روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی با توجه به تصویب طرح نظارتی کنگره آمریکا بر توافق هسته‌ای ایران در تشریح مفهوم و کاربرد این طرح نوشت: بنا بر این طرح، باراک اوباما ظرف مدت ۵ روز پس از دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران، آن را برای بررسی به کنگره تحویل دهد، این طرح هم‌چنین ظرف یک مدت ۳۰ روزه برای بررسی توافق در کنگره از برداشته شدن تحریم‌های ضد ایرانی توسط خود رییس‌جمهور جلوگیری می‌کند.
شهدای ایران: پس از اتمام این بازه زمانی ۳۰ روزه، سناتورهای کنگره برای تصویب نهایی یا لغو آن رای‌گیری خواهند کرد، در صورتی که کنگره توافق را تصویب نکند، اوباما ۱۲ روز فرصت خواهد داشت تا این تصمیم کنگره را وتو کند، پس از وتوی اوباما نیز، کنگره تنها ۱۰ روز فرصت دارد تا با رای بیش از دو سوم اکثریت کنگره، وتوی اوباما را لغو کند.
این گزارش در ادامه می‌افزاید: اما چرا کنگره تصمیم گرفته است تا اختیار و قدرت لازم برای نظارت بر توافق ایران را برای خود فراهم کند؟
باراک اوباما چندین‌بار اعلام کرده است که هر گونه توافق با ایران حاصل از مذاکرات یک قرارداد اجرایی خواهد بود نه پیمان که نیاز به تصویب آن در کنگره باشد که البته این واقعیت به کام سناتورهای جمهوری‌خواه کنگره خوش نیامده است که باعث شد تا باب کورکر، رییس کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا به همراه چند عضو دیگر این کمیته مثل رابرت منندز چنین طرحی را مطرح و تنظیم کنند.
سوالی که اکنون مطرح می‌شود آن است در صورتی که توافق با ایران پس از بررسی در کنگره به تصویب نرسد، چه خواهد شد؟
اول از همه باید توجه داشت که احتمال چنین عملی بسیار ناچیز است چرا که به نظر نمی‌رسد کنگره پای خود را تا این حد فراتر بگذارد. حتی اگر هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان کنگره، مصوبه‌ای را مبنی بر لغو این قرارداد تصویب کنند، این مصوبه توسط باراک اوباما وتو خواهد شد که البته تعداد رای لازم برای دستیابی به دو سوم اکثریت مجلس سنا و نمایندگان برای لغو وتوی اوباما وجود ندارد.
اما در صورتی که توافق با ایران به تصویب کنگره نرسد و کنگره بتواند وتوی اوباما را نیز لغو کند که البته تقریبا محال به نظر می‌رسد، در آن صورت باراک اوباما قادر نخواهد بود که برخی از تحریم‌های ضد ایرانی را که توسط کنگره تصویب شده است در راستای اجرای توافق با ایران، تعلیق کند.
سوال دیگر آن که بنابراین اگر از بین بردن توافق توسط کنگره تقریبا محال به نظر می‌رسد پس تلاش سخت سناتورها برای تصویب طرح نظارتی کنگره به چه دلیل بوده است؟ می‌توان گفت بخشی از آن استفاده از حقوق و امتیازات قانونی در تقابل با کاخ سفید و بخشی دیگر نیز سیاسی و حزبی است.
بسیاری از جمهوری‌خواهان کنگره می‌خواهند در مقابل کاخ سفیدی بایستند که معتقدند از اختیارات اجرایی خود نه تنها در موضوعات سیاست خارجی بلکه در بحث‌هایی مثل مهاجرت، قوانین تغییرات آب و هوایی و برخی دیگر از مسائل داخلی آمریکا سوء استفاده کرده است.
هم‌چنین علاوه بر وجود نوعی بدبینی ذاتی میان جمهوری‌خواهان به ایران بسیاری از سناتورها می‌خواهند که نقش مهم‌تری را در موضوعات مهم سیاست خارجی آمریکا مثل مذاکرات هسته‌ای ایران ایفا کنند.
