آیت الله مصباح یزدی تنها راه رسیدن به کمال را بندگی خداوند دانست و گفت: انسان باید به این نقطه برسد که آفریننده اش خدا است و باید تنها کارهایی را که او دوست دارد انجام دهد؛ خیر و صلاح فرد در این است.
به گزارش شهدای ایران ، آیت الله محمدتقی مصباح یزدی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شب گذشته در ادامه سلسله مباحث درس اخلاق که در حسینیه امام خمینی(ره) قم برگزار شد، اظهار داشت: انسان برخی خواسته های درونی خود را به خوبی نمی شناسد و گاهی نمی داند که به دنبال چه چیزی می گردد، تنها یک استنباط کلی دارد که موجب حرکت به سوی آن خواسته می شود.
وی افزود: مرحوم آیت الله شاه آبادی و امام خمینی(ره) از این مطلب استفاده می کردند و می گفتند درست است که انسان کمال بی نهایت را درک نمی کند اما همین اندازه که میل به کمال دارد نشان از وجود کمال بی نهایت است چراکه عشق بالفعل معشوق بالفعل می خواهد.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به این که انسان برای رسیدن به برخی خواسته های مهم خود انگیزه آگاهانه ندارد، گفت: در این شرایط انسان یک درک کلی نسبت به مجموعه خواسته های بالفعل خود دارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم بخشی از خواسته های انسانی را ناشی طلب حیات دانست و ابراز داشت: آدمی غذا، آب و پرهیز از آتش را برای حفظ جان خود می خواهد؛ درست است که ظاهر این خواسته ها متفاوت اند اما در اصل یک هدف واحد را دنبال می کنند.
جاودانگی برای انسان یک مطلوب ذاتی است
آیت الله مصباح یزدی دوست داشتن علم، نفرت از جهل، دوست داشتن قدرت و عمر طولانی را از مقولات دیگر دانست و گفت: خلود برای انسان یک مطلوب ذاتی است به همین دلیل حضرت آدم(ع) و حوا فریب شیطان را خوردند و از آن میوه ممنوعه استفاده کردند و از بهشت رانده شدند.
وی افزود: این دسته از خواسته های انسانی حد مشخصی ندارد و هر اندازه که انسان به آنها دست پیدا کند باز هم به مراتب بالاترش می اندیشد؛ انسان همواره دوست دارد که بر علم، قدرت و محبوبیتش افزوده شود، از این رو می توان گفت انسان طالب کمال است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که کمال جویی در وجود انسان فطری است، گفت: فطرت فرد را ترغیب می کند که بر کمال خود بیفزاید و به هیچ میزانی قانع نشود؛ بنابراین اگر باور کند که تهذیب اخلاق موجب کمالات بیشتری می شود، در این زمینه نیز فعال می شود.
سبک تربیتی خداوند در قرآن کریم
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به سبک تربیتی خداوند در قرآن کریم، ابراز داشت: خداوند به شکل حکیمانه و معجزه آسایی مطالبی را بیان فرموده است که هرکس در حد فهم، استعداد و کمال خود از آن استفاده کند؛ ابتدا سراغ انگیزه های مادی می رود چراکه درک آنها برای انسان ساده تر است.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: جهاد بهترین عبادتی است که انسان انجام می دهد بنابراین باید در آن اخلاص باشد اما خداوند برای این که افراد دارای همت ضعیف تر را نیز تشویق به این امر کند می فرماید ما شما را کمک می کنیم که در جهاد پیروز شوید و غنیمت های بسیاری نصیبتان شود.
آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: در مرحله ای که فرد هنوز ماهیت عبادت را درک نکرده است و آداب آن را نمی داند اگر از اخلاص سخن به میان بیاوری انگیزه ای در او ایجاد نمی شود؛ باید ابتدا از فواید قابل درک برایشان گفته شود تا کم کم به راه بیایند و بتوانند مفاهیم بالاتری را نیز درک کنند.
