دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این‌که حمایت از سرزمین‌های اسلامی نگرش فراملی جمهوری اسلامی ایران است، به نامه رهبر معظم انقلاب به آیت‌الله سیستانی در جریان جنگ آمریکا و عراق اشاره کرد که در آن شیوه مقابله با آمریکا مطرح شده بود.
به گزارش شهدای ایران، سعدالله زارعی، دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی پیش از ظهر امروز در نشست علمی حضور مستشاری جمهوری اسلامی ایران در منطقه و مسؤولیت های فراملی که در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد، اظهار داشت: در ابتدا باید نسبت به حضور مستشاری ایران تببین دقیقی نسبت به تحرک سیاست خارجی در مفهوم نهضتی آن داشت و در ادامه فهمید که این حضور در خارج از مرزها چه مفهومی داشته و چه نتایجی به همراه آورده و چشم انداز آن چه بوده است.
دو نگرش ملی گرایانه و اسلام گرایانه
وی با بیان این که دو نگرش نسبت به موضع گیری ایران در قبال کشورهای منطقه وجود دارد، ابراز داشت: در داخل کشور دو نگرش ملی گرایانه و اسلام گرایانه وجود دارد؛ نوع نخست نگرشی است که تحرک خارجی را در یک حضوری به رسمیت می شناسد که مربوط به حوزه ملی و منافع ملی باشد و اساسا مسؤولیت را برای یک نظام سیاسی به طور مستقیم متوجه محیط ملی می داند که در غیر این صورت اقدامی نامطلوب تلقی می شود.
زارعی ادامه داد: این نگرش هنوز هم وجود دارد و متأسفانه در سالهای اخیر شاهد رشد این تفکر بوده ایم و از این منظر انقلاب اسلامی به مفهوم اسلامیت آن ارزش درجه 2 پیدا می کند که باید در مرزهای جمهوری اسلامی مهار شود.
وی با اشاره به نگرش دوم خاطرنشان کرد: این نگرش مقوله ای فراملی است و قائل است که ما برای مسلمانان به طور عام و برای پیروان اندیشه سیاسی اسلامی به طور خاص یک مسؤولیت عام اسلامی برعهده داریم؛ یعنی این که هرکجا فرد مسلمان وجود دارد وظیفه ما حمایت از او است و هرکجا سرزمین اسلامی وجود دارد که مورد تهدید واقع شده است باید از او حمایت کرد، بنابراین به این امر به عنوان امر اولیه نگاه می شود که این امر با اندیشه امام خمینی(ره) تطبیق دارد و اساسا می توان او را احیا گر این امر دانست.
امام خمینی(ره) پیرو نگرش فراملی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اهمیت دادن فوق العاده امام خمینی(ره) به این امر اضافه کرد: بعد از اتمام جنگ ایران و عراق، شورایی مرکب از سران جمهوری اسلامی تشکیل و قرار می‌شود یک هم فکری برای چگونگی بازسازی ایران پس از جنگ صورت بگیرد، چراکه ویرانی های زیادی مانده بود و از طرفی خزانه هم خالی بود و کشور توان اداره جمعیت آن روز را نداشت و گرفتار مسائل عادی بود؛ بحث قرض گرفتن از دول خارجی مطرح می شود و همین طور مباحثی دیگر که وقتی حضرت امام در یکی از این جلسات سرزده وارد می شوند و می فهند تمام ذهن افراد به مباحث داخلی معطوف شده است، می فرمایند: شما نباید از مسائل خارجی غفلت کنید که در غیر این صورت ضربه می خورید.
وی با اشاره به اهمیت مناسبات منطقه‌ای برای جمهوری اسلامی، افزود: در محیط منطقه ای تکلیف ما معلوم است؛ ما معتقدیم در سطح منطقه تمام آنچه که به واسطه آن در ایران انقلاب ایجاد شده باید در عراق و افغانستان و بحرین و سوریه هم ایجاد شود؛ اصل مأموریت خارجی ما تغییر مناسبات و وضع منطقه ای است؛ حالا اگر کسانی اسم این را مداخله بگذارند اشکالی ندارد چون این یک مداخله مشروع است بله ما دولت ها را به رسمیت می شناسیم.
