اگرچه دولت در بخشنامه‌ای، افزایش قیمت‌ها بدون مجوز ستاد تنظیم بازار را ممنوع اعلام کرده اما اکنون از بازار سطح شهر خبر می‌رسد «کم‌فروشی» جای «گرانفروشی» را برای دور زدن بخشنامه دولت گرفته است.
به گزارش شهدای ایران به نقل از مهر، اگرچه بازار کالاهای اساسی این روزها آرام به نظر می‌رسد اما اندکی دقت کافی است تا بتوان شگردهای تولیدکنندگان را برای حفظ بازار دریافت؛ از بسته‌بندی شکیل و مناسب گرفته تا تنوع محصول و طعم‌هایی نو. اما این همه داستان نیست.
گشت و گذاری در قفسه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حتی سوپرمارکت‌ها، اختلاف قیمت‌هایی را میان یک تولید با دو یا چند برند نشان می‌دهد که حکایت از این دارد که برخی تولیدکنندگان با درک از موقعیت بازار و رکودی که بر تقاضای داخلی حاکم است، وارد تغییراتی در نحوه عرضه محصولات خود شده‌اند؛ به نحوی که وزن کالاها کمتر از قبل شده اما قیمت همچنان ثابت است.
دور زدن بخشنامه دولت با شگرد جدید
همین چند وقت پیش بود که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در بخشنامه‌ای، افزایش قیمت همه کالاها را منوط به هماهنگی با هیات دولت دانست، این در حالی است که تنها کالاهایی مشمول اجرای این بخشنامه می‌شوند که از شمول قیمت‌گذاری دولت خارج نشده باشند، در حالی که اگر کالایی مشمول قیمت‌گذاری نشود، چندان زیر ذره‌بین دولت برای قیمتش هم نیست بلکه تولیدکننده آن می‌تواند با ترفندهای مختلف، قیمت را جابه‌جا کند.
البته باید به این نکته هم توجه کرد که تولیدات تمامی کارخانجاتی که مشمول قیمت‌گذاری دولتی هم نمی‌شوند، باید ضوابط قیمت‌گذاری سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را رعایت کنند اما اینکه چند درصد از این تولیدکنندگان چنین فرآیندی را رعایت می‌کنند، موضوعی است که هیچگاه به آن پرداخته نشده یا سازمان حمایت، آماری نسبت به آن نداده است. این سازمان البته می‌گوید که نظارت بر بازار را به صورت مستمر انجام می‌دهد، اما آنچه که اکنون در بازار مشهود است، تغییرات قیمتی کالایی است.
بسیاری از کالاهایی که تا پیش از آغاز سال جدید، به یک قیمت مشخص عرضه می‌شدند، اکنون با همان بسته‌بندی عرضه می‌شوند اما مقایسه وزن دو کالای پیش از عید و بعد از عید با هم نشانگر کاهش وزن کالا است، این در حالی است که وزن درج شده بر روی کالاها به صورت رسمی کاهش یافته است، اما قیمت ثابت مانده و بنابراین ممکن است مصرف‌کنندگان بدون توجه به این عامل، خرید خود را انجام دهند و متوجه تغییر وزن هم نشوند.
نکته حائز اهمیت این است که برخی از این تولیدکنندگان، در پایان سال گذشته، تخفیف‌های چشمگیری را برای کالاهای خود در نظر گرفته بودند که این سئوال را در ذهن ایجاد می‌کرد که مگر تولید یک کالا چقدر سودآور است که بتوان حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از قیمت را به یکباره پایین آورد اما گویا تولیدکنندگان در حال آماده شدن برای ماراتن افزایش قیمت در سال جدید بودند؛ اگرچه در ظاهر، نه بسته بندی تغییر کرده و نه کالا گران شده است.
