جنبش هیپ‌هاپ (Hip-hop) و «رقص شکسته» (break dance)

جنبش هیپ‌هاپ (Hip-hop) محصول آفریقایی‌- آمریکایی‌های شهر نیویورک در اوایل دهه 1970 میلادی است؛ جایی که سیاهان آمریکاییِ ستم‌دیده از تبعیض نژادی، از رسانه و فضایی برای بیان اعتراضات‌شان محروم بودند. آن‌ها اعتراضات‌شان را در قالب تجمعات خیابانی، اجرای رقص و و تولید صداهای ناموزون با ابزارهای ابتدایی بیان می‌کردند. اعتراضی از نوع پست‌مدرن که بر ضدسیاست‌های حکومت آمریکا شکل گرفت.

«رقص شکسته» (break dance) نیز حداقل در شکل‌های اولیۀ آن، بخشی از خرده‌فرهنگِ (subculture) هیپ‌هاپ بوده است. خرده‌فرهنگی که از چهار جزء رپ‌کردن ‌‌(rapping)، دیوارنویسی یا گرافیتی (graffiti)، رقص یا بریک دنس (breakdancing) و آهنگ‌سازی یا دی‌جی‌کردن (DJing) تشکیل شده است. هیپ‌هاپ با این ویژگی‌ها، فراتر از مجموعه عوامل هنری است و یک خرده‌فرهنگ و حتی سبک زندگی محسوب می‌شود.

سیاهان آمریکایی به دنبال اعتراضی از نوع پست‌مدرن بر ضدسیاست‌های حکومت آمریکا، جنبش هیپ‌هاپ را در قالب تجمعات خیابانی، اجرای رقص و تولید صداهای ناموزون شکل دادند

همزمان با رشد و فراگیر شدن موسیقی هیپ‌هاپ، رقص مختص آن نیز پیشرفت کرد و در دهه 70 و 80 میلادی، استودیوهایی که به کسب و کار رقص اشتغال داشتند، این نوع را سبک جدید یا جاز/فانک می‌نامیدند. کم کم این نوع رقص توسط رقاصان حرفه‌ای و آموزش دیده توسعه پیدا کرد. سپس «رقص شکسته» (break dance) که در ایران به «تکنو زدن» هم معروف است، از دل همین هیپ‌هاپ بوجود آمد. اکنون با آهنگ‌های هیپ‌هاپ و دیگر گونه‌های موسیقی که معمولاً به همین منظور ریمیکس (Remix) شده‌اند، رقصیده می‌شود.

بی‌بوی (B-Boy) اجرا کننده «رقص شکسته» (یا در صورت مونث بودن اجرا کننده، بی‌گرل B-Girl)، این نوع رقص را در خیابان و معمولاً برای خودنمایی اجرا می‌کرد که یکی از دلایل آن، نیاز بریک‌دنس (break dance) به قدرت بدنی بیشتری نسبت به سایر رقص‌های دیگر است. امروزه این نوع از رقص‌های هیپ‌هاپ هم از نوع استودیویی و هم در خیابان و فضای باز اجرا می‌گردد.

«رقص شکسته» (break dance) که در ایران به «تکنو زدن» معروف شده، از دل رقص هیپ‌هاپ بوجود آمده است

رقص زومبا

زومبا (سومبا) برگرفته از انواع حرکت‌های رقص کشور‌های آفریقایی و آمریکای لاتین است. زومبا ترکیب حرکت رقص به همراه حرکات ایروبیک است اما ریتم رقص را با استفاده از موسیقی از جمله رومبا، سالسا، تانگو و … حفظ می‌کند.

