انتقال اطلاعات محرمانه میادین مشترک نفتی به اعراب توسط خارجی‌ها؛ مهمترین پاشنه آشیل قراردادهای نفتی ایران در سالیان گذشته گزارش شده است که در دوره اخیر مسئولان باید برای رفع این نگرانی تدبیر کنند.
به گزارش شهدای ایران، با گذشت حدود ۱۸ سال (مهر ماه ۱۳۷۶) از مشارکت شرکت توتال در طرح توسعه فاز ۲ و ۳ پارس جنوبی، فعالیت‌های اکتشافی جدید انجام شده توسط شرکت ملی نفت ایران و شرکت نفت و گاز پارس در این میدان مشترک گازی، مستنداتی مبنی بر حقه بازی بزرگ و انتقال اطلاعات محرمانه مخزن به اعراب توسط این شرکت نفتی فرانسوی را به اثبات رسانده است.
به عبارت دیگر، توتال فرانسه با استفاده از ضعف قراردادهای نفتی و فقر مدیران نفتی وقت موفق شدند تا با پنهان کاری‌ها سال‌ها مدیران صنعت نفت و شرکت ملی نفت ایران را از وجود سازندهای جدید گازی بی خبر بگذارند و در عوض این اطلاعات را به طرف قطری منتقل کرده اند.
برای نخستین بار در طول چند سال گذشته یک کارشناس قدیمی و پیشکسوت صنعت نفت و گاز ایران از این خیانت بزرگ گازی توتال فرانسه در پارس جنوبی پرده برداشت و حتی از احتمال شکایت ایران از این شرکت فرانسوی خبر داد.
منصور دفتریان رئیس انجمن گاز ایران اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ در نشست تخصصی بررسی راهکارهای تولید صیانتی از مخازن مشترک نفت و گاز ایران در مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه «حقه بازی بزرگی در حال انجام شدن است» به ضررهای اقتصادی هنگفت ایران از یکسو و منفعت چشمگیر کشور رقیب در آن سوی میدان مشترک اشاره و این کار توتال را عمدی اعلام کرد.
دفتریان در این نشست که برخی از مدیران و معاونان فعلی وزارت نفت هم در آن حضور داشتند، با تاکید بر اینکه در میدان گازی پارس جنوبی چهار لایه گازی وجود دارد، تصریح کرده بود: اما ۱۰ سال است که ایران از بزرگ‌ترین لایه گازی این میدان برداشتی نداشته است، چرا که طرح شرکت توتال فرانسه برای برداشت کامل نبوده، این اقدام توتال فرانسه عمدی بوده است و با توجه به مطالعاتی که در پارس جنوبی انجام شده، تعمدی بودن رفتار توتال فرانسه محرز شده است.
به عبارت دیگر، به اعتقاد کارشناسان صنعت گاز ایران اخلال عمدی شرکت توتال فرانسه در شیوه برداشت گاز از لایه‌های پارس جنوبی موجب شد که ایران ۱۰ سال از برداشت یکی از لایه‌های پارس جنوبی محروم شده، بدون آنکه کسی از این موضوع مطلع باشد.
گزارش ویژه شرکت نفت، حقه توتال را تایید کرد
با گذشت حدود سه سال از این اظهارات رئیس انجمن گاز ایران، فعالیت‌های اکتشافی انجام‌شده توسط شرکت نفت و گاز پارس، مهر تائیدی برای حقه بازی بزرگ توتال فرانسه بود.
آذر ماه سال گذشته سایت شرکت نفت و گاز پارس و به دنبال آن پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت به نقل از فرخ علیخانی جانشین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس گزارش جالبی از نتایج فعالیت‌های جدید اکتشافی شرکت نفت و گاز پارس در پارس جنوبی منتشر کردند.
علیخانی در این گزارش در تشریح فعالیت‌های جدید حفاری و اکتشافی در میدان مشترک پارس جنوبی، گفته بود: حفاری نخستین چاه توصیفی سازندهای زیرین پارس جنوبی با هدف ارزیابی پتانسیل های مخزنی این حوزه در سازندهای فراقان و زاکین و نیز تولید از سازندهای کنگان و دالان به مرحله اجرا درآمده است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه هم اکنون بخش عمده تولید گاز در میادین خلیج فارس مربوط به سازندهای کنگان و دالان بوده که میدان مشترک پارس جنوبی نیز از این دست است، تصریح کرده بود: با توجه به مجموعه مطالعات انجام شده و نیز فعالیت‌های اکتشافی و تولیدی کشورهای همجوار همچون قطر، عربستان، عمان و ... به نظر می‌رسد آینده اکتشاف مخازن هیدروکربوری جدید در این ناحیه مربوط به سازندهای ماسه سنگی نظیر فراقان و زاکین باشد.
