شهدای ایران: علامه مصباح یزدی در جمع عده‌اي از اعضاي جبهه پايداري و برخي نمايندگان مجلس، اظهار داشت: ما معتقديم افرادي که در اين جلسه حاضر شده‌اند (و نمونه‌اي از بسيار هستند)، به دنبال اين هستند که وظيفه شرعي اجتماعي خود را شناخته و به آن عمل کنند.

 

 علامه محمد تقي مصباح يزدي با اشاره به اين‌که عقل و وحي دو عامل مهم براي شناخت تکليف در هر زمان است، ادامه داد: بايد توجه داشت که گاهي استدلالات عقلي افراد، با هم متفاوت است، همان‌طور که در عمل به دستورات وحي و بيانات اهل بيت (ع) نيز چه بسيار پيش مي‌آيد که افراد با توجه به اوضاع و شرايط، در تعيين مصداق با هم اختلاف پيدا مي‌کنند؛ يکي شرايط را بر شرايط صلح حديبيه و ديگري بر شرايط سيدالشهدا (ع) تطبيق مي‌کند، و همين سبب مي‌شود که در مقام عمل، همه به تصميم واحد نرسند.

 

وي افزود: به طور طبيعي در فعاليت‌هاي عقلي، کساني که بهره بيشتري از عقل داشته و در اثر تجربه، مهارت استفاده از عقل را بهتر ياد گرفته اند، بهتر مي‌توانند از آن استفاده کنند. در خصوص شناخت دين و وحي نيز، همه ما به عنوان اصل مشترک قبول داريم که براي غيرمتخصصان، فهم فقيه اعلم حجت است، و در زمينه عمل اجتماعي نيز سخن ولي‌فقيه به عنوان راهنماي دين و نايب امام زمان (عج)، بايد مورد تبعيت قرار گيرد.

 

عضو خبرگان رهبري با اشاره به اين‌که عليرغم وجود اين اصول و پذيرش آن توسط افراد، باز هم مشکل ديگري وجود دارد، ادامه داد: البته اين مشکل از زمان خلقت آدم (ع) وجود داشته و تا زماني که دنيا برقرار است، نيز وجود خواهد داشت و آن اين است‌که انسان خواسته‌هايي دارد (اعم از فردي و گروهي) که هم در فهم عقلاني‌اش اثر سوء مي‌گذارد و هم در استفاده از کتاب و سنت؛ و به عبارت بهتر، وقتي انسان چيزي را دوست دارد، ناخودآگاه در جهت آن استدلال مي‌کند و حتي در استدلال به آيات، گاهي ده‌ها آيه از آيات محکم را نمي‌بيند و به يک آيه متشابه استدلال مي‌کند! البته بگذريم از کساني که به مرحله‌اي از سقوط رسيده اند که آگاهانه و عليرغم اين‌که مي‌دانند راهشان ناصواب و به ضرر جامعه است، تنها براي منافع شخصي يا گروهي خود اقدام به انجام کاري مي‌کنند.

 

استاد اخلاق حوزه علميه قم با اشاره به نمونه‌هاي تاريخي از صدر اسلام خاطر نشان کرد: اين خواسته‌ها، مي‌توانند سبب انحراف هر شخصي بشوند؛ چنان که فردي که پيامبر (ص) او را سيف الاسلام ناميد، اولين شخصي بود که بعد از به خلافت رسيدن حضرت علي(ع)، در مقابل او ايستاد؛ هم چنين کساني بودند که در رکاب حضرت علي (ع) با معاويه جنگيدند، اما زير عَلَم فرزند معاويه، فرزند همان علي (ع) را در کربلا با آن وضع فجيع به شهادت رساندند، و به نام دين و اسلام، با امام معصوم (ع) کاري کردند که با هيچ مشرکي انجام نمي‌دهند.

