استیضاح آخوندی جلسه استیضاح وزیر راه‌وشهرسازی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در حالی آغاز شد که تجمع کنندگان و معترضان به وضعیت نامطلوب مسکن مهر، رای مثبت خود را نسبت به استیضاح آخوندی اعلام کردند.
به گزارش شهدای ایران ، نشست علنی صبح امروز (یکشنبه اول اسفندماه ۹۵) نمایندگان مجلس شورای اسلامی به ریاست علی لاریجانی رئیس مجلس و با تلاوت آیاتی از کلام‌الله مجید آغاز شد.
در ابتدا ۲۰۶ نفر از وکلای ملت در صحن علنی حضور داشتند که بر این اساس کرسی ۸۰ نماینده مجلس خالی بود.
بررسی طرح استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دستور کار نشست علنی امروز خانه ملت بود.
۸:۳۰ *آغاز بررسی طرح استیضاح «آخوندی» در صحن علنی مجلس
در در ابتدای نشست، بررسی طرح استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی آغاز شد.
طرح استیضاح عباس آخوندی در نشست علنی روز سه‌شنبه هفته گذشته پارلمان با ۳۴ امضا در اعلام وصول شد.
طبق اصل ۸۹ قانون اساسی، نمایندگان مجلس می‌توانند در مواردی که لازم می‌دانند هیأت وزیران یا هر یک از وزرا را استیضاح کنند، استیضاح وقتی قابل طرح در مجلس است که با امضای حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان به مجلس تقدیم شود. هیأت وزیران یا وزیر مورد استیضاح باید ظرف مدت ۱۰ روز پس از طرح آن در مجلس حاضر شود و به آن پاسخ گوید و از مجلس رأی اعتماد بخواهد. در صورت عدم حضور هیأت وزیران یا وزیر برای پاسخ، نمایندگان مزبور درباره استیضاح خود توضیحات لازم را می‌دهند و در صورتی که مجلس مقتضی بداند اعلام رأی عدم اعتماد خواهد کرد. اگر مجلس رأی اعتماد نداد هیأت وزیران یا وزیران یا وزیر مورد استیضاح عزل می‌شود. در هر دو صورت وزرای مورد استیضاح نمی‌توانند در هیأت وزیرانی که بلافاصله بعد از آن تشکیل می‌شود، عضویت پیدا کنند.
طبق ماده ۱۰۸ آیین‌نامه داخلی مجلس، برای استیضاح یک وزیر دو ساعت و برای استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت، استیضاح‌کنندگان می‌توانند از بین خود یک یا چند نفر را برای بحث در موضوع استیضاح معرفی نمایند، ولی در هر حال مجموع نطق‌های استیضاح‌کنندگان نباید از مدت فوق تجاوز نماید.
بر اساس مواد ۲۲۳، ۲۲۴ و ۲۲۵ آیین‌نامه داخلی، در جلسه استیضاح، پس از بیانات استیضاح‌کنندگان، رئیس‌جمهور می‌تواند به دفاع از وزیر یا وزیران مورد استیضاح بپردازد، همچنین وزیر یا وزیران مورد استیضاح نیز می‌توانند به دفاع از خود بپردازند. حداکثر وقت دفاع از استیضاح برای رئیس‌جمهور یا چند وزیر پنج ساعت و برای یک وزیر سه ساعت خواهد بود.
وزیر یا وزیران مورد استیضاح می‌توانند حداکثر یک ساعت از وقت دفاع خود را در اختیار یک یا دو نفر از نمایندگان موافق قرار دهند.
بیانات استیضاح‌کنندگان و پاسخ آنها در یک یا چند جلسه باید به طور متوالی صورت گیرد.
استیضاح‌کنندگان مجاز نخواهند بود در ضمن ارائه دلایل و توضیحات خود، موضوعات دیگری را که به مورد استیضاح مربوط نیست مورد بحث قرار دهند.
پس از پاسخ وزیر یا وزیران مورد استیضاح و یا پاسخ رئیس‌جمهور از طرف هیأت وزیران مورد استیضاح، حداکثر دو نفر از نمایندگان استیضاح‌کننده حق دارند، توضیحات تکمیلی بدهند، به شرطی که صحبت هر کدام از ربع ساعت تجاوز ننماید. رئیس‌جمهور می‌تواند حداکثر یک ساعت به دفاع از هیأت وزیران بپردازد و وزیر مورد استیضاح هم می‌تواند حداکثر نیم ساعت مجدداً از خود دفاع کند.
در ماده ۲۲۵ آیین‌نامه داخلی هم آمده است که پس از انجام استیضاح، رئیس جلسه مجلس «عدم اعتماد وزیر یا وزیران» را به رأی می‌گذارد.
ماده ۲۲۷ آیین‌نامه داخلی نیز تأکید می‌کند که هنگامی که استیضاح در دستور مجلس است به هیچ وجه نمی‌توان دستور را تغییر داد، مگر در موارد طرح‌ها و لوایح سه فوریتی.
متن کامل طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی به شرح ذیل است:
بسمه تعالی
هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
احتراماً اینجانبان امضاء‌کنندگان ذیل به عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استناد بند اول اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۲ آیین‌نامه داخلی مجلس به دلایل زیر تقاضای استیضاح وزیر محترم راه و شهرسازی جناب آقای دکتر آخوندی را داریم.
