یک روزنامه بزک‌کننده توافق با آمریکا، می‌گوید: دولت در حوزه اقتصادی در زمین تحریم‌کنندگان بازی کرده است.
شهدای ایران: روزنامه «کیهان» در ویژه‌های خود نوشت:
شرق از جمله نشریات زنجیره‌ای بود که در فضاسازی چند ساله تلاش داشت تحریم‌ها را مسئله اول و آخر کشور جا بزند و چاره آن را نیز امتیاز دادن به آمریکا وانمود کند. این روزنامه به اذعان مدیرمسئول آن، حتی تا مرز دروغگویی و اغراق درباره فواید توافق با آمریکا هم پیش رفت اما حالا از قول محمد بحرینیان پژوهشگر توسعه می‌نویسد: دولت با سوءمدیریت در زمین آمریکا بازی کرده است.
بحرینیان گفت: درباره شرایط اقتصادی باید بگویم که اصلا اعتقادی ندارم شرایط به خاطر تحریم‌ها نامناسب است؛ زیرا در گفته‌های ریچارد نفیو [معمار تحریم‌ها] هم این قضیه کاملا مشخص است و عملکردهایی که داشته‌اند نیز نشان می‌دهد که خطا در تصمیمات مسئولان کم نبوده است. نمی‌خواهم ساده‌لوحانه با تحریم‌ها برخورد بکنم و بگویم تحریم اثری ندارد؛ این خیلی ساده‌لوحی است که بگوییم تحریم بر اقتصاد ایران اثری ندارد، اما بزرگ‌کردن و پژواک درست‌کردن از واژه تحریم، دلایل دیگری دارد. من اثر تحریم را به لحاظ کارشناسی، عملی و تجارب ۵۰ساله‌ام در کار تولید و اقتصادی که با آن آشنا هستم، بیشتر از ۳۰ درصد نمی‌بینم.
وی با بیان اینکه ناتوانی و ناکارآمدی اقتصادی ناشی از عملکرد تصمیم‌گیران اقتصادی است؛ «آنها هستند که این شرایط را به وجود آورده‌اند»، افزود: برنامه‌ریزی برای تحریم‌ها از سوی یک نفر انجام نمی‌شود؛ گروهی هستند که روی این مسئله کار می‌کنند. نفیو این روندها را مکتوب و روی چند عامل به‌طور ویژه تکیه کرده است. بررسی شرایط کشور نشان می‌دهد که به‌ویژه در دو دولت اخیر، تصمیم‌گیران در حوزه اقتصاد کاملا در زمین طراحی‌شده تحریم‌کنندگان بازی کرده‌اند. این تصمیمات سبب شده که توانمندی‌های سیاسی و امنیتی یا قدرت سیاسی و امنیتی کشور تحت تأثیر اشتباهات اقتصادی قرار بگیرد و این بخش‌ها را هم به ضعف بکشانند. به‌صراحت به این قضیه اعتقاد داشته و فاکتورهای بسیار متعددی هم برای این مسئله دارم. معتقدم تصمیم‌گیران اقتصادی در دو دوره گذشته باید در یک دوره دانشگاهی شرکت کنند و کتاب هنر تحریم‌های نفیو را که مرکز پژوهش‌های مجلس نیز آن را ترجمه کرده است، به‌عنوان درس یاد بگیرند. دولت آمریکا برنامه‌هایی را که تحریم‌کنندگان ریخته بودند، دقیقا اجرائی کرده است.
بحرینیان درباره هدف تحریم‌کنندگان گفت: هدفشان کاملا واضح بود؛ گفتند هدف اصلی تحریم‌ها، مشاغل حوزه تولید و خود حوزه تولید کشور بوده است. در سه جا به‌صراحت اعلام کرده‌اند که ما و دوستان اروپاییمان، کاملا تجربه داشتیم که ایرانی‌ها و مسئولان دولتی ایران قادر نیستند هماهنگی در دستوراتشان به وجود آورند. این برای کشور ما درد است. طراحان تحریم به‌صراحت گفته‌اند که ما می‌خواستیم ارزهای آنها را برای کالاهای لوکس بیرون بکشیم. بعد که بررسی می‌کنیم، می‌بینیم مسئولان می‌گویند هر سال ۳۲ تا ۳۳ میلیارد دلار برای واردات ارز تخصیص داده‌ایم. برای چه این ارز را تخصیص داده‌اید، درحالی‌که در شرایط تحریم هستیم؟ چه کسی باید در این رابطه تصمیم بگیرد؛ آیا باید برای واردات مازراتی بگذارید ارز خارج شود؟ آیا برای واردات چوب‌بستنی باید ارز تخصیص بدهید؟ چه کسی این مسئله را گفته است؟ این نشان می‌دهد که تصمیمات گرفته‌شده ناشی از ناتوانی و ناکارآمدی حاکم بر متولیان امر بوده است؛ البته اگر نخواهیم احتمالات دیگر را در نظر بگیریم. درحال‌حاضر خوشبختانه قوه قضائیه دارد فعالیت می‌کند و در این دادگاه خیلی چیزها در حال روشن‌شدن است.
