در حرف بایدهایی وجود دارد مبنی بر حمایت از آثار آوینی اما در عمل حمایتی از ما نمی‌شود و این بایدها از حرف تا عمل متفاوت است.
شهدای ایران: 24 سال می‌شود که بیستم فروردین دیگر یک روز معمولی نیست. سید مرتضی آوینی در منطقه فکه در حال بررسی لوکیشن فیلم مستندی بود که بر اثر اصابت ترکش مین باقی مانده از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شهید شد. از آن زمان تاکنون آثار متعددی از شهید آوینی و درباره وی نوشته و منتشر شده‌اند.
سراغ خانم مریم امینی، همسر شهید آوینی و مدیر انتشارات واحه رفتیم و با وی گفت‌وگو کردیم. امینی متولد سال 1336 و تحصیلاتش لیسانس ریاضی و علوم کامپیوتر است.
امینی با بیان اینکه کارهای جدیدی درباره آثار شهید آوینی در حال انجام است، افزود: این کارها زمان‌بر است. یکی از این کارها درباره وجه ادبی و نثر شهید آوینی است. قرار است کتابی نوشته و چاپ شود که به امید خدا در همین سال 96 کارهایش انجام می‌شود و سعی‌مان این است که به نمایشگاه کتاب دوره بعدی برسد. این کتاب در واقع مجموعه مقالاتی است که به ویژگی‌های نثر آوینی می‌پردازد و قرار است یک گروه روی آن کار کند. کار دیگر تحلیلی است که آقای معززی‌نیا درباره نگاه سینمایی شهید آوینی نوشته و قرار است به‌صورت کامل‌تر و وسیع‌تر چاپ شود که امیدوارم برای نمایشگاه دوره بعدی کتاب آماده شود.
تک‌نگاری‌هایی برای فردا
وی با بیان اینکه برای نمایشگاه امسال برنامه خاصی نداریم ادامه داد: برخی کتاب‌های قدیم تجدید چاپ می‌شوند اما تک‌نگاری‌هایی منتشر کردیم با هدف آشنایی و جلب توجه مخاطب جدید و نسل جوان‌تر؛ کسانی که در دوران حضور شهید آوینی یا بچه بودند یا اصلاً نبودند و شاید الان انگیزه یا آشنایی نداشته باشند که مجموعه آثار ایشان را بخوانند. در نتیجه ما فکر کردیم در حوزه‌های مختلف که شهیدآوینی فعالیت داشته است یک مطلب را که جامع‌تر بوده انتخاب و آن را جداگانه منتشر کنیم. این کتاب‌ها اغلب آثاری‌اند که در سال 71 منتشر شده‌اند. این تک‌نگاری‌ها در شناخت اجمالی نسل جدید با شهید آوینی در زمینه‌های متفاوت مؤثر است. این تک‌نگاری‌ها هفت عنوان است و یکی از آنها مصاحبه آقای امید روحانی با شهید آوینی و طولانی است که برای چاپ جدید مقدمه امید روحانی را به آن اضافه کردیم.
روی پای خودمان
امینی با بیان اینکه استقبال از این تک‌نگاری‌ها خوب نبوده است، افزود: تبلیغات خوبی برای این کتاب‌ها انجام نشد و مقصر آن نیز خودمانیم. اما امکانات و مسائل مالی مانع از ارائه تبلیغات مناسب می‌شود. در حرف بایدهایی وجود دارد مبنی بر حمایت از آثار آوینی اما در عمل حمایتی از ما نمی‌شود و این بایدها از حرف تا عمل متفاوت است. ما هر کاری می‌کنیم به‌صورت مستقل است و در محدوده امکاناتمان. امیدواریم بتوانیم تبلیغات بهتری داشته باشیم. سعی کردیم در فرم این کتاب‌ها و تصویرسازی و... نسل جدید را مد نظر قرار بدهیم. هم در فرم و هم در محتوا چنین انگیزه‌ای وجود داشته است.