جانشین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، انجام موفقیت آمیز این عملیات را دستاوردی تازه در اکتشاف لایه های مختلف سنگ منشاء در مخازن دریایی جنوبی کشور دانسته و یادآور شده بود: شناخت این سنگ منشاء این امکان را ایجاد می‌کند که بهره بردار در فرایند تولید نفت و گاز از مخازن مورد نظر به رهیافتی جامع در خصوص منبع اصلی تولید و پتانسیل‌های مخزنی دست یابد.
علیخانی خاطرنشان کرد: با دستیابی به این موفقیت تازه همه ابهام‌های پیشین درباره لایه های اصلی مخزنی و سازندهای زیرین میدان گازی پارس جنوبی رفع شد که با تکمیل روند مطالعات آتی، شناخت دقیق تری از این مخزن بزرگ هیدروکربوری حاصل می شود.
از سوی دیگر، مسعود حسنی مدیر عامل شرکت مجتمع گازی پارس جنوبی هم پس از گزارش شرکت نفت و گاز با ارائه اطلاعات کامل تری اعلام کرد: هم اکنون برداشت گاز از پارس جنوبی به منظور استخراج و انتقال گازهای ترش به پالایشگاه‌های ساحلی تنها از چهار لایه K یک تا چهار انجام می شود.
پاداش خوش خدمتی توتال چقدر بود؟
با گذشت یک دهه از خوش خدمتی توتال به شیخ نشینان قطری، آسوشیتدپرس آذر ماه ۱۳۹۲ با انتشار خبر کوتاهی اعلام کرده است: قطر یک قرارداد ۲۵ ساله دیگر به منظور استخراج از یک میدان نفتی اصلی برون ساحلی با شرکت فرانسوی توتال امضا کرده است.
براساس این قرار داد، دستکم ۴۰ درصد از سود عملیاتی در میدان نفتی الخلیج در خلیج فارس که در ۱۳۰ کیلومتری شرق ساحل قطر قرار دارد، به توتال فرانسه تعلق خواهد گرفت.
معاون زنگنه: توتال کارهای بزرگی انجام داده
هفته گذشته دور جدید مذاکرات بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در ساختمان وزارت نفت آغاز شد و در این مذاکرات وزیر نفت ایران خواستار از سرگیری فعالیت‌های توتال فرانسه در ایران شده است.
زنگنه وزیر نفت ایران در این نشست، تاکید کرد: به زودی فصل جدیدی از همکاری با شرکت توتال فرانسه برای توسعه میدان های نفتی ایران آغاز خواهد شد.
در همین حال، امیرحسین زمانی نیا معاون امور بین‌الملل وزارت نفت ایران هم در حاشیه مذاکرات با وزیر امور خارجه فرانسه، اظهار داشت: شرکت توتال فرانسه در دوران تحریم‌ها کارهای بزرگی در ایران انجام داده است.
نفتی‌ها مراقب حقه‌های توتال باشند
سابقه همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت بزرگ بین‌المللی جهان در میادین مشترک نفت و گاز کشور چندان دلنشین به نظر نمی‌رسد و اکثر شرکت‌های بزرگ خارجی شاغل در طرح توسعه میادین نفت و گاز ایران، معمولا اطلاعات میادین مشترک را به کشورهای رقیب ایران می‌فروشند.
در کنار حقه‌های توتال فرانسه در پارس‌جنوبی، در طرح توسعه میدان مشترک آذر با کشور عراق هم اتفاقات مشابهی افتاد و یک شرکت بزرگ روسی پس از ماه‌ها مذاکره و وقت کشی و در نهایت دست یابی به اطلاعات مخزنی، این اطلاعات را برای توسعه صیانتی در طرف مشترک میدان در کشور همسایه مورد استفاده قرار داد.
البته جابه جایی اطلاعات فنی میدان مشترک نفتی آذر با واکنش دیرهنگام مسئولان شرکت مهندسی و توسعه نفت ایران هم روبرو شد.
عبدالرضا حاجی حسین نژاد مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت ایران اردیبهشت ماه سال گذشته با بیان اینکه روس‌ها پیشنهاد همکاری برای توسعه میدان نفتی چنگوله را داده اند و خواستار دریافت اطلاعاتی برای توسعه این میدان نفتی ایران شده اند، گفته بود: تاکنون از ارائه جزئیات اطلاعات این میدان نفتی به گازپروم روسیه خودداری کرده ایم، روس‌ها برای امضای قرارداد میدان مشترک نفتی آذر اطلاعات گسترده ای از شرکت ملی نفت ایران گرفتند و در نهایت در لحظه آخر حاضر به امضای قرارداد توسعه این میدان مشترک با عراق نشدند.