رسیدن رضوان الهی بالاترین درجه کمال است
وی با اشاره به آیه«وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ» گفت: یکی از مصادیق تهذیب نفس تقوا است؛ خداوند می فرماید اگر اهل ایمان و تقوا بودند از زمین و آسمان برایشان برکات نازل می کردیم؛ به دلیل این که عموم مردم در ابتدای راه خواسته هایشان دنیوی است اما وقتی به راه خدا آمدند به تدریج در می یابند که مسائلی به مراتب با ارزش تر از اینها وجود دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در توضیح« وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ اَکْبَرُ» اظهار داشت: پس از نعمت های دنیایی، خداوند در مرحله بعد به انسان وعده نعمات بهشتی را می دهد و در بالاترین مرحله بحث رضوان الهی را مطرح می کند؛ درک ماهیت رضوان همت بسیار بلندی می خواهد.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: کسی که اهل محبت باشد بالاترین عذاب برایش این است که محبوبش روی بگرداند؛ چنین فردی خدمتی اگر در راه محبوب انجام می دهد برای مزد و پاداش نیست و حاضر است همه چیز خود را فدا کند.
غایت عشق فانی شدن در راه معشوق است
استاد اخلاق حوزه علمیه قم غایت عشق و محبت را فانی شدن در راه محبوب دانست و گفت: دلیل این مدعا این است که انسان هر اندازه محبتش خالص تر باشد بیشتر دلش می خواهد در برابر محبوب خضوع کند؛ از روز نخست چنین درک و حسی نسبت به خداوند در وجود انسان پدید نمی آید بلکه به مرور زمان و با همت بالا می توان به این درجه رسید.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به این که شهدا به این مقامات رسیدند، خاطرنشان کرد: در اوایل جنگ نوجوانی که 16 سال بیشتر نداشت در وصیت نامه خود نوشته بود که خدایا از تو می خواهم توفیق شهادت را نصیبم کنی به شکلی که بدنم پودر شود و قابل دفن نباشد؛ آدمی ممکن است به چنین درجاتی دست پیدا کند.
وی بر اساس آیات و روایات بهترین راه برای شروع تهذیب نفس را توجه به منافع مادی و مملوس آن دانست و گفت: گاهی بزرگان ما نیز برای کسانی که در ابتدای راه هستند از خواص روزه و نقش آن در سلامتی بدن می گویند و یا نماز را نوعی ورزش جسمانی پرفایده معرفی می کنند تا اینها تشویق به انجام این امور شوند.
پله نخست تهذیب نفس انجام کارهای آسان اما کلیدی است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: این یک روش تربیتی صحیح است که از کارهای ساده و کلیدی شروع کنیم تا آماده شویم برای کارهای بزرگ تر؛ در این مسیر رفیق خوب به انسان می تواند کمک کند، بسیاری از کارهایی را که به ارزش آنها آگاه هستیم شاید به تنهایی انگیزه ای برای انجامش نداشته باشیم اما اگر دوست مان ما را به آن دعوت کند، استقبال می کنیم.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: یکی از قطعیات معارف اهل بیت(ع)این است که آدمی فقط باید به فکر بندگی خدا باشد؛ یعنی در هر لحظه خدا را در نظر بگیرد و طبق خواسته او عمل کند؛ در مواقعی که خدا دوست دارد روزه بگیرد و در شرایطی که او دوست دارد روزه اش را بشکند.
تنها راه رسیدن به کمال بندگی است
استاد اخلاق حوزه علمیه قم تنها راهی را که می تواند انسان را به کمال برساند بندگی خداوند دانست و بیان داشت: انسان باید سعی کند بفهمد که خدا آفریننده او است و هرکاری را به نیت دوست داشتن خدا انجام دهد، این کار به نفع خودش است؛ باید از کارهای کوچک و ساده شروع کرد مثلا روزانه 2 رکعت نماز نافله را فقط برای خدا بخوانید بدون هیچ چشم داشتی به مزد و ثواب.
آیت الله مصباح یزدی افزود: اگر چنین کارهایی را به صورت مستمر انجام دهیم کم کم به جایی می رسیم که همانند حضرت علی(ع) دیگر عبادت را بخاطر محبت الهی انجام می دهیم؛ حضرت در یکی از مناجات هایش می فرماید اگر 70 بار بمیرم و زنده شوم و هر بار در آتش جهنم بسوزم ذره ای از محبت من نسبت به خدا کم نمی شود.
وی با اشاره به این که عبادت خالصانه، به عبادتی می گویند که صرفا به نیت جلب رضایت الهی انجام شود، گفت: البته اشکالی ندارد که در لایه های درونی نیت، انسان برای رسیدن به کمال عبادت کند؛ این امری کاملا منطقی است و نیت غیر خدایی محسوب نمی شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پایان افزود: امیدواریم به جایی برسیم که انگیزه ما برای خودسازی و اخلاق، جلب محبت خداوند باشد و صرفا برای این که خداوند دوست دارد ما در این مسیر گام بردایم، به تهذیب نفس بپردازیم.