اما به هرحال خانوارها به درستی این تغییرات را حس کرده و در فروشگاه‌ها راجع به آن حرف می‌زنند، این در حالی است که تولیدکنندگان کمتر شناخته‌شده‌ای هم تازه به بازار ورود کرده و تلاش دارند تا مشتری جلب کنند و به نوعی قیمت‌شکنی کنند اما به هرحال بخشی از مردم به این موضوع توجه داشته و از برندهای تازه وارد کمتر خرید می‌کنند و برخی دیگر هم فاکتور قیمتی برایشان مهم است و بنابراین چندان توجهی به برند ندارند.
ارزش سبد کالایی خانوار ۴ نفره
بررسی‌های میدانی خبرنگار مهر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها حکایت از آن دارد که اگر یک خانوار ۴ نفره به طور متوسط در ماه به ۳ کیلوگرم گوشت گوسفندی به طور متوسط کیلویی ۳۰ هزار تومان، دو کیلوگرم گوشت چرخکرده ۲۰ هزار تومان، ۶ کیلوگرم مرغ به ازای هر کیلو ۶ هزار تومان، ده کیلو برنج به ازای هر کیلو ۶ هزار تومان، دو بسته قند به ازای هر بسته ۳ هزار تومان و دو بسته شکر به ازای هر بسته ۲۵۰۰ تومان، ۳ عدد روغن مایع ۴۸۰۰ هزار تومانی و ۴ بسته پنیر به ازای هر بسته ۵۰۰۰ تومان، ۸ عدد شیر کم‌چرب ۲۵۰۰ تومان نیاز داشته باشد، ارزش این سبد کالایی برای او حدود ۲۹۲ هزار تومان خواهد شد. البته باید به این سبد که قیمت‌های آن به طور متوسط در نظر گرفته شده، حبوبات، میوه، نان و سبزی را نیز اضافه کرد.
جزئیات قیمت کالاهای اساسی در بازار
براساس گزارش میدانی مهر، هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت چرخکرده ممتاز مخلوط ۲۹هزار و ۵۰۰ تومان، گل ماهیچه گوساله ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان، گل ماهیچه سردست گوسفند (۸۰۰ گرمی) ۴۵ هزار و ۷۰۰ تومان، ران گوساله ۳۴ هزار و ۲۰۰ تومان، ران گوسفندی (۸۰۰گرمی) ۴۲ هزار تومان و آبگوشتی گوسفندی ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان است.
سینه بدون پوست ۱۸۰۰ گرمی ۱۶ هزار و ۷۰۰ تومان، ران مرغ ۱۸۰۰ گرمی ۱۵هزار و ۲۰۰ تومان، مغز ران ۱۸۰۰ گرمی ۱۷ هزار و ۸۰۰ تومان، فیله مرغ ۹۰۰ گرمی ۱۷ هزار و ۷۰۰ تومان، ران و سینه ۱۸۰۰ گرمی ۱۵هزار و ۹۰۰ تومان است.
فیله سالمون ۶۵۰ گرمی ۴۲ هزار تومان، بسته تخم‌مرغ ۳۰ عددی ۱۰۳۰۰ تومان، بسته ۹ عددی ۴۱۷۰ تومان، بسته ۶ عددی ۲۸۰۰ تومان، بسته ۱۵ عددی ۶۹۵۰ تومان، بسته ۲۴ عددی ۹ هزار تومان و هر بسته ۲۰ عددی تخم‌مرغ ۷۵۰۰ تومان است.
همچنین قیمت هر بسته قند ۷۰۰ گرمی ۲ هزار و ۷۹۰ تومان و قیمت هر بسته شکر ۹۰۰ گرمی ۲۵۵۰ تومان است. قیمت هر بطری روغن سرخ‌کردنی ۸۱۰ گرمی ۴۰۴۰ تومان، روغن سرخ‌کردنی ۱۳۵۰ گرمی ۶۵۴۰ تومان، روغن سبوس برنج ۲ لیتری ۴۵۵۰۰ تومان، روغن مایع ۸۱۰ گرمی ۴۹۰۰ تومان، روغن کنجد یک لیتری ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان، روغن جامد ۶۹۰ گرمی ۴۸۶۰ تومان و روغن جامد با کره ۴.۵ کیلویی نیز ۲۱ هزار و ۴۵۰ تومان است.
