بهترین جلوه گاه برای شناخت شخصیت وجودی حضرت زینب (س)،حادثه جانگداز عاشورا و اسارت خاندان پیامبر (ص)است.برخورد باستمگران زمان که تاریخ جزئیات آن را نیز ثبت کرده،بزرگی دختر امیرمؤمنان را گواهی می دهد.
دلایل عظمت حضرت زینب (س) در کلام مقام معظم رهبری
(ارزش کار به این است که محضا برای خدا باشد)آن کارى هم که زینب کبرى (س) کرد،یک کارِ از همین جنس بود؛ یعنى کارى محضاً براى خداى متعال، در دل خطرها و محنتها و زحمتها؛ یک ابراز وجود معنوى و الهى دین در چهرهى مصمم زینب کبرى (س). خوب است بدانیم و بفهمیم حروف تاریخ گذشتهى بسیار ارجمندى را که تا امروز منشأ برکات فکرى و معرفتى شده است و انشاءاللَّه تا آخر دنیا هم خواهد بود.
زینب(س)،هم در حرکت به سمت کربلا، همراه امام حسین؛ هم در حادثهى روز عاشورا، آن سختىها و آن محنتها؛هم در حادثهى بعد از شهادت حسینبنعلى(ع)،بىسرپناهى این مجموعهى به جا ماندهى کودک و زن، به عنوان یک ولىّ الهى آنچنان درخشید که نظیر او را نمیشود پیدا کرد؛در طول تاریخ نمیشود نظیرى براى این پیدا کرد. بعد هم در حوادث پىدرپى، در دوران اسارت زینب،در کوفه، در شام، تا این روزها که روز پایان آن حوادث است و شروع یک سرآغاز دیگرى است براى حرکت اسلامى و پیشرفت تفکر اسلامى و پیش بردن جامعهى اسلامى. براى خاطر همین مجاهدت بزرگ،زینب کبرى (س) در نزد خداوند متعال یک مقامى یافته است که براى ما قابل توصیف نیست.
مقایسه حضرت زینب با آسیه در کلام رهبری
مقایسه اى کوتاه بین زینب کبرى(س) و همسر فرعون،عظمت مقام عقیله بنی هاشم را نشان میدهد.صبر و استقامت این بانوی بزرگوار در طول تاریخ همتایی نداشته است.تفاوت مقام بین این دو بانوی عظیم الشان در کلام رهبر معظم انقلاب را از اینجا دانلود كنید.
بررسی منابع و اقوال تاریخی پیرامون وفات حضرت زینب
علت اصلی وفات ام المصائب حضرت زینب(س) کاملا مشخص نیست و در این باره گمانه های مختلفی وجود دارد.حضرت زینب (س) بنابر مشهورترین نظر تاریخی ۱۸ ماه بعد از شهادت امام حسین (ع)،زندگی كرده و در ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری قمری وفات كردند. منابع تاریخی 2 احتمال برای وفات حضرت زینب(س)بعد از واقعه عاشورا مطرح كرده اند در احتمال اول تاریخ وفات حضرت زینب (س) 15 رجب سال 65 هجری بوده و در احتمال دوم 15 رجب سال 62 هجری كه 18 ماه پس از واقعه جانسوز عاشورا است. در منابع تاریخی آمده كه احتمال دوم در بین علما مشهورتر است.
خفه شدن در آب، مسمومیت توسط عوامل یزید و وفات به دلیل بیماری 3 احتمال تاریخی پیرامون نحوه رحلت حضرت زینب (س) است.که احتمال اول،یعنی خفه شدن آن حضرت در آب احتمالا ساختگی است.ولی احتمال شهادت حضرت،توسط عوامل یزید احتمالی دور از ذهن نیست اما دلیل قطعی تاریخی برای این روایت دیده نشده است.احتمال سوم،یعنی بیمار شدن حضرت مهم ترین و قابل قبول ترین سند تاریخی برای وفات ایشان است.در این احتمال حضرت زینب (س) بر اثر بیماری و یا مصائب و سختی هایی كه از واقعه عاشورا به آن دچار شدند در سن 56 سالگی در شام وفات و یا به شهادت رسیدند.
محل دفن حضرت زینب (س)
راجع به محل دفن حضرت زینب (س)سه نظر وجود دارد:
1- مدینه منوره ، كنار قبور خاندان اهل بیت عصمت و طهارت یعنى بقیع ؛
2- قاهر مصر؛
3- مقام معروف و مشهور در قریه (راویه) واقع در منطقه غوطه دمشق .
قول اول : ظاهرا هیچ مدركى به جز حدس و تخمین ندارد، و مبتنى بر این نظریه احتمالى است كه چون حضرت زینب (س) پس از حادثه كربلا به مدینه مراجعت كرده است.چنانچه رویداد تازه اى پیش نیامده باشد،به طور طبیعى در مدینه از دنیا رحلت كرده و نیز به طور طبیعى در بقیع آرامگاه خاندان پیغمبر (ص ) دفن شده است.
در مورد قول دوم نیز، كه مصر باشد،مدرك درستى در دست نیست.بر این اساس حضرت زینب(س) به علت افشاگری علیه دستگاه بنی امیه، مجبور شد که مدینه را ترک کند، از این رو مصر را انتخاب کرد و در آن جا ساکن شد و همان جا از دنیا رفت، «سیده زینب» در شهر قاهره هم اکنون زیارتگاه مجلل و با شکوهی است.
اما این قبر متعلق به زینب بنت یحیی بن حسن الانور ابن زیدابن حسن ابن علی بن ابیطالب است كه به دلیل تشابه اسمی با حضرت زینب (س) عقیله بنی هاشم اشتباه گرفته شده است.