این کارشناس اقتصادی برخلاف پز دادن دولت به خام‌فروشی نفت پس از برجام گفت: آیا تصمیم‌گیران نمی‌توانستند متوجه شوند که استخراج نفت دنیا زیاد شده است؟ اگر نمی‌توانستند آینده‌نگری کنند که جای تعجب دارد. اصلا رویه‌های فعلی را قبول ندارم. اگر تصمیم‌گیران نمی‌توانستند آینده‌نگری کنند، حق نداشتند بر مسندی که برای تصمیم‌گیری اقتصادی وزارتخانه‌ها نشسته‌اند، بنشینند و باید نسبت به ترک این مسندها اقدام کنند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: اگر نگاهی به قراردادهای فوتبال بیندازید، به‌خوبی متوجه نداشتن اهلیت حرفه‌ای می‌شوید. این قراردادها فریاد می‌زند که افرادی که در بستن آن مشارکت داشته‌اند، برای این کار اهلیت نداشتند. دانش مذاکره نداشتند و دانش زبان خارجی را هم نداشتند. اگر در بخش سیاسی برجام موفق شدیم، سوای یکپارچه‌شدن کشور، مقامات اعم از سیاسی و امنیتی هم پشت سر قضیه ایستادند تا شرایط مذاکره سیاسی به نحوی که دیدیم، به وجود آید.
وی گفت: در بخش اقتصادی، اصلا برجام را قبول ندارم. قراردادهای نفتی که بسته شد، یکی از مشکلاتش این است که اصلا نمی‌دانستند شرایط اقتصادی را چگونه باید در قراردادها لحاظ کنند؛
بحرینیان افزود: قاطعانه می‌گویم که کشور از لحاظ اقتصادی مسئله لاینحل ندارد. به‌صراحت می‌گویم همین حالا در مقابل تحریم‌های آمریکا آن ۳۰ درصد اثری که به اقتصاد ایران تحمیل می‌شود، قابل تحمل است و ۷۰ درصد مابقی مشکلات با اصلاح قابلیت تصمیم‌سازان حل خواهد شد.
شرق از جمله نشریات زنجیره‌ای بود که در فضاسازی چند ساله تلاش داشت تحریم‌ها را مسئله اول و آخر کشور جا بزند و چاره آن را نیز امتیاز دادن به آمریکا وانمود کند. این روزنامه به اذعان مدیرمسئول آن، حتی تا مرز دروغگویی و اغراق درباره فواید توافق با آمریکا هم پیش رفت اما حالا از قول محمد بحرینیان پژوهشگر توسعه می‌نویسد: دولت با سوءمدیریت در زمین آمریکا بازی کرده است.
بحرینیان گفت: درباره شرایط اقتصادی باید بگویم که اصلا اعتقادی ندارم شرایط به خاطر تحریم‌ها نامناسب است؛ زیرا در گفته‌های ریچارد نفیو [معمار تحریم‌ها] هم این قضیه کاملا مشخص است و عملکردهایی که داشته‌اند نیز نشان می‌دهد که خطا در تصمیمات مسئولان کم نبوده است. نمی‌خواهم ساده‌لوحانه با تحریم‌ها برخورد بکنم و بگویم تحریم اثری ندارد؛ این خیلی ساده‌لوحی است که بگوییم تحریم بر اقتصاد ایران اثری ندارد، اما بزرگ‌کردن و پژواک درست‌کردن از واژه تحریم، دلایل دیگری دارد. من اثر تحریم را به لحاظ کارشناسی، عملی و تجارب ۵۰ساله‌ام در کار تولید و اقتصادی که با آن آشنا هستم، بیشتر از ۳۰ درصد نمی‌بینم.
