دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري به همان ميزان كه براي جريانها و تشكلهاي سياسي داخلي داراي اهميت است، براي سياستمداران امريكايي نيز داراي اعتبار و اهميت بوده چراكه بهزعم آنها نتايج اين دوره از انتخابات نيز ميتواند فصل نويني از ارتباط و تعامل دولتهاي دو كشور را رقم زند و حتي برخي از اهداف دست نيافتني آنها را به مرز تحقق رساند و برخي از مؤلفههاي قدرت جمهوري اسلامي را نيز دستخوش تغيير قرار دهد.
شهدای ایران:دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري به همان ميزان كه براي جريانها و تشكلهاي سياسي داخلي داراي اهميت است، براي سياستمداران امريكايي نيز داراي اعتبار و اهميت بوده چراكه بهزعم آنها نتايج اين دوره از انتخابات نيز ميتواند فصل نويني از ارتباط و تعامل دولتهاي دو كشور را رقم زند و حتي برخي از اهداف دست نيافتني آنها را به مرز تحقق رساند و برخي از مؤلفههاي قدرت جمهوري اسلامي را نيز دستخوش تغيير قرار دهد.
امريكاييها در انتخابات سال 92 مجموع اقداماتي را مورد توجه قرار دادند تا بهواسطه آن بتوانند بر نتيجه آن تأثير بگذارند كه از جمله مهمترين آن نيمه كاره رها كردن مذاكرات هستهاي در ماههاي منتهي به انتخابات خرداد92 بود، آن هم در شرايطي كه به گفته برخي از مذاكره كنندگان ايراني و امريكايي، توافق بر سر موضوعات مورد مناقشه دو طرف صورت گرفته بود و امريكاييها بر اساس برآوردهاي انتخاباتي ترجيح دادند تا نهايي شدن توافق هستهاي را به پس از اعلام نتايج انتخابات رياست جمهوري يازدهم ارجاع دهند.
امريكاييها با به تعويق انداختن مذاكرات هستهاي خود با تيم مذاكره كننده سابق كشورمان به پس از خرداد 92 توانستند اوضاع را به نفع خود تغيير دهند چراكه نامزد پيروز يازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري كشورمان با شعار «چرخش همزمان چرخ معيشت و سانتريفيوژها» با بهكارگيري «تعامل مستقيم و دو سويه ايران- امريكا» به مسند رياست جمهوري تكيه زده بود و به همين دليل نيازمند آن بود تا به هر شكل ممكن در جهت تنظيم يك توافق هستهاي با غرب برآيد تا شعار اصلي انتخاباتي خود را تحقق بخشد.
«تعويق توافق هسته اي» توسط امريكا به پس از قطعي شدن نتيجه انتخابات 92 و «صبر استراتژيك»آنها توانست «ولع» رسيدن به يك توافق را در دولت يازدهم به شدت افزايش دهد و نهايتاً منجر به آن شود كه امريكاييها به مهمترين اهداف خود در يك توافق هستهاي با جمهوري اسلامي ايران برسند. از مهمترين اهداف تحقق يافته غرب بهواسطه«شيفت توافق به پس از خرداد 92» يا همان «صبر استراتژيك» آن بود كه «صنعت هستهاي ايران به واسطه يك توافق پر از ضعف ساختاري تعطيل»، «شاكله و ساختار اصلي تحريمهاي ضد ايراني حفظ» و «ايران به عنوان يك كشور تهديدكننده صلح و ثبات و امنيت بينالملل» معرفي شود.
امريكاييها پس از تحولات 43ماه گذشته دريافتهاند چنانچه جريان غربگرا در داخل كشور روي كار بيايد، ساير اهداف برزمين مانده آنها در تقابل با جمهوري اسلامي ايران نيز ميتواند به مرز تحقق نزديك شود، آنگونه كه انديشكده ويلسون، چهارم مرداد 1394در تحليلي تأكيد ميكند: «اوباما معتقد است توافق هستهاي با ايران موجب تقويت جناح ميانهرو داخل ايران شده و ايران را در مسير اجتماعي مطلوب امريكا قرار ميدهد» يا باراك اوباما رئيسجمهور امريكا در مصاحبه با وبسايت رسانهاي مايك بيان ميكند: «با امضاي توافق، دست نيروهاي معتدلتر در ايران را قويتر كرديم و اگر كابينه روحاني اينطور وانمود كند كه اتفاق خوبي براي مردم رقم زدهاند، دست آنها در مقابل تندروها قويتر ميشود.»
