌های دینی و اعتقادی، رهبری امام عزیز و مجاهدت رزمندگان را عامل پیروزی ملت ایران دانست و این نشست صمیمی را تجلی حماسه،سلحشوری،غیرت، اخلاص و از خودگذشتگی معرفی کرد.

در ادامه، مستندی 30 دقیقه‌ای برای حضار پخش شد که مجری برنامه آن را حاصل کار10 شبانه‌روزی خود و همکارانش دانست.

در این نماهنگ با همسنگران دیروز که امروز به کاری مشغولند مصاحبه شده است. «ایمان جهاندوست»،«مطیع کمالی» ، «جمشید باقری»،«فیض‌الهی»،«رمضان بزرگی»،«نظربیگی» امروز هر کدام در استان به کاری مشغولند و حسرت دوران همسنگری را می‌خورند.

بعد از این نماهنگ مجری برنامه از رایزنی‌های انجام شده برای حضور فرمانده ارتش جمهوری اسلامی می‌گوید که بدلیل مشغله‌ی کاری این حضور ممکن نشده اما معاون احتیاط وی مهمان ویژه مجلس است. امیر سرتیپ دوم "اکبری" معاون احتیاط ارتش جمهوری به جایگاه سخنرانی می‌رود و پس از تشکر از بانیان مجلس "خودجوش"بودن آن را می‌ستاید و از ماموریت یافتن برای شرکت در چنین نشستی خدا را شکر می‌کند.

وی پس از تاکید دوباره بر موضوع صحبت سخنرانان قبلی مبنی بر اینکه در جنگ تحمیلی یک وجب از خاک پاک میهن در دست دشمن نماند و ادامه داد:در آغاز جنگ، کشور سروسامان درستی نداشت تنها نیرویی که می‌شد رویش حساب کرد ارتش بود که آمادگی کامل نداشت چون مغز ارتش را مستشارانی تشکیل می‌دادند که بعد از پیروزی انقلاب اخراج شده بودند و سپاه سرو سامان نداشت و بسیج هم تازه شکل گرفته بود.اما در مقابل، نیروهای عراق سازمان یافته بودند و پول و تجهیزات کافی در اختیار داشتند و آنقدر مطمئن بودند که صدام وعده داده بود سه روزه خوزستان و یک هفته‌ای تهران را تصرف کند و تا مهر سال60 توانست 15 هزار کیلومتر مربع از خاک ایران را بگیرد اما نیروهای ایران توانستند تا سوم خرداد1361 سه چهارم خاک از دست رفته را باز پس بگیرند آنهم بدون کمک دیگران، که این است عظمت دفاع مقدس.

وی بر لزوم تصویرسازی هدفمند از دوران دفاع مقدس تاکید کرد و گفت: از بسیاری از تدابیر و خلاقیت‌های دفاع مقدس سطحی عبور کرده‌ایم و آن‌گونه که باید نپرداخته‌ایم. امام صادق(ع) می‌فرمایند :«آب را باید از سرچشمه گرفت» چرا که در مسیر ممکن است گل‌آلود شده باشد و برای گرفتن آب زلال دفاع مقدس باید به سرچشمه آن یعنی رزمندگان و شما همسنگران، رجوع شود و باید دانست که جنگ یک پازل بود و شما همسنگران هر کدام تکه‌های این پازل هستید و برای اینکه پیام دفاع مقدس دریافت و تصویر آن کامل شود رجوع به تک تک شما ضروری است چرا که لایه‌های پنهان جنگ شمایید.

"اکبری یادآور شد: دوران دفاع مقدس و سلحشوری رزمندگان باید لحظه به لحظه در قالب هنر بیان شود تا در پناه فرهنگ دفاع مقدس رشد و بالندگی شکل بگیرد و الا باید هر لحظه منتظر حوادثی ناگوار بود.

بعد از سخنرانی دلنشین امیر نوبت به اعطای مدال می‌رسد.

مدالی که فرماندهان بر سینه سربازان دیروز آویزان کردند اما نکته این بود که برخی از همسنگران مانند"علی محمد پورنصرت" و "کریم پروین" در بین همسنگران نبودند و فرزندانشان به جای پدر تجلیل شدند و در این لحظه بود که یکی از همسنگران عطر صلوات را نثار همسنگران رفته از سنگر تن کردند و فرمانده دیروز فرزندان سربازانش را تجلیل کرد.