فرج‌الله سلحشور کارگردان شناخته شده سینما و تلویزیون کشورمان که آثار ارزشمند و فاخری همچون " یوسف پیامبر" و " مردان آنجلس" را در کارنامه کاری خود دارد به بیان دیدگاه خود درباره فیلم "رستاخیز" و نیز برخی ایرادات و نقاط ضعف اساسی سینمای ایران پرداخت.
شهدای ایران:سازنده سریال ماندگار"یوسف پیامبر" در گفت‌وگو با حوزه، با اشاره به لزوم ارتباط هدفمند حوزه های علمیه با هنر سینما اظهار داشت: چندی است حجت‌الاسلام والمسلمین پناهیان در سخنرانی هایی که در جاهای مختلف دارند به دانشجویان توصیه می کنند که به جای انتخاب رشته‌های مختلف دانشگاهی، رشته سینما را برای ادامه تحصیل برگزینند که به نظرم این اظهار نظر از سوی یک شخصیت روحانی و خطیب برجسته کشور نشان می‌دهد که هنر هفتم در نگاه حوزویان تا چه حد دارای اهمیت است، به طوری که از چنین ظرفیتی می‌توان برای بیان حرف‌ها و اندیشه‌های اسلامی نهایت استفاده را کرد.
سلاح سینما در خدمت اهداف شوم تهاجم غربی
وی همچنین با اشاره به این که امروزه سینما در دنیا به ویژه برای کشورهای غربی همچون یک سلاح برای پیشبرد اهدافشان عمل می کند، گفت: غربی ها از چنین ابزار و سلاحی برای رسیدن به اهداف و مقاصدشان استفاده می‌کند، چرا که می دانند این هنر صنعت تا چه حد می تواند بر روی آحاد مخاطبان خود تاثیرگذار و جهت دهنده باشد.
سلحشور ادامه داد: همین سینما در برخی مواقع حکم سربازانی را برای غرب دارد که به عنوان پیش قراول در ابتدای حرکت ناوگان نیروی نظامی کشورهای استعمارگر و استکباری حرکت می‌کند و گاهی نیز البته حکم یک مبلغ مذهبی را برای آنها ایفا می‌کند، با این وجود در کشور ما این بهره گیری از سینما به طرز مطلوبی انجام نمی‌شود، چه آن که بی شک اگر سینمای کشورمان توانسته بود به شکل مطلوبی از موضوعات دینی استفاده کند، امروز شاهد اتفاقات بسیار بهتری در سینما بودیم.
روحانیون علاقه مند به سینما مراقب آفات آن باشند
وی همچنین در پاسخ به این سوال که حوزه‌های علمیه چگونه می توانند از ابزار سینما در راستای اشاعه و ترویج مفاهیم و مضامین دینی بهره ببرند،گفت: همان طور که اشاره شد هر بخشی از سینما می تواند در جهت رسیدن به اهداف مد نظر ، مفید و موثر واقع گردد، اما با این حال باید به یک موضوع بسیار مهم توجه داشت و آن هم این که سینما به دلیل ماهیت غربی اش ویژگی ها و خصایصی در درون خود دارد که سبب می‌شود هر فرد و جریانی که وارد آن می‌شود در فرهنگی که از سوی غرب برای سینما تعریف شده، تحت تاثیر قرار گیرد؛ حال آن فرد یا گروه می‌خواهد روحانیون باشد یا اقشار دیگر و لذا برای جلوگیری از دچار شدن به چنین آفت و معضلی می بایست سیاستی را دنبال کرد که در نهایت سینمای ما شکل و شمایل اسلامی به خود گیرد.
