در طول سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي روابط ايران با بريتانيا به دليل سابقه منفي اين كشور در دوران پهلوي و پيش از آن كه مي‌توان براي آنها دهها مصداق مشخص از جمله كودتاي 28 مرداد سال32 را ذكر كرد، با حساسيتي ويژه از سوي افكار عمومي ايران دنبال مي‌شود.
شهدای ایران:در طول سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب اسلامي روابط ايران با بريتانيا به دليل سابقه منفي اين كشور در دوران پهلوي و پيش از آن كه مي‌توان براي آنها دهها مصداق مشخص از جمله كودتاي 28 مرداد سال32 را ذكر كرد، با حساسيتي ويژه از سوي افكار عمومي ايران دنبال مي‌شود.
فرستاده «مروج ايران‌هراسي» در تهران چه مي‌كند؟در طول اين سال‌ها بارها به دليل رويدادهاي گوناگوني كه مسبب اصلي آن نيز دولت بريتانيا بود، روابط دو كشور قطع مي‌شود كه از جمله آنها مي‌توان به انتشار داستان موهن از سوي سلمان رشدي نويسنده مرتد هندي با پشتيباني دولت بريتانيا اشاره كرد. آخرين مورد آن نيز كه همچنان در حافظه افكار عمومي ايران باقي مانده است، تصرف سفارت اين كشور به دليل تحريم بانك مركزي ايران و همچنين حمايت از فتنه سال 88 است. حال بماند پيش از اين نيز مجلس شوراي اسلامي مصوبه‌اي در خصوص كاهش سطح روابط ايران و انگلستان به سطح كاردار تصويب كرده بود كه هيچ گاه به مرحله اجرايي شدن نرسيد. با اين حال پس از روي كار آمدن دولت يازدهم و در چارچوب عادي‌سازي روابط ايران با كشورهاي اروپايي استارت احياي روابط ايران و بريتانيا نيز زده شد. در ابتدا دو كشور كاردار غيرمقيم تعيين كرده و پس از امضاي برجام در سفر رسمي هاموند، وزير خارجه سابق انگلستان به تهران سفارت اين كشور به صورت رسمي بازگشايي مي‌شود. از طرف ايران نيز بعيدي‌نژاد، عضو سابق تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران استوارنامه خود را به ملكه انگلستان تقديم كرد.
مار گزيده از ريسمان سياه و سفيد مي‌ترسد
طبيعي است كه با برقراري روابط رسمي بين دو كشور مقامات رسمي سفرها و مذاكراتي نيز داشته باشند، با اين حال هيچ‌كس نمي‌تواند به اين موضوع معترض باشد كه بنا بر ضرب‌المثل «مار گزيده از ريسمان سياه و سفيد مي‌ترسد»، سفر مقامات انگليسي در تهران با حساسيت ويژه‌اي دنبال مي‌شود. اين حساسيت ويژه نه تنها از سوي افكار عمومي حتي از سوي مقامات عالي رتبه ايراني نيز مورد تأكيد قرار گرفته است. شايد واضح‌ترين سخنان دراين باره، بيانات مقام معظم رهبري در واكنش به سخنان ترزا مي، نخست‌وزير انگلستان باشد كه در مراسم رحلت امام خميني (ره) در خرداد‌ماه سال جاري تصريح كردند: «ما البته دشمن‌هاي ريز و درشت زيادي داريم؛ دشمن‌هاي كوچك هم داريم، دشمن‌هاي حقير هم داريم اما عمده دشمني‌ها از سوي امريكا و از سوي انگليس خبيث - انگليسِ واقعاً خبيث؛ هم در گذشته، از دوران اوايل رژيم طاغوت تا دوران انقلاب، هم بعد از دوران شروع انقلاب و پيروزي انقلاب تا امروز، همواره انگليس با ما دشمني كرده است؛ دشمني انگليس‌ها اين‌جوري است». اكنون بايد وزارت امور خارجه در خصوص سفر معاون وزير امور خارجه بريتانيا در امور خاورميانه به تهران توضيح دهد اين سفر با چه هدفي صورت گرفته است و چرا خبر آن بايد از رسانه‌هاي غربي منتشر شود.
سفري مخفيانه
اولين خبر در خصوص سفر معاون وزير امور خارجه انگلستان به تهران از سوي يكي از رسانه‌هاي غربي منتشر شد. توبياس الوود، معاون وزير خارجه انگليس در امور خاورميانه روز گذشته وارد تهران شده است تا درباره روابط دوجانبه و مسائل مختلف و مهم ديگر با مقامات ايراني ديدار و رايزني كند.