۱ ــ سیستم ریلی به عنوان ایمن‌ترین شیوه حمل و نقل در دو سال گذشته در یک محل دارای دو سانحه مرگبار شده است در حالی که اولاً عامل آن مشکل مدیریتی و خطا در برنامه‌ریزی بوده و نه یک اتفاق. ثانیاً در استیضاح قبلی ایرادات اساسی ایمنی حمل و نقل ریلی هشدار داده شده بود و ثالثاً این سانحه دردناک در محوری اتفاق افتاد که هزینه ابهام‌آمیز تجهیزات سیگنالینگ آن مورد سؤال در استیضاح قبلی بود و بلاک‌بندی این مسیر به‌عنوان افتخار مدیریتی وزارت قلمداد می‌شد ولی همین بلاک‌بندی به‌دلیل سوء مدیریت و برنامه‌ریزی موجب سانحه شد.
۲ ــ علت به‌کارگیری نیروی بازنشسته علی‌رغم مخالفت وزارت اطلاعات به‌عنوان مسئول حراست وزارتخانه چیست و چرا علی‌رغم تذکرات دستگاههای نظارتی ایشان را حفظ کرده‌اید و در قبال دخالتهای گسترده ایشان در تخلفات اقتصادی و سوء استفاده‌های مدیریتی سکوت کرده‌اید؟
۳ ــ توسعه فعالیت اقتصادی بنگاه‌های وابسته به جناب‌عالی در حوزه وزارت راه و شهرسازی چیست و نقش فرزند شما در قراردادهای وزارتخانه چه توجیهی دارد؟
۴ ــ مسکن مهر را مزخرف اعلام کرده و مسکن اجتماعی که در سال اول وزارتتان جایگزین مسکن مهر اعلام نمودید هیچ‌گاه معرفی نشد. طرح جامع مسکن را هم متوقف و بخش مسکن را بلاتکلیف کردید.
۵ ــ علت اینکه توافقات خرید هواپیما را مخفی انجام داده و متن توافق را حتی در اختیار کمیسیون عمران قرار ندادید، چیست؟
۶ ــ علت اینکه در هیئت دولت به‌جای کار وزارتخانه به‌دنبال طرحهای حزب‌سازی هستید، چیست؟
۷ ــ علت عدم شفافیت در قراردادهای شرکت فرودگاه‌های کشور و عدم نظارت بر فعالیتهای اقتصادی مدیران این شرکت چیست؟
۸ ــ چرا بررسی سانحه آنتونوف ۱۴۹ تهران ــ طبس را متوقف نمودید؟
۹ ــ در خصوص ۴ سانحه مرگبار هوایی و ریلی چه پاسخی دارید؟
۱۰ ــ برای کشته شدن سربازان راکب اتوبوس در فارس چه پاسخی به جامعه دادید؟
۱۱ ــ در تمام دنیا با سوانحی چون سقوط آنتونوف و قطار سمنان، مدیر مربوطه استعفا یا برکنار می‌شد اما شما در سانحه آنتونوف که با مجوز غیرقانونی رئیس هواپیمایی وقت فعالیت می‌کرد، رسماً از ایشان حمایت کردید و جلوی استعفای ایشان را گرفتید، چه پاسخی به افکار عمومی دارید؟
۱۲ ــ کریدورهای بین‌المللی عبوری از ایران به‌دلیل عدم اقدام به‌موقع در کشورهای مجاور جایگزین شده و عملاً فرصتهای نسلهای آینده در حال از دست رفتن است، چه پاسخی دارید؟
برای حضور در جلسه بررسی استیضاح وزیر راه
اسحاق جهانگیری در صحن علنی مجلس حضور یافت
پس از آن، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور برای حضور در جلسه بررسی طرح استیضاح «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی، وارد صحن علنی مجلس شورای اسلامی شد.
برخی از وزرا و معاونان کابینه نیز همراه با اسحاق جهانگیری در صحن علنی مجلس حضور یافتند.
*لاریجانی: پیگیر هستیم تا مشکل ریزگردها و مشکلات استان‌های شمالی مرتفع شود
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در آغاز نشست علنی طی سخنانی اظهار داشت: در روزهای اخیر به دلیل نزولات آسمانی زیاد که جای شکر دارد، در مناطقی از کشور به ویژه مناطق شمالی شرایط خاصی برای مردم به وجود آمده و از طرفی طوفان‌ها و ریزگردها در سیستان و بلوچستان و خوزستان و برخی استان‌های دیگر شرایط سختی را برای زندگی متعارف مردم به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه از هفته گذشته هم نمایندگان مجلس و هم دولت تلاش‌هایی برای این مسائل داشتند، افزود: در این زمینه با معاون اول رئیس جمهور بحث مفصلی صورت گرفت و قرار شد جلسه‌ای را برگزار و طرف‌های مختلف را از بخش‌های مختلف دعوت کنند و یک اتهام ملی در کشور برای حل این مسائل هم در کوتاه‌مدت و هم در میان‌مدت انجام شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: روز گذشته این جلسه برگزار شد و با آقای رئیس جمهور نیز در این زمینه بحث شد که پشتیبانی‌های جدی از این موضوع صورت گیرد و ساز و کارهایی فراهم شود تا از این مسائل جلوگیری شود. همه بخش‌ها در حال حاضر در این موضوع درگیر هستند.
لاریجانی در پایان خاطرنشان کرد: ما در تلاش‌های انجام شده و همچنین از نمایندگان استان‌هایی که دچار برف‌های سنگین شده‌اند و همچنین از نمایندگان خوزستان و سیستان و بلوچستان که با جدیت موضوع را دنبال می‌کنند تشکر می‌کنم. این مسئله همچنان مسئله مهم کشور ما هست و پیگیر هستیم تا نگرانی‌ها در چند استان مرتفع شود.
