با صادرات آب مجازی به کشورهای همجوار از طریق هندوانه و سیبزمینی در واقع به قیمت تخریب منابع آبی خود به کشورهای هدف صادراتی کمک میکنیم تا منابع آبیشان را حفظ کنند".
شهدای ایران:حامد قادرزاده ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: با توجه به نبود آمایش سرزمین و الگوی کشت مناسب، محصولات دارای مصرف آب بالا در کشاورزی ایران تولید انبوه دارند و بعضا شاهد صادرات آن هستیم. با این اقدام به نوعی، غیرمستقیم آب را به کشورهای دیگر صادر میکنیم و عملا به آنها اجازه میدهیم از منابع آبیشان در جهت تولید محصولات با نیاز آبی کم استفاده کنند.
وی افزود: اگر این اتفاق ادامه پیدا کند، نظر به اینکه تولیدکنندگان از نگاه خرد به مسائل مینگرند و در نگاه خرد، دو مقوله به حداکثر رساندن سود و افق کوتاهمدت، بیشتر مورد توجه است، مسلما علیرغم کسب درآمدهای ظاهری ارزی، زیانهایی به بخش کلی اقتصاد در بلندمدت وارد میشود که به هیچ عنوان با این درآمدها قابل جبران نیست.
این کارشناس کشاورزی تصریح کرد: داشتن صادرات در محصولات کشاورزی امری پسندیده است؛ به شرطی که تولید در داخل هر کشور بر اساس مزیتهای نسبی و با توجه به محدودیتهای موجود در کشور صورت بگیرد اما صادرات محصولاتی مثل هندوانه و سیب زمینی که محصولاتی آببر هستند در کشوری مانند ایران بهویژه در شرایط فعلی که برای آشامیدن برخی شهرها با بحران مواجه هستیم، مسلما امر مناسب و پسندیدهای نیست.
قادرزاده فعالیت پلیسی برای جلوگیری از هدررفت منابع آبی را موثر ندانست و گفت: نمیتوانیم به صورت فیزیکی جلوی صادرات یا واردات محصولاتی که به نفع اقتصاد نیست بگیریم بلکه لازمه یک اقتصاد مناسب و کارآمد، وجود قوانین سیاستگذاری قیمت مناسب است. جایگزینی محصولات دارای نیاز آبی کم مثل گندم به جای محصولات آببر توسط متخصصین در هر منطقه قابل تعریف است. با تحقق این امر عایداتی در بلندمدت به دست خواهد آمد که به مراتب بیشتر از عایدات ظاهری امروزی است که از محصولات آببر به دست میآید.
وی خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات محصولات جالیزی به عنوان محصولاتی آببر، نوسان شدید قیمت آنها در طی زمان است که این نه به نفع تولیدکننده است و نه به نفع مصرفکننده. به طور مثال صادرات هندوانه که اخیرا در کشور رونق گرفته ضمن اینکه صادرات آب کشور به صورت غیرمستقیم را رقم زده، بازار داخلی مصرف را دچار آشفتگی کرده است.
به گفته این کارشناس لازم است مسئولان بخش کشاورزی با انجام آمایش پویا با توجه به تغییر اقلیمی صورت گرفته در بیشتر نقاط کشور و همچنین امکان پیشبینیهای دقیقتر هواشناسی در زمان کنونی، از طریق برنامههای آموزشی و ترویجی مناسب، اقدام به عرضهی آگاهیهای لازم جهت تولید بر اساس اطلاعات دقیق در زمان کاشت، ریسک بخش کشاورزی را به حداقل ممکن برسانند. این نوع اقدامات، وابستگی تولیدکنندگان و حتی مصرفکنندگان را به منابع کارشناسی افزایش داده و استمرار ارائه اطلاعات درست موجب ایجاد زمینه مناسب برای تولید برنامهریزی شده را افزایش میدهد.
قادرزاده گفت: باید انتقال ایده تولید بر اساس مزیت نسبی و اجرایی کردن آن در سراسر کشور به یک گفتمان درون سازمانی وزارت جهاد کشاورزی تبدیل شود و از صدور دستورات دیوانسالارانه در بخش کشاورزی بیش از این استفاده نشود. همچنین لازم است مدیریت کشاورزی کشور در تعامل بیشتر با رسانهها به طور عام و رسانهی تصویری به طور خاص، نسبت به ارائه اطلاعات درست جهت اعتمادسازی اقدام کند تا تناقض در اطلاعات با عملکرد واقعی به وجود نیاید. تحقق این امر این میتواند همافزایی بین بخشی را فراهم کند.