انديشة «مهدويت»، در اسلام ريشه قرآني دارد و اين کتاب آسماني، با قاطعيت تمام، پيروزي نهايي «حق» بر «باطل» را به تمامي انسان‌ها نويد داده است. قرآن درباره ظهور و قيام حضرت مهدي (ع) به صورت کلي بحث کرده و بشارت به تشکيل حکومت عدل جهاني و پيروزي صالحان داده است.
به گزارش شهدای ایران ، انديشة «مهدويت»، در اسلام ريشه قرآني دارد و اين کتاب آسماني، با قاطعيت تمام، پيروزي نهايي «حق» بر «باطل» را به تمامي انسان‌ها نويد داده است. قرآن درباره ظهور و قيام حضرت مهدي (ع) به صورت کلي بحث کرده و بشارت به تشکيل حکومت عدل جهاني و پيروزي صالحان داده است. مفسران شيعه و برخي از مفسران اهل سنّت، اين گونه آيات را ـ به استناد روايات اهل بيت عليهم السلام و نظرات دانشمندان اسلامي ـ مربوط به حضرت مهدي (ع) دانستهاند.
آيه اوّل
«وَلقَدْ کَتَبْنا فِي الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّکْرِ أنّ الارضَ يرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ؛ وهمانا، در زبور پس از ذکر نوشتيم که زمين را بندگان شايستة من، به ارث خواهند برد». (انبیاء، 105)
در اين آيه به يکي از روشن‌ترين پاداش‌هاي دنيوي صالحان (حکومت روي زمين)، اشاره شده است. در رواياتي چند، اين رويداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدي (ع) دانسته شده است.
در تفسير آية شريفه از امام باقر عليه السلام نقل شده است: «اين بندگان صالح، همانا آل محمد هستند که خداوند، مهدي آنان را پس از کوشش ايشان مبعوث مي‌کند. پس ايشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذليل خواهد کرد».
همچنین، در مزامير داود تعبير ياد شده و يا مشابه آن، در چند مورد ديده ميشود و نشان ميدهد با تمام تحريفات موجود در اين کتاب‌ها، اين قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. همچون: «متبرکان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ اما ملعونان وي منقطع خواهند شد...». و یا «صديقان وارث زمين شده، هميشه در آن ساکن خواهند بود».
آيه دوم
«وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَي الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ و خواستيم بر کساني که در آن سرزمين فرو دست شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] کنيم». (قصص، 5)
اين آيه طبق فرمايش امام علي (ع)، در نهج البلاغه و رواياتي چند از ديگر امامان عليهم السلام، ناظر به پيروزي مستضعفان بر مستکبران است و اينکه سرانجام، جهان از آنِ شايستگان خواهد شد.
آيه ياد شده، هرگز از يک برنامة موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل سخن نميگويد؛ بلکه بيانگر يک قانون کلي براي همه عصرها و قرن ها است. اين بشارتي در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر کفر است. نمونه کامل تر آن، حکومت پيامبر اسلام (ص) و ياران آن حضرت (ص) بعد از ظهور اسلام بود.
گستردهترين نمونه آن نيز، ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کره زمين به دست حضرت مهدي (ع) خواهد بود.
اين آيه از جمله آياتي است که به روشني، بشارت به «ظهور» چنين حکومتي ميدهد؛ از اين رو اهل بيت عليهم السلام، در تفسير آن به اين ظهور بزرگ اشاره کردهاند. از امام علي (ع) در نهج البلاغه آمده است: «دنيا پس از چموشي و سرکشي ـ همچون شتري که از دادن شير به دوشندهاش خودداري مي‌کند و براي بچهاش نگه ميدارد ـ به ما روي ميآورد... سپس آيه و «نريد ان نمن...» را تلاوت فرمود».
و در حديث ديگري مي فرمايد: «اين گروه آل محمد صلی الله عليه وآله هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري که بر آنان وارد ميشود، برميانگيزد و به ايشان عزّت ميدهد و دشمنانشان را ذليل و خوار مي‌کند».
آيه سوم
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْض کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيمَکِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يعْبُدُونَني لا يشْرِکُونَ بي شَيئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛ خدا به کساني از شما که ايمان آورده و کارهاي شايسته کردهاند، وعده داده است که حتماً آنان را در اين سرزمين، جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه که کساني را که پيش از آنان بودند، جانشين [خود] قرار داد. و آن ديني را که برايشان پسنديده است، به سودشان مستقر کند و بيمشان را به ايمني مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت کنند و چيزي را با من شريک نگردانند و هر کس پس از آن به کفر گرايد؛ آنانند که نافرمانند». (نور، 55)
در آيات پيش از اين آيه، سخن از اطاعت و تسليم در برابر فرمان خدا و پيامبر (ص) است و در اين آيه، بحث ادامه يافته و نتيجه اين اطاعت ـ که همان حکومت جهاني است ـ بيان شده است. بر اساس آن، خداوند به کساني که از شما ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، وعده ميدهد که آنان را قطعاً خليفة روي زمين خواهد کرد؛ همان گونه که پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد و دين و آييني را که براي آنان پسنديده، به طور ريشهدار و پا بر جا در صفحه زمين مستقر خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را، به امنيت و آرامش مبدّل خواهد کرد. مردم تنها خدا را پرستيده و چيزي را شريک او قرار نخواهند داد.
