در سومین مرحله از عملیات رمضان که با هدف انهدام نیرو با شرکت یازده تیپ از سپاه صورت گرفت جمعا حدود ۴۵۱ دستگاه تانک و نفربر زرهی و ۱۴۱ دستگاه خودرو سبک و سنگین دشمن منهدم شدند و حدود ۲۵۰ نفر از نیروهای دشمن نیز به اسارت درآمدند.
به گزارش شهدای ایران؛ عملیات رمضان در تاریخ 23 تیرماه سال 61 با رمز یاصاحب الزمان ادرکنی در مناطق عملیاتی شلمچه شمال غربی خرمشهر و شرق بصره، با هدف فتح منطقه‌ای از خاک عراق و گرفتن امتیاز اراضی برای پایان عادلانه به جنگ دو ساله طی پنج مرحله توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروهای ارتش جمهوری اسلامی اجرا شد.
پس از فتح خرمشهر و برترى سیاسى- نظامى ایران، رژیم بعث عراق درحالى مسئله صلح را مطرح کرد که هیچ تغییرى در ماهیت رفتار سران این رژیم مشاهده نمى شد. پافشارى عراق بر ادعاى قبلى عدم پذیرش قرارداد 1975الجزایر، حضور در بخشى از خاک ایران و ادامه حملات، تایید این مسئله بود و تلاش عراق و مجامع بین المللى وکشورهاى حامى آن در منطقه براى طرح صلح نه از روى اعتقاد بلکه به دلیل شرایط حادى بود که آنان را در موضع ضعف قرار داده بود و منافعشان را تهدید مى کرد. علاوه بر آن تصمیم گیرندگان سیاسى و فرماندهان نظامى ایران با توجه به برترى مطلق جمهورى اسلامى در این زمان حاضر نبودند بدون دستیابى به حداقل امتیاز ( تنبیه متجاوز وگرفتن غرامت ) قرارداد پایان جنگ را امضاء کنند. از این رو هدف اصلى ایران از ورود به خاک عراق و ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر وادار کردن جامعه بین المللى به تنبیه متجاوز بود تا از این رهگذر به ماهیت انقلاب اسلامى خدشه وارد نشود.
پس از پیروزى در عملیات بیت المقدس که به آزاد سازى بخش اعظمى از مناطق اشغالى منجر شد، ایران براى اجراى عملیاتى که سرنوشت جنگ را مشخص کند چاره اى جز ورود به خاک عراق نداشت که با اذن حضرت امام خمینى(ره) مبنى بر ورود به خاک عراق، فرماندهان، منطقه شلمچه و بصره را براى حمله نهایى خود برگزیدند که بر اساس پیش بینى هاى صورت گرفته با رسیدن نیروهاى ایرانى به بصره یا نزدیکى آن، کار رژیم صدام تمام بود، اما در این میان مسئله حمله گسترده اسرائیل از زمین و هوا به لبنان به اوج خود رسید.
در این زمان در جلسه شوراى عالى دفاع که با حضور شهید سپهبد صیاد شیرازى و محسن رضایى برگزار شد، بعد از چندین ساعت بحث و تبادل نظر تصمیم گرفته شد ایران به جنوب لبنان نیرو اعزام کند ،اما شهید صیاد شیرازى که در آن مقطع به سوریه سفر کرده بود از قراین و شواهد متوجه این مطلب شد که پرداختن به لبنان و غفلت از عراق دامى براى ایران است و نظر خود را در این خصوص در بازگشت به محضر امام (ره) رساند و ایشان فرمان بازگشت نیروها را از لبنان صادر کردند. هرچند ایران از این دام رهید اما صدام از یک ماه غفلت، نهایت استفاده را کرد و ضمن ساماندهى ارتش خود به سرعت بر استحکامات شرق بصره افزود.