با تضعیف اقوال فوق ، اعتبار قول سوم ثابت مى شود كه قبر حضرت زینب (س) را در شام،واقع در هفت كیلومترى جنوب شرقى دمشق،مى داند. در آن جا بارگاه و مرقد بسیار باشكوهى به نام حضرت زینب (س) دختر امیرالمؤ منین (ع) وجود دارد كه همواره مزار دوستان اهل بیت و شیعیان و حتى غیر شیعیان بوده است . آنچه از تاریخ به دست مى آید، قدمت بسیار بناى این مزار است كه حتى در قرن دوم نیز موجود بوده است،زیرا بانوى بزرگوار؛سیده نفیسه،همسر اسحاق مؤتمن فرزند امام جعفر صادق (ع) به زیارت این مرقد مطهر آمده است.
200 داستان از فضایل مصائب و کرامات حضرت زینب(س)
گزیده ای از کتاب خواندنی"200 داستان از فضایل مصائب و کرامات حضرت زینب(س)” :...ماجراى كربلا پایان پذیرفته ، ولى غمهاى زینب فراموش شدنى نیست.هر لحظه او كربلا و عاشورا و اسارت و درد رنج است.هر لحظه ، مدینه یادآور حدیث كساء اهل بیت و دوران هجرت زینب و حسین،از سخت ترین دوران عمر اوست.
در مدینه قحطى سختى رخ داده است.عبدالله بن جعفر كه بحر جود و كرم است و عادت بر بذل و عطا دارد،به دلیل اینكه دستش از سرمایه دنیا تهیه گشته راهى شام مى گردد و به كار زراعت مشغول مى شود؛ولى زینب،هر روز او گریه و داغ دل است.مدتى مى گذرد كه زینب گرفتار تب وصل خانواده اش مى گردد و هر لحظه مریضى او شدت پیدا مى كند،تا اینكه نیمه ظهر به همسر خویش عبدالله مى گوید: (بستر مرا در حیاط به زیر آفتاب قرار بده)
عبدالله مى فرماید:(او را در حیاط جاى دادم كه متوجه شدم چیزى را روى سینه خویش نهاده و مدام زیر لب حرفى مى زند.به او نزدیك شدم دیدم پیراهنى را كه یادگار از كربلاست؛یعنى پیراهن حسین را،كه خونین و پاره پاره است،بر روى سینه نهاده و مدام مى گوید: (حسین ، حسین ، حسین !...)
لحظاتى بعد او وارد بر حریم اهل بیت النبوة گشت و كارنامه عمرش به به خیر و سعادت ختم گردید...
کتاب"200 داستان از فضایل مصائب و کرامات حضرت زینب(س)" را از اینجا دانلود کنید.
ثواب كسی كه بر حضرت زینب سلاماللهعلیها گریه كند،چیست؟
"فلما احضرتها اخذها رسول الله و ضمّها الی صدره الشریف و وضع خده المنیف علی خدّها فبکی بُکاءً عالیا و سال الدّمع علی محاسنه الشریف جاریا فقالت فاطمه: لماذا بکائک؟ لا ابکی الله عینیک یا ابتاه!، فقال صلی الله علیه و آله : یا بنیّة فاطمةُ فاعلمی ان هذه البنت بعدک و بعدی تُبتلی بالبلایا تردّ علیها مصائب شتی و رزایا، فبکت فاطمه علیهاالسلام عند ذلک ثم قالت: یا اب فما ثواب من بکی علیها و علی مصائبها؟، فقال: یا بضعتی و قرّه عینی! ان من بکی علیها و علی مصائبها یکون ثواب بکائه کثواب من بَکی اخویها...
وقتی زینب را حاضر کردند رسول خدا(ٌص) او را گرفت و به سینه ی شریفش چسبانید و صورت مبارک خود را به صورتش نهاد و بلند گریست چنان که اشک از محاسن شریف او روان شد.
فاطمه(س) پرسید:ای پدر گرامی گریه ات برای چیست؟ خدا نگریاند دو چشم شما را!
پیامبر اکرم فرمود:ای دختر من،ای فاطمه! بدان که بعد از تو و بعد از من این دختر،گرفتار بلاها خواهد شد و مصیبت های گوناگون بر وی وارد خواهد شد.
در این لحظه فاطمه علیهاالسلام به شدت گریست و پرسید:ای پدر! ثواب کسی که بر او و مصیبت هایش گریه کند،چیست؟
فرمود: ای پاره تن من و روشنی چشمم!هر کس بر او و مصیبت هایش گریه کند،ثواب گریه اش مانند ثواب کسی است که بر دو برادر او [حسن و حسین] گریه کند،... ."(طراز المذهب، ص 2، نقل از خصائص الزینبیه، ص 53.)
تو نوری و خورشید هم خاکستر توست
تو نوری و خورشید هم خاکستر توست
پرواز صد جبریل در بال و پر توست
این آیه های مریم در حال تنزیل
یا آبشار رشته های معجر توست
تا ردّ پای سجده هایت را گرفتم
دیدم تو نوریّ و خدا در باور توست
فریادهای زخمی دیروز گودال
امروز روی شانه های حنجر توست
می خواستی زیبا ببینی کربلا را
یعنی حسین بن علی هم بی سر توست
با محمل عریان تو را سنخیّتی نیست
تو زینبی، پرده نشینی بهتر توست
مردم نمی بینند حتی سایه ات را
هجده سر نیزه نشین دور و بر توست
مجموعه ی دردی، گلستانِ کبودی
رنگین کمانی ، مدّعایم پیکر توست
فردا که پا در عرصه ی حق می گذاری
معلوم می گردد قیامت محشر توست
"شاعر:علی اکبر لطیفیان"