عملکرد تیم روحانی در عرصه ی سیاست اقتصادی و پولی از عملکرد رئیس جمهور سابق ایران با همه ی محدویت های بین المللی که با انتقادات زیادی روبرو بود، برتری خاصی نداشته است. و حتی در میان مدت نیز رشد محدود اقتصادی برای دولت روحانی پیش بینی می شود.
به گزارش شهدای ایران، "پاتریک کلاوسون” تئوریسن ویژه سیاست خارجی آمریکا و مدیر تحقیقات مرکز واشنگتن در گزارشی نوشته: برداشتن تحریم ها نمی تواند عامل اصلی توسعه ی اقتصاد ایران محسوب شود.
تمرکز جناحی خاص بر انتخابات پیش رو و گره زدن نتیجه آن به بهره برداری از برجام و رفع تحریم ها، دقیقاً همانند ربط دادن همه ی ماجرای اقتصاد به تحریم ها است.
تخطئه کردن رقیب، اقدامی شتابزده و به دور از تحلیل منطقی واقعیت های ملی و بین المللی است. بنابراین نباید شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه ها، شعارهایمان و اهداف آن را به سبقت شانسی و رکورد گیری احتمالی واگذار کنیم. چون انتخابات هم با سرعتی خیره کننده خواهد گذشت و آنوقت همه چیز دوباره به خانه اول برمی گردد.
برخی "هیجان زده” و "خودشیفته ” در انتخابات با خطاکار خواندن یک جناح سعی دارند همه ی بهره برداری های انتخاباتی را بنفع خود به یکباره و یکجا از منظومه برجام مصادره کنند و ترویح موج سواری و بازاریابی سیاسی و پروسه ی سربالائی رفتن از دایره را تا دروازه برجام و سپس فتح انتخابات تعریف کنند. فرافکنی همه ناکامی ها و متهم کردن طرف مقابل، تنها دستاویزی موقت و گذراست که عبوری سزاوارانه را از رقابت انتخاباتی رقم نمی زند. و اینک شجاعت اخلاقی حکم می کند توانستن و دانستن را به عیاری جوانمردانه باز شناسیم و مسیر را به حقیقتی واضح برای مردم چشم انتظار، بطور آشکار تبیین نمائیم.
گاهی اوقات، با شنیدن برخی خطابه ها و نطق های رایج که قالبی "برجامی” و جهتی انتخاباتی دارند برای لحظاتی، به مخاطب این احساس دست می داد که گویا همه ی آنچه گذشت و ممکن است از انبوه تلخ کامی اتفاق بیفتد، از چشم تحریم بود و راهی نیست جز اینکه سر و پا وابسته شویم و دلار بدست آمده را از خام فروشی برای مدتی کوتاه استفاده کنیم.
همواره مشخص شده که صرف انتخاب، سیاستمداری برآمده از صندوق رای و تیم همراهی که می خواهد کشور و مردم به سرمنزل مقصود هدایت کند کافی نیست. بویژه وقتی که در برابر چالش ها و تراز وفای به عهد قرار می گیرد، عیار چشم اندازش عیان شده و نقاط قوت و ضعفش مشخص تر می شود.
واقعیت موجود در عرصه ی اقتصادی کشور ایران و در این دوره ی بخصوص نه تنها مورد اهتمام افکار عمومی در داخل بلکه موضوع اولویت بندی شده ی مراقبین و ناظرین بین المللی نیز هم هست.
در این رابطه "پاتریک کلاوسون مدیر تحقیقات مرکز واشنگتن” در سایت اختصاصی همین مرکز پژوهشی مقاله ای تامل برانگیز را در جمع بندی ارزیابی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم تا سال ۲۰۱۵ و چشم انداز ۲۰۱۶ – ۲۰۱۷ نوشته و منتشر کرده که خلاصه ی آن را باهم مرور می کنیم:
رئیس جمهور ایران حسن روحانی مشتاق پیگیری برنامه ی اجرای” قرارداد هسته ای” قبل از انتخابات مجلس در فوریه است تا ثابت کند که اقتصاد جمهوری اسلامی رو به بهبود است. اما گزارش «صندوق بین المللی پول» در تاریخ ۲۱ دسامبر چیزی دیگری می گوید.