قیمت هر کیسه ده کیلویی برنج پرمحصول ۶۰ هزار تومان، کیسه ۵ کیلویی طارم دمسیاه ۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان، طارم معطر ده کیلویی ۸۰ هزار و ۷۵۰ تومان، هاشمی ۵ کیلویی ۴۹ هزار و ۷۵۰ تومان، شیرودی ۵ کیلویی ۳۹ هزار و ۷۵۰ تومان، علی کاظمی ده کیلویی ۷۹ هزار تومان، هندی سوپرباسماتی معطر ۹ کیلویی ۴۸ هزار و ۴۵۰ تومان و رمضانی ده کیلویی ۶۱ هزار تومانی است.
لوبیا چیتی ۹۰۰ گرمی ۸۸۰۰ تومان، لپه ۹۰۰ گرمی ۶۰۰۰ تومان، لوبیا قرمز ۷۵۰۰ تومان، عدسی ۷۰۰۰ تومان، نخود ۴۳۰۰ تومان، لوبیا جگری ۷۵۰۰ تومان، لوبیا کشاورزی ۱۰ هزار و ۸۵۰ تومان و لپه باقلاسبز ۵۰۰ گرمی ۱۰ هزار و ۹۵۰ تومان است.
قیمت کره ۱۰۰ گرمی ۲۳۰۰ تومان، شیراستریل ۱.۵ لیتری ۴۲۰۰ تومان، شیر نایلونی ۱.۵ درصدی ۱۳۵۰ تومان، ماست سون ۶۵۰۰ تومان، پنیر یواف ۱۰۰ گرمی ۱۱۰۰ تومان، پنیر خامه‌ای ۱۰۰ گرمی ۱۲۰۰ تومان، پنیر پروسس آمل ۴۰۰ گرمی ۵ هزار تومان، پنیر امگاسه ۵۰۶۰ تومان، شیر بطری ۹۰۰ سی‌سی سه درصد چربی ۲۳۰۰ تومان، شیر کم چرب ۲۲۰۰ تومان، شیر بطری پرچرب ۲۵۰۰ تومان، خامه عسلی ۱۱۰۰ تومان، خامه پاستوریزه ۱۱۰۰ تمان و خامه لیوانی ۱۰۰ گرمی ۱۲۰۰ تومان است.
گشت و گذاری در قفسه فروشگاه‌های زنجیره‌ای و حتی سوپرمارکت‌ها، اختلاف قیمت‌هایی را میان یک تولید با دو یا چند برند نشان می‌دهد که حکایت از این دارد که برخی تولیدکنندگان با درک از موقعیت بازار و رکودی که بر تقاضای داخلی حاکم است، وارد تغییراتی در نحوه عرضه محصولات خود شده‌اند؛ به نحوی که وزن کالاها کمتر از قبل شده اما قیمت همچنان ثابت است.
دور زدن بخشنامه دولت با شگرد جدید
همین چند وقت پیش بود که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در بخشنامه‌ای، افزایش قیمت همه کالاها را منوط به هماهنگی با هیات دولت دانست، این در حالی است که تنها کالاهایی مشمول اجرای این بخشنامه می‌شوند که از شمول قیمت‌گذاری دولت خارج نشده باشند، در حالی که اگر کالایی مشمول قیمت‌گذاری نشود، چندان زیر ذره‌بین دولت برای قیمتش هم نیست بلکه تولیدکننده آن می‌تواند با ترفندهای مختلف، قیمت را جابه‌جا کند.
البته باید به این نکته هم توجه کرد که تولیدات تمامی کارخانجاتی که مشمول قیمت‌گذاری دولتی هم نمی‌شوند، باید ضوابط قیمت‌گذاری سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را رعایت کنند اما اینکه چند درصد از این تولیدکنندگان چنین فرآیندی را رعایت می‌کنند، موضوعی است که هیچگاه به آن پرداخته نشده یا سازمان حمایت، آماری نسبت به آن نداده است. این سازمان البته می‌گوید که نظارت بر بازار را به صورت مستمر انجام می‌دهد، اما آنچه که اکنون در بازار مشهود است، تغییرات قیمتی کالایی است.