وی درباره مهجور ماندن این تک نگاری‌ها ادامه داد: قرار بود مراسم رونمایی از این کتاب‌ها انجام شود که نشد و خبر انتشار آن هم به‌صورت گسترده منتشر نشد اما این کتاب‌ها را فروشگاه سوره مهر و سریر می‌فروشند.
امینی از عدم فعالیت در فضای مجازی و تلگرام خبر داد و گفت: این هم یکی از نقص‌های کار ماست که امیدواریم در آینده برطرف شود.
عدد استقبال
امینی در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود آماری از تعداد چاپ کتاب‌های آوینی از ابتدا تاکنون گفت: بله اما باید فرصتی باشد تا این اعداد جمع و تفریق شوند. 23 سال است که کتاب‌های وی چاپ می‌شوند و ناشران مختلفی این کار را انجام داده‌اند. اگر بخواهیم عدد کاملی ارائه دهیم از سال 89 که نشر واحه کتاب‌های ایشان را چاپ می‌کنند امکانش هست. قبل از ما نشر ساقی چاپ می‌کرد و آمار نسبتاً بالایی مربوط به آن سال‌هاست. جمع‌آوری این اعداد کار سختی نیست. البته میزان استقبال از کتاب‌های شهید آوینی متفاوت است مثلاً کتاب «فتح خون» از سال 89 به چاپ نهم رسیده است و هر نوبت چاپ به‌صورت متوسط 3 هزار نسخه بوده است. خیلی از کتاب‌ها مخاطبان کمتری دارند مثل کتاب « انفطار صورت» که به چاپ سوم رسیده است و در مجموع شاید 10 هزار نسخه از آن منتشر شده است. مبدأ این اعداد هم از سال 89 است.
وی در پایان با بیان اینکه از نظر قانونی حق چاپ و نشر آثار شهید آوینی صرفاً در اختیار نشر واحه است، افزود: این یک حق بدیهی است و از نخستین بندهای وزارت ارشاد است که حقوق مادی و معنوی آثار پس از مرگ نویسنده متعلق به خانواده وی است؛ اما برخی‌ها جوری رفتار می‌کنند که انگار این حق طبیعی را باید ثابت کرد. برخی مؤسسات که اتفاقاً نشر هم دارند جزو این دسته‌اند.
سراغ خانم مریم امینی، همسر شهید آوینی و مدیر انتشارات واحه رفتیم و با وی گفت‌وگو کردیم. امینی متولد سال 1336 و تحصیلاتش لیسانس ریاضی و علوم کامپیوتر است.
امینی با بیان اینکه کارهای جدیدی درباره آثار شهید آوینی در حال انجام است، افزود: این کارها زمان‌بر است. یکی از این کارها درباره وجه ادبی و نثر شهید آوینی است. قرار است کتابی نوشته و چاپ شود که به امید خدا در همین سال 96 کارهایش انجام می‌شود و سعی‌مان این است که به نمایشگاه کتاب دوره بعدی برسد. این کتاب در واقع مجموعه مقالاتی است که به ویژگی‌های نثر آوینی می‌پردازد و قرار است یک گروه روی آن کار کند. کار دیگر تحلیلی است که آقای معززی‌نیا درباره نگاه سینمایی شهید آوینی نوشته و قرار است به‌صورت کامل‌تر و وسیع‌تر چاپ شود که امیدوارم برای نمایشگاه دوره بعدی کتاب آماده شود.