چگونگی حضور موثر روحانیون در عرصه های سینمایی
کارگردان سریال «یوسف پیامبر» در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: در شرایط کنونی، توصیه بنده به روحانیونی که علاقمند به کار در سینما هستند این است که خود وارد جریان سینمای فعلی نشوند، بلکه به عنوان حرکتی مستقل در کنار سینما فعال شوند تا هم تحت تاثیر مراودات خاص سینما قرار نگیرند و هم این که به نوعی یک جریان الگو ساز در کنار سینما باشند.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال و برای روشن تر شدن قضیه می خواهم به نیروهای مسلح کشور اشاره کنم که سپاه و ارتش در کنار هم فعالیت می کنند؛ در این میان سپاه به عنوان یک نیروی مردمی و انقلاب توانسته در کنار ارتشی که از نظام شاهنشاهی به جای مانده بود و امروز به عنوان ارتش مکتبی شناخته شود به حرکت خود ادامه دهد و به لطف الهی هر دوی این ها امروز به عنوان بازوان قوی نظام مقدس اسلامی عمل کنند.
قدرت تاثیرگذاری سینما را باور کنیم
سلحشور همچنین در خصوص این مساله که گفته می شود هنوز بخش‌هایی از نهاد روحانیت نگاهشان به سینما کاملاًمنفی است، بیان داشت: روحانیون و علمای اسلامی ما باید متوجه این موضوع باشند که قدرت یک فیلم یا سریال قرآنی یا دینی می‌تواند از دهها منبر و کتاب بیشتر باشد؛ به همین خاطر هم است که در هر جای دنیا بر روی سینما بیش از هر چیزی سرمایه گذاری می‌شود.
نگاه منفعلانه به سینما ، ما را به جایی نمی رساند!
وی افزود: با عنایت به این مساله، نگاه منفعل ما به سینما در نهایت منجر به تسلیم شدن ما در برابر تهاجمات غرب از جمله از طریق ابزارهایی چون ماهواره و سریال ها و فیلم‌های هالیوودی می شود و حال آن که با تغییر رویکرد و نگاه می توان به خوبی در برابر تهاجم و یورش رسانه ای و فرهنگی غرب مقاومت کرد و بی تردید برای چنین مبارزه ای تکیه صرف بر ابزارهای سنتی تبلیغ، ناکافی است.
پیشنهادی برای تعامل مطلوب حوزه و سینما
کارگردان سریال «مردان آنجلس» در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که نحوه همکاری و تعامل حوزویان با عوامل و دست اندرکاران سینما چگونه می تواند باشد ، گفت: درباره این مساله دیدگاه ها و نظرات مختلفی بیان شده است؛ یک نظر آن است که حوزه‌های علمیه در رابطه با مقوله سینما باید نقش مشاوره ای داشته باشند که این طرز نگاه از نظر من چندان درست و کارساز نیست، چرا که در نهایت امر این نویسنده و کارگردان است که طرز فکر خود را در فیلم بیان می‌کند، برای همین نمی‌توان توقع داشت این شکل تعامل و همکاری بتواند ما را به سمت سینمای اسلامی هدایت کند. رویکرد و دیدگاه دوم آن است که روحانیت خود در دو بخش نویسندگی و کارگردانی حضور پررنگ داشته باشد که به عقیده بنده این مساله درست است و با این وجود بهتر می‌توانبه اهداف مورد نظر برای اصلاح سینما دست یافت.
تدریس سینمای دینی در حوزه مورد توجه قرار گیرد
وی همچنین از حوزه های علمیه خواست که تدریس سینما را به عنوان یکی از دروس جنبی در حوزه مورد توجه قرار دهند و افزود: صد البته مطالبی که در این کلاس باید تدریس شود، نباید آنچه باشد که هم اکنون در دانشکده های سینمایی مورد تدریس قرار می گیرد ، به این خاطر که آن آموزه ها مبتنی بر باورهای غربی است که به هیچ وجه با اصول اسلامی ما همخوانی لازم را ندارد.
این کارگردان و سینماگر قرآنی کشور یادآور شد: برای تقریب ذهن و در قالب مثالی باید بگویم که امروز ما شکلی از بانکداری را در کشورمان شاهد هستیم که تنها عنوان اسلامی دارد، درحالی که بسیاری از اصول و قوانینش مبتنی بر دستورات و احکام اسلامی نیست، چون ریشه در بانکداری غرب دارد و گرنه امروز شاهد معضلاتی چون ربا و بهره هایی آن چنانی نبودیم که بانک ها از مردم دریافت می کنند.