*رسا
وی افزود: مرحوم آیت الله شاه آبادی و امام خمینی(ره) از این مطلب استفاده می کردند و می گفتند درست است که انسان کمال بی نهایت را درک نمی کند اما همین اندازه که میل به کمال دارد نشان از وجود کمال بی نهایت است چراکه عشق بالفعل معشوق بالفعل می خواهد.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به این که انسان برای رسیدن به برخی خواسته های مهم خود انگیزه آگاهانه ندارد، گفت: در این شرایط انسان یک درک کلی نسبت به مجموعه خواسته های بالفعل خود دارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم بخشی از خواسته های انسانی را ناشی طلب حیات دانست و ابراز داشت: آدمی غذا، آب و پرهیز از آتش را برای حفظ جان خود می خواهد؛ درست است که ظاهر این خواسته ها متفاوت اند اما در اصل یک هدف واحد را دنبال می کنند.
جاودانگی برای انسان یک مطلوب ذاتی است
آیت الله مصباح یزدی دوست داشتن علم، نفرت از جهل، دوست داشتن قدرت و عمر طولانی را از مقولات دیگر دانست و گفت: خلود برای انسان یک مطلوب ذاتی است به همین دلیل حضرت آدم(ع) و حوا فریب شیطان را خوردند و از آن میوه ممنوعه استفاده کردند و از بهشت رانده شدند.
وی افزود: این دسته از خواسته های انسانی حد مشخصی ندارد و هر اندازه که انسان به آنها دست پیدا کند باز هم به مراتب بالاترش می اندیشد؛ انسان همواره دوست دارد که بر علم، قدرت و محبوبیتش افزوده شود، از این رو می توان گفت انسان طالب کمال است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با تأکید بر این که کمال جویی در وجود انسان فطری است، گفت: فطرت فرد را ترغیب می کند که بر کمال خود بیفزاید و به هیچ میزانی قانع نشود؛ بنابراین اگر باور کند که تهذیب اخلاق موجب کمالات بیشتری می شود، در این زمینه نیز فعال می شود.
سبک تربیتی خداوند در قرآن کریم
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با اشاره به سبک تربیتی خداوند در قرآن کریم، ابراز داشت: خداوند به شکل حکیمانه و معجزه آسایی مطالبی را بیان فرموده است که هرکس در حد فهم، استعداد و کمال خود از آن استفاده کند؛ ابتدا سراغ انگیزه های مادی می رود چراکه درک آنها برای انسان ساده تر است.
استاد اخلاق حوزه علمیه قم افزود: جهاد بهترین عبادتی است که انسان انجام می دهد بنابراین باید در آن اخلاص باشد اما خداوند برای این که افراد دارای همت ضعیف تر را نیز تشویق به این امر کند می فرماید ما شما را کمک می کنیم که در جهاد پیروز شوید و غنیمت های بسیاری نصیبتان شود.
آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: در مرحله ای که فرد هنوز ماهیت عبادت را درک نکرده است و آداب آن را نمی داند اگر از اخلاص سخن به میان بیاوری انگیزه ای در او ایجاد نمی شود؛ باید ابتدا از فواید قابل درک برایشان گفته شود تا کم کم به راه بیایند و بتوانند مفاهیم بالاتری را نیز درک کنند.
رسیدن رضوان الهی بالاترین درجه کمال است
وی با اشاره به آیه«وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَکَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ» گفت: یکی از مصادیق تهذیب نفس تقوا است؛ خداوند می فرماید اگر اهل ایمان و تقوا بودند از زمین و آسمان برایشان برکات نازل می کردیم؛ به دلیل این که عموم مردم در ابتدای راه خواسته هایشان دنیوی است اما وقتی به راه خدا آمدند به تدریج در می یابند که مسائلی به مراتب با ارزش تر از اینها وجود دارد.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در توضیح« وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ اَکْبَرُ» اظهار داشت: پس از نعمت های دنیایی، خداوند در مرحله بعد به انسان وعده نعمات بهشتی را می دهد و در بالاترین مرحله بحث رضوان الهی را مطرح می کند؛ درک ماهیت رضوان همت بسیار بلندی می خواهد.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) تصریح کرد: کسی که اهل محبت باشد بالاترین عذاب برایش این است که محبوبش روی بگرداند؛ چنین فردی خدمتی اگر در راه محبوب انجام می دهد برای مزد و پاداش نیست و حاضر است همه چیز خود را فدا کند.