اميد به تغيير ماهيت انقلاب
به بيان بهتر نتايج حاصل از توافق هستهاي (كه به بخش كوتاهي از آن اشاره شد) اين نظريه را بيش از هر زمان ديگري براي سياستمداران امريكايي اثبات كرد كه روي كارآمدن برخي از عناصر وابسته به يك جريان خاص سياسي در ايران ميتواند تغيير ماهيت انقلاب اسلامي را در يك فرايند زماني مشخص موجب شود؛ تغييري كه نخست در مواضع و ادبيات سياستمداران ارشد قوه مجريه ميتواند روي داده و سپس به تغيير رفتار و عملكرد در مواجهه با نظام سلطه منجر خواهد شد، به همين دليل است كه اواسط اسفند ماه 95 نشريه فارينافرز وابسته به شوراي روابط خارجي امريكا، از مسئولان كاخ سفيد ميخواهد تا حمايت واشنگتن از طيف موسوم به «ميانهرو» در انتخابات ايران به طرز محسوسي افزايش يابد؛ «قبل از آنكه بيش از حد دير شود، امريكا به تقويت ميانهروها در ايران بپردازد.»
اين نشريه همچنين با هشدار نسبت به عواقب رويارويي نظامي امريكا با ايران و تندروخواندن مخالفان زيادهخواهيهاي واشنگتن در ايران ميگويد: «رويارويي نظامي با ايران هيچ دستاوردي براي ايالات متحده نخواهد داشت» يا انديشكده بروكينگز با اشاره تلويحي به دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري، خواهان اجراي سختگيرانه برجام توسط دولت ترامپ ميشود: «امريكا بايد ايران را متوازن كند و ايران را از اقداماتي كه موجب تهديد ثبات، نظم بينالمللي و منافع حياتي ما يا متحدانمان شود، تحذير كند. هدف اين توازن، بايد تغيير رفتار ايران باشد كه اجازه و شرايط همكاري در مسائل امنيتي منطقه را فراهم ميكند. دولت ترامپ بايد اجراي سختگيرانه برجام را تضمين كند و رهبران ايران بدين واسطه دريابند كه جامعه بينالمللي، ايران همراه با توانمندي سلاح هستهاي را نخواهد پذيرفت.»
نظر بلينكن درباره جريان ميانهرو
همچنين آنتوني بلينكن معاون سابق وزير امور خارجه امريكا در امور سياسي اين كشور نيز بيان ميكند: «جريان ميانهرو ايران، در اثر فشردگي مذاكرات نوعي عادت به همكاري با امريكا پيدا كردهاند و آنها در مقابل كساني در ايران قرار دارند كه عقيده دارند توافق هستهاي ميتواند ايده انقلاب ايران را آلوده كرده و آن را از بين ببرد.»
اين تنها بررسي يكي از اهداف امريكاييها در يك دوره از انتخابات رياست جمهوري است كه به صورت مجمل بيان شد و اهداف مشابه را ميتوان در انتخابات مجلس دهم و خبرگان پنجم كه اسفندماه سال 94 برگزار شد، تحليل و تبيين كرد، آنجايي كه بيبي سي رسانه سلطنتي ملكه انگليس تلاش ميكرد با توليد و پخش برنامههاي مختلف تلويزيوني براي تأثيرگذاري بر نتايج انتخابات آن دوره هماهنگي را با دولت امريكا صورت دهد.
انديشكده بروكينگز در اسفند ماه سال 94 همچنين خواهان تقويت جريان ميانه رو بهواسطه تغيير در تركيب مجلس دهم و خبرگان پنجم شده و دستاورد چنين فرايندي را تغيير رفتار ايران عنوان ميكند: «اين دولت (دولت اوباما) معتقد است برجام باعث ميشود عناصر آشتيجويانهتر، نفوذ بيشتري در سياست دولت داشته باشند. منطق اين راهبرد اين است كه منابع مالي بيشتر و دسترسي بيشتر به جهان خارج باعث ميشود چنين نيروهايي كه در ايران وجود دارند قدرت را از آن خود كنند و بر سياستهاي پيچيده اين كشور نفوذ داشته باشند.»
دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري نيز همان درجه اهميت را براي امريكاييها دارد
با دهها دليل ميتوان اثبات كرد كه دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري نيز اگر بيشتر از انتخابات سال 92 براي امريكاييها داراي ارزش و اهميت نباشد كمتر از آن انتخابات نيز داراي اهميت نيست چراكه به عنوان مثال تمديد، تسري و استمرار مسير مذاكرات ايران و امريكا در ساير محورهاي مورد مناقشه ميان غرب با ايران نه تنها ميتواند تغيير رفتار ايران را در پي داشته باشد بلكه ميتواند منجر به تغيير ماهيت انقلاب اسلامي نيز شود. به همين دليل است كه انديشكدههاي مختلف و رسانههاي كشور امريكا در كنار بسياري از سياستمداران امريكايي به دولت و كنگره پيشنهاد ميدهند تا با اعمال برخي سياستهاي مقطعي نظير «به تعويق انداختن تحريمهاي ضد ايراني» مقدمات تقويت و استمرار جريان دلخواه غرب را بيش از هر زمان ديگري فراهم كنند.
بر همين اساس روز گذشته رويترز در تيتري با عنوان«تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران از بيم اثرگذاري بر انتخابات به تعويق افتاد» تلاش ميكند تا هدف اصلي موكول كردن تحريمها به پس از نتايج انتخابات دوازدهمين دوره رياست جمهوري را يك اقدام هدفمند معرفي كند.
به نوشته خبرگزاري رويترز، «باب كوركر» رئيسجمهوريخواه كميته روابط خارجي مجلس نمايندگان امريكا روز سهشنبه گفت به دليل نگراني اتحاديه اروپا از اثرگذاري اين طرح بر انتخابات، بررسي اين تحريمها فعلاً متوقف شده است. كوركر كه از جمله ارائهكنندگان اين طرح است و در نشستي در مورد روابط با اتحاديه اروپا در سنا صحبت ميكرد، گفت: «به دليل نگرانياي كه از واكنش احتمالي اتحاديه اروپا وجود داشت، طرح تحريمهاي ايران كه چندين نفر از سناتورها از آن حمايت ميكنند، در حال حاضر امكان مطرح شدن نيافته است.»
*جوان
امريكاييها در انتخابات سال 92 مجموع اقداماتي را مورد توجه قرار دادند تا بهواسطه آن بتوانند بر نتيجه آن تأثير بگذارند كه از جمله مهمترين آن نيمه كاره رها كردن مذاكرات هستهاي در ماههاي منتهي به انتخابات خرداد92 بود، آن هم در شرايطي كه به گفته برخي از مذاكره كنندگان ايراني و امريكايي، توافق بر سر موضوعات مورد مناقشه دو طرف صورت گرفته بود و امريكاييها بر اساس برآوردهاي انتخاباتي ترجيح دادند تا نهايي شدن توافق هستهاي را به پس از اعلام نتايج انتخابات رياست جمهوري يازدهم ارجاع دهند.
امريكاييها با به تعويق انداختن مذاكرات هستهاي خود با تيم مذاكره كننده سابق كشورمان به پس از خرداد 92 توانستند اوضاع را به نفع خود تغيير دهند چراكه نامزد پيروز يازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري كشورمان با شعار «چرخش همزمان چرخ معيشت و سانتريفيوژها» با بهكارگيري «تعامل مستقيم و دو سويه ايران- امريكا» به مسند رياست جمهوري تكيه زده بود و به همين دليل نيازمند آن بود تا به هر شكل ممكن در جهت تنظيم يك توافق هستهاي با غرب برآيد تا شعار اصلي انتخاباتي خود را تحقق بخشد.