این صندوق در گزارش خود آورده:” اقتصاد ایران با چالشهای زیادی مواجه است. حتی اگر لغو تحریم ها در آینده نزدیک آغاز شود نیز نمی توان اتفاق خاصی را شاهد بود. خصوصیات بودجه( ۲۰۱۶/۲۰۱۷ ) ارائه شده به مجلس شورای اسلامی این را به ما می گوید و ابتکار عمل قابل توجهی در رودروئی با این چالش ها را با خود ندارد. کار خاصی در نظام اقتصادی صورت نگرفته است. رئیس جمهور سابق ایران، احمدی نژاد و تیم همراهش به سبب سوء مدیریت و نتایج حاصل حملات زیادی و سنگینی شد، ولی تیم روحانی نیز آروزها را برآورده نساخت.”
صندوق بین المللی پول با استناد به سایر شاخص های اقتصادی ضعیف در خصوص نظام پولی نیز هشدار های تلخی می دهد. این صندوق در ادامه می گوید: روحانی تاکنون در این عرصه موفقیت قابل ذکری را بدست نیاورده است. همچنین دولت روحانی در پرداختن به مشکل ارزش گذاری ارز و ارزیابی آن ناموفق بوده است. برخلاف تیم روحانی، وقتی احمدی نژاد در اواخر سال ۲۰۱۲ با مشکل عواقب ناشی از فشار سنگین ایالات متحده و اروپا بر فروش نفت مواجه شد، تصمیم به کاهش قابل توجهی از ارزش ارز گرفت که این مساله باعث افزایش قیمت ریال ایران از درآمد فروش باقی مانده نفت، صنعت، کشاورزی و محصولات محلی منجر شده و واردات و صادرات افزایش یافته و سود بیشتری به دست آورد. مختصراً باید گفت: عملکرد تیم روحانی در عرصه ی سیاست اقتصادی و پولی از عملکرد رئیس جمهور سابق ایران با همه ی محدویت های بین المللی که با انتقادات زیادی روبرو بود، برتری خاصی نداشته است. و حتی در میان مدت نیز رشد محدود اقتصادی برای دولت روحانی پیش بینی می شود.”
شرط بندی بر روی اعتدالگراها به طور خاص جواب نمی دهد
پاتریک کلاوسون در ادامه می نویسد: در طول مبارزات انتخاباتی، روحانی خود یک تجزیه و تحلیل سطحی را ارائه کرد. وی گفت: ” تحریم مشکل اصلی اقتصاد بود، و نتیجه گیری از توافق هسته ای بهترین راه برای کاهش آنها خواهد بود”. اما این فرمول امروز جواب نمی دهد و مزایای رفع تحریم به آرامی و در مدتی طولاتی حاصل می شود. کاهش قیمت نفت، اتکای بیش از حد ایران بر منابع نفت را روشن ساخت. ولی نگاه” اقتصاد مقاومتی” پیشنهاد مطرح شده توسط آیت الله خامنه ای برای تحریک بخش غیر نفتی، یک راه بهتر و برتر است. روحانی خوش بینانه با شعار انتخاباتی در سخنرانی خود در ۲۳ دسامبر، از یک نرخ رشد ۵ درصدی و نرخ تورم ۹٫۹٪ و ۷۵٪ از درآمدهای دولت از منابع غیر نفتی سخن گفته بود. اما بسیاری از اقتصاددانان ایران هم با شک و تردید به این خوشبینی ها نگاه می کنند.
در یک بیانیه مطبوعاتی «صندوق بین المللی پول» در ماه اکتبر/ مهر، به نقل از "مارتین سر یسولا”، رئیس تیمی که گزارش اختصاصی از ایران را در این ماه آماده کرده است به تاثیر نسبی لغو تحریم ها و سیاست داخلی بر اقتصاد ایران اقرار کرده و تاکید می کند که غرب برای کمک به میانه رو هایی مانند روحانی، باید بسیار مهربان باشد و اگر تنها آنها خود بخواهند به خویش کمک کنند. تا حد زیادی در عرصه اقتصادی درگیر این مشکلات باقی خواهند ماند. در نتیجه حل مشکلات اقتصادی ایران به رفع تحریم ها و مجازات های اقتصادی غرب و آمریکا وابسته نیست.