البته تا لحظه نگارش اين خبر هنوز خبري درباره ديدارهاي اين مقام انگليسي در تهران گزارش نشده است و تنها خبر موجود همان گزارش روزنامه گاردين است. از اين رو درباره مقاصد و اهداف اصلي اين سفر و اينكه الوود در تهران به دنبال چه آمده است، تنها مي‌توان به برخي تحليل‌هاي پراكنده استناد كرد كه همين حدس‌هاي پراكنده هم نگران‌كننده است.
مذاكره با مدعي مقابله با تهديد ايران!
مشخص است كه در خصوص خاورميانه پرونده‌هاي فراواني وجود دارد كه ايران در آن نقش‌آفرين اصلي است، با اين حال دو موضوع اساسي در اين بين وجود دارد كه به نظر مي‌رسد موضوع سفر اين مقام انگليسي به تهران باشد. شايد مهم‌ترين مسئله در اين بين اجلاس آستانه و مذاكرات مرتبط با سوريه باشد. نمي‌توان اين نكته را فراموش كرد كه از همان ابتدا بريتانيا يكي از كشورهاي حامي تروريست‌ها در سوريه بوده است. اين مسئله زماني جدي مي‌شود كه بدانيم در سال 2012 رئيس ستاد وقت ارتش بريتانيا طرحي را براي سرنگوني دولت بشار اسد با استفاده از دهها هزار معارض تدارك ديده بود. اين طرح به شدت از طرف مقامات امريكايي مورد توجه قرار گرفت، اما در نهايت هيچ‌گاه به اجرا در‌نيامد. از سوي ديگر نيروهاي ويژه انگليسي مدت‌هاست كه بدون اجاره دولت سوريه در شمال اين كشور مشغول عمليات نظامي هستند. طبيعي است كه با جدي شدن مذاكرات آستانه اين كشور تلاش كند با طرف‌هاي اصلي اين مذاكرات نيز ارتباط برقرار كند و ايران نيز به همراه روسيه و تركيه از جمله اركان اصلي اين مذاكرات است.
نمي‌توان نفس اين اقدام را نكوهش كرد، اما زماني كه موضع مقامات بريتانيايي را نسبت به كشورمان در طول ماه‌هاي اخير مرور مي‌كنيم، متوجه مي‌شويم در اين سخنان كمترين نشانه‌اي از آشتي‌جويي و طلح‌طلبي وجود ندارد.
ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در سفر به كشورهاي حاشيه خليج فارس و حضور در جمع مقامات ارشد آنان گفت: بنابراين قصد دارم به شما اطمينان دهم كه نسبت به تهديدي كه ايران براي خليج فارس و خاورميانه ايجاد مي‌كند، هوشيار هستم و بريتانيا كاملاً به همكاري استراتژيك‌مان با كشورهاي حوزه خليج فارس و همكاري با شما براي مقابله با آن تهديد پايبند است. اعزام جنگنده‌هاي ايراني به سوريه، حمايت از حوثي‌ها در صنعا و همچنين بي‌ثباتي در لبنان و عراق مهم‌ترين اقدامات ايران است. بماند اينكه هم اكنون بريتانيا در مانور مشتركي با امارات متحد عربي به تمرين مقابله نظامي با ايران مي‌پردازد؛ تهديدي كه بيشتر جنبه خيالي دارد و هدف از چنين مانورهايي باز كردن پاي اين كشور به خليج فارس است. با چنين شرايطي آيا جايي براي مذاكره با چنين كشوري باقي مي‌ماند. بسيار روشن است كه انگليسي‌ها با خباثت در ساير حوزه‌ها نيز به دنبال سنگ‌اندازي در مورد منافع ايران هستند كه نمونه روشن آن مخالفت با انتقال اورانيوم به ايران در كميسيون مشترك برجام است.
وزارت خارجه پاسخ دهد
با چنين تفاصيلي بهتر است وزارت امور خارجه به خوبي توضيح دهد كه هدف از چنين سفري چيست. آيا قرار است در موضوع سوريه كه اختلاف مبنايي ايران و انگلستان در اين باره كاملاً آشكار است، مذاكره‌اي شود؟ آيا ممكن است وعده‌اي از سوي بريتانيا براي نرمش ايران در حوزه سوريه يا پرونده‌هاي مرتبط با آن داده شود. همه اين مسائل مايه نگراني است. هنوز خاطره فتنه 88 از ذهن ايرانيان فراموش نشده است. اگر غير از اين است و اساساً مقام يادشده به ايران نيامده است، دستگاه سياست خارجي خبر گاردين را تكذيب كند.
