پس از گذشت روزها از برگزاری همایش بانوی انقلاب، هنوز حواشی این برنامه نقل محافل سیاسی و شبکه های اجتماعی است.
شهدای ایران: یکی از اولین حواشی این برنامه اظهارات آیت الله هاشمی رفسنجانی بود. هرچند که در سالهای اخیر خاطره نویسی های هاشمی از رهبر کبیر انقلاب و نقل برخی خاطرات موجب التهاب فضای سیاسی کشور شده بود، این بار آیت الله هاشمی رفسنجانی به سراغ خاطره خوانی از همسر مرحوم امام خمینی(ره) رفت. خاطراتی که بر اساس آن همسر امام سال ۸۴ یکی از حامیان اصلی کاندیداتوری هاشمی بوده است. نقل همین خاطره سیاسی موجب انتقادهای زیادی شد. در مقابل خواهر احمدی نژاد نیز خاطره ای متفاوت از همسر امام خمینی نقل کرد. و بسیاری از منتقدین خاطره خوانی های آیت الله هاشمی از کسانی که در قید حیات نیستند را سوژه انتقاد خود قرار دادند.
اما حاشیه دیگر این مراسم ادعای سایت جماران بود. این سایت در مطلبی مدعی سانسور همایش بانوی انقلاب از سوی صداوسیما شد و نوشت: «یک هفته از سکوت سازمان صداوسیما درباره پوشش ندادن همایش بزرگداشت بانوی انقلاب می‌گذرد و هنوز هیچ پاسخی از سوی مقامات ارشد این سازمان در خصوص بی توجهی به همسر بنیانگذار جمهوری اسلامی و همایش بزرگداشت ایشان به مردم ارائه نشده است. یک هفته از بایکوت خبری سخنان رئیس جمهور و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین رونمایی از کتاب خاطرات مقام معظم رهبری از دیدارهای ایشان با خانم خدیجه ثقفی می‌گذرد و رسانه به اصطلاح ملی، سرگرم فراهم کردنِ بودجه چند میلیاردی برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده است.»
حجت الاسلام و المسلمین مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور در گفت‌وگو با جماران، ضمن محکوم دانستن صداوسیما نزد افکار عمومی به اهمیت بزرگداشت بانوی انقلاب اشاره کرد و گفت: «این همایش از لحاظ کمی و کیفی کم نظیر بود؛ سالن اجلاس سران مملو از زنان فرهیخته و شخصیتها و مسئولان کشور، بزرگان حوزه و بیوت مراجع و بیت شریف امام بود و پخش مطالب این جلسه علاوه بر آنکه می توانست ادای دین به آن بانوی بزرگوار باشد، آموزه‌های فراوانی برای زنان کشور داشته باشد و مخصوصا در شرایطی که جمهوری اسلامی به نقض حقوق زنان متهم می‌شود.»
ادعای جماران از سانسور همایش «بانوی انقلاب»، موجب شد تا سایت الف در یادداشتی به قلم کبری آسوپار به آن واکنش نشان دهد. این سایت در واکنش به ادعای مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور نوشت: «همه ی ساعت ها و روزهای پس از همایش بانوی انقلاب، همه ی آنچه که باید حاشیه ی این مراسم می بود، متن اصلی شد و «بانوی انقلاب» که حق عظیمی بر گردن این امت دارد، میان منفعت طلبی های کهنه مردان و سیاست زدگی های نو مردان سیاست گم شد. روزهای پس از بزرگداشت بانو، همه ی آنهایی که باید حرفی بزنند، بجای گفتن از بانوی انقلاب، از شبهه ی «شیرینی جام زهر در کام امام» می گویند؛ از «کاندیداتوری حاج آقا به دلیل نظر همسر امام»؛ «از حق الناس بودن رأی مردم»؛ از شبهه ی بزرگ تقلب در انتخابات در کلام حاج آقا که «چطور به خودمان حق می دهیم، آن کسی که مردم نمی خواهند را مسلط کنیم؟» و از شبهه ی «تغییر نظر امام در مورد محدودیت های شرعی بانوان در تعامل با نامحرم» و از ظلم ها و سرکوب های جمهوری اسلامی! و از دلواپسانی که زمان امام هم ایشان را اذیت می کردند!