تهیه و ترجمه: عبدالمجید اورا
*میدان 72
تمرکز جناحی خاص بر انتخابات پیش رو و گره زدن نتیجه آن به بهره برداری از برجام و رفع تحریم ها، دقیقاً همانند ربط دادن همه ی ماجرای اقتصاد به تحریم ها است.
تخطئه کردن رقیب، اقدامی شتابزده و به دور از تحلیل منطقی واقعیت های ملی و بین المللی است. بنابراین نباید شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه ها، شعارهایمان و اهداف آن را به سبقت شانسی و رکورد گیری احتمالی واگذار کنیم. چون انتخابات هم با سرعتی خیره کننده خواهد گذشت و آنوقت همه چیز دوباره به خانه اول برمی گردد.
برخی "هیجان زده” و "خودشیفته ” در انتخابات با خطاکار خواندن یک جناح سعی دارند همه ی بهره برداری های انتخاباتی را بنفع خود به یکباره و یکجا از منظومه برجام مصادره کنند و ترویح موج سواری و بازاریابی سیاسی و پروسه ی سربالائی رفتن از دایره را تا دروازه برجام و سپس فتح انتخابات تعریف کنند. فرافکنی همه ناکامی ها و متهم کردن طرف مقابل، تنها دستاویزی موقت و گذراست که عبوری سزاوارانه را از رقابت انتخاباتی رقم نمی زند. و اینک شجاعت اخلاقی حکم می کند توانستن و دانستن را به عیاری جوانمردانه باز شناسیم و مسیر را به حقیقتی واضح برای مردم چشم انتظار، بطور آشکار تبیین نمائیم.
گاهی اوقات، با شنیدن برخی خطابه ها و نطق های رایج که قالبی "برجامی” و جهتی انتخاباتی دارند برای لحظاتی، به مخاطب این احساس دست می داد که گویا همه ی آنچه گذشت و ممکن است از انبوه تلخ کامی اتفاق بیفتد، از چشم تحریم بود و راهی نیست جز اینکه سر و پا وابسته شویم و دلار بدست آمده را از خام فروشی برای مدتی کوتاه استفاده کنیم.
همواره مشخص شده که صرف انتخاب، سیاستمداری برآمده از صندوق رای و تیم همراهی که می خواهد کشور و مردم به سرمنزل مقصود هدایت کند کافی نیست. بویژه وقتی که در برابر چالش ها و تراز وفای به عهد قرار می گیرد، عیار چشم اندازش عیان شده و نقاط قوت و ضعفش مشخص تر می شود.
واقعیت موجود در عرصه ی اقتصادی کشور ایران و در این دوره ی بخصوص نه تنها مورد اهتمام افکار عمومی در داخل بلکه موضوع اولویت بندی شده ی مراقبین و ناظرین بین المللی نیز هم هست.
در این رابطه "پاتریک کلاوسون مدیر تحقیقات مرکز واشنگتن” در سایت اختصاصی همین مرکز پژوهشی مقاله ای تامل برانگیز را در جمع بندی ارزیابی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم تا سال ۲۰۱۵ و چشم انداز ۲۰۱۶ – ۲۰۱۷ نوشته و منتشر کرده که خلاصه ی آن را باهم مرور می کنیم:
رئیس جمهور ایران حسن روحانی مشتاق پیگیری برنامه ی اجرای” قرارداد هسته ای” قبل از انتخابات مجلس در فوریه است تا ثابت کند که اقتصاد جمهوری اسلامی رو به بهبود است. اما گزارش «صندوق بین المللی پول» در تاریخ ۲۱ دسامبر چیزی دیگری می گوید.