 

عضو خبرگان رهبري با اشاره به اين‌که اين اتفاقات فقط منحصر به گذشته نبوده است، ادامه داد: افرادي سال‌ها براي پيروزي انقلاب زحمت کشيده و حتي زندان‌ها رفته و شکنجه‌ها را تحمل کرده‌اند، اما وقتي کار به منافع شخصي‌شان رسيد، به گونه‌اي رفتار کردند که گويا اصلا انقلابي در کار نبوده و اهميتي نداشته است.

 

اين استاد اخلاق حوزه علميه با اشاره به اين‌که به غير از معصومين (ع) همه انسان‌ها در معرض چنين انحرافاتي هستند ادامه داد: لذا اولا ما بايد همواره به خدا پناه ببريم از اين‌که مبادا در دام هواي نفس بيفتيم؛ و توجه داشته باشيم که يک انسان مؤمن، مستقيما در برابر احکام خدا نمي‌ايستد، بلکه به اسم دين، کار خود را توجيه مي‌کند! ثانيا مراقب باشيم کساني که مي‌خواهند به خاطر انگيزه‌هاي شخصي و گروهي شان، مصالح اسلام را فدا کنند، بشناسيم تا بازيچه دست کسي واقع نشويم.

وي با اشاره به اين شبهه که فعل مسلم را بايد حمل بر صحت کرد، افزود: اين مطلب مربوط به قضاوت در مورد امور شخصي افراد است، اما اگر قرار باشد در مسائلي که به مصالح اسلام، نظام و انقلاب مربوط است، از کسي حمايت يا تبعيت کنيم، بايد به دقت آن فرد را بشناسيم و بر درستکار بودن وي حجت داشته باشيم.

 

عضو خبرگان رهبري با اشاره به اين‌که همه دوره‌هاي انقلاب داراي حساسيت بوده، و امروز در يکي از حساس‌ترين مقاطع تاريخ انقلابمان قرار داريم، ادامه داد: مراقب باشيم تا در اين راه کساني را مورد حمايت و تبعيت قرار ندهيم که به دنبال هواي نفس بوده و تنها براي پيش بردن کار خود، نام دين و انقلاب را بر زبان جاري مي‌کنند، و هر جا هم که لازم باشد از الفاظ زيبا مانند وحدت استفاده مي‌کنند.

 

وي افزود: جالب اين‌که چنين افرادي وقتي از همه جا شکست مي‌خورند، از وحدت دم مي‌زنند، و جالب تر آن‌که اگر فرصتي بيابند مي‌گويند وحدت يعني اين‌که هر چه ما بگوييم بايد ملاک عمل قرار گيرد.

 

آيت الله مصباح يزدي با اشاره به اين‌که همه انسان‌ها داراي هواي نفس هستند و دوست دارند هم منافعشان تأمين شود و هم مردم براي آن‌ها مديحه سرايي کنند، ادامه داد: بايد مراقب باشيم تا اسير هواهاي نفساني نشده، از وظيفه شرعي خود غافل نشويم.

 

وي به يکي ديگر از آفاتي که در انسان‌ها وجود دارد، اشاره و خاطر نشان کرد: انسان همواره دوست دارد، خودش را تبرئه کند و هيچ تقصيري را به گردن نگيرد؛ اين در حالي است که طبق حديث، انسان مؤمن همواره به خودش بدگمان است. از اين رو بايد هرگاه فهميديم در زمينه‌اي اشتباه کرده‌ايم، آن را پذيرفته، عذرخواهي کرده، و در صدد اصلاح و جبران برآييم.

 

علامه مصباح يزدي با اشاره به اين‌که در سايه نظام اسلامي، وسايل رشد عقلاني براي همگان فراهم است، ادامه داد: از طرف ديگر خداوند، نعمتي به ما داده است که در طول ۱۴ قرن، بي نظير است و آن وجود رهبري در رأس نظام اسلامي است که در همه ابعاد از جامعيت برخوردار است. در مقابل چنين نعمتي بايد، بي اندازه شکرگزار خداوند بود و سعي و تلاش کرد که ديگران نيز بتوانند از آن استفاده کنند؛ اما حماقت عده‌اي تا حدي است که نه تنها قدر اين نعمت را ندانسته، بلکه او را رقيب خود مي‌دانند!