به همین سادگی همه ی همایشی که به نام بانوی امام انقلاب اسلامی ایران برگزار شد، تحت الشعاع نظرات سیاسی و جناحی حاج آقا قرار گرفت؛ فقط از آن رو که برگزارکنندگان همایش سمت و سوی سیاسی حاج آقا را همسو با خویش یافته اند. این مبنا قرار گرفتن همسویی سیاسی برای شکل گیری محتوای همایش فوق ادعای گزافی نیست؛ فقط کافی ست مولفه های دیگری را هم در نظر بگیریم. چهره های دعوت شده به همایش بانوی انقلاب، یکی از دو ویژگی زیر یا هر دو را دارا هستند: مدعوین یا نسبت فامیلی با نوه های امام خمینی (ره) دارند و یا نسبت سیاسی و جناحی با کسانی دارند که پس از رحلت حاج احمد آقای خمینی و نیز درگذشت همسر گرامی امام خمینی همچنان بیت امام نامیده می شوند. اینگونه است که قدم اول در سوءاستفاده ی سیاسی از نام «همسر امام» توسط نزدیکان نسبی ایشان برداشته می شود؛ آنچنان که پیش تر نیز عناوینی دیگر که به سبب نسبت داشتن با امام امت برای این مردم بحق مقدس می نماید، در خدمت جناح سیاسی متبوع و مطبوع نوه های امام خمینی (ره) قرار گرفته بود؛ «جماران» با درگذشت حاج احمد آقای خمینی حسینیه ای شد که فقط در اختیار تجمعات یک جناح سیاسی خاص قرار می گیرد و بعدتر هم نام سایتی که باز هم نه آنچنان که از این اسم انتظار می رود برای شناخت امام امت، بلکه برای خبررسانی های جناح مدنظر بستگان امام مورد استفاده است. مراسمات مختلف حرم امام خمینی (ره) نیز از این امر مستثنی نیست...
سخنرانان همایش بانوی انقلاب همگی از همان جناح مورد حمایت نوه های امام (ره) هستند؛ و البته کوشیده اند که بانو را هم در همان چارچوب تنگ جناحی محصور کنند. اینگونه است که ریاست سازمان محیط زیست، به صرف اصلاح طلب بودن و البته زن بودن، مجال می یابد تا سخنران همایش بانوی انقلاب باشد و از این رهگذر فرصت یابد تا او هم به سهم خویش، امام را برای جناح خود مصادره کند: «امام خمینی(ره) نگاه "اعتدالی" نسبت به زن داشتند. این نگاه اعتدالی ایشان باید مورد توجه قرار گیرد و بار دیگر در بعد داخلی و بین‌الملل به آن پرداخته شود.» طبیعتاً اندیشه ی امام را از هر افراط و تفریطی منزه می دانیم؛ اما نمی توانیم آن همه هم ساده لوح باشیم که این «اعتدالی» را صرفاً لغوی معنایابی کرده و از معنای مصطلح آن در ادبیات سیاسی دو سال اخیر ایران صرف نظر کنیم.»
آسوپار در بخشی دیگر از یادداشت خود می نویسد: « با پایان همایش و در حالی که موج اعتراضات اصولگرایان به سخنان هاشمی رفسنجانی بالا گرفته بود، جماران دات آی آر خط خبری اعتراض به صدا و سیما به دلیل عدم پخش زنده ی همایش فوق را دنبال می کرد. خطی که پیش از برگزاری همایش و با القای درخواست مردم برای پخش زنده ی همایش فوق در این سایت آغاز شده بود. (یک کامنت ناشناس در سایت جماران در روزهای قبل همایش تبدیل به خبری مستقل با محتوای درخواست پخش زنده همایش بانوی انقلاب از تلویزیون می شود!) واقعیت آن است که استفاده از نام بانوی انقلاب برای پیشبرد اهداف سیاسی، تنها زمانی می توانست تام و کامل شود که آن سخنان از تلویزیون پخش شود؛ و البته پخش مستقیم از رسانه ای که هواداران این جناح خاص معتقدند اصلاً بیننده ای ندارد، آن قدر برای ایشان مهم می شود که هاشمی رفسنجانی وسط سخنرانی سیاسی مهمش به آن اشاره و اعتراض می کند!