بعد از اين برتري و فراگيري حکومت توحيد و استقرار آيين الهي و از ميان رفتن هر گونه اضطراب، ناامني و شرک، کساني که بعد از آن کفر بورزند، به يقين فاسق واقعي خواهند بود!
منابع:
درسنامه مهدویت
تفسیر و مفسران
تفسیر نمونه
الغیبه
*شیعه انلاین
آيه اوّل
«وَلقَدْ کَتَبْنا فِي الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّکْرِ أنّ الارضَ يرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ؛ وهمانا، در زبور پس از ذکر نوشتيم که زمين را بندگان شايستة من، به ارث خواهند برد». (انبیاء، 105)
در اين آيه به يکي از روشن‌ترين پاداش‌هاي دنيوي صالحان (حکومت روي زمين)، اشاره شده است. در رواياتي چند، اين رويداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدي (ع) دانسته شده است.
در تفسير آية شريفه از امام باقر عليه السلام نقل شده است: «اين بندگان صالح، همانا آل محمد هستند که خداوند، مهدي آنان را پس از کوشش ايشان مبعوث مي‌کند. پس ايشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذليل خواهد کرد».
همچنین، در مزامير داود تعبير ياد شده و يا مشابه آن، در چند مورد ديده ميشود و نشان ميدهد با تمام تحريفات موجود در اين کتاب‌ها، اين قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. همچون: «متبرکان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ اما ملعونان وي منقطع خواهند شد...». و یا «صديقان وارث زمين شده، هميشه در آن ساکن خواهند بود».
آيه دوم
«وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَي الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ و خواستيم بر کساني که در آن سرزمين فرو دست شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] کنيم». (قصص، 5)
اين آيه طبق فرمايش امام علي (ع)، در نهج البلاغه و رواياتي چند از ديگر امامان عليهم السلام، ناظر به پيروزي مستضعفان بر مستکبران است و اينکه سرانجام، جهان از آنِ شايستگان خواهد شد.
آيه ياد شده، هرگز از يک برنامة موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل سخن نميگويد؛ بلکه بيانگر يک قانون کلي براي همه عصرها و قرن ها است. اين بشارتي در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر کفر است. نمونه کامل تر آن، حکومت پيامبر اسلام (ص) و ياران آن حضرت (ص) بعد از ظهور اسلام بود.
گستردهترين نمونه آن نيز، ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کره زمين به دست حضرت مهدي (ع) خواهد بود.
اين آيه از جمله آياتي است که به روشني، بشارت به «ظهور» چنين حکومتي ميدهد؛ از اين رو اهل بيت عليهم السلام، در تفسير آن به اين ظهور بزرگ اشاره کردهاند. از امام علي (ع) در نهج البلاغه آمده است: «دنيا پس از چموشي و سرکشي ـ همچون شتري که از دادن شير به دوشندهاش خودداري مي‌کند و براي بچهاش نگه ميدارد ـ به ما روي ميآورد... سپس آيه و «نريد ان نمن...» را تلاوت فرمود».
و در حديث ديگري مي فرمايد: «اين گروه آل محمد صلی الله عليه وآله هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري که بر آنان وارد ميشود، برميانگيزد و به ايشان عزّت ميدهد و دشمنانشان را ذليل و خوار مي‌کند».
آيه سوم
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْض کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيمَکِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يعْبُدُونَني لا يشْرِکُونَ بي شَيئاً وَ مَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذلِکَ فَأُولئِکَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛ خدا به کساني از شما که ايمان آورده و کارهاي شايسته کردهاند، وعده داده است که حتماً آنان را در اين سرزمين، جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه که کساني را که پيش از آنان بودند، جانشين [خود] قرار داد. و آن ديني را که برايشان پسنديده است، به سودشان مستقر کند و بيمشان را به ايمني مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت کنند و چيزي را با من شريک نگردانند و هر کس پس از آن به کفر گرايد؛ آنانند که نافرمانند». (نور، 55)
در آيات پيش از اين آيه، سخن از اطاعت و تسليم در برابر فرمان خدا و پيامبر (ص) است و در اين آيه، بحث ادامه يافته و نتيجه اين اطاعت ـ که همان حکومت جهاني است ـ بيان شده است. بر اساس آن، خداوند به کساني که از شما ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، وعده ميدهد که آنان را قطعاً خليفة روي زمين خواهد کرد؛ همان گونه که پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد و دين و آييني را که براي آنان پسنديده، به طور ريشهدار و پا بر جا در صفحه زمين مستقر خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را، به امنيت و آرامش مبدّل خواهد کرد. مردم تنها خدا را پرستيده و چيزي را شريک او قرار نخواهند داد.
بعد از اين برتري و فراگيري حکومت توحيد و استقرار آيين الهي و از ميان رفتن هر گونه اضطراب، ناامني و شرک، کساني که بعد از آن کفر بورزند، به يقين فاسق واقعي خواهند بود!
منابع:
درسنامه مهدویت
تفسیر و مفسران
تفسیر نمونه
الغیبه
*شیعه انلاین