عملیات رمضان با مشارکت و فرماندهى ارتش و سپاه، نخستین عملیاتى بود که با هدف حضور قواى نظامى ایران در پشت شط العرب و تسلط بر معابر وصولى بصره و با این امید که در صورت موفقیت امکان پایان پیروزمندانه جنگ فراهم شود، در خاک عراق انجام شد. این عملیات در چهار مرحله انجام گرفت که در مرحله اول و دوم نیروهاى ایران توانستند به مواضع دشمن حمله کرده و به رغم تصرفات قابل توجه و تلفات و خسارات سنگینى که بر دشمن وارد کردند، ناچار به عقب نشینى شدند.
در مرحله سوم این عملیات که بامداد روز 30تیرماه 61 آغاز شد، با وجود وارد کردن تلفات بسیارى بر نیروها و ادوات دشمن و دست یافتن به برخى اهداف از پیش تعیین شده، به علت شدت مقاومت دشمن یگانها پس از پیشروى اولیه ناچار به بازگشت به مواضع قبلى شدند. مرحله چهارم در شامگاه اول مرداد ماه 61 با حرکت گردان هاى خط شکن سپاه آغاز شد و نیروهاى خودى موفق به شکستن خط اول دشمن شدند، ولى محدود بودن زمین منطقه، وجود انواع موانع از قبیل سیم خاردار و میدان مین و تمرکز انبوه آتش توپخانه و فشار رده هاى بعدى ارتش عراق در منطقه، مانع پیشروى یگانها شد. هرچند عملیات رمضان برابر طرح هاى تهیه شده به اهداف نهایى خود دست نیافت اما رزمندگان اسلام به هدف اصلى که تنبیه متجاوز و انهدام هر چه بیشتر نیروهاى بعثى و مقابله با تمامى فشارهاى سیاسى- تبلیغاتى دنیاى استکبار بود، دست یافتند. در این بخش تلفات و ضایعات دشمن در مرحله سوم عملیات رمضان بررسی می‌شود که در یکی از اسناد آرشیو واحد عملیات لشکر 27 محمد رسول الله(ص) ذکر شده است.
ساعت 17:45 عصر روز پنجشنبه 31 تیر سال 61 از سوی سردار شهید حمید معینیان مسئول واحد اطلاعات-عملیات قرارگاه مرکزی کربلا (سپاه) تلفنگرامی به شرح زیر خطاب به ستاد مرکزی سپاه پاسداران ارسال شد:
از اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا به ستاد مرکزی سپاه؛ موضوع «تلفات و ضایعات دشمن»: در سومین مرحله از عملیات رمضان که با هدف انهدام نیرو با شرکت یازده تیپ از سپاه صورت گرفت جمعا حدود 451 دستگاه تانک و نفربر زرهی و 141 دستگاه خودرو سبک و سنگین دشمن منهدم شدند و حدود 250 نفر از نیروهای دشمن نیز به اسارت درآمدند. اسامی گردان‌ها و تیپ‌های آسیب دیده ارتش عراق و میزان خسارت‌های وارده به هریک از واحدها به شرح زیر است:
1- تیپ مستقل ل10 زرهی
انهدام گردان تانک الکندی به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک یافا به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک البعث به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک سیف سعد به میزان 70 درصد
2- لشکر 5 مکانیزه
انهدام یک گردان تانک به میزان 30 درصد
3- تیپ 56 مکانیزه
این تیپ به میزان 40 درصد منهدم شده است
4- تیپ 30 زرهی
انهدام دو گردان تانک و یک گردان مکانیزه به میزان 100 درصد
انهدام یک تیپ پیاده که نام آن مجهول بود به میزان 100 درصد
5- تیپ 12 المعتصم
این تیپ به میزان 60 درصد منهدم شده است