سیاسی بازی ها در میانه ی هجمه علیه صدا و سیما به همسان سازی عدم پخش مراسم با بی توجهی به امام رسید و صراحتاً گفته شد که «این برخورد می تواند نوعی کم توجهی به امام (ره) نیز تلقی شود.» گزاره ای که در همه ی سال های اخیر پی گرفته شده تا هر نوع اعتراض و انتقاد به بستگان یا نزدیکان امام را اعتراض به خود ایشان بدانند و عملاً فضایی ایجاد شود که کسی به نسل سوم پس از حضرت امام هم جرأت انتقاد نیابد. یقیناً این نوشته نیز از این اتهام مبری نخواهد بود؛ وقتی هنوز ندانسته ایم که یکی از دلایل قیام خونین آقا سید روح الله خمینی، براندازی خاندان بازی ها بود... (همایش بانوی انقلاب فرصتی دست می دهد تا نوه های امام مورد تمجید قرار بگیرند و از خصائل نیکوی آنان صحبت شود و حتی سید حسن خمینی «علامه» نامیده شود!)
فردگرایی و اصالت بخشی به سابقه نیز در این هنگامه، تا جایی پیش می رود که گوینده ی آن جمله ی القای کم توجهی به امام توسط صدا و سیما، در مورد انتقادات به خاطره ی انتخاباتی هاشمی رفسنجانی از همسر امام نیز گفته بود که «ما باید به کسی مثل آقای هاشمی که از یاران امام خمینی بودند اعتماد و خاطرات او را قبول کنیم و الا اساسا باید در اصل انقلاب شک کرد.»! کدام منطقی می گوید که اگر در سخنان امسال یک شخصیت سیاسی تشکیک کردیم، انقلاب ۳۶ سال پیش هم که او یکی از شخصیت های تاثیرگذارش بوده، زیر سوال خواهد رفت؟! نه انقلاب معطل شخصیت ها مانده و نه کسی به سابقه ی درخشان و کم نظیر هاشمی ایرادی وارد کرده است...
و البته ادامه ی این واکنش ها نشان داد که موضوع اصلاً همسر امام نیست: «اگر این سازمان انتقادات آقای هاشمی در آن همایش را قبول ندارد، بهتر است به جای بایکوت کردن سخنان ایشان به این انتقادات پاسخ بدهد و قضاوت را به عهده مردم بگذارد.»
می توان گفت کسی در سطح آیت الله هاشمی رفسنجانی – حتی بی درنظر گرفتن مناصب حکومتی کنونی اش – حق دارد که شبهات و ایرادات خود را مطرح کند و البته بایستد و جواب هم بشنود، نه از تریبون های یک طرفه، فقط بگوید؛ اما نکته آنجاست که چرا باید این طرح نظرات سیاسی و شبهات به نام همسر امام صورت پذیرد؟!
و سرانجام وقتی پس از ده روز گزیده ای از همایش بانوی انقلاب و آن بخش سخنان هاشمی که در مورد همسر امام است، از شبکه سوم سیما پخش می شود، تیتر «آیت الله هاشمی به تلویزیون بازگشت» همراه با جملات زیر در خروجی سایت جماران و سپس در روزنامه ی دولتی ایران، دغدغه ای از دغدغه های جنجال بر سر پخش مستقیم همایش را عیان می کند: «با پخش بخشی از سخنرانی آیت‌الله اکبر هاشمی رفنسجانی در مراسم سالگرد بانوی انقلاب و همسر امام خمینی (ره)، به غیبت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در تلویزیون طی چند سال اخیر پایان داده شد... اتفاقی که می‌تواند نشانه تغییر خط مشی رسانه ملی درباره هاشمی و یا استثنا قائل شدن به واسطه نقدهای مطرح باشد.» در روزهای بعد هم تحلیلی به قلم برادر هاشمی رفسنجانی و با تیتر «رویکرد صداوسیما درباره آیت الله هاشمی تغییر کرده؟» در سایت جماران منتشر می شود.