غایت عشق فانی شدن در راه معشوق است
استاد اخلاق حوزه علمیه قم غایت عشق و محبت را فانی شدن در راه محبوب دانست و گفت: دلیل این مدعا این است که انسان هر اندازه محبتش خالص تر باشد بیشتر دلش می خواهد در برابر محبوب خضوع کند؛ از روز نخست چنین درک و حسی نسبت به خداوند در وجود انسان پدید نمی آید بلکه به مرور زمان و با همت بالا می توان به این درجه رسید.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به این که شهدا به این مقامات رسیدند، خاطرنشان کرد: در اوایل جنگ نوجوانی که 16 سال بیشتر نداشت در وصیت نامه خود نوشته بود که خدایا از تو می خواهم توفیق شهادت را نصیبم کنی به شکلی که بدنم پودر شود و قابل دفن نباشد؛ آدمی ممکن است به چنین درجاتی دست پیدا کند.
وی بر اساس آیات و روایات بهترین راه برای شروع تهذیب نفس را توجه به منافع مادی و مملوس آن دانست و گفت: گاهی بزرگان ما نیز برای کسانی که در ابتدای راه هستند از خواص روزه و نقش آن در سلامتی بدن می گویند و یا نماز را نوعی ورزش جسمانی پرفایده معرفی می کنند تا اینها تشویق به انجام این امور شوند.
پله نخست تهذیب نفس انجام کارهای آسان اما کلیدی است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: این یک روش تربیتی صحیح است که از کارهای ساده و کلیدی شروع کنیم تا آماده شویم برای کارهای بزرگ تر؛ در این مسیر رفیق خوب به انسان می تواند کمک کند، بسیاری از کارهایی را که به ارزش آنها آگاه هستیم شاید به تنهایی انگیزه ای برای انجامش نداشته باشیم اما اگر دوست مان ما را به آن دعوت کند، استقبال می کنیم.
رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: یکی از قطعیات معارف اهل بیت(ع)این است که آدمی فقط باید به فکر بندگی خدا باشد؛ یعنی در هر لحظه خدا را در نظر بگیرد و طبق خواسته او عمل کند؛ در مواقعی که خدا دوست دارد روزه بگیرد و در شرایطی که او دوست دارد روزه اش را بشکند.
تنها راه رسیدن به کمال بندگی است
استاد اخلاق حوزه علمیه قم تنها راهی را که می تواند انسان را به کمال برساند بندگی خداوند دانست و بیان داشت: انسان باید سعی کند بفهمد که خدا آفریننده او است و هرکاری را به نیت دوست داشتن خدا انجام دهد، این کار به نفع خودش است؛ باید از کارهای کوچک و ساده شروع کرد مثلا روزانه 2 رکعت نماز نافله را فقط برای خدا بخوانید بدون هیچ چشم داشتی به مزد و ثواب.
آیت الله مصباح یزدی افزود: اگر چنین کارهایی را به صورت مستمر انجام دهیم کم کم به جایی می رسیم که همانند حضرت علی(ع) دیگر عبادت را بخاطر محبت الهی انجام می دهیم؛ حضرت در یکی از مناجات هایش می فرماید اگر 70 بار بمیرم و زنده شوم و هر بار در آتش جهنم بسوزم ذره ای از محبت من نسبت به خدا کم نمی شود.
وی با اشاره به این که عبادت خالصانه، به عبادتی می گویند که صرفا به نیت جلب رضایت الهی انجام شود، گفت: البته اشکالی ندارد که در لایه های درونی نیت، انسان برای رسیدن به کمال عبادت کند؛ این امری کاملا منطقی است و نیت غیر خدایی محسوب نمی شود.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در پایان افزود: امیدواریم به جایی برسیم که انگیزه ما برای خودسازی و اخلاق، جلب محبت خداوند باشد و صرفا برای این که خداوند دوست دارد ما در این مسیر گام بردایم، به تهذیب نفس بپردازیم.
*رسا