*جوان
فرستاده «مروج ايران‌هراسي» در تهران چه مي‌كند؟در طول اين سال‌ها بارها به دليل رويدادهاي گوناگوني كه مسبب اصلي آن نيز دولت بريتانيا بود، روابط دو كشور قطع مي‌شود كه از جمله آنها مي‌توان به انتشار داستان موهن از سوي سلمان رشدي نويسنده مرتد هندي با پشتيباني دولت بريتانيا اشاره كرد. آخرين مورد آن نيز كه همچنان در حافظه افكار عمومي ايران باقي مانده است، تصرف سفارت اين كشور به دليل تحريم بانك مركزي ايران و همچنين حمايت از فتنه سال 88 است. حال بماند پيش از اين نيز مجلس شوراي اسلامي مصوبه‌اي در خصوص كاهش سطح روابط ايران و انگلستان به سطح كاردار تصويب كرده بود كه هيچ گاه به مرحله اجرايي شدن نرسيد. با اين حال پس از روي كار آمدن دولت يازدهم و در چارچوب عادي‌سازي روابط ايران با كشورهاي اروپايي استارت احياي روابط ايران و بريتانيا نيز زده شد. در ابتدا دو كشور كاردار غيرمقيم تعيين كرده و پس از امضاي برجام در سفر رسمي هاموند، وزير خارجه سابق انگلستان به تهران سفارت اين كشور به صورت رسمي بازگشايي مي‌شود. از طرف ايران نيز بعيدي‌نژاد، عضو سابق تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران استوارنامه خود را به ملكه انگلستان تقديم كرد.
مار گزيده از ريسمان سياه و سفيد مي‌ترسد
طبيعي است كه با برقراري روابط رسمي بين دو كشور مقامات رسمي سفرها و مذاكراتي نيز داشته باشند، با اين حال هيچ‌كس نمي‌تواند به اين موضوع معترض باشد كه بنا بر ضرب‌المثل «مار گزيده از ريسمان سياه و سفيد مي‌ترسد»، سفر مقامات انگليسي در تهران با حساسيت ويژه‌اي دنبال مي‌شود. اين حساسيت ويژه نه تنها از سوي افكار عمومي حتي از سوي مقامات عالي رتبه ايراني نيز مورد تأكيد قرار گرفته است. شايد واضح‌ترين سخنان دراين باره، بيانات مقام معظم رهبري در واكنش به سخنان ترزا مي، نخست‌وزير انگلستان باشد كه در مراسم رحلت امام خميني (ره) در خرداد‌ماه سال جاري تصريح كردند: «ما البته دشمن‌هاي ريز و درشت زيادي داريم؛ دشمن‌هاي كوچك هم داريم، دشمن‌هاي حقير هم داريم اما عمده دشمني‌ها از سوي امريكا و از سوي انگليس خبيث - انگليسِ واقعاً خبيث؛ هم در گذشته، از دوران اوايل رژيم طاغوت تا دوران انقلاب، هم بعد از دوران شروع انقلاب و پيروزي انقلاب تا امروز، همواره انگليس با ما دشمني كرده است؛ دشمني انگليس‌ها اين‌جوري است». اكنون بايد وزارت امور خارجه در خصوص سفر معاون وزير امور خارجه بريتانيا در امور خاورميانه به تهران توضيح دهد اين سفر با چه هدفي صورت گرفته است و چرا خبر آن بايد از رسانه‌هاي غربي منتشر شود.
سفري مخفيانه
اولين خبر در خصوص سفر معاون وزير امور خارجه انگلستان به تهران از سوي يكي از رسانه‌هاي غربي منتشر شد. توبياس الوود، معاون وزير خارجه انگليس در امور خاورميانه روز گذشته وارد تهران شده است تا درباره روابط دوجانبه و مسائل مختلف و مهم ديگر با مقامات ايراني ديدار و رايزني كند.