ضمناً اسامی تیپ‌های عمل کننده سپاه در مرحله سوم عملیات رمضان و میزان خسارات و تلفات وارده از جانب هر یک از این واحدها به دشمن نیز بدین شرح است:
تیپ 18 جواد الائمه(ع) انهدام 50 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 35 امام سجاد(ع) انهدام 15 تانک و نفربر و 5 خودروی دشمن
تیپ 33 المهدی0عج) و تیپ 17 علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع) مشترکاً: انهدام 8 دستگاه تانک و نفربر و 5 خودروی دشمن
مجموع تلفات وارده به دشمن توسط 4 تیپ فوق‌الذکر: 300 نفر کشته و 100 نفر اسیر
تیپ 8 نجف اشرف انهدام 100 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 14 امام حسین(ع) انهدام 44 تانک و نفربر و 22 خودروی دشمن
مجموع تلفات وارده به دشمن توسط این 2 تیپ: 450 نفر کشته و زخمی و 70 نفر اسیر
تیپ 7 ولی‌عصر(عج) انهدام 20 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 27 محمد رسول الله(ص) انهدام 114 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
در بین تانک‌های منهدم شده توسط این تیپ تعداد 16 دستگاه از نوع تی-72 است. مجموع تلفات وارده به دشمن توسط این تیپ 330 نفر کشته و زخمی که در بین کشته‌شدگان اجساد 2 نفر سرگرد مشاهده شد و نیز به اسارت گرفتن 30 نفرو انهدام یک انبار بزرگ مهمات انهدام قرارگاه مقدم یک تیپ زرهی، به غنمیت گرفتن دو دستگاه تانک، یک دستگاه توپ چهار لول ضدهوایی شیلیکا و تعدادی جیپ و نفربر.
در مجموع 440 دستگاه تانک و نفربر و 132 دستگاه خودرو منهدم و بیش از دو هزار نفر از نیروهای دشمن کشته شدند. تعداد زخمی‌ها قابل شمارش نبوده و تعداد اسراس دشمن نیز 200 نفر است. کلیه تیپ‌های عمل کننده سپاه در این مرحله از عملیات از لشکرهای فجر و فتح بوده‌اند.
سرانجام مرحله سوم عملیات رمضان با همه فراز و نشیب‌هایش تمام شد و محمد ابراهیم همت فرمانده تیپ 27 محمد رسول الله(ص) طی جلسه‌ای که در روز جمعه اول مردادماه 61 در محل قرارگاه تیپ 27 با حضور مسئولان ستادی این یگان برگزار کرد به تشریح عملکرد واخدها و گردان‌های تیپ پرداخت.
پس از فتح خرمشهر و برترى سیاسى- نظامى ایران، رژیم بعث عراق درحالى مسئله صلح را مطرح کرد که هیچ تغییرى در ماهیت رفتار سران این رژیم مشاهده نمى شد. پافشارى عراق بر ادعاى قبلى عدم پذیرش قرارداد 1975الجزایر، حضور در بخشى از خاک ایران و ادامه حملات، تایید این مسئله بود و تلاش عراق و مجامع بین المللى وکشورهاى حامى آن در منطقه براى طرح صلح نه از روى اعتقاد بلکه به دلیل شرایط حادى بود که آنان را در موضع ضعف قرار داده بود و منافعشان را تهدید مى کرد. علاوه بر آن تصمیم گیرندگان سیاسى و فرماندهان نظامى ایران با توجه به برترى مطلق جمهورى اسلامى در این زمان حاضر نبودند بدون دستیابى به حداقل امتیاز ( تنبیه متجاوز وگرفتن غرامت ) قرارداد پایان جنگ را امضاء کنند. از این رو هدف اصلى ایران از ورود به خاک عراق و ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر وادار کردن جامعه بین المللى به تنبیه متجاوز بود تا از این رهگذر به ماهیت انقلاب اسلامى خدشه وارد نشود.