وی با بیان اینکه ناتوانی و ناکارآمدی اقتصادی ناشی از عملکرد تصمیم‌گیران اقتصادی است؛ «آنها هستند که این شرایط را به وجود آورده‌اند»، افزود: برنامه‌ریزی برای تحریم‌ها از سوی یک نفر انجام نمی‌شود؛ گروهی هستند که روی این مسئله کار می‌کنند. نفیو این روندها را مکتوب و روی چند عامل به‌طور ویژه تکیه کرده است. بررسی شرایط کشور نشان می‌دهد که به‌ویژه در دو دولت اخیر، تصمیم‌گیران در حوزه اقتصاد کاملا در زمین طراحی‌شده تحریم‌کنندگان بازی کرده‌اند. این تصمیمات سبب شده که توانمندی‌های سیاسی و امنیتی یا قدرت سیاسی و امنیتی کشور تحت تأثیر اشتباهات اقتصادی قرار بگیرد و این بخش‌ها را هم به ضعف بکشانند. به‌صراحت به این قضیه اعتقاد داشته و فاکتورهای بسیار متعددی هم برای این مسئله دارم. معتقدم تصمیم‌گیران اقتصادی در دو دوره گذشته باید در یک دوره دانشگاهی شرکت کنند و کتاب هنر تحریم‌های نفیو را که مرکز پژوهش‌های مجلس نیز آن را ترجمه کرده است، به‌عنوان درس یاد بگیرند. دولت آمریکا برنامه‌هایی را که تحریم‌کنندگان ریخته بودند، دقیقا اجرائی کرده است.
بحرینیان درباره هدف تحریم‌کنندگان گفت: هدفشان کاملا واضح بود؛ گفتند هدف اصلی تحریم‌ها، مشاغل حوزه تولید و خود حوزه تولید کشور بوده است. در سه جا به‌صراحت اعلام کرده‌اند که ما و دوستان اروپاییمان، کاملا تجربه داشتیم که ایرانی‌ها و مسئولان دولتی ایران قادر نیستند هماهنگی در دستوراتشان به وجود آورند. این برای کشور ما درد است. طراحان تحریم به‌صراحت گفته‌اند که ما می‌خواستیم ارزهای آنها را برای کالاهای لوکس بیرون بکشیم. بعد که بررسی می‌کنیم، می‌بینیم مسئولان می‌گویند هر سال ۳۲ تا ۳۳ میلیارد دلار برای واردات ارز تخصیص داده‌ایم. برای چه این ارز را تخصیص داده‌اید، درحالی‌که در شرایط تحریم هستیم؟ چه کسی باید در این رابطه تصمیم بگیرد؛ آیا باید برای واردات مازراتی بگذارید ارز خارج شود؟ آیا برای واردات چوب‌بستنی باید ارز تخصیص بدهید؟ چه کسی این مسئله را گفته است؟ این نشان می‌دهد که تصمیمات گرفته‌شده ناشی از ناتوانی و ناکارآمدی حاکم بر متولیان امر بوده است؛ البته اگر نخواهیم احتمالات دیگر را در نظر بگیریم. درحال‌حاضر خوشبختانه قوه قضائیه دارد فعالیت می‌کند و در این دادگاه خیلی چیزها در حال روشن‌شدن است.
این کارشناس اقتصادی برخلاف پز دادن دولت به خام‌فروشی نفت پس از برجام گفت: آیا تصمیم‌گیران نمی‌توانستند متوجه شوند که استخراج نفت دنیا زیاد شده است؟ اگر نمی‌توانستند آینده‌نگری کنند که جای تعجب دارد. اصلا رویه‌های فعلی را قبول ندارم. اگر تصمیم‌گیران نمی‌توانستند آینده‌نگری کنند، حق نداشتند بر مسندی که برای تصمیم‌گیری اقتصادی وزارتخانه‌ها نشسته‌اند، بنشینند و باید نسبت به ترک این مسندها اقدام کنند.
وی همچنین خاطرنشان کرد: اگر نگاهی به قراردادهای فوتبال بیندازید، به‌خوبی متوجه نداشتن اهلیت حرفه‌ای می‌شوید. این قراردادها فریاد می‌زند که افرادی که در بستن آن مشارکت داشته‌اند، برای این کار اهلیت نداشتند. دانش مذاکره نداشتند و دانش زبان خارجی را هم نداشتند. اگر در بخش سیاسی برجام موفق شدیم، سوای یکپارچه‌شدن کشور، مقامات اعم از سیاسی و امنیتی هم پشت سر قضیه ایستادند تا شرایط مذاکره سیاسی به نحوی که دیدیم، به وجود آید.
وی گفت: در بخش اقتصادی، اصلا برجام را قبول ندارم. قراردادهای نفتی که بسته شد، یکی از مشکلاتش این است که اصلا نمی‌دانستند شرایط اقتصادی را چگونه باید در قراردادها لحاظ کنند؛
بحرینیان افزود: قاطعانه می‌گویم که کشور از لحاظ اقتصادی مسئله لاینحل ندارد. به‌صراحت می‌گویم همین حالا در مقابل تحریم‌های آمریکا آن ۳۰ درصد اثری که به اقتصاد ایران تحمیل می‌شود، قابل تحمل است و ۷۰ درصد مابقی مشکلات با اصلاح قابلیت تصمیم‌سازان حل خواهد شد.