بحث های ضد هویتی در کشورهای منطقه را برنمی تابیم
زارعی ادامه داد: ما مرزها را قبول داریم و مسائل مربوط به زندگی افراد را به رسمیت می شناسیم، اما این ها ساختار اجرایی کشور را تشکیل می دهند نه هویتی ولی ما در جایی که بحث هویتی مطرح می شود محکم ایستاده ایم؛ به همین دلیل نمی توانیم قبول کنیم روستایی از عراق به عربستان داده شود، توافق اردن و رژیم صهیونیستی را برنمی تابیم و هر کاری بتوانیم برای بر هم زدن حضور آمریکا در ترکیه انجام می دهیم و به تعبیر دینی قطع سلطه استکبار را دنبال می کنیم.
وی با بیان این که ما در ترکیه نمی خواهیم مباحث قدیمی را مطرح کنیم، یادآور شد: ما در ترکیه قومیتی را هم علیه قومیتی تحریک نمی کنیم؛ اما نمی توانیم سلطه آمریکا را بپذیریم بنابراین همه مسؤولیت های ما در انقلاب اسلامی را باید در محیط بین المللی دنبال شود و هرچند عنوان مداخله ای که آمریکایی ها آن را مطرح کردند بر آن صادق باشد؛ اما اگر اسم این مداخله است، چرا خودشان قبول ندارند؛ حمله آمریکا به افغانستان بر اساس کدام قاعده عقلی بود، همینطور جنگ عراق و جنگ 33 روزه لبنان و همین الان عربستان ملت یمن را بمباران می کند و مردم بحرین را از حقوق خود محروم کرده است غیر از مداخله نا مشروع چه نامی دارد؟
نقش مؤثر رهبر معظم انقلاب در حل بحران عراق
وی مأموریت های جمهوری اسلامی را در منطقه مؤثر دانست و عنوان کرد: در عراق رژیم صدام سقوط کرد و بعد به اشغال درآمد و رفع اشغال آن در یک پروسه طولانی شکل گرفت و همان جا پیغام به ایران داده می شود که کشور بعدی ایران است؛ اما ایران بدون اندیشه آمریکایی ها، به شکست نشاندن آمریکا را در سال 2003 دستور کار خود قرار داد و رهبر معظم انقلاب شخصا مدیریت قضیه عراق در دست می گیرد و مسؤولان عراقی را دعوت می کند و توصیه های بسیار خوبی کردند که بسیار کار گشا بود.
این کارشناس مسائل سیاسیادامه داد: موفقیت ایرانتا جایی پیش رفت که آمریکایی های به جایی رسیدند که نمی توانستند به شکل صد در صد نظامی عراق را اداره کنند به همین دلیل گفتند باید گروهی را متشکل از عراقی ها شکل دهیم و بار را به دوش آنها بگذاریم و عراقی ها هم از این قضیه خوشحال شدند ولی حضرت آقا به این افراد در اجلاس اربیل گفتند در این اجلاس شرکت نکنید و بگویید سیستم شما را قبول نداریم و تنها در صورتی همکاری می کنیم که فعالیت ها به سیستم ما منتقل شود که این افراد در ابتدا باورشان نمی شد ولی بعد از مدت کمی قبول کردند که این اجلاس رسمی باشد و پایه عراق را از کشوری اشغال شده به کشوری مستقل تبدیل کردند.
وی در قسمت دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: حضرت آقا در همان زمان نامه ای برای آقای سیستانی نوشتند، که فردی که نامه را به عراق می برد نقل می کند: من به سختی و زیرگلوله و سینه خیز نامه را رساندم که حضرت آقا شرایط و شیوه مقابله با آمریکا را نوشته بودند و آیت الله سیستانی هم که تیزبینی آقا را می دانستند قبول می کردند و به همین ترتیب شرایط را برای انتخابات آغاز کردند که این یک انقلاب و تحولی بود که در عراق صورت گرفت که اسم این را می توان مدیریت اسلامی یا مستشاری دانست.
مسؤولیت مستشاری ایران در فلسطین، لبنان، یمن و مصر
زارعی به حضور مستشاری ایران در فلسطین اشاره کرد و گفت: در مسأله فلسطین هم از ابتدای انقلاب هدف گذاری بر محو اسرائیل بوده است که در ابتدا موضعی عجیب به نظر می رسد؛ چرا که کشورها اروپایی و آمریکا و بسیاری از کشورهای عربی و حتی برخی از فلسطینی ها موضع شان بر حفظ اسرائیل است ولی شما می بینید محو اسرائیل در بخش وسیعی از جهان پذیرفته شده است و در همین راستا ما آموزش هایی به فلسطینی ها داده ایم؛ این ها را از هرجهت نه فقط نظامی آماده کرده ایم و وارد مباحث مذهبی با این ها نشده ایم و به همین دلیل بسیاری از فلسطینی ها در همین شرایط جنگی دارای تحصیلات عالیه هستند.