با تجمع مقابل مجلس صورت گرفت
۸:۴۷*رأی فراکسیون مستقلان ولایی به ابقاء وزیر راه و شهرسازی
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده مردم رشت و عضو هیأت رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نشست امروز صبح (یکشنبه یکم اسفند ماه ۹۵) فراکسیون متبوعش اظهار داشت: جلسه امروز با حضور اعضا و با دستور بررسی و رای گیری برای استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی برگزار شد.
وی افزود: با توجه به رأی‌گیری نهایی که برای استیضاح وزیر راه و شهرسازی انجام شد، ۹۵ درصد آرا بر این عقیده بودند که به دلیل شرایط زمانی و با توجه به تعهداتی که آخوندی وزیر راه و شهرسازی به نمایندگان داده است وزیر استیضاح نشود.
عضو هیأت رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: از آنجایی که ۱۷۰ هزار میلیارد تومان پروژه وزیر راه و شهرسازی باقی مانده همچنین ۷۰ میلیون مسافر در نوروز پس از استیضاح وزیر دچار مشکلاتی خواهند شد لذا بحث و تبادل‌نظر و همچنین رأی‌گیری منتج به این شد که فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی بر ابقاء وزیر راه و شهرسازی رأی دهد.
۸:۵۶*کارت قرمز متقاضیان مسکن مهر به آخوندی/ رای مثبت تجمع کنندگان به استیضاح وزیر راه و شهرسازی
جمعی از متقاضیان مسکن مهر همزمان با آغاز نشست استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در مجلس شورای اسلامی مقابل درب شمال شرقی خانه ملت تجمع کردند.
تجمع کنندگان درحالی که کارت های قرمز به دست دارند، تاکید می کنند این کارت ها به وزیر داده می شود و به منزله اخراج وی از وزارت راه و شهرسازی است.
برخی تجمع کنندگان هم دست نوشته هایی با مضمون «وزیر را استیضاح کنید»، «آقای آخوندی! مسکن مهر ما را چه کردی؟» و... در دست دارند.
۹:۲۱*رئیس مجلس: بندهای استیضاح آخوندی ابهام ندارد
علیرضا رحیمی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه اول اسفند در تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس با اشاره به بندهای استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، گفت: بندهای اول، چهارم، هفتم، دهم و سیزدهم ابهام داشته و صراحت لازم را ندارد. همچنین بندهای ۵ و ۱۱ نیز به صورت کلی مطرح شده است.
علی لاریجانی رئیس مجلس که اداره جلسه را بر عهده داشت در پاسخ گفت:بندها صراحت دارد و ابهامی در آن نیست ممکن است شما به آنها اشکالی داشته باشید.
۹:۲۷*انتقاد ابطحی از تأخیر چند ماهه برپایی جلسه استیضاح آخوندی
سیدجواد ابطحی نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه اول اسفند در جلسه علنی مجلس طی تذکری شفاهی با استناد به ماده ۲۰۳ آئین‌نامه داخلی مجلس، گفت: طبق آئین‌نامه هیأت رئیسه مجلس باید استیضاح وزرا را بلافاصله به کمیسیون ارجاع داده و کمیسیون نیز ظرف مدت یک هفته به آن رسیدگی کند؛ حال سوال ما این است استیضاح وزیر راه و شهرسازی چه زمانی انجام شده و چند ماه طول کشیده است؟
وی خاطر نشان کرد: استیضاح وزیر راه بلافاصله پس از حادثه قطار سمنان به جریان افتاد اما در هیأت رئیسه ماند و به بررسی برنامه ششم توسعه برخورد.
نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس با اشاره به اینکه قبل چیزی به عنوان لابی‌گری در مجلس نبود، گفت: این موضوع ممکن است برای استیضاح‌های بعدی نیز پیش بیاید.
بنا بر این گزارش، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که اداره جلسه را بر عهده داشت در پاسخ به ابطحی اظهار داشت: شما زود قضاوت کردید و لابی‌گری در کار نبود.
رئیس مجلس گفت: موضوع استیضاح وزیر راه به بررسی لایحه برنامه ششم برخورد کرد و ما صبح تا شب راجع به آن جلسه داشتیم و نمی‌توانستیم برای استیضاح جلسه برگزار کنیم و در این باره هیچ تخلفی صورت نگرفته است.
۹:۴۰*کوتاهی آخوندی در سانحه قطار
محمدرضا صباغیان بافقی نماینده مردم بافق و مهریز در مجلس شورای اسلامی در نشست علنی صبح امروز (یکشنبه پارلمان) طی سخنانی به عنوان موافق استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی اظهارداشت: طبق بررسی‌هایم متوجه شدم آقای آخوندی وزیری توانمند و صاحب ایده هستند و بین وزرای فعلی عملکرد قابل قبولی داشتند اما بنده به دلیل کوتاهی‌ها در حادثه قطار مشهد، این استیضاح را امضاء کردم.
وی افزود: در طول چند سال گذشته در این دولت و دولتهای قبل مدیر رده بالا به دلیل کوتاهی‌ها و قصور زیرمجموعه‌اش استعفا داده است که این اتفاق در حادثه قطار هم رخ داد و مدیرعامل راه‌آهن استعفا کرد.
نماینده بافق و مهریز همچنین گفت: یکی از ضعف‌ها این است که اصولاً در اینگونه اتفاق‌ها و حوادث افراد رده پایین مقصر شناخته و تنبیه می‌شوند ولی مسئولان ارشد کشور کاری انجام نمی‌دهند در حالیکه در صورت کوتاهی زیرمجموعه‌شان باید خودشان پاسخگو باشند.