«تعويق توافق هسته اي» توسط امريكا به پس از قطعي شدن نتيجه انتخابات 92 و «صبر استراتژيك»آنها توانست «ولع» رسيدن به يك توافق را در دولت يازدهم به شدت افزايش دهد و نهايتاً منجر به آن شود كه امريكاييها به مهمترين اهداف خود در يك توافق هستهاي با جمهوري اسلامي ايران برسند. از مهمترين اهداف تحقق يافته غرب بهواسطه«شيفت توافق به پس از خرداد 92» يا همان «صبر استراتژيك» آن بود كه «صنعت هستهاي ايران به واسطه يك توافق پر از ضعف ساختاري تعطيل»، «شاكله و ساختار اصلي تحريمهاي ضد ايراني حفظ» و «ايران به عنوان يك كشور تهديدكننده صلح و ثبات و امنيت بينالملل» معرفي شود.
امريكاييها پس از تحولات 43ماه گذشته دريافتهاند چنانچه جريان غربگرا در داخل كشور روي كار بيايد، ساير اهداف برزمين مانده آنها در تقابل با جمهوري اسلامي ايران نيز ميتواند به مرز تحقق نزديك شود، آنگونه كه انديشكده ويلسون، چهارم مرداد 1394در تحليلي تأكيد ميكند: «اوباما معتقد است توافق هستهاي با ايران موجب تقويت جناح ميانهرو داخل ايران شده و ايران را در مسير اجتماعي مطلوب امريكا قرار ميدهد» يا باراك اوباما رئيسجمهور امريكا در مصاحبه با وبسايت رسانهاي مايك بيان ميكند: «با امضاي توافق، دست نيروهاي معتدلتر در ايران را قويتر كرديم و اگر كابينه روحاني اينطور وانمود كند كه اتفاق خوبي براي مردم رقم زدهاند، دست آنها در مقابل تندروها قويتر ميشود.»
اميد به تغيير ماهيت انقلاب
به بيان بهتر نتايج حاصل از توافق هستهاي (كه به بخش كوتاهي از آن اشاره شد) اين نظريه را بيش از هر زمان ديگري براي سياستمداران امريكايي اثبات كرد كه روي كارآمدن برخي از عناصر وابسته به يك جريان خاص سياسي در ايران ميتواند تغيير ماهيت انقلاب اسلامي را در يك فرايند زماني مشخص موجب شود؛ تغييري كه نخست در مواضع و ادبيات سياستمداران ارشد قوه مجريه ميتواند روي داده و سپس به تغيير رفتار و عملكرد در مواجهه با نظام سلطه منجر خواهد شد، به همين دليل است كه اواسط اسفند ماه 95 نشريه فارينافرز وابسته به شوراي روابط خارجي امريكا، از مسئولان كاخ سفيد ميخواهد تا حمايت واشنگتن از طيف موسوم به «ميانهرو» در انتخابات ايران به طرز محسوسي افزايش يابد؛ «قبل از آنكه بيش از حد دير شود، امريكا به تقويت ميانهروها در ايران بپردازد.»
اين نشريه همچنين با هشدار نسبت به عواقب رويارويي نظامي امريكا با ايران و تندروخواندن مخالفان زيادهخواهيهاي واشنگتن در ايران ميگويد: «رويارويي نظامي با ايران هيچ دستاوردي براي ايالات متحده نخواهد داشت» يا انديشكده بروكينگز با اشاره تلويحي به دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري، خواهان اجراي سختگيرانه برجام توسط دولت ترامپ ميشود: «امريكا بايد ايران را متوازن كند و ايران را از اقداماتي كه موجب تهديد ثبات، نظم بينالمللي و منافع حياتي ما يا متحدانمان شود، تحذير كند. هدف اين توازن، بايد تغيير رفتار ايران باشد كه اجازه و شرايط همكاري در مسائل امنيتي منطقه را فراهم ميكند. دولت ترامپ بايد اجراي سختگيرانه برجام را تضمين كند و رهبران ايران بدين واسطه دريابند كه جامعه بينالمللي، ايران همراه با توانمندي سلاح هستهاي را نخواهد پذيرفت.»