وی ادامه داد: امروز در لبنان شما حزب الله را می بینید که در سطح منطقه نیروی عمل کننده محسوب می شود این هم یکی از فعالیت های جمهوری اسلامی به حساب می آید؛ به قدری جمهوری اسلامی به این حرکت کمک کرده است که لبنان در بسیاری از موضوعات به حد خودکفایی رسیده است.
استاد دانشگاه علامه طباطایی با اشاره به قضیه یمن اظهار داشت: یمن کشوری است که زیر سلطه است و به او ساده ترین امکان را نمی دهند که ایران در این وضعیت احساس وظیفه کرده و در یمن هم وارد شده است که می بینید امروز یمن دست بسته نیست و چند شهر عربستان دست حوثی ها است و همچنین در حمله ای به یک پایگاه نزدیک به 200 نفر را به هلاکت رساندند؛ پس یمنی که در وضعیتی نابهنجار قرار دارد اگر کشته می شود، می کشد و نزدیک 11 ماه است که در برابر یک ائتلاف تحمل کرده است.
کمک های مؤثر ایران به یمن
وی ادامه داد: ایران کمک نظامی و دارویی فراوانی به یمن کرده است و امروز ارتش یمن در پناه انصارالله است و این قدر قوی شده اند که سیدحسن نصرالله می گوید یک نفر انصاراللهی بدهید و 10 نفر حزب اللهی بگیرید؛ پس مدیریت صحنه و به تعبیری مستشاری در یمن مصداق اتم بوده است و درباره مصر هم این امر دنبال شده است که بعد از مرگ جمال عبدالناصر این کشور زیر سلطه آمریکا رفته است و امروز هم قاهره مثل یک روستای عقب افتاده شده است اما جمهوری اسلامی موضع کمک و یاری در قبال آنها دارد.
زارعی در پایان خاطرنشان کرد: در همه این مدیریت ها دو مورد مدنظر بوده است؛ نخست این که نباید در مسائل داخلی کشورهای منطقه ورود بی‌موقع و نامتناسب صورت بگیرد، همانطور که رهبر معظم انقلاب در قضیه بحرین دستور به تحمل داده‌اند و دوم این که انقلاب های منطقه ای مبتنی بر خود مردم و ملت آن کشور باشد.
منبع: رسا
دو نگرش ملی گرایانه و اسلام گرایانه
وی با بیان این که دو نگرش نسبت به موضع گیری ایران در قبال کشورهای منطقه وجود دارد، ابراز داشت: در داخل کشور دو نگرش ملی گرایانه و اسلام گرایانه وجود دارد؛ نوع نخست نگرشی است که تحرک خارجی را در یک حضوری به رسمیت می شناسد که مربوط به حوزه ملی و منافع ملی باشد و اساسا مسؤولیت را برای یک نظام سیاسی به طور مستقیم متوجه محیط ملی می داند که در غیر این صورت اقدامی نامطلوب تلقی می شود.
زارعی ادامه داد: این نگرش هنوز هم وجود دارد و متأسفانه در سالهای اخیر شاهد رشد این تفکر بوده ایم و از این منظر انقلاب اسلامی به مفهوم اسلامیت آن ارزش درجه 2 پیدا می کند که باید در مرزهای جمهوری اسلامی مهار شود.
وی با اشاره به نگرش دوم خاطرنشان کرد: این نگرش مقوله ای فراملی است و قائل است که ما برای مسلمانان به طور عام و برای پیروان اندیشه سیاسی اسلامی به طور خاص یک مسؤولیت عام اسلامی برعهده داریم؛ یعنی این که هرکجا فرد مسلمان وجود دارد وظیفه ما حمایت از او است و هرکجا سرزمین اسلامی وجود دارد که مورد تهدید واقع شده است باید از او حمایت کرد، بنابراین به این امر به عنوان امر اولیه نگاه می شود که این امر با اندیشه امام خمینی(ره) تطبیق دارد و اساسا می توان او را احیا گر این امر دانست.