و اصلاً کسی حواسش نیست که قرار بود حداقل در ظاهر دغدغه مان شناساندن بانوی امام به مردم باشد! و میان این همه گفتن ها از محتوای سخنرانی اصلی ترین سخنران این جلسه، کسی از نسبت این محتوا با بانوی انقلاب نمی گوید و نمی پرسد که اگر این شبهات سیاسی حاج آقا به سمع و نظر مردم نرسد، در شناخت مردم از بانوی امام چه خللی وارد می شود؟! حال بماند که در طول مراسم چند بار نام همسر امام اشتباه گفته می شود!»
*مهر
اما حاشیه دیگر این مراسم ادعای سایت جماران بود. این سایت در مطلبی مدعی سانسور همایش بانوی انقلاب از سوی صداوسیما شد و نوشت: «یک هفته از سکوت سازمان صداوسیما درباره پوشش ندادن همایش بزرگداشت بانوی انقلاب می‌گذرد و هنوز هیچ پاسخی از سوی مقامات ارشد این سازمان در خصوص بی توجهی به همسر بنیانگذار جمهوری اسلامی و همایش بزرگداشت ایشان به مردم ارائه نشده است. یک هفته از بایکوت خبری سخنان رئیس جمهور و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین رونمایی از کتاب خاطرات مقام معظم رهبری از دیدارهای ایشان با خانم خدیجه ثقفی می‌گذرد و رسانه به اصطلاح ملی، سرگرم فراهم کردنِ بودجه چند میلیاردی برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده است.»
حجت الاسلام و المسلمین مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور در گفت‌وگو با جماران، ضمن محکوم دانستن صداوسیما نزد افکار عمومی به اهمیت بزرگداشت بانوی انقلاب اشاره کرد و گفت: «این همایش از لحاظ کمی و کیفی کم نظیر بود؛ سالن اجلاس سران مملو از زنان فرهیخته و شخصیتها و مسئولان کشور، بزرگان حوزه و بیوت مراجع و بیت شریف امام بود و پخش مطالب این جلسه علاوه بر آنکه می توانست ادای دین به آن بانوی بزرگوار باشد، آموزه‌های فراوانی برای زنان کشور داشته باشد و مخصوصا در شرایطی که جمهوری اسلامی به نقض حقوق زنان متهم می‌شود.»
ادعای جماران از سانسور همایش «بانوی انقلاب»، موجب شد تا سایت الف در یادداشتی به قلم کبری آسوپار به آن واکنش نشان دهد. این سایت در واکنش به ادعای مجید انصاری، معاون پارلمانی رئیس جمهور نوشت: «همه ی ساعت ها و روزهای پس از همایش بانوی انقلاب، همه ی آنچه که باید حاشیه ی این مراسم می بود، متن اصلی شد و «بانوی انقلاب» که حق عظیمی بر گردن این امت دارد، میان منفعت طلبی های کهنه مردان و سیاست زدگی های نو مردان سیاست گم شد. روزهای پس از بزرگداشت بانو، همه ی آنهایی که باید حرفی بزنند، بجای گفتن از بانوی انقلاب، از شبهه ی «شیرینی جام زهر در کام امام» می گویند؛ از «کاندیداتوری حاج آقا به دلیل نظر همسر امام»؛ «از حق الناس بودن رأی مردم»؛ از شبهه ی بزرگ تقلب در انتخابات در کلام حاج آقا که «چطور به خودمان حق می دهیم، آن کسی که مردم نمی خواهند را مسلط کنیم؟» و از شبهه ی «تغییر نظر امام در مورد محدودیت های شرعی بانوان در تعامل با نامحرم» و از ظلم ها و سرکوب های جمهوری اسلامی! و از دلواپسانی که زمان امام هم ایشان را اذیت می کردند!
