روزنامه همشهری نوشت: بازار ارز طی روزهای اخیر تحرکات جدیدی را تجربه کرده است. دلار که در هفته‌های گذشته بی‌تابی زیادی برای افزایش قیمت نشان داده بود، در چند روز گذشته موفق به عبور از مرز ۳ هزار و ۵۰۰ تومان شده است.
به گزارش شهدای ایران، روزنامه همشهری نوشت: بازار ارز طی روزهای اخیر تحرکات جدیدی را تجربه کرده است. دلار که در هفته‌های گذشته بی‌تابی زیادی برای افزایش قیمت نشان داده بود، در چند روز گذشته موفق به عبور از مرز ۳ هزار و ۵۰۰ تومان شده است.
در جریان هیجانات بازار ارز در هفته‌های گذشته، بانک مرکزی از طریق صرافی پارسیان اقدام به عرضه ارز ارزان‌تر از نرخ بازار می‌کرد تا قیمت‌ها کنترل شود اما این بار به‌نظر می‌رسد، افزایش نرخ ارز بخشی از برنامه برای تحریک بازارها و خروج از رکود باشد. مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور پیش از آنکه بسته خروج از رکود با هدف تحریک تقاضای داخل مطرح شود از ضرورت افزایش نرخ ارز برای استفاده از ظرفیت تقاضای خارجی یا همان صادرات کالا سخن گفته بود. شاید این توصیه مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی که تحت ریاست مسعود نیلی قرار دارد، این روزها جدی گرفته شده و افزایش قیمت ارز در بازار با هدف افزایش انگیزه صادرکنندگان، ممانعتی از سوی بانک مرکزی به‌دنبال نداشته است.
نوسانات بالای نرخ ارز در روزهای اخیر به قدری است که اکثر سایت‌های اعلام‌کننده نرخ ارز، بخش مربوط به بازار آزاد را از خروجی خود حذف کرده‌‌اند و تنها به انتشار قیمت در سامانه سنا که نشان‌دهنده میانگین بهای ارز در صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی است، می‌پردازند. این سامانه نیز روز گذشته قیمت 3هزار و 496تومان را روی تابلوی خود قرار داد تا مشخص شود میانگین بهای دلار فروخته شده در محدوده نزدیک به 3500تومان قرار دارد. تا پیش از این مقطع بانک مرکزی تلاش می‌کرد بهای نهایی دلار در پایان معاملات هر روز را به زیر 3هزار و 400تومان برساند تا این مرز برای قیمت پول آمریکایی حفظ شود.
در همین راستا،سخنگوی دولت روز گذشته اعلام کرد که دولت تلاش ندارد نرخ ارز را غیرمعقول افزایش دهد. محمدباقر نوبخت گفت: دولت در حال حاضر از نرخ برابری دلار و ریال کمتر در اقتصاد استفاده می‌کند، هرچند اگر دلار را گران بفروشد مبالغ بیشتری به خزانه واریز خواهد شد که این اقدام را انجام نمی‌دهد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران، در پاسخ به این سؤال که آیا صادرات غیرنفتی باعث تضعیف پول ملی نخواهد شد؟ گفت: معمولا اگر تضعیف پول ملی صورت گیرد به نفع صادرات خواهد بود و اگر این اتفاق بیفتد صادرکننده را تشویق خواهد کرد، اما بانک مرکزی در جهت تقویت پول ملی وظیفه دارد نوسانات بازار را مدیریت کند تا پول ملی تضعیف نشود.
استدلال نیلی در مورد نرخ ارز
مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی به ریاست مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور، اواخر مهرماه طی گزارشی اعلام کرد که باید به تقاضای خارجی برای اقتصاد ایران اندیشید چراکه نمی‌توان روی تقاضای داخلی حساب کرد. طبق این تحلیل، تحریک تقاضا برای تولیدات داخلی، مسئله‌ای است که دولت برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۴ باید مورد توجه قرار دهد. با توجه به افت درآمدهای دولت و همچنین کاهش مستمر درآمد حقیقی خانوارها در سال‌های اخیر، نمی‌توان برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی به تقاضای داخلی امیدوار بود. به این ترتیب توسعه صادرات به‌منظور جبران تقاضای داخلی، تنها راه‌حل موجود است. شرط لازم برای افزایش صادرات تولیدات داخلی، توان رقابت آن با کالاهای خارجی است.