با مرور این اتفاقات و با قوت گرفتن احتمال لغو تحریم‌ها و بازگشت غول‌های نفتی به ایران، مدیران و مسئولان حقوقی، فنی، عملیاتی و ستادی شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های بهره بردار باید بیش از گذشته مراقب حقه بازی خارجی‌ها باشند تا امکان صیانت بیشتر از مخازن هیدروکربوری کشور فراهم شود.
* مهر
به عبارت دیگر، توتال فرانسه با استفاده از ضعف قراردادهای نفتی و فقر مدیران نفتی وقت موفق شدند تا با پنهان کاری‌ها سال‌ها مدیران صنعت نفت و شرکت ملی نفت ایران را از وجود سازندهای جدید گازی بی خبر بگذارند و در عوض این اطلاعات را به طرف قطری منتقل کرده اند.
برای نخستین بار در طول چند سال گذشته یک کارشناس قدیمی و پیشکسوت صنعت نفت و گاز ایران از این خیانت بزرگ گازی توتال فرانسه در پارس جنوبی پرده برداشت و حتی از احتمال شکایت ایران از این شرکت فرانسوی خبر داد.
منصور دفتریان رئیس انجمن گاز ایران اردیبهشت ماه ۱۳۹۱ در نشست تخصصی بررسی راهکارهای تولید صیانتی از مخازن مشترک نفت و گاز ایران در مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه «حقه بازی بزرگی در حال انجام شدن است» به ضررهای اقتصادی هنگفت ایران از یکسو و منفعت چشمگیر کشور رقیب در آن سوی میدان مشترک اشاره و این کار توتال را عمدی اعلام کرد.
دفتریان در این نشست که برخی از مدیران و معاونان فعلی وزارت نفت هم در آن حضور داشتند، با تاکید بر اینکه در میدان گازی پارس جنوبی چهار لایه گازی وجود دارد، تصریح کرده بود: اما ۱۰ سال است که ایران از بزرگ‌ترین لایه گازی این میدان برداشتی نداشته است، چرا که طرح شرکت توتال فرانسه برای برداشت کامل نبوده، این اقدام توتال فرانسه عمدی بوده است و با توجه به مطالعاتی که در پارس جنوبی انجام شده، تعمدی بودن رفتار توتال فرانسه محرز شده است.
به عبارت دیگر، به اعتقاد کارشناسان صنعت گاز ایران اخلال عمدی شرکت توتال فرانسه در شیوه برداشت گاز از لایه‌های پارس جنوبی موجب شد که ایران ۱۰ سال از برداشت یکی از لایه‌های پارس جنوبی محروم شده، بدون آنکه کسی از این موضوع مطلع باشد.
گزارش ویژه شرکت نفت، حقه توتال را تایید کرد
با گذشت حدود سه سال از این اظهارات رئیس انجمن گاز ایران، فعالیت‌های اکتشافی انجام‌شده توسط شرکت نفت و گاز پارس، مهر تائیدی برای حقه بازی بزرگ توتال فرانسه بود.
آذر ماه سال گذشته سایت شرکت نفت و گاز پارس و به دنبال آن پایگاه اطلاع رسانی وزارت نفت به نقل از فرخ علیخانی جانشین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس گزارش جالبی از نتایج فعالیت‌های جدید اکتشافی شرکت نفت و گاز پارس در پارس جنوبی منتشر کردند.
علیخانی در این گزارش در تشریح فعالیت‌های جدید حفاری و اکتشافی در میدان مشترک پارس جنوبی، گفته بود: حفاری نخستین چاه توصیفی سازندهای زیرین پارس جنوبی با هدف ارزیابی پتانسیل های مخزنی این حوزه در سازندهای فراقان و زاکین و نیز تولید از سازندهای کنگان و دالان به مرحله اجرا درآمده است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه هم اکنون بخش عمده تولید گاز در میادین خلیج فارس مربوط به سازندهای کنگان و دالان بوده که میدان مشترک پارس جنوبی نیز از این دست است، تصریح کرده بود: با توجه به مجموعه مطالعات انجام شده و نیز فعالیت‌های اکتشافی و تولیدی کشورهای همجوار همچون قطر، عربستان، عمان و ... به نظر می‌رسد آینده اکتشاف مخازن هیدروکربوری جدید در این ناحیه مربوط به سازندهای ماسه سنگی نظیر فراقان و زاکین باشد.
جانشین مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس، انجام موفقیت آمیز این عملیات را دستاوردی تازه در اکتشاف لایه های مختلف سنگ منشاء در مخازن دریایی جنوبی کشور دانسته و یادآور شده بود: شناخت این سنگ منشاء این امکان را ایجاد می‌کند که بهره بردار در فرایند تولید نفت و گاز از مخازن مورد نظر به رهیافتی جامع در خصوص منبع اصلی تولید و پتانسیل‌های مخزنی دست یابد.