بسیاری از کالاهایی که تا پیش از آغاز سال جدید، به یک قیمت مشخص عرضه می‌شدند، اکنون با همان بسته‌بندی عرضه می‌شوند اما مقایسه وزن دو کالای پیش از عید و بعد از عید با هم نشانگر کاهش وزن کالا است، این در حالی است که وزن درج شده بر روی کالاها به صورت رسمی کاهش یافته است، اما قیمت ثابت مانده و بنابراین ممکن است مصرف‌کنندگان بدون توجه به این عامل، خرید خود را انجام دهند و متوجه تغییر وزن هم نشوند.
نکته حائز اهمیت این است که برخی از این تولیدکنندگان، در پایان سال گذشته، تخفیف‌های چشمگیری را برای کالاهای خود در نظر گرفته بودند که این سئوال را در ذهن ایجاد می‌کرد که مگر تولید یک کالا چقدر سودآور است که بتوان حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از قیمت را به یکباره پایین آورد اما گویا تولیدکنندگان در حال آماده شدن برای ماراتن افزایش قیمت در سال جدید بودند؛ اگرچه در ظاهر، نه بسته بندی تغییر کرده و نه کالا گران شده است.
اما به هرحال خانوارها به درستی این تغییرات را حس کرده و در فروشگاه‌ها راجع به آن حرف می‌زنند، این در حالی است که تولیدکنندگان کمتر شناخته‌شده‌ای هم تازه به بازار ورود کرده و تلاش دارند تا مشتری جلب کنند و به نوعی قیمت‌شکنی کنند اما به هرحال بخشی از مردم به این موضوع توجه داشته و از برندهای تازه وارد کمتر خرید می‌کنند و برخی دیگر هم فاکتور قیمتی برایشان مهم است و بنابراین چندان توجهی به برند ندارند.
ارزش سبد کالایی خانوار ۴ نفره
بررسی‌های میدانی خبرنگار مهر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سوپرمارکت‌ها حکایت از آن دارد که اگر یک خانوار ۴ نفره به طور متوسط در ماه به ۳ کیلوگرم گوشت گوسفندی به طور متوسط کیلویی ۳۰ هزار تومان، دو کیلوگرم گوشت چرخکرده ۲۰ هزار تومان، ۶ کیلوگرم مرغ به ازای هر کیلو ۶ هزار تومان، ده کیلو برنج به ازای هر کیلو ۶ هزار تومان، دو بسته قند به ازای هر بسته ۳ هزار تومان و دو بسته شکر به ازای هر بسته ۲۵۰۰ تومان، ۳ عدد روغن مایع ۴۸۰۰ هزار تومانی و ۴ بسته پنیر به ازای هر بسته ۵۰۰۰ تومان، ۸ عدد شیر کم‌چرب ۲۵۰۰ تومان نیاز داشته باشد، ارزش این سبد کالایی برای او حدود ۲۹۲ هزار تومان خواهد شد. البته باید به این سبد که قیمت‌های آن به طور متوسط در نظر گرفته شده، حبوبات، میوه، نان و سبزی را نیز اضافه کرد.
جزئیات قیمت کالاهای اساسی در بازار
براساس گزارش میدانی مهر، هم اکنون قیمت هر کیلوگرم گوشت چرخکرده ممتاز مخلوط ۲۹هزار و ۵۰۰ تومان، گل ماهیچه گوساله ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان، گل ماهیچه سردست گوسفند (۸۰۰ گرمی) ۴۵ هزار و ۷۰۰ تومان، ران گوساله ۳۴ هزار و ۲۰۰ تومان، ران گوسفندی (۸۰۰گرمی) ۴۲ هزار تومان و آبگوشتی گوسفندی ۲۹ هزار و ۲۰۰ تومان است.