بر این اساس، با وجود اینکه نرخ ارز در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ افزایش یافته، اما میزان این افزایش متناسب با تفاوت در نرخ‌های تورم داخلی و خارجی نیست. یکی از مهم‌ترین اثرات عدم‌افزایش نرخ ارز متناسب با نرخ تورم، کاهش رقابت‌پذیری محصولات داخلی است. به‌عبارت دیگر کالاهای داخلی نسبت به کالاهای مشابه خارجی در بازارهای جهانی با افزایش قیمت مواجه خواهند بود و قدرت رقابت‌پذیری خود را از دست خواهند داد.
مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی در گزارش خود تصریح کرده است: در شرایطی که اقتصاد ملی با کاهش تقاضای داخلی مواجه است و نیاز دارد تا برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی، صادرات را توسعه دهد، ادامه سیاست ارزی جاری و عدم‌افزایش نرخ ارز متناسب با نرخ تورم داخلی، موجب کاهش رقابت‌پذیری کالاهای داخلی و محدود شدن امکان توسعه صادرات می‌شود.
دست خالی بانک مرکزی در عرضه ارز
یک کارشناس بانکی معتقد است که بانک مرکزی با تنگنای ارزی مواجه است و به این دلیل قدرت کافی برای مداخله در بازار را ندارد. احمد حاتمی یزد به همشهری گفت: «اینکه دولت از افزایش نرخ ارز حمایت می‌کند را نمی‌توانم تأیید کنم اما آنچه مشخص است میزان تقاضا برای ارز بیش از عرضه و توان بانک مرکزی است.
کاهش قیمت نفت میزان ارز ورودی به کشور را محدود ساخته و از طرفی بخش قابل توجهی از ارزها در کشورهای دیگر بلوکه شده و از دسترس بانک مرکزی خارج است.» وی ادامه داد: «بانک مرکزی همه همت خود را صرف کرده تا بازار را کنترل کند اما همیشه امکانات کافی در اختیار این بانک نیست و هم‌اکنون ارز کافی در اختیار ندارد و همین موضوع موجب تأخیر در مداخله بانک مرکزی در بازار می‌شود.» این کارشناس بانکی تأکید کرد: «باید به این نکته هم توجه کرد که به لحاظ تئوریک، افزایش قیمت ارز موجب کاهش صرفه واردات و افزایش صرفه صادرات کالا می‌شود.»
در جریان هیجانات بازار ارز در هفته‌های گذشته، بانک مرکزی از طریق صرافی پارسیان اقدام به عرضه ارز ارزان‌تر از نرخ بازار می‌کرد تا قیمت‌ها کنترل شود اما این بار به‌نظر می‌رسد، افزایش نرخ ارز بخشی از برنامه برای تحریک بازارها و خروج از رکود باشد. مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور پیش از آنکه بسته خروج از رکود با هدف تحریک تقاضای داخل مطرح شود از ضرورت افزایش نرخ ارز برای استفاده از ظرفیت تقاضای خارجی یا همان صادرات کالا سخن گفته بود. شاید این توصیه مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی که تحت ریاست مسعود نیلی قرار دارد، این روزها جدی گرفته شده و افزایش قیمت ارز در بازار با هدف افزایش انگیزه صادرکنندگان، ممانعتی از سوی بانک مرکزی به‌دنبال نداشته است.
نوسانات بالای نرخ ارز در روزهای اخیر به قدری است که اکثر سایت‌های اعلام‌کننده نرخ ارز، بخش مربوط به بازار آزاد را از خروجی خود حذف کرده‌‌اند و تنها به انتشار قیمت در سامانه سنا که نشان‌دهنده میانگین بهای ارز در صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی است، می‌پردازند. این سامانه نیز روز گذشته قیمت 3هزار و 496تومان را روی تابلوی خود قرار داد تا مشخص شود میانگین بهای دلار فروخته شده در محدوده نزدیک به 3500تومان قرار دارد. تا پیش از این مقطع بانک مرکزی تلاش می‌کرد بهای نهایی دلار در پایان معاملات هر روز را به زیر 3هزار و 400تومان برساند تا این مرز برای قیمت پول آمریکایی حفظ شود.
در همین راستا،سخنگوی دولت روز گذشته اعلام کرد که دولت تلاش ندارد نرخ ارز را غیرمعقول افزایش دهد. محمدباقر نوبخت گفت: دولت در حال حاضر از نرخ برابری دلار و ریال کمتر در اقتصاد استفاده می‌کند، هرچند اگر دلار را گران بفروشد مبالغ بیشتری به خزانه واریز خواهد شد که این اقدام را انجام نمی‌دهد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در نشست خبری هفتگی با خبرنگاران، در پاسخ به این سؤال که آیا صادرات غیرنفتی باعث تضعیف پول ملی نخواهد شد؟ گفت: معمولا اگر تضعیف پول ملی صورت گیرد به نفع صادرات خواهد بود و اگر این اتفاق بیفتد صادرکننده را تشویق خواهد کرد، اما بانک مرکزی در جهت تقویت پول ملی وظیفه دارد نوسانات بازار را مدیریت کند تا پول ملی تضعیف نشود.