دغدغه خاص روحانیون در ساخت سینمای دینی
وی همچنین با اشاره به دغدغه برخی مبنی بر این که آیا نقدهای روحانیت نسبت به سینما می تواند سینما را به سر منزل مقصود که همان سینمای ارزشی و اسلامی است، برساند، خاطرنشان کرد: از نگاه من روحانیت در قبال سینمای فعلی دو نوع رویکرد می‌تواند داشته باشد و حد وسطی هم برای آن نباید قائل شد، چرا که ممکن است همین مساله دستخوش ملاحظات خاصی شود.
حمایت حوزه از سینمای ارزشمند ، مصداق امر به معروف است
سلحشور در توضیح بیشتر سخن خود گفت: به این مفهوم که وقتی روحانیت با کارهای خوبی در سینما یا تلویزیون رو به رو شد، باید تمام قد پشت آن بایستد و اگر اثری را به نظاره نشست که در آن به ارزش‌های دینی و ملی توهین شده باید باید به شدت با آن برخورد کنند؛ این رویکرد روحانیت می‌تواند مصداق همان احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکری باشد که جزو فروع دین ماست و به اجرای آن تاکید فراوانی نیز شده است.
رستاخیز در مسیر ترویج فرهنگ عاشورایی نیست
وی با اشاره به فیلم رستاخیز و حواشی که راجع به آن وجود داشته و دارد، تصریح کرد: از نظر من ، این فیلم برای ترویج فرهنگ عاشورایی ساخته نشده ، بلکه برعکس اثری در تخریب این فرهنگ است، همانند آنچه که در غرب بر مبنای زندگی حضرت موسی و عیسی (ع) ساخته می‌شود.
سابقه یک سینماگر، دلیلی بر تایید همیشگی او نیست
این کارگردان شناخته شده کشورمان در بخش پایانی صحبت های خود اظهار داشت نکته بسیار مهمی که باید حتماً مورد توجه همگان باشد این است که اساساً سابقه انقلابی هیچ فرد یا فیلمسازی دلیل بر این نیست که آن سینماگر همیشه کاری به دور از عیب و ایراد می سازد، چه آن که ما فیلمسازان انقلابی کم نداشته‌ایم که در ادامه مسیر کاری شان، راه خود را گم کرده و دچار ضلالت شده اند.
سلاح سینما در خدمت اهداف شوم تهاجم غربی
وی همچنین با اشاره به این که امروزه سینما در دنیا به ویژه برای کشورهای غربی همچون یک سلاح برای پیشبرد اهدافشان عمل می کند، گفت: غربی ها از چنین ابزار و سلاحی برای رسیدن به اهداف و مقاصدشان استفاده می‌کند، چرا که می دانند این هنر صنعت تا چه حد می تواند بر روی آحاد مخاطبان خود تاثیرگذار و جهت دهنده باشد.
سلحشور ادامه داد: همین سینما در برخی مواقع حکم سربازانی را برای غرب دارد که به عنوان پیش قراول در ابتدای حرکت ناوگان نیروی نظامی کشورهای استعمارگر و استکباری حرکت می‌کند و گاهی نیز البته حکم یک مبلغ مذهبی را برای آنها ایفا می‌کند، با این وجود در کشور ما این بهره گیری از سینما به طرز مطلوبی انجام نمی‌شود، چه آن که بی شک اگر سینمای کشورمان توانسته بود به شکل مطلوبی از موضوعات دینی استفاده کند، امروز شاهد اتفاقات بسیار بهتری در سینما بودیم.