صباغیان بافقی در پایان خاطرنشان کرد: اگر ما به این درجه از احساس وظیفه می‌رسیدیم که شخص رئیس جمهور را در جریان بروز اینگونه حوادث مورد استیضاح و سئوال قرار می‌دادیم، بسیاری از مشکلات کشور حل می‌شد.
۹:۴۵*آقای آخوندی! آیا برای عبور از رکود سنگین مسکن اقدامی شده است؟
محمداسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه دوم اسفند در صحن علنی مجلس و در موافقت با استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی بر خلاف شایعات، این استیضاح سیاسی نبوده و مبتنی بر وظایف نمایندگی و مستندات است، گفت: برخی می‌گویند از آنجا که دو ماه تا پایان عمر دولت مانده استیضاح به مصلحت نیست در حالیکه این دلیل نمی‌شود که چشم بر بی‌انضباطی‌ها و ناکارآمدی‌ها بپوشیم و وظیفه نمایندگی اقتضا می‌کند که حتی اگر یک روز هم از وزارت وزیری باقی مانده است به تکلیف خود عمل کنیم.
وی از ضرورت نهادینه شدن فرهنگ پاسخگویی و عذرخواهی سخن گفت و افزود: باید در برابر مردم با خضوع تمام بابت اتفاقات عذرخواهی کرد در حالیکه در حادثه قطار تبریز مشهد چنین نشد و آقای وزیر ابتدا اعلام کرد که نگران نباشید چرا که همه مسافران بیمه بودند.
سعیدی با یادآوری سوختن برخی خانواده‌ها در برابر چشم عزیزان‌شان در سانحه قطار تبریز مشهد گفت: یکی از مسافران می‌گوید که ابتدا تلاش کرده است شیشه را بشکند اما ابزاری نیافته است و نردبان قطار هم پس از چند ضربه به شیشه خم شد و در ادامه سوختن عزیزانش را شاهد بوده است.
وی ادامه داد: خانواده‌ای دیگر که در این سانحه عزیزان خود را از دست داده‌اند از پنج آذرماه تاکنون به خانه‌اش نرفته است؛ تنها فرزندی که پس از سال‌ها با نذر و نیاز از امام رضا (ع) گرفته بود به همراه همسرش در مسیر مشهد بودند و خود پای پیاده به کربلا رفته بود که آن حادثه برای قطار رخ داد و حتی خاکستر فرزندش را نیز به دستش ندادند.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی با طرح این پرسش که چرا قطار مجهز به تجهیزات لازم نبوده است، گفت: چرا امدادگران دیر به محل حادثه رسیدند؟ طبق سند راه‌آهن حادثه ساعت ۷ صبح رخ داده است اما واگن مخزن‌دار ساعت ۸ و ۵۰ از سمنان حرکت می‌کند و ساعت ۹ می‌گویند که واگن رسید در حالیکه تا یک ساعت و نیم بعد واگن‌ها می‌سوختند و کسی برای کمک وارد نشد.
وی با استناد به سخن عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی که گفته بود بهترین سیستم هوشمند را برای قطارها نصب کرده‌اند، اظهار داشت: چرا با وجود سیستمی که میلیاردها تومان برای آن هزینه کردید و گزارش آن را به رهبری و مردم دادید و گفتید که خطای انسانی را به صفر می‌رساند، ۴۸ نفر در آتش سوختند؟ چرا باید به مردم اطمینانی دهیم اما بعدا جان‌شان به خطر بیفتد؟
سعیدی در بخش دیگری از سخنان خود در موافقت با استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی خطاب به نمایندگان گفت: آیا برای عبور از رکود سنگین مسکن اقدامی شده است؟ آیا شما نمایندگان از زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای حوزه‌های انتخابیه‌تان، از نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و روستایی و حواشی شهرها و از تکمیل پروژه‌های مسکن مهر و مسکن اجتماعی و نیز بهبود وضعیت حمل و نقل برون‌شهری راضی هستید؟
وی با ذکر این نکته که وزیر راه بدون ارائه طرحی مشخص، مسکن مهر را مزخرف خواند و مسکن اجتماعی را نیز که با الگوی زندگی قشر مستضعف همخوانی نداشت به جایی نرساند، خاطرنشان کرد: عدم تحقق بندهای مربوط به راه و مسکن در برنامه پنج ساله پنجم توسعه، عدم اخذ مالیات از خانه‌های خالی و عدم توجه به سیاست‌های اصل ۴۴ از دیگر نقدهای وارد به عملکرد وزیر راه و شهرسازی است.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در تشریح بند دیگری از استیضاح عباس آخوندی خطاب به وی گفت: با کدام منطق ۱۱۸ فروند ایرباس و ۱۰۸ فروند هواپیما از شرکت ورشکسته بوئینگ خریداری کردید؟ چرا این بودجه را برای بخش خصوصی واقعی فراهم نکردید؟ به جز ایرلاین‌های دولتی هما ۱۳ شرکت هواپیمایی دیگر نیز داریم که دولت موظف به حمایت از آنهاست در حالیکه با سیاست‌های کنونی وزارت راه شرکت‌های خصوصی به تدریج زمین خواهند خورد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما منجر به افزایش انحصار در این خطوط و نیز افزایش هزینه برای مسافران بدون بالا رفتن کیفیت خدمات پرواز شد، عنوان داشت: خط آهن تبریز - بازرگان مدت‌ها به حال خود رها شده بود اما بلافاصله پس از طرح استیضاح آقای نوبخت معاون رئیس‌جمهور آمد و سوار قطار شد و به تبریز آمد.