البته تا لحظه نگارش اين خبر هنوز خبري درباره ديدارهاي اين مقام انگليسي در تهران گزارش نشده است و تنها خبر موجود همان گزارش روزنامه گاردين است. از اين رو درباره مقاصد و اهداف اصلي اين سفر و اينكه الوود در تهران به دنبال چه آمده است، تنها مي‌توان به برخي تحليل‌هاي پراكنده استناد كرد كه همين حدس‌هاي پراكنده هم نگران‌كننده است.
مذاكره با مدعي مقابله با تهديد ايران!
مشخص است كه در خصوص خاورميانه پرونده‌هاي فراواني وجود دارد كه ايران در آن نقش‌آفرين اصلي است، با اين حال دو موضوع اساسي در اين بين وجود دارد كه به نظر مي‌رسد موضوع سفر اين مقام انگليسي به تهران باشد. شايد مهم‌ترين مسئله در اين بين اجلاس آستانه و مذاكرات مرتبط با سوريه باشد. نمي‌توان اين نكته را فراموش كرد كه از همان ابتدا بريتانيا يكي از كشورهاي حامي تروريست‌ها در سوريه بوده است. اين مسئله زماني جدي مي‌شود كه بدانيم در سال 2012 رئيس ستاد وقت ارتش بريتانيا طرحي را براي سرنگوني دولت بشار اسد با استفاده از دهها هزار معارض تدارك ديده بود. اين طرح به شدت از طرف مقامات امريكايي مورد توجه قرار گرفت، اما در نهايت هيچ‌گاه به اجرا در‌نيامد. از سوي ديگر نيروهاي ويژه انگليسي مدت‌هاست كه بدون اجاره دولت سوريه در شمال اين كشور مشغول عمليات نظامي هستند. طبيعي است كه با جدي شدن مذاكرات آستانه اين كشور تلاش كند با طرف‌هاي اصلي اين مذاكرات نيز ارتباط برقرار كند و ايران نيز به همراه روسيه و تركيه از جمله اركان اصلي اين مذاكرات است.
نمي‌توان نفس اين اقدام را نكوهش كرد، اما زماني كه موضع مقامات بريتانيايي را نسبت به كشورمان در طول ماه‌هاي اخير مرور مي‌كنيم، متوجه مي‌شويم در اين سخنان كمترين نشانه‌اي از آشتي‌جويي و طلح‌طلبي وجود ندارد.
ترزا مي، نخست‌وزير بريتانيا در سفر به كشورهاي حاشيه خليج فارس و حضور در جمع مقامات ارشد آنان گفت: بنابراين قصد دارم به شما اطمينان دهم كه نسبت به تهديدي كه ايران براي خليج فارس و خاورميانه ايجاد مي‌كند، هوشيار هستم و بريتانيا كاملاً به همكاري استراتژيك‌مان با كشورهاي حوزه خليج فارس و همكاري با شما براي مقابله با آن تهديد پايبند است. اعزام جنگنده‌هاي ايراني به سوريه، حمايت از حوثي‌ها در صنعا و همچنين بي‌ثباتي در لبنان و عراق مهم‌ترين اقدامات ايران است. بماند اينكه هم اكنون بريتانيا در مانور مشتركي با امارات متحد عربي به تمرين مقابله نظامي با ايران مي‌پردازد؛ تهديدي كه بيشتر جنبه خيالي دارد و هدف از چنين مانورهايي باز كردن پاي اين كشور به خليج فارس است. با چنين شرايطي آيا جايي براي مذاكره با چنين كشوري باقي مي‌ماند. بسيار روشن است كه انگليسي‌ها با خباثت در ساير حوزه‌ها نيز به دنبال سنگ‌اندازي در مورد منافع ايران هستند كه نمونه روشن آن مخالفت با انتقال اورانيوم به ايران در كميسيون مشترك برجام است.
وزارت خارجه پاسخ دهد
با چنين تفاصيلي بهتر است وزارت امور خارجه به خوبي توضيح دهد كه هدف از چنين سفري چيست. آيا قرار است در موضوع سوريه كه اختلاف مبنايي ايران و انگلستان در اين باره كاملاً آشكار است، مذاكره‌اي شود؟ آيا ممكن است وعده‌اي از سوي بريتانيا براي نرمش ايران در حوزه سوريه يا پرونده‌هاي مرتبط با آن داده شود. همه اين مسائل مايه نگراني است. هنوز خاطره فتنه 88 از ذهن ايرانيان فراموش نشده است. اگر غير از اين است و اساساً مقام يادشده به ايران نيامده است، دستگاه سياست خارجي خبر گاردين را تكذيب كند.
*جوان