استدلال نیلی در مورد نرخ ارز
مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی به ریاست مسعود نیلی، مشاور اقتصادی رئیس‌جمهور، اواخر مهرماه طی گزارشی اعلام کرد که باید به تقاضای خارجی برای اقتصاد ایران اندیشید چراکه نمی‌توان روی تقاضای داخلی حساب کرد. طبق این تحلیل، تحریک تقاضا برای تولیدات داخلی، مسئله‌ای است که دولت برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۴ باید مورد توجه قرار دهد. با توجه به افت درآمدهای دولت و همچنین کاهش مستمر درآمد حقیقی خانوارها در سال‌های اخیر، نمی‌توان برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی به تقاضای داخلی امیدوار بود. به این ترتیب توسعه صادرات به‌منظور جبران تقاضای داخلی، تنها راه‌حل موجود است. شرط لازم برای افزایش صادرات تولیدات داخلی، توان رقابت آن با کالاهای خارجی است.
بر این اساس، با وجود اینکه نرخ ارز در سال ۱۳۹۳ نسبت به سال ۱۳۹۲ افزایش یافته، اما میزان این افزایش متناسب با تفاوت در نرخ‌های تورم داخلی و خارجی نیست. یکی از مهم‌ترین اثرات عدم‌افزایش نرخ ارز متناسب با نرخ تورم، کاهش رقابت‌پذیری محصولات داخلی است. به‌عبارت دیگر کالاهای داخلی نسبت به کالاهای مشابه خارجی در بازارهای جهانی با افزایش قیمت مواجه خواهند بود و قدرت رقابت‌پذیری خود را از دست خواهند داد.
مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه‌ریزی در گزارش خود تصریح کرده است: در شرایطی که اقتصاد ملی با کاهش تقاضای داخلی مواجه است و نیاز دارد تا برای جلوگیری از کاهش نرخ رشد اقتصادی، صادرات را توسعه دهد، ادامه سیاست ارزی جاری و عدم‌افزایش نرخ ارز متناسب با نرخ تورم داخلی، موجب کاهش رقابت‌پذیری کالاهای داخلی و محدود شدن امکان توسعه صادرات می‌شود.
دست خالی بانک مرکزی در عرضه ارز
یک کارشناس بانکی معتقد است که بانک مرکزی با تنگنای ارزی مواجه است و به این دلیل قدرت کافی برای مداخله در بازار را ندارد. احمد حاتمی یزد به همشهری گفت: «اینکه دولت از افزایش نرخ ارز حمایت می‌کند را نمی‌توانم تأیید کنم اما آنچه مشخص است میزان تقاضا برای ارز بیش از عرضه و توان بانک مرکزی است.
کاهش قیمت نفت میزان ارز ورودی به کشور را محدود ساخته و از طرفی بخش قابل توجهی از ارزها در کشورهای دیگر بلوکه شده و از دسترس بانک مرکزی خارج است.» وی ادامه داد: «بانک مرکزی همه همت خود را صرف کرده تا بازار را کنترل کند اما همیشه امکانات کافی در اختیار این بانک نیست و هم‌اکنون ارز کافی در اختیار ندارد و همین موضوع موجب تأخیر در مداخله بانک مرکزی در بازار می‌شود.» این کارشناس بانکی تأکید کرد: «باید به این نکته هم توجه کرد که به لحاظ تئوریک، افزایش قیمت ارز موجب کاهش صرفه واردات و افزایش صرفه صادرات کالا می‌شود.»
بخدا شرم اور است در دولت عدالت محور یک شبه با افزایش قیمت دلار از هزار تومان به سه هزار تومان پول یک ملت را بی اعتبار کردند و روز گار یک ملت را سیاه کردند و عاقبتهم جایزه گرفتند و در شرایط کنونی هم دولت علیرغم همه تلاشها تا کنون قدرت خرید ملت را نتوانتسته افزایش دهد که یک نفر معلوم الحال بنام اقای نیلی توصیه می کند که باز هم دلار افزایش قیمت داشته باشد این ها کارشناس اقتصاد هستند یا از بیگانه برنامه می گیرند که ملت و کشور را فلج کنند ایا به این ها باید میدان داد متاسفم که دولت به این ادم ها میدان میدهد تا با ترفندهایی کشور را فلج کنند بنام کارشناس اقتصادی 