*فارس
در ابتدا ۲۰۶ نفر از وکلای ملت در صحن علنی حضور داشتند که بر این اساس کرسی ۸۰ نماینده مجلس خالی بود.
بررسی طرح استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دستور کار نشست علنی امروز خانه ملت بود.
۸:۳۰ *آغاز بررسی طرح استیضاح «آخوندی» در صحن علنی مجلس
در در ابتدای نشست، بررسی طرح استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در صحن علنی مجلس شورای اسلامی آغاز شد.
طرح استیضاح عباس آخوندی در نشست علنی روز سه‌شنبه هفته گذشته پارلمان با ۳۴ امضا در اعلام وصول شد.
طبق اصل ۸۹ قانون اساسی، نمایندگان مجلس می‌توانند در مواردی که لازم می‌دانند هیأت وزیران یا هر یک از وزرا را استیضاح کنند، استیضاح وقتی قابل طرح در مجلس است که با امضای حداقل ۱۰ نفر از نمایندگان به مجلس تقدیم شود. هیأت وزیران یا وزیر مورد استیضاح باید ظرف مدت ۱۰ روز پس از طرح آن در مجلس حاضر شود و به آن پاسخ گوید و از مجلس رأی اعتماد بخواهد. در صورت عدم حضور هیأت وزیران یا وزیر برای پاسخ، نمایندگان مزبور درباره استیضاح خود توضیحات لازم را می‌دهند و در صورتی که مجلس مقتضی بداند اعلام رأی عدم اعتماد خواهد کرد. اگر مجلس رأی اعتماد نداد هیأت وزیران یا وزیران یا وزیر مورد استیضاح عزل می‌شود. در هر دو صورت وزرای مورد استیضاح نمی‌توانند در هیأت وزیرانی که بلافاصله بعد از آن تشکیل می‌شود، عضویت پیدا کنند.
طبق ماده ۱۰۸ آیین‌نامه داخلی مجلس، برای استیضاح یک وزیر دو ساعت و برای استیضاح دولت یا بیش از یک وزیر چهار ساعت، استیضاح‌کنندگان می‌توانند از بین خود یک یا چند نفر را برای بحث در موضوع استیضاح معرفی نمایند، ولی در هر حال مجموع نطق‌های استیضاح‌کنندگان نباید از مدت فوق تجاوز نماید.
بر اساس مواد ۲۲۳، ۲۲۴ و ۲۲۵ آیین‌نامه داخلی، در جلسه استیضاح، پس از بیانات استیضاح‌کنندگان، رئیس‌جمهور می‌تواند به دفاع از وزیر یا وزیران مورد استیضاح بپردازد، همچنین وزیر یا وزیران مورد استیضاح نیز می‌توانند به دفاع از خود بپردازند. حداکثر وقت دفاع از استیضاح برای رئیس‌جمهور یا چند وزیر پنج ساعت و برای یک وزیر سه ساعت خواهد بود.
وزیر یا وزیران مورد استیضاح می‌توانند حداکثر یک ساعت از وقت دفاع خود را در اختیار یک یا دو نفر از نمایندگان موافق قرار دهند.
بیانات استیضاح‌کنندگان و پاسخ آنها در یک یا چند جلسه باید به طور متوالی صورت گیرد.
استیضاح‌کنندگان مجاز نخواهند بود در ضمن ارائه دلایل و توضیحات خود، موضوعات دیگری را که به مورد استیضاح مربوط نیست مورد بحث قرار دهند.
پس از پاسخ وزیر یا وزیران مورد استیضاح و یا پاسخ رئیس‌جمهور از طرف هیأت وزیران مورد استیضاح، حداکثر دو نفر از نمایندگان استیضاح‌کننده حق دارند، توضیحات تکمیلی بدهند، به شرطی که صحبت هر کدام از ربع ساعت تجاوز ننماید. رئیس‌جمهور می‌تواند حداکثر یک ساعت به دفاع از هیأت وزیران بپردازد و وزیر مورد استیضاح هم می‌تواند حداکثر نیم ساعت مجدداً از خود دفاع کند.
در ماده ۲۲۵ آیین‌نامه داخلی هم آمده است که پس از انجام استیضاح، رئیس جلسه مجلس «عدم اعتماد وزیر یا وزیران» را به رأی می‌گذارد.
ماده ۲۲۷ آیین‌نامه داخلی نیز تأکید می‌کند که هنگامی که استیضاح در دستور مجلس است به هیچ وجه نمی‌توان دستور را تغییر داد، مگر در موارد طرح‌ها و لوایح سه فوریتی.
متن کامل طرح استیضاح وزیر راه و شهرسازی به شرح ذیل است:
بسمه تعالی
هیأت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
احتراماً اینجانبان امضاء‌کنندگان ذیل به عنوان نمایندگان مجلس شورای اسلامی به استناد بند اول اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۲ آیین‌نامه داخلی مجلس به دلایل زیر تقاضای استیضاح وزیر محترم راه و شهرسازی جناب آقای دکتر آخوندی را داریم.
۱ ــ سیستم ریلی به عنوان ایمن‌ترین شیوه حمل و نقل در دو سال گذشته در یک محل دارای دو سانحه مرگبار شده است در حالی که اولاً عامل آن مشکل مدیریتی و خطا در برنامه‌ریزی بوده و نه یک اتفاق. ثانیاً در استیضاح قبلی ایرادات اساسی ایمنی حمل و نقل ریلی هشدار داده شده بود و ثالثاً این سانحه دردناک در محوری اتفاق افتاد که هزینه ابهام‌آمیز تجهیزات سیگنالینگ آن مورد سؤال در استیضاح قبلی بود و بلاک‌بندی این مسیر به‌عنوان افتخار مدیریتی وزارت قلمداد می‌شد ولی همین بلاک‌بندی به‌دلیل سوء مدیریت و برنامه‌ریزی موجب سانحه شد.
