هر چه به اجرای کامل برجام نزدیک میشویم مسؤولان راحتتر موضوع پیشخور کردن پولهای بلوکه شده را تشریح میکنند. در جدیدترین اظهارنظر اسحاق جهانگیری جزئیات پیشخور شدن پولهای بلوکهشده ایران را در روز ملی صادرات اعلام کرد. روز گذشته و در همایش روز ملی صادرات اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری چگونگی پیشخور کردن پولهای بلوکه کشور را تشریح کرد. جهانگیری در اینباره گفت: 100 میلیارد دلار ذخایر ارزی در خارج از کشور داشتهایم که برخی صرف تضمین فاینانس شده، برخی در پروژههای نفت و گاز به کار گرفته شده و برخی را به داخل کشور آوردهایم. وی ادامه داد: اتحادیه اروپایی مراحل قانونی لغو تحریمها را تصویب و تحریم را لغو کردند و 3 کشور آمریکا، چین و ایران درباره بازپروری اراک نیز بیانیه دادهاند. پیشبینی ما این است انشاءالله در آذرماه تحریمها لغو خواهد شد و ما با لغو تحریمها، دوران جدیدی را پیش رو خواهیم داشت. وی اضافه کرد: با روز اعلام لغو تحریمها خود را آمادهکردهایم روزانه 500 هزار بشکه نفت به تولید کشور اضافه کنیم تا به رقم ظرفیت 2 میلیون بشکه برسیم.
وی درباره پولهای بلوکهشده خارج از کشور توضیح داد: 100 میلیارد دلار ذخایر ارزی در خارج از کشور داشتهایم که برخی صرف تضمین فاینانس شده، برخی در پروژههای نفت و گاز بهکار گرفته شده و برخی را به داخل کشور آوردهایم اگرچه برخی میگویند معادل ریالی 30 میلیارد دلار خرج شده است اما در نهایت این پول منبعی است که به کشور وارد میشود و در اختیار واردات، صادرات و فعالان اقتصادی قرار میگیرد. معاون اول رئیسجمهور درباره نتیجه ورود سرمایهگذاران خارجی در این مدت به کشور گفت: با برخی از آنها به قرارداد رسیدهایم که نمونه آن سرمایهگذاری2/4 میلیارد یورویی در بخش برق است که با وزارت نیرو توافق شده است. وی درباره جزئیات بیشتر برنامههای جدید راهبردی اقتصاد مقاومتی گفت: یکی از آنها ارتقای بهرهوری در 5 حوزه انرژی، نان، آب، سرمایه و نیروی کار است. وی با انتقاد از عملکرد دولتهای نهم و دهم تصریح کرد: گزارش دیوان محاسبات عنوان میکند حساب ذخیره ارزی باید در هنگام تحویل 171 میلیارد دلار پول در خود داشته باشد ولی آقایان بیحساب میلیاردها دلار پول مملکت را خرج کردند و روزی که حساب ذخیره ارزی به صندوق توسعه ملی انتقال یافت فقط 12 میلیارد دلار مانده بود.
هفته گذشته روحانی به صراحت اعلام کرد پولهای بلوکه شده را تا ریال آخر خرج کردهاند. بیش از 3 ماه است مسؤولان آمارهای متناقضی از اموال و پولهای بلوکهشده ارائه داده و میدهند و حتی قبل از پایان مذاکرات برخی دولتیها بر رقم شگفتآور 180 میلیارد دلار پول بلوکهشده ایران و ضرورت توافق و آزاد کردن آن تاکید میکردند اما بعد از پایان مذاکرات مشخص شد دولت پولهای بلوکهشده را پیشخور کرده و به ریال خرج کرده است. روحانی سهشنبهشب هفته گذشته در گفتوگوی زنده تلویزیونی این موضوع را تایید کرد و گفت: پولهایی که مطرح است در خارج بهطور ذخیره داریم و آزاد میشود، این پولها بهطور عمده پول بانک مرکزی است و پولهایی است که ریال آن قبلاً خرج شده است اما بخشی از آن مربوط به خزانه دولت است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر مطالبات پیمانکاران تصریح کرد: پیمانکاران سالهاست برای دولت کار کردهاند و نتوانستهاند پولشان را از دولت دریافت کنند و از آغاز این دولت بخشی از بدهی پیمانکاران را پرداخت کردیم اما با طلب آنها بسیار فاصله داریم و بخشی از این بدهی دولت پرداخت شده است. رئیسجمهور تصریح کرد: از طرفی وقتی پیمانکاری از دولت طلب دارد و دولت پول وی را نمیدهد، پیمانکار باید برای اجرای پروژه از بانکها پول بگیرد و این معوقه بانکی میشود و بانکها نیز باید از بانک مرکزی پول بگیرند که همه بدهکار یکدیگر هستند و معضلی را ایجاد کرده است. روحانی با بیان اینکه در 4-3 هفته متوالی برای شکستن سیکل بدهی و قفل ایجادشده، بحثهای بسیاری را انجام دادهاند، تصریح کرد: این کار با اوراق مشارکت و هم با صکوک آغاز میشود که برای اولین بار در دولت اقدام میشود، البته نهایی نشده است و در دولت درباره آن بحث میشود اما در هفتههای آینده اجرا میشود.
وی ادامه داد: دولت در واقع بدهی خودش را به پیمانکاران پرداخت میکند و پیمانکار نیز میتواند اوراق را به بانک بدهد و بدهی خود را با بانک تسویه کند و بانک نیز میتواند آن اوراق را در اختیار بانک مرکزی قرار دهد بنابراین این سیکل شکسته میشود و این اقدام دیگری است که میتواند انجام گیرد و بدهیهایی که بهصورت زنجیره درست شده است، در جایی شکسته خواهد شد. رئیسجمهور خاطرنشان کرد: این موضوعات سرفصلهایی است که در این زمینه وجود دارد تا ما بتوانیم در ماههای آینده تحرکی را به رونق اقتصادی ببخشیم و بعد از آن به شرایط متفاوت با گذشته میرسیم که برای حل مسائل اقتصادی نیاز به برنامه بلندمدت داریم. روحانی تصریح کرد: خوشبختانه تمام وزارتخانهها بدون استثنا از جمله وزارتخانههای اقتصادی طرحهای خود را آماده کردهاند که در چه زمینهای سرمایهگذاری شود و اولویتهای آنان کدام است و با کمپانیها و شرکتهای خارجی صحبت میشود.
وی ادامه داد: همچنین با بخش خصوصی داخلی نیز صحبت میشود که از همه بخش خصوصی تقاضا میکنم خودشان را برای شرایط جدید کشور آماده کنند و در این شرایط جدید باید حماسه جدید اقتصادی را بیافرینیم. رئیسجمهور تصریح کرد: در شرایط آینده خطوط اعتباری برای سرمایهگذاری خارجی بهوجود میآید و شرایط جدیدی خواهد بود که کارآفرینان ما میتوانند بهتر به منابع داخلی و خارجی دسترسی داشته باشند و پولهایی که مطرح میشود در خارج بهطور ذخیره داریم و آزاد میشود، عمدتاً پول بانک مرکزی است و پولهایی است که ریال آن قبلاً خرج شده است اما بخشی از آن مربوط به خزانه دولت است و باید تسهیلاتی را فراهم آورد که شرایط بهتری پیش روی ما باشد، منتهی این بسته میتواند برای دوران گذار تحرکی را در اقتصاد کشور ما ایجاد کند.