روحانیون علاقه مند به سینما مراقب آفات آن باشند
وی همچنین در پاسخ به این سوال که حوزه‌های علمیه چگونه می توانند از ابزار سینما در راستای اشاعه و ترویج مفاهیم و مضامین دینی بهره ببرند،گفت: همان طور که اشاره شد هر بخشی از سینما می تواند در جهت رسیدن به اهداف مد نظر ، مفید و موثر واقع گردد، اما با این حال باید به یک موضوع بسیار مهم توجه داشت و آن هم این که سینما به دلیل ماهیت غربی اش ویژگی ها و خصایصی در درون خود دارد که سبب می‌شود هر فرد و جریانی که وارد آن می‌شود در فرهنگی که از سوی غرب برای سینما تعریف شده، تحت تاثیر قرار گیرد؛ حال آن فرد یا گروه می‌خواهد روحانیون باشد یا اقشار دیگر و لذا برای جلوگیری از دچار شدن به چنین آفت و معضلی می بایست سیاستی را دنبال کرد که در نهایت سینمای ما شکل و شمایل اسلامی به خود گیرد.
چگونگی حضور موثر روحانیون در عرصه های سینمایی
کارگردان سریال «یوسف پیامبر» در بخش دیگری از سخنان خود ابراز داشت: در شرایط کنونی، توصیه بنده به روحانیونی که علاقمند به کار در سینما هستند این است که خود وارد جریان سینمای فعلی نشوند، بلکه به عنوان حرکتی مستقل در کنار سینما فعال شوند تا هم تحت تاثیر مراودات خاص سینما قرار نگیرند و هم این که به نوعی یک جریان الگو ساز در کنار سینما باشند.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال و برای روشن تر شدن قضیه می خواهم به نیروهای مسلح کشور اشاره کنم که سپاه و ارتش در کنار هم فعالیت می کنند؛ در این میان سپاه به عنوان یک نیروی مردمی و انقلاب توانسته در کنار ارتشی که از نظام شاهنشاهی به جای مانده بود و امروز به عنوان ارتش مکتبی شناخته شود به حرکت خود ادامه دهد و به لطف الهی هر دوی این ها امروز به عنوان بازوان قوی نظام مقدس اسلامی عمل کنند.
قدرت تاثیرگذاری سینما را باور کنیم
سلحشور همچنین در خصوص این مساله که گفته می شود هنوز بخش‌هایی از نهاد روحانیت نگاهشان به سینما کاملاًمنفی است، بیان داشت: روحانیون و علمای اسلامی ما باید متوجه این موضوع باشند که قدرت یک فیلم یا سریال قرآنی یا دینی می‌تواند از دهها منبر و کتاب بیشتر باشد؛ به همین خاطر هم است که در هر جای دنیا بر روی سینما بیش از هر چیزی سرمایه گذاری می‌شود.
نگاه منفعلانه به سینما ، ما را به جایی نمی رساند!
وی افزود: با عنایت به این مساله، نگاه منفعل ما به سینما در نهایت منجر به تسلیم شدن ما در برابر تهاجمات غرب از جمله از طریق ابزارهایی چون ماهواره و سریال ها و فیلم‌های هالیوودی می شود و حال آن که با تغییر رویکرد و نگاه می توان به خوبی در برابر تهاجم و یورش رسانه ای و فرهنگی غرب مقاومت کرد و بی تردید برای چنین مبارزه ای تکیه صرف بر ابزارهای سنتی تبلیغ، ناکافی است.
پیشنهادی برای تعامل مطلوب حوزه و سینما
کارگردان سریال «مردان آنجلس» در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر این که نحوه همکاری و تعامل حوزویان با عوامل و دست اندرکاران سینما چگونه می تواند باشد ، گفت: درباره این مساله دیدگاه ها و نظرات مختلفی بیان شده است؛ یک نظر آن است که حوزه‌های علمیه در رابطه با مقوله سینما باید نقش مشاوره ای داشته باشند که این طرز نگاه از نظر من چندان درست و کارساز نیست، چرا که در نهایت امر این نویسنده و کارگردان است که طرز فکر خود را در فیلم بیان می‌کند، برای همین نمی‌توان توقع داشت این شکل تعامل و همکاری بتواند ما را به سمت سینمای اسلامی هدایت کند. رویکرد و دیدگاه دوم آن است که روحانیت خود در دو بخش نویسندگی و کارگردانی حضور پررنگ داشته باشد که به عقیده بنده این مساله درست است و با این وجود بهتر می‌توانبه اهداف مورد نظر برای اصلاح سینما دست یافت.