سینه بدون پوست ۱۸۰۰ گرمی ۱۶ هزار و ۷۰۰ تومان، ران مرغ ۱۸۰۰ گرمی ۱۵هزار و ۲۰۰ تومان، مغز ران ۱۸۰۰ گرمی ۱۷ هزار و ۸۰۰ تومان، فیله مرغ ۹۰۰ گرمی ۱۷ هزار و ۷۰۰ تومان، ران و سینه ۱۸۰۰ گرمی ۱۵هزار و ۹۰۰ تومان است.
فیله سالمون ۶۵۰ گرمی ۴۲ هزار تومان، بسته تخم‌مرغ ۳۰ عددی ۱۰۳۰۰ تومان، بسته ۹ عددی ۴۱۷۰ تومان، بسته ۶ عددی ۲۸۰۰ تومان، بسته ۱۵ عددی ۶۹۵۰ تومان، بسته ۲۴ عددی ۹ هزار تومان و هر بسته ۲۰ عددی تخم‌مرغ ۷۵۰۰ تومان است.
همچنین قیمت هر بسته قند ۷۰۰ گرمی ۲ هزار و ۷۹۰ تومان و قیمت هر بسته شکر ۹۰۰ گرمی ۲۵۵۰ تومان است. قیمت هر بطری روغن سرخ‌کردنی ۸۱۰ گرمی ۴۰۴۰ تومان، روغن سرخ‌کردنی ۱۳۵۰ گرمی ۶۵۴۰ تومان، روغن سبوس برنج ۲ لیتری ۴۵۵۰۰ تومان، روغن مایع ۸۱۰ گرمی ۴۹۰۰ تومان، روغن کنجد یک لیتری ۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان، روغن جامد ۶۹۰ گرمی ۴۸۶۰ تومان و روغن جامد با کره ۴.۵ کیلویی نیز ۲۱ هزار و ۴۵۰ تومان است.
قیمت هر کیسه ده کیلویی برنج پرمحصول ۶۰ هزار تومان، کیسه ۵ کیلویی طارم دمسیاه ۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان، طارم معطر ده کیلویی ۸۰ هزار و ۷۵۰ تومان، هاشمی ۵ کیلویی ۴۹ هزار و ۷۵۰ تومان، شیرودی ۵ کیلویی ۳۹ هزار و ۷۵۰ تومان، علی کاظمی ده کیلویی ۷۹ هزار تومان، هندی سوپرباسماتی معطر ۹ کیلویی ۴۸ هزار و ۴۵۰ تومان و رمضانی ده کیلویی ۶۱ هزار تومانی است.
لوبیا چیتی ۹۰۰ گرمی ۸۸۰۰ تومان، لپه ۹۰۰ گرمی ۶۰۰۰ تومان، لوبیا قرمز ۷۵۰۰ تومان، عدسی ۷۰۰۰ تومان، نخود ۴۳۰۰ تومان، لوبیا جگری ۷۵۰۰ تومان، لوبیا کشاورزی ۱۰ هزار و ۸۵۰ تومان و لپه باقلاسبز ۵۰۰ گرمی ۱۰ هزار و ۹۵۰ تومان است.
قیمت کره ۱۰۰ گرمی ۲۳۰۰ تومان، شیراستریل ۱.۵ لیتری ۴۲۰۰ تومان، شیر نایلونی ۱.۵ درصدی ۱۳۵۰ تومان، ماست سون ۶۵۰۰ تومان، پنیر یواف ۱۰۰ گرمی ۱۱۰۰ تومان، پنیر خامه‌ای ۱۰۰ گرمی ۱۲۰۰ تومان، پنیر پروسس آمل ۴۰۰ گرمی ۵ هزار تومان، پنیر امگاسه ۵۰۶۰ تومان، شیر بطری ۹۰۰ سی‌سی سه درصد چربی ۲۳۰۰ تومان، شیر کم چرب ۲۲۰۰ تومان، شیر بطری پرچرب ۲۵۰۰ تومان، خامه عسلی ۱۱۰۰ تومان، خامه پاستوریزه ۱۱۰۰ تمان و خامه لیوانی ۱۰۰ گرمی ۱۲۰۰ تومان است.