رقص زومبا برگرفته از انواع حرکت‌های رقص کشور‌های آفریقایی و آمریکای لاتین است

رقص‌های غربی در ایران تحت عنوان ورزش

«رقص شکسته» (break dance) در ایران با نام «ایروبیک حرفه‌ای» ثبت شده و کمیته «ایروبیک حرفه‌ای» تحت نظر انجمن «آمادگی جسمانی و ایروبیک» مشغول به فعالیت رسمی در کشور است. اکنون در باشگاه‌های ورزشی نیز کلاس‌های آموزشی آن دایر است و حتی مسابقات کشوری برای «ایروبیک حرفه‌ای» یا همان «رقص شکسته» (break dance) برگزار می‌گردد. این در حالی است که «رقص شکسته» (break dance) فدراسیون جهانی ندارد؛ اما با این حال برای این رقص در فدراسیون ورزش‌های همگانی جمهوری اسلامی ایران کمیته قانونی تشکیل داده شده است. البته، یک تفاوت وجود دارد و آن هم صرفا تغییر نام است.

«رقص شکسته» (break dance) در ایران با نام «ایروبیک حرفه‌ای» ثبت شده است

رقص زومبا نیز در باشگاه‌های کشور تحت عنوان «بادی ریتم» به ویژه برای بانوان تدریس می‌شود و به عنوان ورزشی «چربی‌سوز» برای همگان معرفی و تبلیغ می‌گردد.

این اتفاق که رقص‌های غربی در ایران به عنوان ورزش و با مجوز دولتی جا پیدا کند، دارای تبعات فرهنگی - سلامتی دراز مدت برای جامعه ایرانی خواهد بود. به طور تقریبی هر رقصی با توجه به نوع و کیفیت آن نیاز به آمادگی بدنی دارد و نمی‌توان به بهانه سخت بودن حرکات «رقص شکسته» (break dance) یا حتی به بهانه چربی‌سوزی، لاغری و تناسب اندام توسط زومبا که هیچ سند علمی این ادعا را تایید نمی‌کند، به این رقص‌ها مشروعیت داد و آن را قانونی کرد.

هدایت کردن بانوان جامعه به بهانه افزایش تندرستی و سلامتی به سمت این نوع رقص‌ها به جای ورزش‌های همگانی مانند شنا، دو، پیاده‌روی و... علاوه بر اینکه ورزش‌های پایه را منزوی و به سمت نابودی می‌برد، سلامت عمومی جامعه به ویژه بانوان را نیز به خطر می‌اندازد.

ادعای «چربی‌سوزی» توسط رقص زومبا یا بادی‌ریتم فاقد سند علمی است

ترویج رقص‌های غربی به طور قطع سبک زندگی غربی را به همراه خواهد داشت و فرهنگ خاص خود مانند پوشش رقص، اختلاط، درگیری ذهن با موسیقی‌های ریتمیک و... را به فرهنگ جامعه مسلمان ایرانی اضافه خواهد کرد. جوانان پسر و دختری که با سرمایه‌گذاری پولی و زمانی این رقص را به عنوان ورزش یاد می‌گیرند، با توجه به ویژگی‌های عملکردی و بعد روانی آنها، به دنبال نمایش آن در مکان‌های عمومی و خصوصی خواهند بود که این در واقع به جوانان به ویژه زنان و دختران، الگوی رفتاری ویژه غیر فرهنگ ایرانی - اسلامی را آموزش می‌دهد.

رقص‌های غربی با توجه به ویژگی‌های عملکردی و بعد روانی آنان، به جوانان به خصوص زنان و دختران، الگوی رفتاری ویژه‌ غربی آموزش می‌دهد

دیپلماسی رقص، یکی از ماموریت‌های وزارت امورخارجه آمریکا

مفهوم کلی دیپلماسی عمومی برقراری روابط حسنه‌ دولت‌ها با ملت‌ها به جای روابط بین دولت‌ها و در جهت فتح قلوب و افکار عمومی همه‌ مردم یا بخش‌های انتخاب شده‌ای از مردم کشورهای هدف، از راه سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی است که در جهت تحکیم منافع ملی آن کشور به کار برده می‌شود. این به اندازه‌ای مهم است که وزارت امور خارجه ایالات متحده معاونتی به نام «دیپلماسی عمومی و روابط عمومی» در ساختار خود دارد که رهبری نفوذ قدرت نرم آمریکا در سرتاسر جهان را به عهده گرفته است. یکی از ماموریت‌های دیپلماسی عمومی آمریکا ترویج «رقص» در سرتاسر جهان است تا بدین وسیله بستر لیبرال کردن افراد را فراهم کند و از این راه ارزش‌ها و سبک زندگی آمریکایی را به زندگی مردم دیگر کشورها وارد گرداند.