علیخانی خاطرنشان کرد: با دستیابی به این موفقیت تازه همه ابهام‌های پیشین درباره لایه های اصلی مخزنی و سازندهای زیرین میدان گازی پارس جنوبی رفع شد که با تکمیل روند مطالعات آتی، شناخت دقیق تری از این مخزن بزرگ هیدروکربوری حاصل می شود.
از سوی دیگر، مسعود حسنی مدیر عامل شرکت مجتمع گازی پارس جنوبی هم پس از گزارش شرکت نفت و گاز با ارائه اطلاعات کامل تری اعلام کرد: هم اکنون برداشت گاز از پارس جنوبی به منظور استخراج و انتقال گازهای ترش به پالایشگاه‌های ساحلی تنها از چهار لایه K یک تا چهار انجام می شود.
پاداش خوش خدمتی توتال چقدر بود؟
با گذشت یک دهه از خوش خدمتی توتال به شیخ نشینان قطری، آسوشیتدپرس آذر ماه ۱۳۹۲ با انتشار خبر کوتاهی اعلام کرده است: قطر یک قرارداد ۲۵ ساله دیگر به منظور استخراج از یک میدان نفتی اصلی برون ساحلی با شرکت فرانسوی توتال امضا کرده است.
براساس این قرار داد، دستکم ۴۰ درصد از سود عملیاتی در میدان نفتی الخلیج در خلیج فارس که در ۱۳۰ کیلومتری شرق ساحل قطر قرار دارد، به توتال فرانسه تعلق خواهد گرفت.
معاون زنگنه: توتال کارهای بزرگی انجام داده
هفته گذشته دور جدید مذاکرات بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران و لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه در ساختمان وزارت نفت آغاز شد و در این مذاکرات وزیر نفت ایران خواستار از سرگیری فعالیت‌های توتال فرانسه در ایران شده است.
زنگنه وزیر نفت ایران در این نشست، تاکید کرد: به زودی فصل جدیدی از همکاری با شرکت توتال فرانسه برای توسعه میدان های نفتی ایران آغاز خواهد شد.
در همین حال، امیرحسین زمانی نیا معاون امور بین‌الملل وزارت نفت ایران هم در حاشیه مذاکرات با وزیر امور خارجه فرانسه، اظهار داشت: شرکت توتال فرانسه در دوران تحریم‌ها کارهای بزرگی در ایران انجام داده است.
نفتی‌ها مراقب حقه‌های توتال باشند
سابقه همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت بزرگ بین‌المللی جهان در میادین مشترک نفت و گاز کشور چندان دلنشین به نظر نمی‌رسد و اکثر شرکت‌های بزرگ خارجی شاغل در طرح توسعه میادین نفت و گاز ایران، معمولا اطلاعات میادین مشترک را به کشورهای رقیب ایران می‌فروشند.
در کنار حقه‌های توتال فرانسه در پارس‌جنوبی، در طرح توسعه میدان مشترک آذر با کشور عراق هم اتفاقات مشابهی افتاد و یک شرکت بزرگ روسی پس از ماه‌ها مذاکره و وقت کشی و در نهایت دست یابی به اطلاعات مخزنی، این اطلاعات را برای توسعه صیانتی در طرف مشترک میدان در کشور همسایه مورد استفاده قرار داد.
البته جابه جایی اطلاعات فنی میدان مشترک نفتی آذر با واکنش دیرهنگام مسئولان شرکت مهندسی و توسعه نفت ایران هم روبرو شد.
عبدالرضا حاجی حسین نژاد مدیرعامل شرکت مهندسی و توسعه نفت ایران اردیبهشت ماه سال گذشته با بیان اینکه روس‌ها پیشنهاد همکاری برای توسعه میدان نفتی چنگوله را داده اند و خواستار دریافت اطلاعاتی برای توسعه این میدان نفتی ایران شده اند، گفته بود: تاکنون از ارائه جزئیات اطلاعات این میدان نفتی به گازپروم روسیه خودداری کرده ایم، روس‌ها برای امضای قرارداد میدان مشترک نفتی آذر اطلاعات گسترده ای از شرکت ملی نفت ایران گرفتند و در نهایت در لحظه آخر حاضر به امضای قرارداد توسعه این میدان مشترک با عراق نشدند.
با مرور این اتفاقات و با قوت گرفتن احتمال لغو تحریم‌ها و بازگشت غول‌های نفتی به ایران، مدیران و مسئولان حقوقی، فنی، عملیاتی و ستادی شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های بهره بردار باید بیش از گذشته مراقب حقه بازی خارجی‌ها باشند تا امکان صیانت بیشتر از مخازن هیدروکربوری کشور فراهم شود.
* مهر