پس از پیروزى در عملیات بیت المقدس که به آزاد سازى بخش اعظمى از مناطق اشغالى منجر شد، ایران براى اجراى عملیاتى که سرنوشت جنگ را مشخص کند چاره اى جز ورود به خاک عراق نداشت که با اذن حضرت امام خمینى(ره) مبنى بر ورود به خاک عراق، فرماندهان، منطقه شلمچه و بصره را براى حمله نهایى خود برگزیدند که بر اساس پیش بینى هاى صورت گرفته با رسیدن نیروهاى ایرانى به بصره یا نزدیکى آن، کار رژیم صدام تمام بود، اما در این میان مسئله حمله گسترده اسرائیل از زمین و هوا به لبنان به اوج خود رسید.
در این زمان در جلسه شوراى عالى دفاع که با حضور شهید سپهبد صیاد شیرازى و محسن رضایى برگزار شد، بعد از چندین ساعت بحث و تبادل نظر تصمیم گرفته شد ایران به جنوب لبنان نیرو اعزام کند ،اما شهید صیاد شیرازى که در آن مقطع به سوریه سفر کرده بود از قراین و شواهد متوجه این مطلب شد که پرداختن به لبنان و غفلت از عراق دامى براى ایران است و نظر خود را در این خصوص در بازگشت به محضر امام (ره) رساند و ایشان فرمان بازگشت نیروها را از لبنان صادر کردند. هرچند ایران از این دام رهید اما صدام از یک ماه غفلت، نهایت استفاده را کرد و ضمن ساماندهى ارتش خود به سرعت بر استحکامات شرق بصره افزود.
عملیات رمضان با مشارکت و فرماندهى ارتش و سپاه، نخستین عملیاتى بود که با هدف حضور قواى نظامى ایران در پشت شط العرب و تسلط بر معابر وصولى بصره و با این امید که در صورت موفقیت امکان پایان پیروزمندانه جنگ فراهم شود، در خاک عراق انجام شد. این عملیات در چهار مرحله انجام گرفت که در مرحله اول و دوم نیروهاى ایران توانستند به مواضع دشمن حمله کرده و به رغم تصرفات قابل توجه و تلفات و خسارات سنگینى که بر دشمن وارد کردند، ناچار به عقب نشینى شدند.
در مرحله سوم این عملیات که بامداد روز 30تیرماه 61 آغاز شد، با وجود وارد کردن تلفات بسیارى بر نیروها و ادوات دشمن و دست یافتن به برخى اهداف از پیش تعیین شده، به علت شدت مقاومت دشمن یگانها پس از پیشروى اولیه ناچار به بازگشت به مواضع قبلى شدند. مرحله چهارم در شامگاه اول مرداد ماه 61 با حرکت گردان هاى خط شکن سپاه آغاز شد و نیروهاى خودى موفق به شکستن خط اول دشمن شدند، ولى محدود بودن زمین منطقه، وجود انواع موانع از قبیل سیم خاردار و میدان مین و تمرکز انبوه آتش توپخانه و فشار رده هاى بعدى ارتش عراق در منطقه، مانع پیشروى یگانها شد. هرچند عملیات رمضان برابر طرح هاى تهیه شده به اهداف نهایى خود دست نیافت اما رزمندگان اسلام به هدف اصلى که تنبیه متجاوز و انهدام هر چه بیشتر نیروهاى بعثى و مقابله با تمامى فشارهاى سیاسى- تبلیغاتى دنیاى استکبار بود، دست یافتند. در این بخش تلفات و ضایعات دشمن در مرحله سوم عملیات رمضان بررسی می‌شود که در یکی از اسناد آرشیو واحد عملیات لشکر 27 محمد رسول الله(ص) ذکر شده است.