تدریس سینمای دینی در حوزه مورد توجه قرار گیرد
وی همچنین از حوزه های علمیه خواست که تدریس سینما را به عنوان یکی از دروس جنبی در حوزه مورد توجه قرار دهند و افزود: صد البته مطالبی که در این کلاس باید تدریس شود، نباید آنچه باشد که هم اکنون در دانشکده های سینمایی مورد تدریس قرار می گیرد ، به این خاطر که آن آموزه ها مبتنی بر باورهای غربی است که به هیچ وجه با اصول اسلامی ما همخوانی لازم را ندارد.
این کارگردان و سینماگر قرآنی کشور یادآور شد: برای تقریب ذهن و در قالب مثالی باید بگویم که امروز ما شکلی از بانکداری را در کشورمان شاهد هستیم که تنها عنوان اسلامی دارد، درحالی که بسیاری از اصول و قوانینش مبتنی بر دستورات و احکام اسلامی نیست، چون ریشه در بانکداری غرب دارد و گرنه امروز شاهد معضلاتی چون ربا و بهره هایی آن چنانی نبودیم که بانک ها از مردم دریافت می کنند.
دغدغه خاص روحانیون در ساخت سینمای دینی
وی همچنین با اشاره به دغدغه برخی مبنی بر این که آیا نقدهای روحانیت نسبت به سینما می تواند سینما را به سر منزل مقصود که همان سینمای ارزشی و اسلامی است، برساند، خاطرنشان کرد: از نگاه من روحانیت در قبال سینمای فعلی دو نوع رویکرد می‌تواند داشته باشد و حد وسطی هم برای آن نباید قائل شد، چرا که ممکن است همین مساله دستخوش ملاحظات خاصی شود.
حمایت حوزه از سینمای ارزشمند ، مصداق امر به معروف است
سلحشور در توضیح بیشتر سخن خود گفت: به این مفهوم که وقتی روحانیت با کارهای خوبی در سینما یا تلویزیون رو به رو شد، باید تمام قد پشت آن بایستد و اگر اثری را به نظاره نشست که در آن به ارزش‌های دینی و ملی توهین شده باید باید به شدت با آن برخورد کنند؛ این رویکرد روحانیت می‌تواند مصداق همان احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکری باشد که جزو فروع دین ماست و به اجرای آن تاکید فراوانی نیز شده است.
رستاخیز در مسیر ترویج فرهنگ عاشورایی نیست
وی با اشاره به فیلم رستاخیز و حواشی که راجع به آن وجود داشته و دارد، تصریح کرد: از نظر من ، این فیلم برای ترویج فرهنگ عاشورایی ساخته نشده ، بلکه برعکس اثری در تخریب این فرهنگ است، همانند آنچه که در غرب بر مبنای زندگی حضرت موسی و عیسی (ع) ساخته می‌شود.
سابقه یک سینماگر، دلیلی بر تایید همیشگی او نیست
این کارگردان شناخته شده کشورمان در بخش پایانی صحبت های خود اظهار داشت نکته بسیار مهمی که باید حتماً مورد توجه همگان باشد این است که اساساً سابقه انقلابی هیچ فرد یا فیلمسازی دلیل بر این نیست که آن سینماگر همیشه کاری به دور از عیب و ایراد می سازد، چه آن که ما فیلمسازان انقلابی کم نداشته‌ایم که در ادامه مسیر کاری شان، راه خود را گم کرده و دچار ضلالت شده اند.