 

وي ادامه داد: امتي را سراغ نداريم که عليرغم اين‌که معصوم (ع) در ميانشان ظاهر نيست، خداوند اين همه وسائل معرفت، شناخت راه صحيح و روشن بودن مسير را برايشان فراهم کرده باشد و اين به برکت زحمات علماست.

 

آيت الله مصباح يزدي ادامه داد: حتي اگر در زمان امام معصوم (ع) حضور داشتيم، معلوم نبود که وسائل معرفت و شناخت، بيش از اين در اختيار ما قرار داشته باشد؛ همان گونه که امام صادق (ع) در روايتي مي‌فرمايند که دوست دارم فلاني و فلاني در مسجد نشسته و فتوا دهند و مردم عمل کنند؛ يعني حتي در زمان حضور امام معصوم(ع) نيز بايد دستورات و احکام را از علما آموخت، و امروز به برکت زحمات و تلاش‌هاي علما، راه معرفت و شناخت تا حد زيادي باز و قابل دسترس است.

 

وي با تأکيد بر نعمت عظيم رهبري در نظام اسلامي خاطر نشان کرد: خداوند متعال به اين مردم، حضرت امام (ره) را داد که از نظر شجاعت، صلابت، پاکي، صداقت، اخلاص، دورانديشي، گذشت، صبر و تحمل، فداکاري و روشن بيني بي نظير بود، و بعد از او نيز نسخه بدل وي از هر جهت را به اين مردم داده است.

 

استاد اخلاق حوزه علميه با تأکيد بر اين‌که بايد هرکاري انجام مي‌دهيم ببينيم براي خداست و يا نه، ادامه داد: طبق وعده الهي، انجام کار مخلصانه براي خداوند و توکل به قادر متعال سبب اصلاح امور و نصرت و پيروزي مي‌شود.

 

اين استاد تفسير قرآن کريم با اشاره به آيه‌اي از قرآن اظهار داشت: انسان ناسپاس است و عليرغم اين همه نعمت و وعده‌هاي الهي، به جاي تکيه بر خدا و اميد به عنايت ولي عصر(عج)، به شيطنت‌ها و فريب کاري‌هاي خودش متکي است.

 

وي با اشاره به لزوم استمداد از خداوند براي دوري از آفاتي نظير ناسپاسي و پيروي از هواي نفس ادامه داد: در عرصه فردي و اجتماعي، هر قدمي که برداريم، اگر براي رضاي خدا نباشد، بسيار ضرر کرده‌ايم و گويا گنجي را از دست داده‌ايم که هيچ چيز جاي آن را نمي‌گيرد و اگر کاري کنيم که موجب خشم خدا باشد، زياني را براي خودمان خريده‌ايم که هيچ چيز جبرانش نمي‌کند.

 

استاد اخلاق حوزه علميه قم خاطر نشان کرد: وظيفه ما بندگي است و بايد ببينيم خدا از ما چه مي‌خواهد؛ البته تلاش براي تشخيص وظيفه نيز خودش عبادت است، اما قدم نهايي زماني است که به وظيفه‌اي که شناخته‌ايم، عمل کنيم. اگر هم در زمينه‌اي همه تلاش خود را کرديم و نتوانستيم وظيفه را بشناسيم، بايد سکوت کنيم. البته چنين مواردي بسيار کم است، چرا که حتي اگر با مشورت ديگران هم نتوانستيم وظيفه را بفهميم، خداوند نعمت رهبري را به ما داده است که با اشاره او مي‌توان وظيفه را شناخت؛ به شرط اين‌که خودمان بخواهيم.

 

گفتني است ديدار جمعي از اعضاي جبهه پايداري و جمعي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با علامه مصباح يزدي، ششم مهرماه سال جاري در سالن تشريفات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره) برگزار شد.

*رجانیوز