امام خمینی(ره) پیرو نگرش فراملی
دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به اهمیت دادن فوق العاده امام خمینی(ره) به این امر اضافه کرد: بعد از اتمام جنگ ایران و عراق، شورایی مرکب از سران جمهوری اسلامی تشکیل و قرار می‌شود یک هم فکری برای چگونگی بازسازی ایران پس از جنگ صورت بگیرد، چراکه ویرانی های زیادی مانده بود و از طرفی خزانه هم خالی بود و کشور توان اداره جمعیت آن روز را نداشت و گرفتار مسائل عادی بود؛ بحث قرض گرفتن از دول خارجی مطرح می شود و همین طور مباحثی دیگر که وقتی حضرت امام در یکی از این جلسات سرزده وارد می شوند و می فهند تمام ذهن افراد به مباحث داخلی معطوف شده است، می فرمایند: شما نباید از مسائل خارجی غفلت کنید که در غیر این صورت ضربه می خورید.
وی با اشاره به اهمیت مناسبات منطقه‌ای برای جمهوری اسلامی، افزود: در محیط منطقه ای تکلیف ما معلوم است؛ ما معتقدیم در سطح منطقه تمام آنچه که به واسطه آن در ایران انقلاب ایجاد شده باید در عراق و افغانستان و بحرین و سوریه هم ایجاد شود؛ اصل مأموریت خارجی ما تغییر مناسبات و وضع منطقه ای است؛ حالا اگر کسانی اسم این را مداخله بگذارند اشکالی ندارد چون این یک مداخله مشروع است بله ما دولت ها را به رسمیت می شناسیم.
بحث های ضد هویتی در کشورهای منطقه را برنمی تابیم
زارعی ادامه داد: ما مرزها را قبول داریم و مسائل مربوط به زندگی افراد را به رسمیت می شناسیم، اما این ها ساختار اجرایی کشور را تشکیل می دهند نه هویتی ولی ما در جایی که بحث هویتی مطرح می شود محکم ایستاده ایم؛ به همین دلیل نمی توانیم قبول کنیم روستایی از عراق به عربستان داده شود، توافق اردن و رژیم صهیونیستی را برنمی تابیم و هر کاری بتوانیم برای بر هم زدن حضور آمریکا در ترکیه انجام می دهیم و به تعبیر دینی قطع سلطه استکبار را دنبال می کنیم.
وی با بیان این که ما در ترکیه نمی خواهیم مباحث قدیمی را مطرح کنیم، یادآور شد: ما در ترکیه قومیتی را هم علیه قومیتی تحریک نمی کنیم؛ اما نمی توانیم سلطه آمریکا را بپذیریم بنابراین همه مسؤولیت های ما در انقلاب اسلامی را باید در محیط بین المللی دنبال شود و هرچند عنوان مداخله ای که آمریکایی ها آن را مطرح کردند بر آن صادق باشد؛ اما اگر اسم این مداخله است، چرا خودشان قبول ندارند؛ حمله آمریکا به افغانستان بر اساس کدام قاعده عقلی بود، همینطور جنگ عراق و جنگ 33 روزه لبنان و همین الان عربستان ملت یمن را بمباران می کند و مردم بحرین را از حقوق خود محروم کرده است غیر از مداخله نا مشروع چه نامی دارد؟
نقش مؤثر رهبر معظم انقلاب در حل بحران عراق
وی مأموریت های جمهوری اسلامی را در منطقه مؤثر دانست و عنوان کرد: در عراق رژیم صدام سقوط کرد و بعد به اشغال درآمد و رفع اشغال آن در یک پروسه طولانی شکل گرفت و همان جا پیغام به ایران داده می شود که کشور بعدی ایران است؛ اما ایران بدون اندیشه آمریکایی ها، به شکست نشاندن آمریکا را در سال 2003 دستور کار خود قرار داد و رهبر معظم انقلاب شخصا مدیریت قضیه عراق در دست می گیرد و مسؤولان عراقی را دعوت می کند و توصیه های بسیار خوبی کردند که بسیار کار گشا بود.