تک‌نگاری‌هایی برای فردا
وی با بیان اینکه برای نمایشگاه امسال برنامه خاصی نداریم ادامه داد: برخی کتاب‌های قدیم تجدید چاپ می‌شوند اما تک‌نگاری‌هایی منتشر کردیم با هدف آشنایی و جلب توجه مخاطب جدید و نسل جوان‌تر؛ کسانی که در دوران حضور شهید آوینی یا بچه بودند یا اصلاً نبودند و شاید الان انگیزه یا آشنایی نداشته باشند که مجموعه آثار ایشان را بخوانند. در نتیجه ما فکر کردیم در حوزه‌های مختلف که شهیدآوینی فعالیت داشته است یک مطلب را که جامع‌تر بوده انتخاب و آن را جداگانه منتشر کنیم. این کتاب‌ها اغلب آثاری‌اند که در سال 71 منتشر شده‌اند. این تک‌نگاری‌ها در شناخت اجمالی نسل جدید با شهید آوینی در زمینه‌های متفاوت مؤثر است. این تک‌نگاری‌ها هفت عنوان است و یکی از آنها مصاحبه آقای امید روحانی با شهید آوینی و طولانی است که برای چاپ جدید مقدمه امید روحانی را به آن اضافه کردیم.
روی پای خودمان
امینی با بیان اینکه استقبال از این تک‌نگاری‌ها خوب نبوده است، افزود: تبلیغات خوبی برای این کتاب‌ها انجام نشد و مقصر آن نیز خودمانیم. اما امکانات و مسائل مالی مانع از ارائه تبلیغات مناسب می‌شود. در حرف بایدهایی وجود دارد مبنی بر حمایت از آثار آوینی اما در عمل حمایتی از ما نمی‌شود و این بایدها از حرف تا عمل متفاوت است. ما هر کاری می‌کنیم به‌صورت مستقل است و در محدوده امکاناتمان. امیدواریم بتوانیم تبلیغات بهتری داشته باشیم. سعی کردیم در فرم این کتاب‌ها و تصویرسازی و... نسل جدید را مد نظر قرار بدهیم. هم در فرم و هم در محتوا چنین انگیزه‌ای وجود داشته است.
وی درباره مهجور ماندن این تک نگاری‌ها ادامه داد: قرار بود مراسم رونمایی از این کتاب‌ها انجام شود که نشد و خبر انتشار آن هم به‌صورت گسترده منتشر نشد اما این کتاب‌ها را فروشگاه سوره مهر و سریر می‌فروشند.
امینی از عدم فعالیت در فضای مجازی و تلگرام خبر داد و گفت: این هم یکی از نقص‌های کار ماست که امیدواریم در آینده برطرف شود.
عدد استقبال
امینی در پاسخ به سوالی مبنی بر وجود آماری از تعداد چاپ کتاب‌های آوینی از ابتدا تاکنون گفت: بله اما باید فرصتی باشد تا این اعداد جمع و تفریق شوند. 23 سال است که کتاب‌های وی چاپ می‌شوند و ناشران مختلفی این کار را انجام داده‌اند. اگر بخواهیم عدد کاملی ارائه دهیم از سال 89 که نشر واحه کتاب‌های ایشان را چاپ می‌کنند امکانش هست. قبل از ما نشر ساقی چاپ می‌کرد و آمار نسبتاً بالایی مربوط به آن سال‌هاست. جمع‌آوری این اعداد کار سختی نیست. البته میزان استقبال از کتاب‌های شهید آوینی متفاوت است مثلاً کتاب «فتح خون» از سال 89 به چاپ نهم رسیده است و هر نوبت چاپ به‌صورت متوسط 3 هزار نسخه بوده است. خیلی از کتاب‌ها مخاطبان کمتری دارند مثل کتاب « انفطار صورت» که به چاپ سوم رسیده است و در مجموع شاید 10 هزار نسخه از آن منتشر شده است. مبدأ این اعداد هم از سال 89 است.
وی در پایان با بیان اینکه از نظر قانونی حق چاپ و نشر آثار شهید آوینی صرفاً در اختیار نشر واحه است، افزود: این یک حق بدیهی است و از نخستین بندهای وزارت ارشاد است که حقوق مادی و معنوی آثار پس از مرگ نویسنده متعلق به خانواده وی است؛ اما برخی‌ها جوری رفتار می‌کنند که انگار این حق طبیعی را باید ثابت کرد. برخی مؤسسات که اتفاقاً نشر هم دارند جزو این دسته‌اند.
* صبح نو