از نمونه‌های این کار می‌توان به برگزاری رقابتی جهانی به نام «با ما برقص: تکاپو در میان فرهنگ‌ها» توسط وزارت خارجه آمریکا اشاره کرد که در آن چهار موسسه رقص آمریکایی به 14 کشور مختلف واقع در آفریقا، شرق آسیا، آسیای میانه، و آسیای غربی اعزام شدند.

یکی از ماموریت‌های دیپلماسی عمومی آمریکا ترویج «رقص» در سرتاسر جهان است

"آکادمی موسیقی بروکلین" (BAM) نیز برای تولید اولین دوره رسمی "جنبش رقص" (Dance Motion) در راستای یک پروژه دیپلماسی فرهنگی ایالات متحده، به بهره‌برداری ‌رسید.

انجمن صداهای آمریکا نیز در گزارشی مفصل به ارائه برنامه ‌ها و فعالیت‌های تبلیغاتی این انجمن در کشورهای مختلف بویژه کشورهای اسلامی برای تغییر فکر جوانان و تبلیغ فرهنگ آمریکایی پرداخته است. انجمن صداهای آمریکا یک سازمان غیرانتفاعی است که انحصاراً در زمینه برنامه‌های تعامل فرهنگی در سراسر جهان فعالیت می‌کند، این سازمان در طول 17 سال فعالیت خود سبک‌های آمریکایی مانند جاز، برودوی، هیپ‌هاپ را به جوانان و مخاطبان مشتاق در بیش از 100 کشور ارائه کرده است؛ به ویژه کشورهایی که از چالش یا انزوا خارج می‌شوند.

«دیپلماسی رقص» نوعی دیپلماسی پورنوکراتیک است که  جهت ترویج "استیل زندگی آمریکایی" (American Lifestyle) توسط وزارت خارجه آمریکا پیگیری می‌شود

در واقع "دیپلماسی رقص" نوعی دیپلماسی پورنوکراتیک است که آمریکا درپی تقویت و بهره‌برداری از آن، جهت ترویج "استیل زندگی آمریکایی" (American Lifestyle) در سراسر جهان است.

نتیجه گیری

ترویج «رقص» تحت عنوان ورزش با برچسب‌هایی مانند تندرستی و سلامت، شایسته جامعه ورزشی کشور نیست و حرکت در پازل فرهنگی مورد نظر غربی است. توجه به ورزش‌های پایه در ورزش‌های همگانی به طور قطع علاوه بر تندرستی و سلامتی بدن که مؤید موضوع «عقل سالم در بدن سالم» است، می‌تواند نشاط واقعی به جای نشاط کاذب برای آحاد مردم به ارمغان بیاورد و جامعه‌ای سالم‌تر، به دور از هر گونه آثار مغایر با سبک زندگی ایرانی – اسلامی به وجود آورد. در این بین، بر مسئولان ارشد ورزش و فدراسیون همگانی است که تجدید نظری جدی در راستای این فعالیت ها داشته باشند.

بی تردید، وجود مسئولانی دلسوز و متعهد در فدراسیون ورزش های همگانی و وزارت ورزش نویدبخش است که در این راستا اقداماتی فوری و موثر صورت خواهد پذیرت تا مانع از شکل گیری مسیری شود که راه را برای فرهنگ اباحه گر و دین ستیز غربی باز کند. یکی از این روش ها نیز افزایش نظارت بر کمیته ها و حذف مواردی است که عملا مروج رقص و حرکات غیر ورزشی است. امیدواریم به زودی شاهد انتشار اخبار در این راستا باشیم که با توجه به تعهد و نگاه دلسوزانه مسئولان، اتفاقی است که به زودی روی خواهد داد.