این صندوق در گزارش خود آورده:” اقتصاد ایران با چالشهای زیادی مواجه است. حتی اگر لغو تحریم ها در آینده نزدیک آغاز شود نیز نمی توان اتفاق خاصی را شاهد بود. خصوصیات بودجه( ۲۰۱۶/۲۰۱۷ ) ارائه شده به مجلس شورای اسلامی این را به ما می گوید و ابتکار عمل قابل توجهی در رودروئی با این چالش ها را با خود ندارد. کار خاصی در نظام اقتصادی صورت نگرفته است. رئیس جمهور سابق ایران، احمدی نژاد و تیم همراهش به سبب سوء مدیریت و نتایج حاصل حملات زیادی و سنگینی شد، ولی تیم روحانی نیز آروزها را برآورده نساخت.”
صندوق بین المللی پول با استناد به سایر شاخص های اقتصادی ضعیف در خصوص نظام پولی نیز هشدار های تلخی می دهد. این صندوق در ادامه می گوید: روحانی تاکنون در این عرصه موفقیت قابل ذکری را بدست نیاورده است. همچنین دولت روحانی در پرداختن به مشکل ارزش گذاری ارز و ارزیابی آن ناموفق بوده است. برخلاف تیم روحانی، وقتی احمدی نژاد در اواخر سال ۲۰۱۲ با مشکل عواقب ناشی از فشار سنگین ایالات متحده و اروپا بر فروش نفت مواجه شد، تصمیم به کاهش قابل توجهی از ارزش ارز گرفت که این مساله باعث افزایش قیمت ریال ایران از درآمد فروش باقی مانده نفت، صنعت، کشاورزی و محصولات محلی منجر شده و واردات و صادرات افزایش یافته و سود بیشتری به دست آورد. مختصراً باید گفت: عملکرد تیم روحانی در عرصه ی سیاست اقتصادی و پولی از عملکرد رئیس جمهور سابق ایران با همه ی محدویت های بین المللی که با انتقادات زیادی روبرو بود، برتری خاصی نداشته است. و حتی در میان مدت نیز رشد محدود اقتصادی برای دولت روحانی پیش بینی می شود.”
شرط بندی بر روی اعتدالگراها به طور خاص جواب نمی دهد
پاتریک کلاوسون در ادامه می نویسد: در طول مبارزات انتخاباتی، روحانی خود یک تجزیه و تحلیل سطحی را ارائه کرد. وی گفت: ” تحریم مشکل اصلی اقتصاد بود، و نتیجه گیری از توافق هسته ای بهترین راه برای کاهش آنها خواهد بود”. اما این فرمول امروز جواب نمی دهد و مزایای رفع تحریم به آرامی و در مدتی طولاتی حاصل می شود. کاهش قیمت نفت، اتکای بیش از حد ایران بر منابع نفت را روشن ساخت. ولی نگاه” اقتصاد مقاومتی” پیشنهاد مطرح شده توسط آیت الله خامنه ای برای تحریک بخش غیر نفتی، یک راه بهتر و برتر است. روحانی خوش بینانه با شعار انتخاباتی در سخنرانی خود در ۲۳ دسامبر، از یک نرخ رشد ۵ درصدی و نرخ تورم ۹٫۹٪ و ۷۵٪ از درآمدهای دولت از منابع غیر نفتی سخن گفته بود. اما بسیاری از اقتصاددانان ایران هم با شک و تردید به این خوشبینی ها نگاه می کنند.
در یک بیانیه مطبوعاتی «صندوق بین المللی پول» در ماه اکتبر/ مهر، به نقل از "مارتین سر یسولا”، رئیس تیمی که گزارش اختصاصی از ایران را در این ماه آماده کرده است به تاثیر نسبی لغو تحریم ها و سیاست داخلی بر اقتصاد ایران اقرار کرده و تاکید می کند که غرب برای کمک به میانه رو هایی مانند روحانی، باید بسیار مهربان باشد و اگر تنها آنها خود بخواهند به خویش کمک کنند. تا حد زیادی در عرصه اقتصادی درگیر این مشکلات باقی خواهند ماند. در نتیجه حل مشکلات اقتصادی ایران به رفع تحریم ها و مجازات های اقتصادی غرب و آمریکا وابسته نیست.
تهیه و ترجمه: عبدالمجید اورا
*میدان 72
