در اواخر سال 2007 میلادی بود که قرارداد تحویل سامانه پدافند هوایی اس-300 امضا شد و قرار بود روسیه 5 آتشباراز این سیستم موشکی به ارزش حدود 800 میلیون دلار را به ایران تحویل دهد.
به گزارش شهدای ایران به نقل از جام، در اواخر سال 2007 میلادی بود که قرارداد تحویل سامانه پدافند هوایی اس-300 امضا شد و قرار بود روسیه 5 آتشباراز این سیستم موشکی به ارزش حدود 800 میلیون دلار را به ایران تحویل دهد.
اما دیمیتری مدودیف، رئیس جمهور وقت روسیه در سپتامبرسال 2010 میلادی با صدور فرمانی تحت عنوان «تدابیر مربوط به اجرای قطعنامه شماره 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد»، تحویل سیستم های اس-300، تسلیحات زرهی و هواپیما، بالگرد و ناوهای جنگی به ایران را ممنوع و در پی آن، مسکو قرارداد تحویل سیستم های اس-300 را در سپتامبر همان سال لغو کرد.
به نوشته اسپوتنیک، ایران نیز در واکنش به این اقدام از روسیه در دادگاه داوری بین‌‌المللی در سوئیس شکایت کرد. کمکش میان ایران و روسیه بر سر موضوع سامانه موشکی اس-300 تا همین چند ماه پیش ادامه داشت، اما با حصول توافقات اولیه میان ایران و کشورهای 5+1 در موضوع فعالیتهای هسته ای ایران، ولادیمیر پوتین لغوممنوعیت واگذاری این سامانه موشکی را اعلام نمود.
در پی اعلام این حکم، مذاکرات فنی میان طرفین آغاز گردیده و در حال حاضر شرایط دریافت سامانه موشکی مورد بررسی قرار می گیرد. در این بین روسیه خواهان بازپس گیری شکایت ایران از روسیه در دادگاه داوری بین المللی سوئیس است و از طرف دیگر ایران نیز بر ضرورت وجود تضمین بازپس دهی سامانه موشکی از سوی روسیه تاکید دارد. در مسیر این مذاکرات یکسری موضوعات مانند زمان بازپس دهی این سامانه به ایران، بحث پشتیبانی و حمایتهای فنی از سیستم و همچنین موضوع توقف خط تولید سامانه موشکی اس-300 در روسیه و تحویل سامانه های جایگزین آن هنوز مورد بحث است. در این خصوص با آقای دکتر محمد مرندی رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به گفتگویی پرداختیم، که خلاصه آن به شرح زیر است:
«در مجموع می توان گفت که ایالات متحده می خواهد جلوی توانمندی دفاعی کارآمد ایران را بگیرد و موشک های اس —300 زمین به هوا که اساسا سلاح هایی دفاعی هستند، برای جلوگیری از حمله هوایی و یا موشکی کاربرد دارد و ایران این سلاح های دفاعی را برای دفاع از حریم هوایی، دفاع از شهروندان و تاسیسات خریداری کرده است. بنابراین تلاش آمریکا برای عدم دسترسی ایران به سلاح های خریداری شده به نوعی تهدید غیرمستقیم یا حداقل نوعی تلاش برای تهدید حریم هوایی ایران به شمار می رود. به خصوص این که آمریکایی ها به صورت دائم ایران را تهدید به حمله نظامی کرده اند وبارها گفته اند که تمام گزینه ها روی میز است و این در مورد رژیم اسرائیل نیز صدق می کند. بنابراین آمریکایی ها هیچ توجیهی ندارند و در واقع تلاش آنها برای جلوگیری ایران از دسترسی به سلاح های دفاعی کافی خیلی مشکوک به نظر می رسد.
در مورد تحول سامانه موشکی اس-300 و یا سیستم های جایگزین آن باید بگویم که از جزئیات این قرارداد اطلاعی ندارم. مطمئن هستم که ایران ها انتظار دارند که یک سری توانمندی های دفاعی هوایی را دریافت کنند که حداقل به خوبی اس300 باشد. اما مطمئنا برای روسیه خوب نیست اگر تسلیحاتی را که ایران خریداری کرده است در اختیارش نگذارند چرا که باعث می شود روسیه در مقابل آمریکایی ها ضعیف به نظر برسد و فکر نمی کنم این چیزی باشد که دولت روسیه به دنبال آن باشند من فکر می کنم که دولت روسیه سلاح های خریداری شده را در اختیار ایران قرار خواهد داد.
ایرانی ها تاکید دارند که اگر توافقی قرار هست صورت بگیرد باید همه تحریم های سازمان ملل برداشته شود. بنابراین تحریم های صنایع دفاعی ایران یا نیازهای دفاعی ایران نیز باید برداشته شود. با این حال ایران انعطاف پذیری داشته است و گفته که در مرحله اول تحریم های مالی و بانکی باید برداشته شود و بقیه تحریم ها شامل تحریم های تسلیحاتی می توانند در مرحله بعد برداشته شوند با این حال آنها هم در نهایت باید برداشته شوند».