۲ ــ علت به‌کارگیری نیروی بازنشسته علی‌رغم مخالفت وزارت اطلاعات به‌عنوان مسئول حراست وزارتخانه چیست و چرا علی‌رغم تذکرات دستگاههای نظارتی ایشان را حفظ کرده‌اید و در قبال دخالتهای گسترده ایشان در تخلفات اقتصادی و سوء استفاده‌های مدیریتی سکوت کرده‌اید؟
۳ ــ توسعه فعالیت اقتصادی بنگاه‌های وابسته به جناب‌عالی در حوزه وزارت راه و شهرسازی چیست و نقش فرزند شما در قراردادهای وزارتخانه چه توجیهی دارد؟
۴ ــ مسکن مهر را مزخرف اعلام کرده و مسکن اجتماعی که در سال اول وزارتتان جایگزین مسکن مهر اعلام نمودید هیچ‌گاه معرفی نشد. طرح جامع مسکن را هم متوقف و بخش مسکن را بلاتکلیف کردید.
۵ ــ علت اینکه توافقات خرید هواپیما را مخفی انجام داده و متن توافق را حتی در اختیار کمیسیون عمران قرار ندادید، چیست؟
۶ ــ علت اینکه در هیئت دولت به‌جای کار وزارتخانه به‌دنبال طرحهای حزب‌سازی هستید، چیست؟
۷ ــ علت عدم شفافیت در قراردادهای شرکت فرودگاه‌های کشور و عدم نظارت بر فعالیتهای اقتصادی مدیران این شرکت چیست؟
۸ ــ چرا بررسی سانحه آنتونوف ۱۴۹ تهران ــ طبس را متوقف نمودید؟
۹ ــ در خصوص ۴ سانحه مرگبار هوایی و ریلی چه پاسخی دارید؟
۱۰ ــ برای کشته شدن سربازان راکب اتوبوس در فارس چه پاسخی به جامعه دادید؟
۱۱ ــ در تمام دنیا با سوانحی چون سقوط آنتونوف و قطار سمنان، مدیر مربوطه استعفا یا برکنار می‌شد اما شما در سانحه آنتونوف که با مجوز غیرقانونی رئیس هواپیمایی وقت فعالیت می‌کرد، رسماً از ایشان حمایت کردید و جلوی استعفای ایشان را گرفتید، چه پاسخی به افکار عمومی دارید؟
۱۲ ــ کریدورهای بین‌المللی عبوری از ایران به‌دلیل عدم اقدام به‌موقع در کشورهای مجاور جایگزین شده و عملاً فرصتهای نسلهای آینده در حال از دست رفتن است، چه پاسخی دارید؟
برای حضور در جلسه بررسی استیضاح وزیر راه
اسحاق جهانگیری در صحن علنی مجلس حضور یافت
پس از آن، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور برای حضور در جلسه بررسی طرح استیضاح «عباس آخوندی» وزیر راه و شهرسازی، وارد صحن علنی مجلس شورای اسلامی شد.
برخی از وزرا و معاونان کابینه نیز همراه با اسحاق جهانگیری در صحن علنی مجلس حضور یافتند.
*لاریجانی: پیگیر هستیم تا مشکل ریزگردها و مشکلات استان‌های شمالی مرتفع شود
علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در آغاز نشست علنی طی سخنانی اظهار داشت: در روزهای اخیر به دلیل نزولات آسمانی زیاد که جای شکر دارد، در مناطقی از کشور به ویژه مناطق شمالی شرایط خاصی برای مردم به وجود آمده و از طرفی طوفان‌ها و ریزگردها در سیستان و بلوچستان و خوزستان و برخی استان‌های دیگر شرایط سختی را برای زندگی متعارف مردم به وجود آورده است.
وی با بیان اینکه از هفته گذشته هم نمایندگان مجلس و هم دولت تلاش‌هایی برای این مسائل داشتند، افزود: در این زمینه با معاون اول رئیس جمهور بحث مفصلی صورت گرفت و قرار شد جلسه‌ای را برگزار و طرف‌های مختلف را از بخش‌های مختلف دعوت کنند و یک اتهام ملی در کشور برای حل این مسائل هم در کوتاه‌مدت و هم در میان‌مدت انجام شود.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: روز گذشته این جلسه برگزار شد و با آقای رئیس جمهور نیز در این زمینه بحث شد که پشتیبانی‌های جدی از این موضوع صورت گیرد و ساز و کارهایی فراهم شود تا از این مسائل جلوگیری شود. همه بخش‌ها در حال حاضر در این موضوع درگیر هستند.
لاریجانی در پایان خاطرنشان کرد: ما در تلاش‌های انجام شده و همچنین از نمایندگان استان‌هایی که دچار برف‌های سنگین شده‌اند و همچنین از نمایندگان خوزستان و سیستان و بلوچستان که با جدیت موضوع را دنبال می‌کنند تشکر می‌کنم. این مسئله همچنان مسئله مهم کشور ما هست و پیگیر هستیم تا نگرانی‌ها در چند استان مرتفع شود.
با تجمع مقابل مجلس صورت گرفت
۸:۴۷*رأی فراکسیون مستقلان ولایی به ابقاء وزیر راه و شهرسازی
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده مردم رشت و عضو هیأت رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به نشست امروز صبح (یکشنبه یکم اسفند ماه ۹۵) فراکسیون متبوعش اظهار داشت: جلسه امروز با حضور اعضا و با دستور بررسی و رای گیری برای استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی برگزار شد.