به همین سادگی همه ی همایشی که به نام بانوی امام انقلاب اسلامی ایران برگزار شد، تحت الشعاع نظرات سیاسی و جناحی حاج آقا قرار گرفت؛ فقط از آن رو که برگزارکنندگان همایش سمت و سوی سیاسی حاج آقا را همسو با خویش یافته اند. این مبنا قرار گرفتن همسویی سیاسی برای شکل گیری محتوای همایش فوق ادعای گزافی نیست؛ فقط کافی ست مولفه های دیگری را هم در نظر بگیریم. چهره های دعوت شده به همایش بانوی انقلاب، یکی از دو ویژگی زیر یا هر دو را دارا هستند: مدعوین یا نسبت فامیلی با نوه های امام خمینی (ره) دارند و یا نسبت سیاسی و جناحی با کسانی دارند که پس از رحلت حاج احمد آقای خمینی و نیز درگذشت همسر گرامی امام خمینی همچنان بیت امام نامیده می شوند. اینگونه است که قدم اول در سوءاستفاده ی سیاسی از نام «همسر امام» توسط نزدیکان نسبی ایشان برداشته می شود؛ آنچنان که پیش تر نیز عناوینی دیگر که به سبب نسبت داشتن با امام امت برای این مردم بحق مقدس می نماید، در خدمت جناح سیاسی متبوع و مطبوع نوه های امام خمینی (ره) قرار گرفته بود؛ «جماران» با درگذشت حاج احمد آقای خمینی حسینیه ای شد که فقط در اختیار تجمعات یک جناح سیاسی خاص قرار می گیرد و بعدتر هم نام سایتی که باز هم نه آنچنان که از این اسم انتظار می رود برای شناخت امام امت، بلکه برای خبررسانی های جناح مدنظر بستگان امام مورد استفاده است. مراسمات مختلف حرم امام خمینی (ره) نیز از این امر مستثنی نیست...
سخنرانان همایش بانوی انقلاب همگی از همان جناح مورد حمایت نوه های امام (ره) هستند؛ و البته کوشیده اند که بانو را هم در همان چارچوب تنگ جناحی محصور کنند. اینگونه است که ریاست سازمان محیط زیست، به صرف اصلاح طلب بودن و البته زن بودن، مجال می یابد تا سخنران همایش بانوی انقلاب باشد و از این رهگذر فرصت یابد تا او هم به سهم خویش، امام را برای جناح خود مصادره کند: «امام خمینی(ره) نگاه "اعتدالی" نسبت به زن داشتند. این نگاه اعتدالی ایشان باید مورد توجه قرار گیرد و بار دیگر در بعد داخلی و بین‌الملل به آن پرداخته شود.» طبیعتاً اندیشه ی امام را از هر افراط و تفریطی منزه می دانیم؛ اما نمی توانیم آن همه هم ساده لوح باشیم که این «اعتدالی» را صرفاً لغوی معنایابی کرده و از معنای مصطلح آن در ادبیات سیاسی دو سال اخیر ایران صرف نظر کنیم.»
آسوپار در بخشی دیگر از یادداشت خود می نویسد: « با پایان همایش و در حالی که موج اعتراضات اصولگرایان به سخنان هاشمی رفسنجانی بالا گرفته بود، جماران دات آی آر خط خبری اعتراض به صدا و سیما به دلیل عدم پخش زنده ی همایش فوق را دنبال می کرد. خطی که پیش از برگزاری همایش و با القای درخواست مردم برای پخش زنده ی همایش فوق در این سایت آغاز شده بود. (یک کامنت ناشناس در سایت جماران در روزهای قبل همایش تبدیل به خبری مستقل با محتوای درخواست پخش زنده همایش بانوی انقلاب از تلویزیون می شود!) واقعیت آن است که استفاده از نام بانوی انقلاب برای پیشبرد اهداف سیاسی، تنها زمانی می توانست تام و کامل شود که آن سخنان از تلویزیون پخش شود؛ و البته پخش مستقیم از رسانه ای که هواداران این جناح خاص معتقدند اصلاً بیننده ای ندارد، آن قدر برای ایشان مهم می شود که هاشمی رفسنجانی وسط سخنرانی سیاسی مهمش به آن اشاره و اعتراض می کند!