این کارشناس مسائل سیاسیادامه داد: موفقیت ایرانتا جایی پیش رفت که آمریکایی های به جایی رسیدند که نمی توانستند به شکل صد در صد نظامی عراق را اداره کنند به همین دلیل گفتند باید گروهی را متشکل از عراقی ها شکل دهیم و بار را به دوش آنها بگذاریم و عراقی ها هم از این قضیه خوشحال شدند ولی حضرت آقا به این افراد در اجلاس اربیل گفتند در این اجلاس شرکت نکنید و بگویید سیستم شما را قبول نداریم و تنها در صورتی همکاری می کنیم که فعالیت ها به سیستم ما منتقل شود که این افراد در ابتدا باورشان نمی شد ولی بعد از مدت کمی قبول کردند که این اجلاس رسمی باشد و پایه عراق را از کشوری اشغال شده به کشوری مستقل تبدیل کردند.
وی در قسمت دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: حضرت آقا در همان زمان نامه ای برای آقای سیستانی نوشتند، که فردی که نامه را به عراق می برد نقل می کند: من به سختی و زیرگلوله و سینه خیز نامه را رساندم که حضرت آقا شرایط و شیوه مقابله با آمریکا را نوشته بودند و آیت الله سیستانی هم که تیزبینی آقا را می دانستند قبول می کردند و به همین ترتیب شرایط را برای انتخابات آغاز کردند که این یک انقلاب و تحولی بود که در عراق صورت گرفت که اسم این را می توان مدیریت اسلامی یا مستشاری دانست.
مسؤولیت مستشاری ایران در فلسطین، لبنان، یمن و مصر
زارعی به حضور مستشاری ایران در فلسطین اشاره کرد و گفت: در مسأله فلسطین هم از ابتدای انقلاب هدف گذاری بر محو اسرائیل بوده است که در ابتدا موضعی عجیب به نظر می رسد؛ چرا که کشورها اروپایی و آمریکا و بسیاری از کشورهای عربی و حتی برخی از فلسطینی ها موضع شان بر حفظ اسرائیل است ولی شما می بینید محو اسرائیل در بخش وسیعی از جهان پذیرفته شده است و در همین راستا ما آموزش هایی به فلسطینی ها داده ایم؛ این ها را از هرجهت نه فقط نظامی آماده کرده ایم و وارد مباحث مذهبی با این ها نشده ایم و به همین دلیل بسیاری از فلسطینی ها در همین شرایط جنگی دارای تحصیلات عالیه هستند.
وی ادامه داد: امروز در لبنان شما حزب الله را می بینید که در سطح منطقه نیروی عمل کننده محسوب می شود این هم یکی از فعالیت های جمهوری اسلامی به حساب می آید؛ به قدری جمهوری اسلامی به این حرکت کمک کرده است که لبنان در بسیاری از موضوعات به حد خودکفایی رسیده است.
استاد دانشگاه علامه طباطایی با اشاره به قضیه یمن اظهار داشت: یمن کشوری است که زیر سلطه است و به او ساده ترین امکان را نمی دهند که ایران در این وضعیت احساس وظیفه کرده و در یمن هم وارد شده است که می بینید امروز یمن دست بسته نیست و چند شهر عربستان دست حوثی ها است و همچنین در حمله ای به یک پایگاه نزدیک به 200 نفر را به هلاکت رساندند؛ پس یمنی که در وضعیتی نابهنجار قرار دارد اگر کشته می شود، می کشد و نزدیک 11 ماه است که در برابر یک ائتلاف تحمل کرده است.
کمک های مؤثر ایران به یمن
وی ادامه داد: ایران کمک نظامی و دارویی فراوانی به یمن کرده است و امروز ارتش یمن در پناه انصارالله است و این قدر قوی شده اند که سیدحسن نصرالله می گوید یک نفر انصاراللهی بدهید و 10 نفر حزب اللهی بگیرید؛ پس مدیریت صحنه و به تعبیری مستشاری در یمن مصداق اتم بوده است و درباره مصر هم این امر دنبال شده است که بعد از مرگ جمال عبدالناصر این کشور زیر سلطه آمریکا رفته است و امروز هم قاهره مثل یک روستای عقب افتاده شده است اما جمهوری اسلامی موضع کمک و یاری در قبال آنها دارد.
زارعی در پایان خاطرنشان کرد: در همه این مدیریت ها دو مورد مدنظر بوده است؛ نخست این که نباید در مسائل داخلی کشورهای منطقه ورود بی‌موقع و نامتناسب صورت بگیرد، همانطور که رهبر معظم انقلاب در قضیه بحرین دستور به تحمل داده‌اند و دوم این که انقلاب های منطقه ای مبتنی بر خود مردم و ملت آن کشور باشد.
منبع: رسا