ساعت 17:45 عصر روز پنجشنبه 31 تیر سال 61 از سوی سردار شهید حمید معینیان مسئول واحد اطلاعات-عملیات قرارگاه مرکزی کربلا (سپاه) تلفنگرامی به شرح زیر خطاب به ستاد مرکزی سپاه پاسداران ارسال شد:
از اطلاعات عملیات قرارگاه کربلا به ستاد مرکزی سپاه؛ موضوع «تلفات و ضایعات دشمن»: در سومین مرحله از عملیات رمضان که با هدف انهدام نیرو با شرکت یازده تیپ از سپاه صورت گرفت جمعا حدود 451 دستگاه تانک و نفربر زرهی و 141 دستگاه خودرو سبک و سنگین دشمن منهدم شدند و حدود 250 نفر از نیروهای دشمن نیز به اسارت درآمدند. اسامی گردان‌ها و تیپ‌های آسیب دیده ارتش عراق و میزان خسارت‌های وارده به هریک از واحدها به شرح زیر است:
1- تیپ مستقل ل10 زرهی
انهدام گردان تانک الکندی به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک یافا به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک البعث به میزان 60 درصد
انهدام گردان تانک سیف سعد به میزان 70 درصد
2- لشکر 5 مکانیزه
انهدام یک گردان تانک به میزان 30 درصد
3- تیپ 56 مکانیزه
این تیپ به میزان 40 درصد منهدم شده است
4- تیپ 30 زرهی
انهدام دو گردان تانک و یک گردان مکانیزه به میزان 100 درصد
انهدام یک تیپ پیاده که نام آن مجهول بود به میزان 100 درصد
5- تیپ 12 المعتصم
این تیپ به میزان 60 درصد منهدم شده است
ضمناً اسامی تیپ‌های عمل کننده سپاه در مرحله سوم عملیات رمضان و میزان خسارات و تلفات وارده از جانب هر یک از این واحدها به دشمن نیز بدین شرح است:
تیپ 18 جواد الائمه(ع) انهدام 50 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 35 امام سجاد(ع) انهدام 15 تانک و نفربر و 5 خودروی دشمن
تیپ 33 المهدی0عج) و تیپ 17 علی‌ابن‌ابی‌طالب(ع) مشترکاً: انهدام 8 دستگاه تانک و نفربر و 5 خودروی دشمن
مجموع تلفات وارده به دشمن توسط 4 تیپ فوق‌الذکر: 300 نفر کشته و 100 نفر اسیر
تیپ 8 نجف اشرف انهدام 100 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 14 امام حسین(ع) انهدام 44 تانک و نفربر و 22 خودروی دشمن
مجموع تلفات وارده به دشمن توسط این 2 تیپ: 450 نفر کشته و زخمی و 70 نفر اسیر
تیپ 7 ولی‌عصر(عج) انهدام 20 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
تیپ 27 محمد رسول الله(ص) انهدام 114 تانک و نفربر و 20 خودروی دشمن
در بین تانک‌های منهدم شده توسط این تیپ تعداد 16 دستگاه از نوع تی-72 است. مجموع تلفات وارده به دشمن توسط این تیپ 330 نفر کشته و زخمی که در بین کشته‌شدگان اجساد 2 نفر سرگرد مشاهده شد و نیز به اسارت گرفتن 30 نفرو انهدام یک انبار بزرگ مهمات انهدام قرارگاه مقدم یک تیپ زرهی، به غنمیت گرفتن دو دستگاه تانک، یک دستگاه توپ چهار لول ضدهوایی شیلیکا و تعدادی جیپ و نفربر.
در مجموع 440 دستگاه تانک و نفربر و 132 دستگاه خودرو منهدم و بیش از دو هزار نفر از نیروهای دشمن کشته شدند. تعداد زخمی‌ها قابل شمارش نبوده و تعداد اسراس دشمن نیز 200 نفر است. کلیه تیپ‌های عمل کننده سپاه در این مرحله از عملیات از لشکرهای فجر و فتح بوده‌اند.
سرانجام مرحله سوم عملیات رمضان با همه فراز و نشیب‌هایش تمام شد و محمد ابراهیم همت فرمانده تیپ 27 محمد رسول الله(ص) طی جلسه‌ای که در روز جمعه اول مردادماه 61 در محل قرارگاه تیپ 27 با حضور مسئولان ستادی این یگان برگزار کرد به تشریح عملکرد واخدها و گردان‌های تیپ پرداخت.