وی افزود: با توجه به رأی‌گیری نهایی که برای استیضاح وزیر راه و شهرسازی انجام شد، ۹۵ درصد آرا بر این عقیده بودند که به دلیل شرایط زمانی و با توجه به تعهداتی که آخوندی وزیر راه و شهرسازی به نمایندگان داده است وزیر استیضاح نشود.
عضو هیأت رئیسه فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: از آنجایی که ۱۷۰ هزار میلیارد تومان پروژه وزیر راه و شهرسازی باقی مانده همچنین ۷۰ میلیون مسافر در نوروز پس از استیضاح وزیر دچار مشکلاتی خواهند شد لذا بحث و تبادل‌نظر و همچنین رأی‌گیری منتج به این شد که فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی بر ابقاء وزیر راه و شهرسازی رأی دهد.
۸:۵۶*کارت قرمز متقاضیان مسکن مهر به آخوندی/ رای مثبت تجمع کنندگان به استیضاح وزیر راه و شهرسازی
جمعی از متقاضیان مسکن مهر همزمان با آغاز نشست استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در مجلس شورای اسلامی مقابل درب شمال شرقی خانه ملت تجمع کردند.
تجمع کنندگان درحالی که کارت های قرمز به دست دارند، تاکید می کنند این کارت ها به وزیر داده می شود و به منزله اخراج وی از وزارت راه و شهرسازی است.
برخی تجمع کنندگان هم دست نوشته هایی با مضمون «وزیر را استیضاح کنید»، «آقای آخوندی! مسکن مهر ما را چه کردی؟» و... در دست دارند.
۹:۲۱*رئیس مجلس: بندهای استیضاح آخوندی ابهام ندارد
علیرضا رحیمی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه اول اسفند در تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس با اشاره به بندهای استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، گفت: بندهای اول، چهارم، هفتم، دهم و سیزدهم ابهام داشته و صراحت لازم را ندارد. همچنین بندهای ۵ و ۱۱ نیز به صورت کلی مطرح شده است.
علی لاریجانی رئیس مجلس که اداره جلسه را بر عهده داشت در پاسخ گفت:بندها صراحت دارد و ابهامی در آن نیست ممکن است شما به آنها اشکالی داشته باشید.
۹:۲۷*انتقاد ابطحی از تأخیر چند ماهه برپایی جلسه استیضاح آخوندی
سیدجواد ابطحی نماینده مردم خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه اول اسفند در جلسه علنی مجلس طی تذکری شفاهی با استناد به ماده ۲۰۳ آئین‌نامه داخلی مجلس، گفت: طبق آئین‌نامه هیأت رئیسه مجلس باید استیضاح وزرا را بلافاصله به کمیسیون ارجاع داده و کمیسیون نیز ظرف مدت یک هفته به آن رسیدگی کند؛ حال سوال ما این است استیضاح وزیر راه و شهرسازی چه زمانی انجام شده و چند ماه طول کشیده است؟
وی خاطر نشان کرد: استیضاح وزیر راه بلافاصله پس از حادثه قطار سمنان به جریان افتاد اما در هیأت رئیسه ماند و به بررسی برنامه ششم توسعه برخورد.
نماینده مردم خمینی‌شهر در مجلس با اشاره به اینکه قبل چیزی به عنوان لابی‌گری در مجلس نبود، گفت: این موضوع ممکن است برای استیضاح‌های بعدی نیز پیش بیاید.
بنا بر این گزارش، علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی که اداره جلسه را بر عهده داشت در پاسخ به ابطحی اظهار داشت: شما زود قضاوت کردید و لابی‌گری در کار نبود.
رئیس مجلس گفت: موضوع استیضاح وزیر راه به بررسی لایحه برنامه ششم برخورد کرد و ما صبح تا شب راجع به آن جلسه داشتیم و نمی‌توانستیم برای استیضاح جلسه برگزار کنیم و در این باره هیچ تخلفی صورت نگرفته است.
۹:۴۰*کوتاهی آخوندی در سانحه قطار
محمدرضا صباغیان بافقی نماینده مردم بافق و مهریز در مجلس شورای اسلامی در نشست علنی صبح امروز (یکشنبه پارلمان) طی سخنانی به عنوان موافق استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی اظهارداشت: طبق بررسی‌هایم متوجه شدم آقای آخوندی وزیری توانمند و صاحب ایده هستند و بین وزرای فعلی عملکرد قابل قبولی داشتند اما بنده به دلیل کوتاهی‌ها در حادثه قطار مشهد، این استیضاح را امضاء کردم.
وی افزود: در طول چند سال گذشته در این دولت و دولتهای قبل مدیر رده بالا به دلیل کوتاهی‌ها و قصور زیرمجموعه‌اش استعفا داده است که این اتفاق در حادثه قطار هم رخ داد و مدیرعامل راه‌آهن استعفا کرد.
نماینده بافق و مهریز همچنین گفت: یکی از ضعف‌ها این است که اصولاً در اینگونه اتفاق‌ها و حوادث افراد رده پایین مقصر شناخته و تنبیه می‌شوند ولی مسئولان ارشد کشور کاری انجام نمی‌دهند در حالیکه در صورت کوتاهی زیرمجموعه‌شان باید خودشان پاسخگو باشند.
