فهرست نسخههای خطی عراق با نگاه ویژه به نسخههای خطی عتبات عالیات به کوشش مصطفی درایتی تا پایان سال منتشر میشود.
به گزارش شهدای ایران؛ فهرستگان نسخ خطی عراق به کوشش حجتالاسلام درایتی تا پایان سال منتشر میشود.، در این طرح نسخههای خطی موجود در عتبات عالیات با نگاهی ویژه فهرست شدهاند.
محقق در این مجموعه تمامی نسخ خطی که از وجود آنها در کشور عراق اطلاع داشته فهرستنویسی کرده است. به ویژه منابعی که در حرم ائمه اطهار(ع) وجود دارند. با توجه به اینکه کشور عراق قرابت فرهنگی نزدیکی با ایران داشته و حوزههای علمیه شیعه در این کشور گرم و فعال بوده است، نسخههای خطی موجود در عراق میتواتند مکمل بخشی از فرهنگ گذشته ایران باشد. البته حجم نسخههای خطی عراق به نسبت ایران بسیار کمتر است، در عراق نسخ خطی شناسایی شده و موجود در کتابخانهها و عتبات عالیات به 60 هزار نسخه میرسد، در حالیکه در ایران 327 هزار نسخه است.
بنا به گفته درایتی نسخههای خطی بسیاری در عراق وجود داشته و یا دارد که هنوز شناسایی نشدهاند، بخشی از این نسخهها طی تحولات سالهای اخیر عراق به خارج از این کشور برده شده و دسترسی به آنها ممکن نیست، اما نسخههایی که هنوز باقی مانده ولی فهرست نشدهاند را شناسایی و با همکاری برخی محققان عراقی و یا محققانی از داخل کشور اقدام به فهرست این نسخهها نیز کردهایم.نسخههای خطی بسیاری در کربلا، کوفه، سامرا، نجف،کاظمین و ...وجود دارد که برخی از آنها طی سالهای اخیر فهرست شدهاند، حتی در حرم حضرت عباس(ع) کتابخانهای وجود دارد که قرآنها و نسخههای خطی بسیاری را در خود جای داده است، اطلاع از این نسخهها برای محققان بسیار حائز اهمیت است، بنابراین در این فهرستگان به صورت مفصل به معرفی این نسخهها پرداخته شده است.
نام مستند کتاب، آوانگاری نام اثر، نام مستند مؤلف همراه با تاریخ تولد و وفات، آوانگاری نام مؤلف، اطلاعات مربوط به آثار پیشینی که اثر مورد نظر با آنها مرتبط است، نام افراد دخیل در شکلگیری نسخه، تاریخ و محل تألیف، توصیفی کوتاه درباره محتوا، آغاز و انجام اثر، منابع و مصادری که حاوی اطلاعاتی درباره اثر و یا مؤلف هستند، معرفی آثاری که پس از اثر مورد نظر تألیف شدهاند و با آن ارتباط دارند از جمله اطلاعات کتابشناختی موجود در این مجموعه است.
همچنین در اطلاعات نسخهشناسی فهرستگان نسخههای خطی کشورهای اسلامی اطلاعاتی مانند شهر و کتابخانهای که نسخه در آن نگهداری میشود، آغاز و انجام نسخه، اطلاعات مربوط به مباحث مندرج در نسخه، حجم نسخه به حجم کل کتاب و گزارش افتادگیهای احتمالی، نوع خط نسخه، نام کاتب همراه با تاریخ و محل کتابت، شکل ظاهری و تزئینات مندرج در آن، معرفی و گزارش نوشتههایی که علاوه بر متن در نسخه درج شدهاند مانند مصصح، حاشیه، اطلاعات مربوط به وقف یا اهدای نسخه، نوع کاغذ، جلد، تعداد صفحات و قطع آن، منبعی که اطلاعات مربوط به نسخه از آن ذکر شده، گردآوری و درج شده است.
محقق در این مجموعه تمامی نسخ خطی که از وجود آنها در کشور عراق اطلاع داشته فهرستنویسی کرده است. به ویژه منابعی که در حرم ائمه اطهار(ع) وجود دارند. با توجه به اینکه کشور عراق قرابت فرهنگی نزدیکی با ایران داشته و حوزههای علمیه شیعه در این کشور گرم و فعال بوده است، نسخههای خطی موجود در عراق میتواتند مکمل بخشی از فرهنگ گذشته ایران باشد. البته حجم نسخههای خطی عراق به نسبت ایران بسیار کمتر است، در عراق نسخ خطی شناسایی شده و موجود در کتابخانهها و عتبات عالیات به 60 هزار نسخه میرسد، در حالیکه در ایران 327 هزار نسخه است.
بنا به گفته درایتی نسخههای خطی بسیاری در عراق وجود داشته و یا دارد که هنوز شناسایی نشدهاند، بخشی از این نسخهها طی تحولات سالهای اخیر عراق به خارج از این کشور برده شده و دسترسی به آنها ممکن نیست، اما نسخههایی که هنوز باقی مانده ولی فهرست نشدهاند را شناسایی و با همکاری برخی محققان عراقی و یا محققانی از داخل کشور اقدام به فهرست این نسخهها نیز کردهایم.نسخههای خطی بسیاری در کربلا، کوفه، سامرا، نجف،کاظمین و ...وجود دارد که برخی از آنها طی سالهای اخیر فهرست شدهاند، حتی در حرم حضرت عباس(ع) کتابخانهای وجود دارد که قرآنها و نسخههای خطی بسیاری را در خود جای داده است، اطلاع از این نسخهها برای محققان بسیار حائز اهمیت است، بنابراین در این فهرستگان به صورت مفصل به معرفی این نسخهها پرداخته شده است.
نام مستند کتاب، آوانگاری نام اثر، نام مستند مؤلف همراه با تاریخ تولد و وفات، آوانگاری نام مؤلف، اطلاعات مربوط به آثار پیشینی که اثر مورد نظر با آنها مرتبط است، نام افراد دخیل در شکلگیری نسخه، تاریخ و محل تألیف، توصیفی کوتاه درباره محتوا، آغاز و انجام اثر، منابع و مصادری که حاوی اطلاعاتی درباره اثر و یا مؤلف هستند، معرفی آثاری که پس از اثر مورد نظر تألیف شدهاند و با آن ارتباط دارند از جمله اطلاعات کتابشناختی موجود در این مجموعه است.
همچنین در اطلاعات نسخهشناسی فهرستگان نسخههای خطی کشورهای اسلامی اطلاعاتی مانند شهر و کتابخانهای که نسخه در آن نگهداری میشود، آغاز و انجام نسخه، اطلاعات مربوط به مباحث مندرج در نسخه، حجم نسخه به حجم کل کتاب و گزارش افتادگیهای احتمالی، نوع خط نسخه، نام کاتب همراه با تاریخ و محل کتابت، شکل ظاهری و تزئینات مندرج در آن، معرفی و گزارش نوشتههایی که علاوه بر متن در نسخه درج شدهاند مانند مصصح، حاشیه، اطلاعات مربوط به وقف یا اهدای نسخه، نوع کاغذ، جلد، تعداد صفحات و قطع آن، منبعی که اطلاعات مربوط به نسخه از آن ذکر شده، گردآوری و درج شده است.