نظر بلينكن درباره جريان ميانهرو
همچنين آنتوني بلينكن معاون سابق وزير امور خارجه امريكا در امور سياسي اين كشور نيز بيان ميكند: «جريان ميانهرو ايران، در اثر فشردگي مذاكرات نوعي عادت به همكاري با امريكا پيدا كردهاند و آنها در مقابل كساني در ايران قرار دارند كه عقيده دارند توافق هستهاي ميتواند ايده انقلاب ايران را آلوده كرده و آن را از بين ببرد.»
اين تنها بررسي يكي از اهداف امريكاييها در يك دوره از انتخابات رياست جمهوري است كه به صورت مجمل بيان شد و اهداف مشابه را ميتوان در انتخابات مجلس دهم و خبرگان پنجم كه اسفندماه سال 94 برگزار شد، تحليل و تبيين كرد، آنجايي كه بيبي سي رسانه سلطنتي ملكه انگليس تلاش ميكرد با توليد و پخش برنامههاي مختلف تلويزيوني براي تأثيرگذاري بر نتايج انتخابات آن دوره هماهنگي را با دولت امريكا صورت دهد.
انديشكده بروكينگز در اسفند ماه سال 94 همچنين خواهان تقويت جريان ميانه رو بهواسطه تغيير در تركيب مجلس دهم و خبرگان پنجم شده و دستاورد چنين فرايندي را تغيير رفتار ايران عنوان ميكند: «اين دولت (دولت اوباما) معتقد است برجام باعث ميشود عناصر آشتيجويانهتر، نفوذ بيشتري در سياست دولت داشته باشند. منطق اين راهبرد اين است كه منابع مالي بيشتر و دسترسي بيشتر به جهان خارج باعث ميشود چنين نيروهايي كه در ايران وجود دارند قدرت را از آن خود كنند و بر سياستهاي پيچيده اين كشور نفوذ داشته باشند.»
دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري نيز همان درجه اهميت را براي امريكاييها دارد
با دهها دليل ميتوان اثبات كرد كه دوازدهمين دوره انتخابات رياست جمهوري نيز اگر بيشتر از انتخابات سال 92 براي امريكاييها داراي ارزش و اهميت نباشد كمتر از آن انتخابات نيز داراي اهميت نيست چراكه به عنوان مثال تمديد، تسري و استمرار مسير مذاكرات ايران و امريكا در ساير محورهاي مورد مناقشه ميان غرب با ايران نه تنها ميتواند تغيير رفتار ايران را در پي داشته باشد بلكه ميتواند منجر به تغيير ماهيت انقلاب اسلامي نيز شود. به همين دليل است كه انديشكدههاي مختلف و رسانههاي كشور امريكا در كنار بسياري از سياستمداران امريكايي به دولت و كنگره پيشنهاد ميدهند تا با اعمال برخي سياستهاي مقطعي نظير «به تعويق انداختن تحريمهاي ضد ايراني» مقدمات تقويت و استمرار جريان دلخواه غرب را بيش از هر زمان ديگري فراهم كنند.
بر همين اساس روز گذشته رويترز در تيتري با عنوان«تصويب تحريمهاي جديد عليه ايران از بيم اثرگذاري بر انتخابات به تعويق افتاد» تلاش ميكند تا هدف اصلي موكول كردن تحريمها به پس از نتايج انتخابات دوازدهمين دوره رياست جمهوري را يك اقدام هدفمند معرفي كند.
به نوشته خبرگزاري رويترز، «باب كوركر» رئيسجمهوريخواه كميته روابط خارجي مجلس نمايندگان امريكا روز سهشنبه گفت به دليل نگراني اتحاديه اروپا از اثرگذاري اين طرح بر انتخابات، بررسي اين تحريمها فعلاً متوقف شده است. كوركر كه از جمله ارائهكنندگان اين طرح است و در نشستي در مورد روابط با اتحاديه اروپا در سنا صحبت ميكرد، گفت: «به دليل نگرانياي كه از واكنش احتمالي اتحاديه اروپا وجود داشت، طرح تحريمهاي ايران كه چندين نفر از سناتورها از آن حمايت ميكنند، در حال حاضر امكان مطرح شدن نيافته است.»
*جوان