سیاسی بازی ها در میانه ی هجمه علیه صدا و سیما به همسان سازی عدم پخش مراسم با بی توجهی به امام رسید و صراحتاً گفته شد که «این برخورد می تواند نوعی کم توجهی به امام (ره) نیز تلقی شود.» گزاره ای که در همه ی سال های اخیر پی گرفته شده تا هر نوع اعتراض و انتقاد به بستگان یا نزدیکان امام را اعتراض به خود ایشان بدانند و عملاً فضایی ایجاد شود که کسی به نسل سوم پس از حضرت امام هم جرأت انتقاد نیابد. یقیناً این نوشته نیز از این اتهام مبری نخواهد بود؛ وقتی هنوز ندانسته ایم که یکی از دلایل قیام خونین آقا سید روح الله خمینی، براندازی خاندان بازی ها بود... (همایش بانوی انقلاب فرصتی دست می دهد تا نوه های امام مورد تمجید قرار بگیرند و از خصائل نیکوی آنان صحبت شود و حتی سید حسن خمینی «علامه» نامیده شود!)
فردگرایی و اصالت بخشی به سابقه نیز در این هنگامه، تا جایی پیش می رود که گوینده ی آن جمله ی القای کم توجهی به امام توسط صدا و سیما، در مورد انتقادات به خاطره ی انتخاباتی هاشمی رفسنجانی از همسر امام نیز گفته بود که «ما باید به کسی مثل آقای هاشمی که از یاران امام خمینی بودند اعتماد و خاطرات او را قبول کنیم و الا اساسا باید در اصل انقلاب شک کرد.»! کدام منطقی می گوید که اگر در سخنان امسال یک شخصیت سیاسی تشکیک کردیم، انقلاب ۳۶ سال پیش هم که او یکی از شخصیت های تاثیرگذارش بوده، زیر سوال خواهد رفت؟! نه انقلاب معطل شخصیت ها مانده و نه کسی به سابقه ی درخشان و کم نظیر هاشمی ایرادی وارد کرده است...
و البته ادامه ی این واکنش ها نشان داد که موضوع اصلاً همسر امام نیست: «اگر این سازمان انتقادات آقای هاشمی در آن همایش را قبول ندارد، بهتر است به جای بایکوت کردن سخنان ایشان به این انتقادات پاسخ بدهد و قضاوت را به عهده مردم بگذارد.»
می توان گفت کسی در سطح آیت الله هاشمی رفسنجانی – حتی بی درنظر گرفتن مناصب حکومتی کنونی اش – حق دارد که شبهات و ایرادات خود را مطرح کند و البته بایستد و جواب هم بشنود، نه از تریبون های یک طرفه، فقط بگوید؛ اما نکته آنجاست که چرا باید این طرح نظرات سیاسی و شبهات به نام همسر امام صورت پذیرد؟!
و سرانجام وقتی پس از ده روز گزیده ای از همایش بانوی انقلاب و آن بخش سخنان هاشمی که در مورد همسر امام است، از شبکه سوم سیما پخش می شود، تیتر «آیت الله هاشمی به تلویزیون بازگشت» همراه با جملات زیر در خروجی سایت جماران و سپس در روزنامه ی دولتی ایران، دغدغه ای از دغدغه های جنجال بر سر پخش مستقیم همایش را عیان می کند: «با پخش بخشی از سخنرانی آیت‌الله اکبر هاشمی رفنسجانی در مراسم سالگرد بانوی انقلاب و همسر امام خمینی (ره)، به غیبت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در تلویزیون طی چند سال اخیر پایان داده شد... اتفاقی که می‌تواند نشانه تغییر خط مشی رسانه ملی درباره هاشمی و یا استثنا قائل شدن به واسطه نقدهای مطرح باشد.» در روزهای بعد هم تحلیلی به قلم برادر هاشمی رفسنجانی و با تیتر «رویکرد صداوسیما درباره آیت الله هاشمی تغییر کرده؟» در سایت جماران منتشر می شود.
و اصلاً کسی حواسش نیست که قرار بود حداقل در ظاهر دغدغه مان شناساندن بانوی امام به مردم باشد! و میان این همه گفتن ها از محتوای سخنرانی اصلی ترین سخنران این جلسه، کسی از نسبت این محتوا با بانوی انقلاب نمی گوید و نمی پرسد که اگر این شبهات سیاسی حاج آقا به سمع و نظر مردم نرسد، در شناخت مردم از بانوی امام چه خللی وارد می شود؟! حال بماند که در طول مراسم چند بار نام همسر امام اشتباه گفته می شود!»
*مهر
