به گزارش شهدای ایران؛ محمد حسین کشاورز، نویسنده و کارگردان مستند «اسماعیل به‌روایت هاجر» گفت: این مستند روایتی است از آنچه بر خرمشهر گذشت اما این بار از زاویه نگاه بانوانی که در آنجا حضور داشتند.

کشاورز درباره شکل‌گیری ایده این مستند نیز توضیح داد: حدود دو سال است که روی این ایده یعنی ثبت نگاه افراد پشت خاکریز و ثبت مشاهداتشان از خرمشهر، تحقیق می‌کنم. بیشتر این افراد پشت خاکریز را زنان تشکیل می‌دادند، زنانی که 75 روز در خرمشهر مقاومت کردند. این افراد در آبادان، خرمشهر و حومه آن ساکن بودند و این مستند روایت‌گر مشاهدات آنهاست، آن هم در زمانی که در آن مکان نه زندگی وجود داشت و نه عکاس و خبرنگار، ولی آنها به‌واسطه عزیزانشان ماندند و مقاومت کردند.

وی ادامه داد: مرتضی آوینی یک سال قبل از شهادتش، سال 1371، مصاحبه‌ای را با همین بانوان انجام داده که به‌دلیل از دنیا رفتنش، فیلم هیچ‌وقت ساخته نشد و تصاویر آن مصاحبه هیچ‌وقت پخش و دیده نشد، من طی تحقیقاتم تصاویر این مصاحبه را پیدا کردم و به‌سراغ‌‌ همان بانوان رفتم، که حالا کنار هم قرار گرفتند، آن هم با فاصلهٔ زمانی بیست و اندی ساله و شنیدن صحبت‌های‌شان در این بازه زمانی، جزئی از ساختار و شاید جذابیت این مستند شده است.

این کارگردان مستند درباره ساختار «اسماعیل به‌روایت هاجر» گفت: این مستند ترکیبی است از گفت‌و‌گو و فضاهای تجربی و از جریان سیال ذهن در روایت استفاده کرده است. در واقع در این مستند یک روایت از صفر تا صد نداریم. روایت مستند روایتی زمانی نیست بلکه روایتی موضوعی است. تمام تلاش ما این بود که در ساخت این مستند متفاوت برخورد کنیم و لزوماً از فیلم‌های آرشیوی جنگ استفاده نکردیم بلکه نماهایی طراحی کردیم تا با مفهوم جنگ تحمیلی هماهنگ و در عین حال امروزی باشد تا تبدیل به تصویری شود که به کشف معنای مورد نظر ما کمک کند.

محمدحسین کشاورز از ثریا قاسمی به‌عنوان گوینده «اسماعیل به‌روایت هاجر» نام برد و افزود: مالک سراج نیز به‌عنوان راوی بازیگر در این مستند حضور خواهد داشت. راوی عنوان جمشید ابرازی است و بتول کازرونی، کبری عارف‌زاده، سکینه حورثی و صفیه مقینمی راویان شفاهی خاطرات هستند. ضمن اینکه با توجه به اینکه «اسماعیل به‌روایت هاجر» یک مستند ساده نبود از سه تصویربردار در تولید آن استفاده کردیم. سینا گنجوی، مهدی رشوند و محمد خلفی تصویربرداران این مستند هستند. صدابردار مسیح سراج است و تدوین نیز به‌عهده خودم بوده است. همچنین ناهید دل‌آگاه تهیه کنندگی «اسماعیل به‌روایت هاجر» را به‌عهده دارد.

کشاورز در پایان گفت: اسماعیل نماد خرمشهر و مردانی است که در راه آن شهید شدند و هاجر نمادی است از زنانی که از این آرمان‌ها پاسداری می‌کنند و این نگاهی است که این مستند در پی آن خواهد بود.