طرح نظارتی کنگره سرانجام روز گذشته با ۹۸ رای موافق و تنها یا رای مخالف که مربوط به تام کاتن، سناتور تازه وارد جمهوری‌خواه بود در سنا به تصویب رسید اما مخالفت کاتن با تصویب این طرح مربوط به موضوعات فراتری از بحث هسته‌ای ایران بود که به گفته او ایران باید اسراییل را به رسمیت می شناخت.
این گزارش در ادامه می‌افزاید: اما چرا کنگره تصمیم گرفته است تا اختیار و قدرت لازم برای نظارت بر توافق ایران را برای خود فراهم کند؟
باراک اوباما چندین‌بار اعلام کرده است که هر گونه توافق با ایران حاصل از مذاکرات یک قرارداد اجرایی خواهد بود نه پیمان که نیاز به تصویب آن در کنگره باشد که البته این واقعیت به کام سناتورهای جمهوری‌خواه کنگره خوش نیامده است که باعث شد تا باب کورکر، رییس کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا به همراه چند عضو دیگر این کمیته مثل رابرت منندز چنین طرحی را مطرح و تنظیم کنند.
سوالی که اکنون مطرح می‌شود آن است در صورتی که توافق با ایران پس از بررسی در کنگره به تصویب نرسد، چه خواهد شد؟
اول از همه باید توجه داشت که احتمال چنین عملی بسیار ناچیز است چرا که به نظر نمی‌رسد کنگره پای خود را تا این حد فراتر بگذارد. حتی اگر هر دو مجلس سنا و مجلس نمایندگان کنگره، مصوبه‌ای را مبنی بر لغو این قرارداد تصویب کنند، این مصوبه توسط باراک اوباما وتو خواهد شد که البته تعداد رای لازم برای دستیابی به دو سوم اکثریت مجلس سنا و نمایندگان برای لغو وتوی اوباما وجود ندارد.
اما در صورتی که توافق با ایران به تصویب کنگره نرسد و کنگره بتواند وتوی اوباما را نیز لغو کند که البته تقریبا محال به نظر می‌رسد، در آن صورت باراک اوباما قادر نخواهد بود که برخی از تحریم‌های ضد ایرانی را که توسط کنگره تصویب شده است در راستای اجرای توافق با ایران، تعلیق کند.
سوال دیگر آن که بنابراین اگر از بین بردن توافق توسط کنگره تقریبا محال به نظر می‌رسد پس تلاش سخت سناتورها برای تصویب طرح نظارتی کنگره به چه دلیل بوده است؟ می‌توان گفت بخشی از آن استفاده از حقوق و امتیازات قانونی در تقابل با کاخ سفید و بخشی دیگر نیز سیاسی و حزبی است.
بسیاری از جمهوری‌خواهان کنگره می‌خواهند در مقابل کاخ سفیدی بایستند که معتقدند از اختیارات اجرایی خود نه تنها در موضوعات سیاست خارجی بلکه در بحث‌هایی مثل مهاجرت، قوانین تغییرات آب و هوایی و برخی دیگر از مسائل داخلی آمریکا سوء استفاده کرده است.
هم‌چنین علاوه بر وجود نوعی بدبینی ذاتی میان جمهوری‌خواهان به ایران بسیاری از سناتورها می‌خواهند که نقش مهم‌تری را در موضوعات مهم سیاست خارجی آمریکا مثل مذاکرات هسته‌ای ایران ایفا کنند.
طرح نظارتی کنگره سرانجام روز گذشته با ۹۸ رای موافق و تنها یا رای مخالف که مربوط به تام کاتن، سناتور تازه وارد جمهوری‌خواه بود در سنا به تصویب رسید اما مخالفت کاتن با تصویب این طرح مربوط به موضوعات فراتری از بحث هسته‌ای ایران بود که به گفته او ایران باید اسراییل را به رسمیت می شناخت.