صباغیان بافقی در پایان خاطرنشان کرد: اگر ما به این درجه از احساس وظیفه می‌رسیدیم که شخص رئیس جمهور را در جریان بروز اینگونه حوادث مورد استیضاح و سئوال قرار می‌دادیم، بسیاری از مشکلات کشور حل می‌شد.
۹:۴۵*آقای آخوندی! آیا برای عبور از رکود سنگین مسکن اقدامی شده است؟
محمداسماعیل سعیدی نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه دوم اسفند در صحن علنی مجلس و در موافقت با استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی بر خلاف شایعات، این استیضاح سیاسی نبوده و مبتنی بر وظایف نمایندگی و مستندات است، گفت: برخی می‌گویند از آنجا که دو ماه تا پایان عمر دولت مانده استیضاح به مصلحت نیست در حالیکه این دلیل نمی‌شود که چشم بر بی‌انضباطی‌ها و ناکارآمدی‌ها بپوشیم و وظیفه نمایندگی اقتضا می‌کند که حتی اگر یک روز هم از وزارت وزیری باقی مانده است به تکلیف خود عمل کنیم.
وی از ضرورت نهادینه شدن فرهنگ پاسخگویی و عذرخواهی سخن گفت و افزود: باید در برابر مردم با خضوع تمام بابت اتفاقات عذرخواهی کرد در حالیکه در حادثه قطار تبریز مشهد چنین نشد و آقای وزیر ابتدا اعلام کرد که نگران نباشید چرا که همه مسافران بیمه بودند.
سعیدی با یادآوری سوختن برخی خانواده‌ها در برابر چشم عزیزان‌شان در سانحه قطار تبریز مشهد گفت: یکی از مسافران می‌گوید که ابتدا تلاش کرده است شیشه را بشکند اما ابزاری نیافته است و نردبان قطار هم پس از چند ضربه به شیشه خم شد و در ادامه سوختن عزیزانش را شاهد بوده است.
وی ادامه داد: خانواده‌ای دیگر که در این سانحه عزیزان خود را از دست داده‌اند از پنج آذرماه تاکنون به خانه‌اش نرفته است؛ تنها فرزندی که پس از سال‌ها با نذر و نیاز از امام رضا (ع) گرفته بود به همراه همسرش در مسیر مشهد بودند و خود پای پیاده به کربلا رفته بود که آن حادثه برای قطار رخ داد و حتی خاکستر فرزندش را نیز به دستش ندادند.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی با طرح این پرسش که چرا قطار مجهز به تجهیزات لازم نبوده است، گفت: چرا امدادگران دیر به محل حادثه رسیدند؟ طبق سند راه‌آهن حادثه ساعت ۷ صبح رخ داده است اما واگن مخزن‌دار ساعت ۸ و ۵۰ از سمنان حرکت می‌کند و ساعت ۹ می‌گویند که واگن رسید در حالیکه تا یک ساعت و نیم بعد واگن‌ها می‌سوختند و کسی برای کمک وارد نشد.
وی با استناد به سخن عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی که گفته بود بهترین سیستم هوشمند را برای قطارها نصب کرده‌اند، اظهار داشت: چرا با وجود سیستمی که میلیاردها تومان برای آن هزینه کردید و گزارش آن را به رهبری و مردم دادید و گفتید که خطای انسانی را به صفر می‌رساند، ۴۸ نفر در آتش سوختند؟ چرا باید به مردم اطمینانی دهیم اما بعدا جان‌شان به خطر بیفتد؟
سعیدی در بخش دیگری از سخنان خود در موافقت با استیضاح عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی خطاب به نمایندگان گفت: آیا برای عبور از رکود سنگین مسکن اقدامی شده است؟ آیا شما نمایندگان از زیرساخت‌های ریلی و جاده‌ای حوزه‌های انتخابیه‌تان، از نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده و روستایی و حواشی شهرها و از تکمیل پروژه‌های مسکن مهر و مسکن اجتماعی و نیز بهبود وضعیت حمل و نقل برون‌شهری راضی هستید؟
وی با ذکر این نکته که وزیر راه بدون ارائه طرحی مشخص، مسکن مهر را مزخرف خواند و مسکن اجتماعی را نیز که با الگوی زندگی قشر مستضعف همخوانی نداشت به جایی نرساند، خاطرنشان کرد: عدم تحقق بندهای مربوط به راه و مسکن در برنامه پنج ساله پنجم توسعه، عدم اخذ مالیات از خانه‌های خالی و عدم توجه به سیاست‌های اصل ۴۴ از دیگر نقدهای وارد به عملکرد وزیر راه و شهرسازی است.
نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی در تشریح بند دیگری از استیضاح عباس آخوندی خطاب به وی گفت: با کدام منطق ۱۱۸ فروند ایرباس و ۱۰۸ فروند هواپیما از شرکت ورشکسته بوئینگ خریداری کردید؟ چرا این بودجه را برای بخش خصوصی واقعی فراهم نکردید؟ به جز ایرلاین‌های دولتی هما ۱۳ شرکت هواپیمایی دیگر نیز داریم که دولت موظف به حمایت از آنهاست در حالیکه با سیاست‌های کنونی وزارت راه شرکت‌های خصوصی به تدریج زمین خواهند خورد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه آزادسازی نرخ بلیت هواپیما منجر به افزایش انحصار در این خطوط و نیز افزایش هزینه برای مسافران بدون بالا رفتن کیفیت خدمات پرواز شد، عنوان داشت: خط آهن تبریز - بازرگان مدت‌ها به حال خود رها شده بود اما بلافاصله پس از طرح استیضاح آقای نوبخت معاون رئیس‌جمهور آمد و سوار قطار شد و به تبریز آمد.
*فارس