اما دیمیتری مدودیف، رئیس جمهور وقت روسیه در سپتامبرسال 2010 میلادی با صدور فرمانی تحت عنوان «تدابیر مربوط به اجرای قطعنامه شماره 1929 شورای امنیت سازمان ملل متحد»، تحویل سیستم های اس-300، تسلیحات زرهی و هواپیما، بالگرد و ناوهای جنگی به ایران را ممنوع و در پی آن، مسکو قرارداد تحویل سیستم های اس-300 را در سپتامبر همان سال لغو کرد.
به نوشته اسپوتنیک، ایران نیز در واکنش به این اقدام از روسیه در دادگاه داوری بین‌‌المللی در سوئیس شکایت کرد. کمکش میان ایران و روسیه بر سر موضوع سامانه موشکی اس-300 تا همین چند ماه پیش ادامه داشت، اما با حصول توافقات اولیه میان ایران و کشورهای 5+1 در موضوع فعالیتهای هسته ای ایران، ولادیمیر پوتین لغوممنوعیت واگذاری این سامانه موشکی را اعلام نمود.
در پی اعلام این حکم، مذاکرات فنی میان طرفین آغاز گردیده و در حال حاضر شرایط دریافت سامانه موشکی مورد بررسی قرار می گیرد. در این بین روسیه خواهان بازپس گیری شکایت ایران از روسیه در دادگاه داوری بین المللی سوئیس است و از طرف دیگر ایران نیز بر ضرورت وجود تضمین بازپس دهی سامانه موشکی از سوی روسیه تاکید دارد. در مسیر این مذاکرات یکسری موضوعات مانند زمان بازپس دهی این سامانه به ایران، بحث پشتیبانی و حمایتهای فنی از سیستم و همچنین موضوع توقف خط تولید سامانه موشکی اس-300 در روسیه و تحویل سامانه های جایگزین آن هنوز مورد بحث است. در این خصوص با آقای دکتر محمد مرندی رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به گفتگویی پرداختیم، که خلاصه آن به شرح زیر است:
«در مجموع می توان گفت که ایالات متحده می خواهد جلوی توانمندی دفاعی کارآمد ایران را بگیرد و موشک های اس —300 زمین به هوا که اساسا سلاح هایی دفاعی هستند، برای جلوگیری از حمله هوایی و یا موشکی کاربرد دارد و ایران این سلاح های دفاعی را برای دفاع از حریم هوایی، دفاع از شهروندان و تاسیسات خریداری کرده است. بنابراین تلاش آمریکا برای عدم دسترسی ایران به سلاح های خریداری شده به نوعی تهدید غیرمستقیم یا حداقل نوعی تلاش برای تهدید حریم هوایی ایران به شمار می رود. به خصوص این که آمریکایی ها به صورت دائم ایران را تهدید به حمله نظامی کرده اند وبارها گفته اند که تمام گزینه ها روی میز است و این در مورد رژیم اسرائیل نیز صدق می کند. بنابراین آمریکایی ها هیچ توجیهی ندارند و در واقع تلاش آنها برای جلوگیری ایران از دسترسی به سلاح های دفاعی کافی خیلی مشکوک به نظر می رسد.
در مورد تحول سامانه موشکی اس-300 و یا سیستم های جایگزین آن باید بگویم که از جزئیات این قرارداد اطلاعی ندارم. مطمئن هستم که ایران ها انتظار دارند که یک سری توانمندی های دفاعی هوایی را دریافت کنند که حداقل به خوبی اس300 باشد. اما مطمئنا برای روسیه خوب نیست اگر تسلیحاتی را که ایران خریداری کرده است در اختیارش نگذارند چرا که باعث می شود روسیه در مقابل آمریکایی ها ضعیف به نظر برسد و فکر نمی کنم این چیزی باشد که دولت روسیه به دنبال آن باشند من فکر می کنم که دولت روسیه سلاح های خریداری شده را در اختیار ایران قرار خواهد داد.
ایرانی ها تاکید دارند که اگر توافقی قرار هست صورت بگیرد باید همه تحریم های سازمان ملل برداشته شود. بنابراین تحریم های صنایع دفاعی ایران یا نیازهای دفاعی ایران نیز باید برداشته شود. با این حال ایران انعطاف پذیری داشته است و گفته که در مرحله اول تحریم های مالی و بانکی باید برداشته شود و بقیه تحریم ها شامل تحریم های تسلیحاتی می توانند در مرحله بعد برداشته شوند با این حال آنها هم در نهایت باید برداشته شوند».
